The first quire and part of the second quire in the manuscript have been lost. As a consequence,
the text published here opens in the middle of a sentence. The beginning of the text can be found in the edition
by Keyser and Unger (1851), or in the appendix to the edition by Magnus Rindal (1981), pp. 199–211.
mællte
ekki
fleirum
orðom
við
hann
at
sinni.
en
firir
þui
at
honom
var
kunnigt
skaplynndi
konnongsens
þa
fann
hann
þegar
at
konongenom
mislikaðe
røða
hans.
oc
at
hann
hafðe
með
yndir hyggiv
ru: "vndir" r.u.
freistat
hans.
oc
stnerezt
sa
hinn
goðe
maðr
til
herbyrgis
sins.
miok
ræddr
oc
ahyggiu fullr.
huerssv
hann
skylldi
fa
stnvit
skope.
konongens.
til
slikar
vinatto
sem
fyR
var.
oc
la
hann
alla
nott
andvake.
oc
kom
honom
þa
i
hugh
sa
maðr
er
hann
fann
i
morkken-
ne
er
sva
tok
til
orðz.
oc
hann
kuazt
vera
heill
raðgiæve
i
orðom
sinum.
oc
kallaðe
hann
þann
hinn
sama
mann.
oc
mællte
við
hann.
Mik
minnir
þa
er
ec
tok
þik
i
øyði morkkenne.
at
þv
sagðezt
vera
goðr
lækner.
groðr-
samlegra
orða.
Sa
hinn
sare
maðr
svaraðe.
þat
er
vist
sagðe
hann
at
ec
mællta
sua.
oc
ef
þv
villt
nv
røyna.
þa
seg
mer
þat
sem
þer
er
forvitni
a.
hinn
riki.
maðr
svaraðe.
oc
tallde
honom
allt
fra
viðr røðro.ru: "røðo" r.u.
konongs-
sens
oc
hans.
En
þa
er
sa
hinn
siuki
maðr.
høyrði
ul: u.l. av "ø"
þesse
orð
hans.
þa
þagðe
hann
vm
stunnd
oc
mælltte
siðan.
høyr
þv
hinn
dyrllege
herra.
þat
sem.
konongrenn
mælltte
til
þin.
þa
freistaðe
ul: u.l. av "i"
hann
þin
at
þv
myndir
rikit
vilia
vndan
honom
svikia.
ec
skal
geva
þer
til
þessa
mals.
gott
rað.
tak
skiott.
oc
lat
klippa
har
þitt
vm huerviss.
sva
sem
munkka.
oc
kasta
i
brott
þema
hinum
sømelegomm
klæðom.
oc
tak
i
staðenn.
hervileg
klæðe
ku: "hár klæði" c
oc
i
morgon
stnimma.
ver
firir
ko-
konongenom.
með
þessom
bunaðe.
oc
ef
hann
spyr
þik
firir
hui.
er
þu
ertt
ku: "ser" c
sva
buinn.
þa
suara
þegar
frir
ul: u.l. av "f" ku: "fyrir" c
þui
herra.
konongr.
at
þu
sagðer
i
giær.
i
okkarre
viðrøðo
at
þv
villdir
slikan
bunað
hava
silfr
ku: "sialfr" c
þa
em
ec
nv
þvi
i
þessom
bunaðe
Oc
firir
þvi.
at
sva
sem
ec
var
með
ul: u.l. av "eð"
yðr
ul: u.l. av "r"
i
skemtan
veralldarennar
sva
skal
ec
oc
eigi.
firir lata
ul: u.l. av "ta"
at
þola
þat
allt.
er
þer
vilið
þola.
oc
sem
hann
høyrðe
rað
hins
siuka
mannz.
þa
gorði
hann
sem
hann
reð
honom.
oc
var
hann
firir
konongenom
ul: u.l. av "nom"
vm
morgonenn.
Oc
þa
er.
konongrenn.
sa
hann
firir
ser
yh: y.h. har oppfriska ordet
sva
buinn
,OEH 2015-12-14: sjekk om dette kommaet står i handskriftet
þa
þottezt
hann
sia
sannlega.
a
yh: y.h.? tilf. karolingisk "f" ku: "a" c
hanom
sanna
ællskv
oc
staðfestu
við
sik.
En
þa
hellt
hann
firir
inn
ul: u.l. av "i" ku: uråd å lese første delen av ordet, "sannna" c
fallsara
oc
svikara
er
honom
villdo
firir-
koma.
En
konongrenn
sømde
hann
siðan
myklu
meir
en
aðr.
er
honom
þotte
ser.
hann
trygglega
røynzt
hava.
en
hans
agirnd
oc
harðlyndi.
var
æ
með
vexti
til
kristilegrar
truar.
oc
gerði
hann
siðan
til
munka
oc
kristinna
manna.
sem
hann
matte
grimlegazt.
Nu
for.
konongrenn.
annat
sinni
a
veiða.ur: "r?" u.r. etter "a"
oc
sem
hann
kom
at
skogenom.
þa
sa
hann
tva
munkka
ul: u.l. av "u"
ganga
firir
ser
i
morkkenne.
oc
bað.
konongrenn
at
taka
skilldi
þa
baða
oc
hallda.
oc
leit
a
þa
grimlegom
augum.
mælannde
þesse
þesse
orð.
have
þitt
eigi
høyrt
hinir
øro
menn.
oc
ovitrir.
mitt
boðorð.
vm
allt
lannd
mitt
oc
riki.
mælannde
openberllega.
at
engi
maðr
er
þessar-
re
villu
er
fylgiannde.
skylldi
innan
ul: u.l. av siste "n"
þeirra
þriggia
daga
verða
staddr
i
varo
riki
nema
dauða
villdi
þola.
En
munkarner
svaraðe
ku: "suaruðu" c
nv
erom
ver
a
þeim
veg.
at
fara
or
þinv
riki.
af
þui
at
ver
høyrðum.
þessor
vður
ku: "yðor" c
boðorð
En
ver
eigum
langan
veg
firir
handum.
til
þeirra
staða
ur: "er ver"/ u.r.
er
ver
finnum
vara
brøðr
firir
Oc
þui
dueliumzt
ver
sva
lenngi
at
ver
þurfum
at
kaupa
oss
vistir
oc
þarvenndi
til
vegar
vars.
at
eigi
þrøyti
oss
a
leiðinní.
En
konongrenn.
svaraðe
þvi.
at
sialldan
leita
þeir.
meira
ku: "menn" c
ser
eptir
mat.
er
dauða
sinn
ræðaz.
Munkarner
mællto.
val
suaraðu
þer
herra.
konongr:
þui
at
þeir
er
dauðann
ræðazt.
hugsar
ku: "hugsa" c
meir
firir
ser.
at
forða
livi
sinv.
helldr
en
at
veizlum
fara.
en
þeir
ræðazt
dauðan.
er
illa
hava
buit
firir
ser
i
þessarre
verolld.
En
ver
er
nu
erom
bunir
at
døya.
oc
ku: slik også c
hafum
sva
firir buit
aðr.
at
ver
hirðum
eigi.
at
ku: "a" c
huerium
tima.
er
ver
latom
vart
lif.
En.
konongrenn
er
freista
vildi
þeirra.
mælltte
þegar.
sagðu
þit
,
eigi
skammu
aðan.
at
þit
biugguzt
þui
i
brott
or
riki
minv.
at
ver
ognaðum
ul: u.l. av "o" ku: hol i pergamentet mellom "o" og "g", kanskje er ein "g" blitt borte
yðr
dauða.
En
með
þuí.
at
þit
ræddozt
eigi
dauða
hui
flyðu
þít
þa
vndan.
her
ma
nv
i
sliku
høyra.
hegomlega
trv
yðra
oc
lygi.
þa
svaraðu
munkarner.
ver
flyðum
eigi
firir
þvi
at
ver
ræddemzt
dauðam.ku: "dauðann" c
nema
firir
þui.
at
þin
pinsl
oc
hefnd.
er
æ
ku: "uæri" c
þui
meiri
er
þv
drepr
ku: "dræpir" c
fleiri
kristna
menn.
Oc
sem
konongrenn
høyrði
þetta.
þa
let
hann
brenna
þa
baða.
Her
eptir
let
let.
konongrenn.
braðlega
sennda.
orð
vm
allt
riki
sitt.
at
nv
skyllddi
enga
aðra
atferð
hava.
eða
ep-
tir leitan.
en
drepa
skylldi
alla
kristna
menn.
er
fynnir
yrði.ku: "urðu" c
munka
oc
reinlivis menn,
sva
giorssamlega.
at
engi
ku: "aunger" c
kristnir
menn
skylldu
liva
i
hans
riki.
nema
þeir
einir
munkar
oc
reinlivis-
menn.
er
krupu
i
hella.
oc
i
aðra
løynilega
staðe.
þa
fengo
þeir
með
þessom
hætte
forðat
livi
sinv.
EN
svnr
konongsens.
var
i
þeirri
samu
holl
oc
herbyrgi.
með
þeirri
skipan.
sem
fyR
er
sagt.
at
engi
maðr
kom
til
hans.
nema
þeir
er
huers-
daglega.
varo
i
hia
honom.
hann
hafðe
nomet
allskyns
klerkdom.
oc
bokføðe.ku: "bokfræðe" c
er
maðr
matte
nema.
i
þeim
landum
er
bæðe
heíbir
ku: "heitir" c
perssia lannd
ku: "persa" c
oc
ethopia.ku: "æthiopia" c
sva
sem
hann
hafðe
æ
iafnan
veret.
með
hinum
villdaztum
meistarum.
þvi
at.
konongrenn.
valde
honom
hina
viliaztv
meistara.
er
i
varo
rikinv
huarotuegia.
En
hann
synndi
i
þui.
gafuglegt
kyn
sitt.
þui
at
nattura
hans.
leddi
hann
skiot
til.
allz
þess
nams
er
hann
høyrði
firir
ser.
hann
gerði
meistarum
sinum.
sva
klerklegar
spurnningar.
oc
þeirra
spurnninga
veitta
ku: "spurningum uæitti" c
hann.
sva
klerklegan
andsuor.
at
bæðe
konongrenn.
oc
hans
meistarar
vndraðu
hans
vitrleik.
stnilld
oc
hyggiu.
er
honom
var
gevin.
konongrenn.
bauð
þeim
ku: "þat" c
nv
sem
fyR
meir.
at
ekki
skylldi
honom
þat
firir
augu
koma.
at
hann
mætte
nokkors skyns.
angr
af
taka.
eða
honom
mætte
dauði
i
hugh
koma.
en
þat
var
miok
vndarlleg.ku: "unndarlikt" c
at
iamvitr
maðr.
sem.
konongrenn.
hugðizt
skylldu.
fa
løynt
sveininn
iamvitran.
oc
sva
hygginn
er
nesta
skildi.
flesta
alla
luti
af
natturu
rinni.ku: "sini" c
þar
sem
flester
aller
froðer.
oc
sva
fafroðer.
vitu
visan
sinn
dauða.
Miok
vndraðe
sueinninn
hui
er
faðer
hans
villdi
alldrigi
lata
hann
vt
koma.
ser
ur: "ser" u.r.
til
skemtanar.
sem
aðra
vnga
menn.
eða
hui
er
hann
lovaðe
sua
fam
mannum.
inn
at
ganga
til
hans
ku: "sín" c
vissi
hann
þo
giorlla
at
til
þessa
gengo.
einir huerir
lutir
þeir
sem
honom
varo
vkunng-
nigir.
grunar
hann
at
æ
myndi
þo.
af
goðo
vera
en
eigi
trøystizt
hann
þo
at
spyria
faður
sinn
þessa
mals.
þvi
at
hann
grunaðe
at
þeir
lutir
være
þar
nokkorer.
er
honom
bære
eigi
at
spyria.
en
þo
at
hann
spyrði
þa
þottezt
hann
vita.
at
faðer
hans
myndi.
eigi
honom
satt
segia.
oc
ætlaðe
hann
þui.
helldr
aðra
menn.
at
spyria.
þessarra
luta.
zardan
het
einn
sa.
af
allum
hans
giæzlo monnum.
er
hann
ælskaðe
mest.
oc
honom
truði
bazst
Oc
einnhuernn
dag
spurði
hann
zardan.
hui
er
faðer
hans
myndi.
hann
sua
inni
byrgia
het
honom
þui.
ef
hann
være
honom
sannsagull
i
þesso
male.
at
hann
skylldi
iafnan
af
honom
þess
sømelega
niota.
En
giæzlo maðr
hans
svaraðe
honom.
sem
skynsamr
maðr
ottaðezt.
ef
hann
lygi.
at
honom.
at
hann
myndi
eitthuer/
sinni
hefna
honom.
oc
sagðe
honom
hitt
sannazta
til.
at
faðer
hans
hataðe
cristna
menn.
oc
allra
hellzt
munkka
oc
reinliviss menn
oc
vtlægðe
ul: u.l. av "ð"
þa
or
ollu
sini
ku: "sinu" c
riki.
hann
gerði
honom
oc
kunnigt.
hvat
er
stiornnvgans meistarann
ku: "stiornugangs" c
hafðe
spat
vm
hann
sialuan.
þa
er
hann
var
fødr
Oc
firir
þvi
at.
konongrenn
rædðezt.
ef
þv
verðr
vaR
cristinna
manna
truar.
at
þv
vilir
hana
ælska
en
varre
trv
brott
kasta.
firir
þvi
vill
hann
fa
hava
aðra
i
hia
þer.
nema
oss
eina
er
hann
þykkyzt
ser
aðr.
trulega
røynzt
hava.
bauð
oss
fastlega.
at
ver
skylldum.
enga
luti
þa
birtta.
firir
þer.
er
hiartta
þitt.
eða
hugr
mætte
ryggiazt
af
Sem
kongs
sunr
høyði
ku: "hæyrðe" c
þetta.
þa
þagnaðe
hann
þegar.
En
þessor
røða
varð
honom
miok
hugstøð.
oc
af
birttingum
heilags
andda
stnerezt
hugr
hans
oc
hiartta.
til
sannz
guðs
eptir
þui.
sem
siðar
meir.
ma
høyra
i
sagunni.
Opttlega
vitiaðe.
konongrenn
hans.
firir
astar
saker.
einn huern
dagh
sem.
konongrenn
kom
til
hans
hof
hann
røðo
sina
a
þessa
leið
herra
minn
með
orllove
at
spyria.
huat
man
þessarre
sorg.
vallda.
eða
ryggleik.
er
fallet
hevir
a
hiartta
mitt.
Sem.
konongrenn.
høyrði
þetta.
þa
varð
hann
miok
oglæðr
ku: "oglaðr" c
við
þetta.
oc
mællte.
seg
mer
hinn
sæle
sunr.
huat
er
þik
ryggir.
oc
skal
ec
giærnn-
samlega
bot
a
raða.
Hann
svaraðe.
huat
velldr
þui
at
þu
byrgir
mik
sva.
innan
þessaRa
borgar veggia.
at
engi
maðr
skal
mik
hitta.
oc
ec
til
enskiss
mannz
koma
konongrenn.
svaraðe.
firir
þui
svnr
minn.
at
ec
vil
ekki
at
augv
þin.
se
þat,
er
hiartta
þitt
rygvizt
af.
nema
þa
ku: "þat" c
se
allt
i
namunda
þer.
er
þu
meger
gleði.
oc
gaman
af
taka.
Sveinninn
svarar
vit
þat
sannlega
faðer.
at
þetta
gaman
oc
gleði.
er
mer
til
harms
oc
hugsottar.
þvi
at
huarke
sezt
mer
val
matr
ne
drykkr
at
sva bunv.
ef
þv
villt
at
ec.
hallde
heilssu
minní.rf: "í" + "v"
þa
gef
mer
orllof
at
sia
þat.
er
firir
vttan
er
þetta
hus.
En
þo
at.
konongenom
mislikaðe
røða
hans.
þa
villdi
hann
þo
eigi
reiða
hann
oc
svaraðe
sva.
sunr
minn
ec
skal
gera
sem
þer
likar.
oc
let
þegar
fram
ol: "r" o.l.
leiða.
allzskonar
riddaralegar
hernneskivr
með
sømelegom
mannum.
oc
kononglegre
sømd.
bauð
þat
skynsamlega
at
giæta
þess.
at
þeir
skylldu
ku: "skyllði" c
i
þa
eina
staðe
hann
leiða.
sem
honom
þøtte
lystilegazt
vera
firr
ur: bokstav u.r. etter første "r"
augum.
hann
let
firir
honom
fara
allzskonar
leikara
með
ymsum
songom.
at
hans
hugr
skylldi
þar
allr
til
stnvazst.
Nv
einn
dagh
sem
hann
var
i
slikri
fylgð
ser
skemtannde.
þa
sa
hann.
at
vuarum
ollum
þeim
er
með
honom
varo.
tva
fatøka
menn.
annan
vanheilan.
en
annan
blinndan.
oc
er
hann
leít
þa.
þa
rygðizt
hann
nokkot.
oc
spurði
sina
menn.
huerir
ero
þesser
er
sva
ero
leiðileger
a
at
lita.
En
þo
at
þeir
villdi
ku: "uillðu" c
løyna
hann
þa
þorðo
þeir
þo
eigi.
firir
þvi
at
hann
hafðe
aðr
fullgorllega
seet.
þat
sem
hann
sa
alldrigi
fyRi.
oc
þvi
svaraðu
þeir
honom
þesser
menn
hava
þeskyns
sott
oc
pinlir.ku: "pislir" c
er
mannlegre
natturu
kann
opttlega.
til
hannda
at
koma.
með
ymsum
atburðum
stundum
með
þui.
at
þat
kømr
af
vheilsamu
bloðe.
stundum
af
hita.
stundum
af
kullda
eða
vheilsamre
nøyzlu.
er
i
mote
er
mannzens
natturv.
oc
af
margskyns
annaRe
natturu.
oc
vangiæzlo.
konnongs
sunr
spurði
þa
enn.
koma
þessar
sotter.
at
allum
monnum
iafnt
En
þeir
suaraðu.
eigi
at
allum
iafnt.
nema
þeim
monnum
er
heilsunni
tapa.
af
oheilsamo
bloðe. ku: uleseleg ord, "eða" c
annare
vanheilsu
EN
spurði
hann
annanz
sinni.
ef
þessara
fa
eigi
aller
menn
iafnt.
þa
manv
þeir
auðkendir
vera.
er
þessar
sotter
fa
eða
kømr
þetta
vuart
a
menn.
þeir
svaraðu.
eigi
mego
menn
þat
vita
firir
vorðna
luti.
þvi
at
þat
er.
þvi
at
þat
er
meira
en
mannleg
nattura
mege
vita.
Goðom
einum
er
þat
lovat.
er
vdauðleger
ero.
vorðna
luti
firir
at
vita.
ekki
spurði
hann
þa
fleira
at
sinni
En
þo
rygðizt
hiartta
hans
miok
af
þessom
lutum.
er
nv
hafðe
hann
seet.
oc
miok
huarf
i
fra
honom
fegrð
anndliz
hans.
firir
þvi
at
eigi
hafðe
ku: "hofðu" c
aðr.
honom
firir
Augu
komet
leiðilegare
lvti
ku: "luter" c
Nokkorom
dagum
enn
siðar
reið
hann
at
skemtta
ser.
oc
møte
einum
gamlum
karlle.
miok
fellegom.
andlit
hans
var
miok
rokket.
armleggir
hans
varo
miok
þunnskafner
oc
skarper
miok.
herði lutan.
oc
af
hærom
huitan.
tannlausan
miok
oc
sva
blesmælltan.ku: "blæst mælltan" c
oc
miok
halltan
at
male.
oc
þa
er
konongs
sunr
sa
hann.
þa
vndraðe
hann
miok.
oc
let
hann
kalla
til
sin.
þvi
at
honom
var
forvitni
a.
at
vita
huat
vnndr
er
þetta
ul: u.l. av "tta"
myndi
vera.
eða
hueriv
er
þetta
myndi
gegna.
þeir
er
fylgðv
honom.
þa
sagðu
honom.
þesse
er
elli gamall
ul: u.l. av første "a"
maðr.
oc
æ
sem
alldr
hans
øygzt
vpp
af
þesso.
þa
minkar
mattr
hans.
oc
firir
þui
synizt
hann
sva
liotr
oc
leiðilegr.
þa
spurði
konongs.
sunr.
hueR
skolu
vera
ennda-
lok
hans.
þeir
svaraðu.
dauði
skal
verða
enndalok
hans.
hann
spurði
enn.
skolv
slikir
verða
aller
menn.
eða
sumir
einir.
þeir
sagðu
honom.
hueR
er
eigi
døyr
aðr.
þa
verðr
slikir.ku: "slikr. konungs. sunr. spurði" c
Huerssu
marga
vetr
hevir
maðr
aðr.
en
hann
verð
ku: "uerðr" c
slikr.
með
þui
at
maðrenn
ma
eigi
forðazt
dauðann.
eða
þessa
vesolld.ku: "uerollð" c
er
a
þeim
liggr.rf: "ggr" + "gr"
þeir
svaraðu
honom.
maðr
ma
hava
atta
tigi
vetra.
eða
hundrað.
hitt
mesta.
en
siðan
verðr
maðr
at
døya.
eigi
ero
þa
onnur
efni
til.
þat
var
skyllda
mannzens.
at
upp have
oc
sva
skal
æ
meðan
nokkor
livir
eptir
firir
þui
at
dauði.
er
firir
huerss
mannz
durum.
oc
hann
fær
engi
forðazt.
þo
at
sumum
kome
senna
en
sumum.
Sem.
konongs.
sunr
høyrði
þesse
orð.
þa
hugsaðe
hann
sem
vitr
maðr.
oc
andvarppaðe
miok
ol: o.l.
oc
mælltte
Aumlegt
er
þessa
heims
lif
oc
heimslegt.
oc
sorga fullt.
með
þui
at
sva
er.
þa
finnzt
mer
sua
at
engi
maðr
mege
her
vruggr
vm
sik
vera.
er
dauðinn
er
ollum
iamvis.
oc
þo
ovis
ner
hann
kømr
Hann
for
nv
sva buit
heim.
oc
hugleiddi
huerssdaglega
með
ser.
vm
dauðan.
oc
huerssu
margskonar
meinlæte.
er
maðrenn
ma
þola.
aðr
er
hann
døy.
hann
mælltezt
einnsamann
við
a
þessa
leið
Man
ec
eigi
døya.
sem
aðrer
menn
eða
man
nokkor
maðr
mín
minnazt
siðan
er
ec
em
dauðr.
a.
þeirri
stunndi, ku: "stunðu" c
er
ec
em
af
allum
gløymdr
oc
i
þeim
tima.
er
ec
verðr
at
engo.
nema
at
asku
oc
dusti.
eða
man
nokkot
annat
lif
vera.
þegar
er
þetta
liðr
eða
annar
heimr
eptir
þenna.
Slika
luti.
eða
aðra
þvi lika
hugleiddi
hann
opttlega.
oc
af
mykylli
a hyggiu.
oc
miok
bliknaðe
hann.
En
huert
sinní
er
faðer
hans
kom
til
hans
þa
synddi
hann
sik
glaðan
oc
katan.
at
faðer
hans. ku: "skyllði" tilf. c
við
hans
hugh skot
ku: "hugsott" c
sem
siðazt.
verða
varr
þess
fystizt
hannn
yuir
alla
luti.
at
hann
skyllddi
nokkon
mann.
þann
finna.
er
honom
kynni
rettan
vegh
sins
ku: "til sannz" c
lifs
at
vísa.ul: u.l. av "ís"
Opttlega
spurði
hann
giæzl mann
ku: uleseleg bokstav etter "l"ul: u.l. av "zl"
sinn.
þan
er
fyR
var
nefnndr
ef
hann
matte
ku: "mætte" c
nokkon
þann
mann
fa
syst
honom.
er
þessa
mætte
honom
bøtr
raða
Oc
hann
svaraðe.
ec
hevi
sagtt
þer
aðr.
hverssv
faðer
þínn
hevir
tekit.
munka
oc
reinlíviss menn.
oc
alla
aðra
þa.
er
þessa
trv
kunní.ku: "kunnu" c
at
kenna
þer.
oc
firir
þui
venter
mik.
at
engi
finnizt
i
þesso
kononngs-
riki.
Af
þvi
ryðizt
ku: "hrygdiz" c
hann
miok
oc
syrgði.
oc
liktizt
i
þesso
manne
þeim.
er
tapat
hafðe
myklum
auðøfom.
oc
siðan
lagðe
allan
hugh
a
aptr
at
fa
Með
þessom
hætte.
leiddi
hann
sina
lifdaga.
oc
virði
litis
ku: "litils" c
alla
veralldlega
tign
oc
skemtan
er
hann
hafðe.
Nu
meðan
er
hann
var
i
þessarre
ahyggiv
þa
leit
sa
miskunnar augum
til
hans.
er
ollum
vil
hialppa
er
guð
er
allz valldannde.
er
birtti
honom
rettan
vegh.
eptir
sinum
vilia.
með
þessom
hætte
A
þema
tima
var
ein
munkr.
raðogr
oc
vitr.
er
allan
sinn
hug
hafðe
a
lagt
guði
at
þiona.
En
af
hueri
ku: "hueriu" c
landde
eða
huerrar
ættar
hann
var.
þa
þarf
ec
eigi
at
sinni
at
segia.
hann
hafðe
gort
ser
hus
oc
herbyrgi.
i
øyði morkku.
lanndz
þess
er
heitir
senniar
ku: "sennaar" c
hann
var
prestr
at
vigsslv
heilagr
annde
birtti
honom.
huat
er
fram for
með.
konongs.
syni
a
inndia lanndde.
oc
hann
eptir
ku: "þui" tilf. c
sem
guð
bauð
honom.
gek
vt
or
øyði morkkenne.
oc
skiptí
bunaðe
sinum.
oc
tok
leik-
manna bunað.
oc
steig
a
skip
þat
er
gek
til
inndialandz.
oc
kallaðezt
kaupmaðr.
Oc
eptir
þvi
sem
guð
villdi.
toko
þeir
hofn
hia
borg
þeirri.
er/
.
konongs.
svnr
var
firir
staddr
oc
var
hann
þar
miok
marga
daga.
oc
frette
vm.
konongs
svnar
athæve.
oc
hverir
honom
gengo
nester
oc
kiærazter
at
þionastu.
oc
varð
hann
þess
vaR.
at
sa
einn
maðr
er
fyR
var
getít
í
sagunni
var
honom
hinn
kiærazte.
hann
gek
til
hans
oc
mællte
við
hann.
ec
vil
kannazt
við
þik
herra
minn
giærnna.
þvi
at
ec
em
kaupmaðr.
oc
af
langum
vegom
komenn.
ec
hevi
einn
agiætan
gimstein
falan.
sva
at
ec
trvi.
at
siallzenn
se
annar
slikr.
ec
hevi
hann
enn.
engom
manne
syndan.
en
þvi
birtti
ec
firir
þer
þetta.
at
þu
lizt
mer
vera
skynsamr
maðr.
oc
þui
bið
ec
þik.
at
þv
leiðir
mik
til
konongs
sunar.
þvi
at
hellzt
villda
ec
fa
honom.
þenna
stein.
oc
sva
synizt
mer.
sem
hans
gessimí.
mege
val
vera.
þvi
at
hann
er
ollum
gessimum
mætare,
hann
lysir.
meðr
vitrleik.
þeirra
manna
hiorttv.
er
aðr
ero
vuitrir.
oc
af
hans
kraptte.
þa
gefzt
daufum
høyrnn. ku: "en blindum syn" tilf. c
oc
dumbum
mal.
oc
sivkum
heilssa.
fafroðom
monnum
vizsku
oc
visdom.
fiannda
rekr
hann
oc
brott
fra
monnum.
oc
allt.
þat
er
gott
er
gerer
sia
steinn.
þeim
er
hann
a
oc
ælskar.
oc
með
skinsemd
ku: "skynsemð" c
giæter
Giæzlo maðr.
konongs
sunar
svaraðe
sva
synizt
mer
sem
þu
munir
vera
sannsagull
maðr.
oc
staðfastr
af
þvi
at
þu
ertt
a
þeim
alldre
er
þer
ber
þat
at
gera.
orð
þin
ero
oc
likleg.
til
þess
at
eigi
se
lokløysa.
eða
lygi
meðr
þer.
En
ec
hevi
sva
marga
goða
oc
a
agiæta
gimsteina
seet.
at
þat
kann.
ec
alldrigi
þer
at
segia.
en
þann
stein
er
slikan
krapt
hevir
ur: "hevir" u.r.
með
ser
þa
høyrði
ec
alldrigi
enn
getit.
oc
alldrigi
hevi
ec
enn
seet.
oc
ef
hann
er
slikr.
sem
þu
segir
mer.
þa
lat
mik
sia
hann.
oc
skal
ec
siðan
leiða
þik
til.
konongs.
sunar.
oc
man
hann
val
þer
ambuna.
en
at
vsenom,
man
ec
ekki
honom
fra
segia.
Barllam
suaraðe.
satt
sagðer
þu
þat.
at
alldrigi
mantt
þv
slikan
stein
seet
hava
þvi
at
sia
hinn
same
er
mykyl
oc
margfallegra
krappta
mætr
oc
agiætr.
En
þu
beiðizt
at
ec
skuli.
syna
þer
hann.
hann
hevir
þann
einn.
krapt
með
ser.
er
ec
skal
birtta
firir
þer.
sa
einn
maðr
ma
hann
sia
sva
at
ekki
verði
mein
at
er
skir
augv
have
oc
heill
oc
reinan
likam
hevir.
oc
vspilttan.
en
sa
er
hann
ser
oðruvis.
þa
tapar
hann
þeirri
syn.
er
aðr
hafðu
augu
hans.
en
ec
kann
nokko
ku: "nockuð" c
af
læknes dom.
oc
synizt
mer
sva.
sem
augu
þin
se
varlla
heil.
oc
ræðomzt
ec
ef
þv
tapar
syn
syn
þinni.
at
ec
verði
luttakare
skaða
þins.
En
ec
hevi
høyrtt
at.
konongs.
svnr
er
reinlatr
maðr.
oc
vspilltr
at
ollum
likame.
hann
hevir
augv
skir.
oc
biort.
með
gløgþekre
syn
oc
firir
þui
þa
villda
ec
giærnnsamlega
honom
syna
oc
bið
ec
þik.
at
þv
reker
mitt
ærennde
til
hans.
Giæzlo maðr.
konongs.
sunar
svaraðe.
ef
sva
er
sem
þv
segir
þa
vil
ec
vist
eigi
sia
steininn
þvi
at
ec
hevi
mina
lifdaga
i
morgum
hegomlegom
lutum
verit.
augu
min
ero
oc
sem
þv
sagðer.
valla
til
fullz
heil.
en
ec
skal
reka
ærennde
þitt
til.
konongs.
svnar
sem
bazt
ma
ec.
oc
gek
hann
þear
ku: "þægar" c
firir.
konongs.
svn
oc
sagðe
honom
eptir
þvi.
sem
hinn
gamle
maðr
bauð
honom.
oc
sem.
konongs.
sunr
høyrði
þetta.
þa
var
sem
hiartta
hans
gladdezt
með
nyum.
oc
andlegom
fagnaðe.
oc
varð
hann
miok
glaðr
oc
bað
hann
þegar
eptir
honom
gangga.
sem
skyndilegazt
oc
til
sin
leiða
ul: u.l. av "lei"
Nu
sem
balaam.
kom
firir.
konongs.
svn.
þa
heilsaðe
hann
honom
virðulega
oc
bað
hann
sitia
i
hia
ser.
en
giæzlo mann
sinn
bað
hann
vt
ganga.
oc
mælltte
hann
þegar
við.
Balaam.
syn
mer
þann
hinn
mæta
stæin.
er
þu
hevir
sagt
i
fra.
giæzlo manne
minum.
Balaam
tok
sva
til
orðz.
uVirð-
þulegt
ol: første "u" o.l. ku: "Uirdulækt" c
er
þat
herra.
at
ec
bere
nokkora
heimsku
fyrir
yðr
allt
þat
sem
ec
hevi
sagt
yðr
af
mer.
þa
er
firir
vttan
fals
oc
hegoma.
En
þo
fyR
en
ec
birtti
yðr
af
minum
visdom.
þa
vil
ec
aðr
nokkot
røyna.
af
yðarre
vizsku.
sva
sagðe
minn
meistare
oc
lavarðr
Hinn
er
sa
vil
sæðe
sinv.
þa
fer
hann
vt.
oc
ku: "meðan" tilf. c
hann
er
a
vegenom.
þa
felldr
ku: "fellr" c
sumt
niðr
i
hia
vegenom.
oc
koma
fuglar
at
oc
eta
þat.
en
svmt
fellr
i
þurra
iorð
oc
griotoga.
en
með
þui
at
þar
var
grunnlenndi
oc
engi
vekve.
þa
rann
skiott
vpp
oc
þornaðe
þa
þegar.
af
solar
ofhita.
svmt
rann
vpp
i
millum
klungra.
oc
hagþyrnna.
oc
af
þeirra
huasleika.
þa
fellr
þat
bratt
niðr
til
iarðar
oc
firir verst.ku: "uarð" c
en
sumt
kornn
ku: "kom" c
i
goða
iorð.
oc
varð
at
avexti.
hundrað
lutum
meira
en
hann
saðe.
Sua
oc
herra.
konongS.
svnr.
ef
ec
finn
með
þer
fræva
iorð
i
hiartta
þinv.
til
goðz
avaxtar.
þa
skal
ec
sk-
iott
sáá
þar
i
guðs
orð.
oc
hins
hæ-
rstaul: u.l. av "æ"
krapttar.
með
heilagre
trv.
Oc
himneskom
kononge
ku: "kenningum" c
En
ef
ec
finn
her
firir
vera
vstaðfast
lundernni
oc
með
dalegom
vilia
þa
vil
ec
vist
eigi
kasta
minv
sað-
kornne
i
ofrævan
akr.
at
geva
þat
fuglum.
eða
dyrum.
eða
dreiva
þvi
til
haðs.
eða
hegoma.
þvi
at
sva
bauð
mer
minn
meistare.
En
mer
segir
minn
hugr
allval
vm
þitt
mal.
þer
til
heilssv
þvi
at
þv
skallt.
sia
þann
hinn
mesta
stein.
er
af
hans
geislum
oc
liose
er
ku: vantar c
skallt
þv
sialfr
lysazt.
oc
bera
hundraðfallegan
avoxt.
þer
til
fagnaðar
oc
margum
oðrum
Ec
em
hingat
komenn
til
þin.
af
langum
vegom.
oc
þolt
margar
vasbuðir
i
þessarre
ferð.
bæðe
a
lannde
firir
ovinum.
en
i
have
firir
ofgange
sioar.
oc
þollda
ec
þetta
allt
firir
þinar
saker.
at
birtta
þer
rað
oc
haminngiv:
bæðe
til
lifs
oc
salo.
Konongs
sunr
svaraðe.
høyr
þu
hínn
virðulege
maðr.
mik
hevir
lengi
fyst.
at
høyra
nya
røðo
oc
nytsamlega
þa
er
mik
mætte.
leiða
til
vrugs
vegar.
þvi
at
gneisti
einn.
er
komenn.
i.
briost
mer.
sa
er
køykir
ku: "ræykir" c
hiartta
mít
at
spyria.
oc
at
vita
nokkon
nyan
oc
nytsamlegan.
froðleik.
ec
hevi
optlega
her
til
leitat.
en
engan
þann
enn
her
til
funnit.
er
mik
mætte.
af
þvisa
visan
gera.
En
ef
ec
fyni
nokkon.
sva
vitran.
oc
val
kunnannde.
er
mik
mætte
frøða.
með
þesso
þesso
fagnaðar raðe
þa
ventir
mik.
at
þat
skal
eigi
vera
i
ofævan
ku: "ofriofan", "i" o.l., c
akr
sáát
verða.ku: vantar c
oc
eigi
vndir
valld
flivgannde
fugla.
eða
rivanndda
dyra.
oc
eigi
a
klungri.
eða
hamul grytí
ku: "hemlogryti" c
er
af
harðleik
gefr
engan
avoxtt.
Helldr
vennter
mik.
at
ec
skal
vitrlega
viðr taka.
oc
varðveita.
oc
glaðlega
vndir
ganga.
þa
kenninng
er
ec
finn
mer
til
fagnaðar
vera.
nv
ef
þu
kantt
nokkot.
af
þessom
lutum.
þa
bið
ec
þik.
at
þv
løynir
mik
eigi
þvi
at
þegar
sem
ec
spurða.
at
þu
vart
hingat.
af
langum
vegh
komenn.
þa
sagðe
mer
hugr
mínn
goða
von.
til
þinnar
herkomo
oc
þvi
let
ec
þik
skiotazt
inn
gannga
sva
sem
minn
einnhuernn
sannan
full-
trva
oc
kunníngia.
oc
traustlega
trvi
ec
þer
ku: "þik" c
mer
til
hialppar
vera
komenn
nema
min
von
verði
mer
at
hegoma.
Barllaam.
svaraðe.
konongs
syni.
þa
gerer
þu
val.
er
þv
villt
þat
firir
rett
hava.
er
þv
røynir
með
með
kononglego
oc
retto
athygli.
oc
þat
staðfastlega
ku: karolingisk "f"
hallda.
er
þv
røynir
on
hegoma.
oc
at
syna
yðr
þetta.
með
sannenndom.
þa
segi
ec
yðr
eina
døme sagu.
Einn.ur: "e" u.r. etter "E"
konongr.
var
mykyll.
oc
mattogr.
hann
for
a
einvm-
huerium
degi.
vm
riki
sitt
til
sinna
nauðzynia.
oc
sat
i
einum
sømlegom
vagne
buinn
með
gulli
oc
gimsteinvm
oc
hann
með
kononglegom
bunaðe.
oc
sømelegre
fylgð.
sins
hirðliðs.
honom
møtto
tveir
menn.
i
saurgum
klæðom
þeir
varo
magrer
oc
skarper
oc
með
miok
bleiku
andliti
Sa
hinn
same.
konongr.
kenddi
þegar.
oc
skilldi.
huat.
er
volldde
þvi.
at
þeir
varo
sva
leiðleger
oc
iamskiott
sem
hann
leit
þa
þa
liop
hann
or
vagnenom.
oc
fell
þegar
til
iarðar.
oc
fagnaðe
þeim.
siðan
stoð
hann
vpp.
oc
tok
þa
i
fang
ser.
oc
kysti
þa
fagrllega.
Sem
rikiss menn
þeir
ul: u.l. av "r"
sem
riðu
rf: "ð" + "k"
með.
konongenom
oc
stormenni
hanns
oc
raðgiavar.
sa
þetta.
þa
mislikaðe
þeim
miok
oc
kallaðu
hann
hava
gortt
i
þesso.
nøyx
ku: "mikit næyxl" c
oc
niðran.
sinni
konongleregre
tign.
oc
þo
trøyztust
þeir
eigi
at
segia
konongenom
sialfum.
nema
brøðr
hans.
oc
baðo
hann
segia
konongenom.
at
allra
þeirra
raðe.
at
hann
skylldi
eigi
optar.
kononglegre
tign.
slika
vanvirðing
gera.
En
konongrenn.
veiti
andsvor
með
skynsømd.
er
hann
skilldi
eigi.
er
litils
goz.
vissi.
oc
firir
þvi
at
hann
vissi
eigi.
hui
er.
konongrenn
hafðe
sva
gortt.
þa
gerði
hann
honom
at
skilia
með
þessom
hætte.
konongrenn
hafðe
þa
veniv.
at
hueriv
sinni
er
hann
villdi.
nokkon
mann
lata
drepa.
þa
let
hann
firir
garðz liði
hans.
blasa
þeim
luðri.
er
hann
hafðe
til
þess
ætlaðan.
Oc
aller
er
høyrðu.
þa
vissu
þegar.
hueR
er
til
dauða
var
dømdr.
Vm
eitt hvert
kuelld.
let
konongrenn
blasa
þessom
luðri. ku: "firir dyrum broður sins. oc sem hann hyrðe luðrenn" tilf. c
þa
þottezt
hann
vita.
visan
sinn
dauða
Oc
alla
þa
nott
þa
hugsaðe
hann
firir
ser
oc
sinum
hibilum.
stnimma
vm
morgonenn
bivggia
ku: "bio" c
hann
sik
sorgar bunaðe.
oc
kono
sina
oc
oll
bornn
sin
oc
stoðo
sva
buín.
oll
saman
firir
hallar durum:
konongsens
gratannde
oc
valande.
sem.
konongrenn
spurði
þetta
þa
let
hann
broðor
sinn
inn
ganga
til
sín.
oc
er
hann
sa
hann.
sua
sorgfullegan.
þa
mællte
hann
til
hans.
þv
hin
skynlausi.
oc
hinn
fafroðe.
með
þvi
at
þu
ræddezt
ul: u.l. av "t"
sva
miok.
boð
broðor
þins
yuir
þer.
oc
vissir
þik
þo
saklausan
huerssu
matter
ku: "mætter" c
þu
avita
mik
þo
at
ec
heilsaðe
oc
kysti.
sendi-
menn
minns
herra.
er
til
minna
øyrnna
bar
ku: "baru" c
þat
boð.
er
myklum
mun
var
mer
visare
til
dauða
en
minn
luðr
ku: "minum lyð" c
være
þer
firir
durum.
eða
øyrum.
þviat
ec
veit
mik
marga
lutí
i
mot
minum
herra
misgort
hava.
oc
firir
þvi
synnda
ec
þer
með
þessom
hætte.
þina
heimsku
oc
vanhyggiv.
Nu
vil
ec
tia
þer.
hverssv
ec
skal
aptr reka.
þa
hina
samv
er
þik
eggiaðu.
at
af virða
firir
mer.
mitt
sømdar rað.
konongrenn
let
gera
fiorar
arkker
af
tre
oc
leta
ku: "let" c
bua
tvær
vttan.
með
gulli
oc
silfri.
oc
allzskonar
sømelegre
vm gerð.
hann
let
þar
i
leggia
ku: her vantar 1 blad, jfr. 7.3
einn
sannr
oc
rettr.
mykyll
oc
mattogr.
er
allt
ma
er
vill.
oc
af
engo
emni
skapaðe
alla
luti.
diupt
haf
ku: "I uppafi" c
skapaðe
hann.
v synilega.
heilaga
engla
vlikamlega.ku: "krapta hæilagra eingla oc likamlegra" c
oc
vtalulega.ku: "otolulegan" c
fiollda
til
mykyllar
þionastu.
sem
samdde
mykyleik.
guðdoms
hans
eptir
þat
skipaðe
ku: "skapaði" c
hann
heim
þenna
himin
oc
iorð.
oc
haf.
oc
siðan
pr-
yddi
hann
oc
lysti
heiminn.
með
sol
oc
tunglí.rf: "lí" + "u"
oc
vtalulegom
stiornnum.
iorðina
pryddi
hann.
með
vaxannda
viði.
berannde
lauf.
oc
bloma.
oc
allzskonar
avoxt.
gros
groannde.
meðr
huerskona
ku: "huesskonar" c
lit
oc
margskonar
kraptum.
oc
með
allzskonar
quiquendom.
ymsilegra
hatta.
havet
með
vtalulegom
ku: "otallegu" c
fiska kyni.
symiannde
oc
sik
þar
føðannde.ku: "felanðe" c
þessa
alla
luti
mælltte
hann.
oc
var
þegar
gort.
bauð
oc
sagðe.
oc
var
þegar
syst.
allt
a
einv
auga bragðe.
eptir
þetta
skapaðe
hann
mannenn.
með
sialfs
sins
hondum.
af
iarðar dusti
likamenn
en
salena
gerði
hann.
bæðe
skynianndde
oc
skilianndde.
með
sialfs
sins
anndda.
kueiktti
hann
hana.
oc
þvi
er
sagt
at
hon
er.
eptir
guðS
likneskiv
goR.
Siðan
gerði
hann
mannenn
konong.
at
stiornna
yvír
allu
þui
sem
hann
hafðe
skapat.ku: "skipaði" c
Þat
er
skiliannde
oc
vitannde
at
þuí
er
kallat
at
salen
er
ku: "se" c
eptir
guðs
likneskiv
skapað.
at.
hon
hevir
bæðe
ivi
ol: o.l.
guðs
giof
skilning
oc
sva
sialfræðe
til
goz
oc
illz
En
þvi
er
kallat.
at
maðrenn
have
likneskiv
guðs.
at
hann
hevir
krapt
oc
matt.
at
styra
ser.
til
þess
er
honom
likar.
þessa
sømd
gaf
guð
honom.
at
vpphave.
fyrst
gaf
hann
honom
frelsi
oc
sialfræðe
oc
sømdde
hann.
sva
myklum
fagnaðe.
at
hann
skylldi
vdauðlegr
vera.
sem
hann.
oc
skipaðe
konong.
yuir
alla
sina
skepnv
er
a
iarðriki
var.
eptir
þat
skapaðe
hann
konona.
af
einv
rivi.
er
hann
tok
af
adame.
meðan
er
hann
svaf.
honom
til
hiallppar.
oc
huarotueggia
þeirra
til
huganar.
Guð
gerði
oc
annan
ku: "æinn" c
ælskulegan
stað.
er
hann
ul: u.l. av "h"
kallar
paradisum
planntaðe
ku: "plagaðe" c
i
honom
allzskonar
yn-
nilegan
avoxt.
allt
þat
er
bæðe
var
lystilegt.
oc
at
a-
syn
fagrt.
oc
raundum
søtt
oc
fullkomet
til
allz
fagnaðar.
hann
skipaðe
ku: "skapaðe" c
mannenn.
til
valldz
yuir
þessa
sælo.
oc
bað
hann
þat
allt
af
þuisa
taka.
sem
hann
lysti
til.
firir
vttan
eitt
tre.
er
hann
kallaðe
vizsku
tre.
oc
skilningar.
bæðe
a
milli
goz
oc
illz.
þat
eitt
firir bauð
hann
honom.
með
nokkoro
mote
at
nalgazt
oc
sagðe
sva
baðom
þeim
at
a
huerium
tima.
er
þau
tøke
þar
a
til
nøyzlu.
þa
skyldi
þeim
til
tionar
oc
tapanar
verða.
þessa
luti
skipaðe
ku: "ska", resten uleseleg, c
guð
til
þess
at
hann.
villdi
birtta
mannenom
sinn
brøyskleik.
oc
at
hann
skylldi
huergi.
goðs
ku: "guðs" c
boð-
orð
briota.
en
egi
firir
þvi
at
hann
vnní
honom
egi
allz
goz.
ef
hann
kunni
ku: "kynni" c
með
hans
boðe
at
giæta.
En
einn
af
þeim
englom.
er
af
sinv
ofdrambe.
firir gerði
guðs
giof.
mote
sinum
lavarðe
vpp risannde.
oc
i
sinv
vpprisi
var
hann
sva
lagt
kastaðr.
at
hann
er
ollum
veslare
oc
lægre.
Sem
hann
skilddi
sina
ves-
sold.
oc
sik
sva
aumlega
tapat
hava
sinni
sælo.
þa
fann
ku: "hann" tilf. c
at
mannenom.
myndi
þesse
fagnaðr
ætlaðr
vera.
ef
eigi
køme
spellendr
til.
þa
hugðizt
hann
vist.
at
hann
skyldi
firir koma.
þvi.
at
engi
maðr
nyti
þess
fagnaðar.
er
hann
hafðe
sik
vesalega
fra
skilt.
oc
aukaðe
i
þui
sina
vesolld.
er
hann
vildi
firir koma
mannzens
fagnaðe
oc
eggia
hann
i
mote
guði
at
gera.
til
þessa
fann
ku: "hann" tilf. c
ser
með
flærð
oc
prettom
slika
vel.
Hann
bað
ormenn
er
sløgare
var
oc
pretvisare
en
ekki
annat
kuikuenndi.
at
hann
skyldi.
meðr
fagrmælom.
svikia
evo.ku: karolingisk "v"
firir
þui.
at
hann
vissi.
hennar
brøyskleik
meira.
en
adams
oc
mæltte
við
hana.
með
þessom
orðom
Uit
þu
þat
firir
hui.
er
guð
hevir
firir boðet
ykr
at
nøyta.
oc
at
niota.
þess
híns
fagra
avaxtar.
er
a
þui
tre
er
er
hann
kallar
vizsku tre
þat
kann
ec
val
at
segia
ykr.
iam-
skiott
sem
þit.
eteð.
af
þema
avexti.
þa
lysazt
oc
vpp lukazt
augu
ykkur, ku: "oc birtiz hiarta ykkart" tilf. c
oc
verði
þit
askyniande
oc
vitannde
goz
oc
illz
sua
sem
guð.
En
firir
þui
at
konan
var
skamsyn.
oc
miok
favitr
oc
þo
til
sømdar
fus.
þa
tok
hon
við
epli.
oc
aat.
oc
bauð
siðan
adame.
oc
hann
oc
siðan
aat.
oc
braut
i
þesso
huarttveggia
þeirra
sins
lavarðar
boðorð.
sem
andskotenn
hafðe
sva
svikit
þav
bæðe.
þa
rak
guð
þav
or
þeím
hinum
fagra
fagnaðe.
oc
firir
sakar
sinnar
vlyðni.
skipaðe
hann
þeim.
i
þetta
aumlega.
oc
hitt
fa-
tøka
lif.
skiott
liðannde.
oc
litinn
fagnað
með
ser
havannde.
at
þau
skylldu
i
verollddenne
með
vesolld.
oc
myklu
erveðe
liva
Af
þessom
sigri.
er
fianndenn
fek
a
mannenom.
þa
dirf-
dizt
hann
miok.
oc
þottezt
fin-
na
brøyskleik
hans.
oc
lagðe
þe-
im
mun
fleiri
gilldur
ku: "gillðrur" c
til.
at
svikia
hann.
sem
aukaðezt
folkket
oc
fiolmennet.
þa
freistaðe
hann.
oc
þui
meir
at
firir koma
mannkynínv.
en
þa
er
guð
sa
at
æ
vesnaðe
folkket.
þa
villdi
hann
með
sinni
miskunn
ændda
a
koma.
illzskuna.
at
eigi
tyndizt
allt
mannkyn
af
fianndanns
villu.
Hann
fann
einn
mann
af
ollum
lyðinum.
ser
lyðinn
oc
epttir latan.
er
noe
het
hann
bauð
honom
at
gera
eitt.
mykyt
skipt.ku: "skip" c
er
likt
være
ork
eða
husi.
Guð
bauð
þa
noa
at
ganga
i
orkkena.
oc
kono
hans
oc
sunum
hans.
með
konom
sinum.
hann
lét
oc
i
orkkena
með
noa
af
ollum
kuiquendom
goðom
oc
illum.
tvenne.
karllkyns.
oc
kuennkyns.
oc
byrgði
siðan
sialfr
aptr
þa
let.
Guð
ganga
fløð
yuir
alla
verolldena
At
lokenne
fløðenne.
þa
bauð
Guð
noa.
vt
at
ganga
or
orkkenne.
oc
sunum
hans
oc
konom
þeiRa
Oc
ollum
kykkuendom.ku: "m" har ein ekstra stav
er
með
þeim
varo.
oc
þa
tok
folkket
at
vaxa
i
verollddenne.
oc
vestnaðe
ku: "uesnauðu" c
æ
þui
meir
er
þeir
varo
fleiri.
með
allzskyns
vdaðom.
aukannde
sina
illzsku
oc
vgøzsko.
oc
ovan
a
þetta.
gløymdv
sialfum
guði.
oc
gerðu
ser
sialfer
guði.
Svmir
truðu
at
aller
lutir.
skylldu
sialfkrave
verða.
oc
skylldi
allt
skipazt
með
engarre
forssio.
ætlaðv
engan
guð
vera.
þann
er
þeir
atte
ku: "attu" c
vndir
at
luta.
Einir
trvðu
at
hamingian
myndi.
fagnað
oc
fremd
veita.
oc
at
orllog
oc
auðna.
myndv
ku: "mynðe" c
allu
raða.
aðrer
gerðu
ser
sialf-
ver
guði.
hueR
ul: u.l. av "R"
eptir
sinni
hugar-
lunnd.
trvannde
a
þat.
at
þeir
skylldu
sina
illzsku.
oc
vdaðer.
með
þeirra
løyui
drygia.
gerðu
þeim
likneskiur
til
tignar.
með
honndum
sialfra
sinna.
biuggu
þeim
fogr
hus.
oc
agiæt
mysteri.
kallaðu
þar
iðulega
a
þa.
með
mivkum
knefallum.
oc
með
margfallegom
ul: u.l. av første "a"
lutningum
øptto
oc
greto.
optt-samlega.
ser
til
hialppa.
til
þeirra
er
firir
þeim
stoðo.
bæðe
blinndir
oc
daufir.
oc
dauðir.
oc
þvi
siðr
matto
þeir
þeim
nokkot
gott.
at
þeir
varo
siolfum
ser.
huarkke
til
illz
ne
goz
fører.
En
þeir
varo
oc
ku: tilf. i margen
svmir.
er
gofgaðu.
oc
ser
firir
guð
hofðu.
sol
oc
tvngl
oc
himins
stiornnur.
skildu
eigi
at
þat
hafðe
hvarkke.
lif
ne
vit.
ser
at
styra.
nema
røðozt
ku: "hræðaz" c ru: "rørðozt" r.u.
oc
vmstnørozt.
huer
i
sinni
skipan
oc
gang
eptir
guðs
forssio
oc
vilia.
Hinir
varo
aðrer.
er
trvðv
a
elld
oc
vatn.
iorð
eða
loptt.
þaðan
venntannde
ser
hialppar
oc
miskunnar.
Marger
varo
þeir
oc.
er
firir
guð
hafðu.
yxn
oc
kyr.
svin.
eða
annat
bufee.
oc
onnvr
iarðar-
kviquenndi.
bæðe
dyr
oc
fugla.
lutu
oc
til baðo.
sem
þau
mætte
þeim.
nokkon
fagnað
fa.
skildu
eigi
þat
vesler
menn
oc
vitlausir
at
guð
hafðe
mannenn
skapaðan
oc
gorfan
virðulegan
hafðingia
oc
herra.
til
allra
forræða
yuir
þat
er
hann
hellt
þa
firir
guð
oc
hafðe.
Þat
var
oc
mykyll
fiollddi.
er
dyrkkaðu
ku: "dyrkaðe" c
dauða
menn.
oc
hafðu
þa
firir
guð.
sumir
karll-
menn.
en
svmir
konor.
oc
vissu
at
þeir
varo.
meðan
er
þeir
lifðu.
svmir
hordoms menn.
oc
sumir
manndrapa menn.
eínir
braðreiðir.
oc
ofundsiukir.
aðrer
oðer.
oc
i
bundum
ku: "baunðum", "a" o.l., c
hafðer.
feðra
banar
oc
brøðra.
oc
margskonar
lytum
fullir.
sumir
hallter
oc
litilmagne
galldra
menn
oc
gernninga.
vissu
þeir/
þeir
þo
gorlla.
at
slika
hafðu
þeir
ser
firir
guð.
er
sumir
hafðu
sik
sialva
døydda.
með
sialfra
sinna.
hanndum.
aðrer
do
oc
af
guðs
hefnd.
af
reiði dunum
oc
elldingum
Svmir
varo
oc
skiptir
i
ymis
kuikuenndi.
Oc
ælskaðu
mennener
eigi
firir
þui.
þessa
dauða
menn.
oc
hafðv
firir
guð.
at
þeir
matto
eigi
val
vita.
at
þeir
myndu
engan
fagnað
af
þui
fa.
helldr
funnv
þeír
ul: u.l. av "eí"
ser.
þessa
vfagnaðar
vel
til
þess
at
þeir
skylldi.
eptir
sinum
vilia
liva.
oc
lata
allt
með
sinum
vilia
sem
guð
hans
hafðe
ku: "hefðe" c
aðr
gort.
oc
var
flest
allt
folkket.
miok
sua
tyntt
oc
tapat
af
þessarre
villu
oc
vantrv.
þui
at
engi
villdi
hava
skilníng
af
guði
oc
sinum
skapara.
A
þema
ul: u.l. av "em"
dagum.
var
maðr
vitr
oc
skynsamr.
er
het
abraham
hann
hugleiddi
með
ser
skynsamlega
vm
þa
guði.
er
mennener
dyrkkaðu,
huat
er
þeir
matto.
ser
eða
aðrum
hialppa.
þa
fann
hann
þetta
alt
hegomlegt
vera.
hugfesti
þat
með
ser.
at
sa
guð
er
þetta
hafðe
allt
gortt.
myndi
einn
vera.
ollu
raðannde
oc
vm fram
alla
luti
dyrkkannde
Oc
sa
einn
miskunn
fa.
er
til
hans
stnere.
ollum
sinum
hugh.
oc
hiarta
Oc
firir
þui
leit
han
ur: "s" u.r. etter "n"
til
hans
sinvm
miskunnar augum.
oc
birtti
honom
skynsamlega.
sialvan
sik.
oc
sina
miskunn.
gaf
honom
yuir
alla
menn
er
i
verolldenne
varo.
vit
oc
skynsemd.
til
þess.
huerssu
er
maðrenn.
skal
sva
guði
þiona
at
honom
þekkizt.
oc
sva
mykla
miskunn
laut
hann.
af
guði.
at
sialfr
guð
vitiaðe
hans
herbyrgiss
anndlega.
oc
senndi
optlega
til
hans
sina
engla
oc
het
honom
þui
at
hann.
skylldi
iafnan
með
honom
vera
staðfastlega.
oc
ser
hann
sannan
sinn
astvin
gera.rf: "g" + "v"
þui
het
oc
guð
honom
at
hann
skylldi
geva
hans
afspringgi
skilning
til
sanndz
guðs.
her
eptir
hælgaðe
guð
oc
blæzaðe.
hans
ætt
oc
afspringi.
oc
gaf
sua
mykynn
auka
oc
avoxt.
hanS
afspringi.
at
þar
matte
eigi
talu
a
koma.
helldr
en
a
ægesannd
Her
eptir
frelsti
hann
þat
folk.
er
af
honom
kom.
or
anauð
oc
vfrelssi.
er
farao
egipta lanndz.
konongr.
oc
hans
heR
þrøngde
þeim
margfallega.
Oc
fek
þeim
siðan
til
forstiora
moysen
herttoga
oc
aaron
broðor
hans
hælga
menn
oc
rett-
visa.
fulla
af
spadoms anndda.
þetta
kyn
er
af
abraham
kom
var
kallat
iraels
ku: "israel" c
folk.
oc
með
þessom
tveim
hofðingium
gerði
guð
margfallegar
iartteignir
ol: nest siste "i" o.l.
oc
storar.
firir
israels
folkke.
Hann
skiptti
i
sundr
firir
þeim.
rauða have
oc
let
þa
þar
i
giognum
ganga.ul: u.l. av "n"
sva
sem
a
þurum
velli.
en
havet
var
þeim
a
baða
vega.
sva
sem
borgar vegr
ku: "uegger" c
til
værnndar
firir
sinum
ovínum.
En
pharao.
konongr.
oc
allr
egiptu lanndz
ku: "eigiptalanðz" c
heR.
for
eptir
þeim.
oc
þegar
sem
hann
ku: "sa at" tilf. c
haf-
vet.
vægða
ku: "uægðe" c
þeim.
oc
gaf
veg
i
giognum
sik.
at
ganga.
þa
rakzt
hann
þegar
eptir
þeim
með
allre
sinni
hirð.
oc
hernneskiu.
þa
stnerezt
þegar
havet
með
guðs
boðe
vpp
a
pharaonem.
konong.
oc
drektti
honom.
oc
ollu
hans
folkke
Siðan
leiddi
guð.
þetta
folk
yvir
øyði marker.
oc
fødde
þa
með
himneskre
føzlo.
oc
frelsti
þa
or
margfallegre
a-
nauð.
með
myklum
iartteignum.
þa
gerði
hann
oc
gaf
moysi.
herttoga
sinum.
oc
ritaðe
með
liafs
ku: "sialfs" c
sins
fingrum
a
steinspialdum.
logh
þav
er
þat
folk.
skylldi
skilia.
villu
fra
trv.
oc
hegomlega
guði.
er
aðrar
þioðer
ælskaðu.
oc
visaðe
ku: "uisaþu" c
þeim
a
sannan
guð
oc
einn
oc
a
hann
at
trva.
er
allt
a
oc
allt
ma.
oc
ollum
lutum
ræðr
Oc
með
slikum
guðlegom
lutum.
Oc
margfallegom
iartteignvm
þa
leiddi
guð
þa
til
þess
rikiss
oc
lanndz
er
hann
hafðe
langu
aðr
abrahame
heitit.
at
hann
skylldi
þetta
lannd
byggia
oc
hans
afspringgi.
oc
ser
til
oðals iarðar
hava
oc
abuðar.
en
þat
lannd
var
fult
af
ollum
veralldlegom
avexti.
þeim
er
til
nørengar
mannlegrar
nattv-
ru
høyra.
oc
er
þat
vtalulegt
at
telia.
huerssu
margfallega
er
guð
birtti
sinn
matt
oc
iartteignir
með
þesso
folkke
aðr
oc
siðan.
en
þeir
køme
ul: u.l. av "ø"
i
þetta
firir heitit
lannd.
oc
gerði
hans
guðdomr
allt
þetta.
firir
þvi
ku: "sua" tilf. c
miskunsamlega.
at
hann
villdi
visa
þeim.
fra
hegomlegom
guðum.
oc
syna
sik
með
vtalulegom
storverkum
vm fram
þat
er
mannlega
ku: "manleg" c
nattura
ma
hyggia.
einn
allzvalldannde
guð
at
dyrkka
oc
at
tigna.
oc
villdi
hann
oc
sva
leiða
mannenn.
aptr
til
þess
hins
fullkomna
fagnaðar.
er
hann
hafðe
aðr.
með
sinv
galøysi
glatat.
Nv
af
þvi
at
maðrenn
er
brøyskr
i
sinv
sialfræðe.
en
fiannden
margprettotr
oc
margvis.
oc
fullvili aðr
i
sinni
ilzsku.
at
svikia
mannenn.
þa
stnerezt
mestr
þore
manna.
eptir
sinum
losta.
oc
gaðo
litt
guðs.
þo
at
hann
synndi
þeim
margfallega
sinn
vilia.
þeim
til
hialppar.
Nu
af
þui
at
guð
villdi
eigi
firir gløyma
sinum
hanndaverkom.
þo
at
maðrenn
have
margfallega.
mote
hans
vilia
gortt.
þa
fann
guð
þat
fagnaðar rað.
er
hann
hafðe
af
vpp have
firir seet.
þo
at
nv
vare
ku: "uæri" c,d
timi
til
komenn.
af
sialfs
hans
vilia
at
birtta.
at
ein getenn
guðs
sunr.
oc
þat
guðs
orð
er
iafnan
var.
með
faður
vallde.
oc
iafnan
maklet.
iafnan
eiliflegtt
ku: "mattulekt" c,d
með
feðr
oc
hælgum
anndda.
er
at
vpp hava
ku: "upphafi uar" c,d
iafnan
með
guði
oc
guð
með
þui.
oc
varkyndi
varom
vesalldum.
oc
brøyskleik.
þa
tok
guð
manndom
a
sik.
sannan
oc
reinan.
oc
let
berazt
með
hinvm
hælga
annda.
af
heilagre
møy
mariu.
sinni
sælo
moðor
navistar.ku: "An mannz samuistar. oc" c,d
vskaddum
sinum
hinum
haleita
guðdome.
oc
alla
vega
vspilltum
sinnar
moðor
møydome.
sva
sem
einn
heilagr
yuir engill.
Gabriel.
boðaðe
møynni.
nyan
oc
reinan.
oc
firir
høyrðan
ku: "fyr ohyrðan" c, "firir hugaðann" d
burð.
firir
vttan
mannz
navist.ku: slik også c, "samuist" d
þar
ku: "uar" c,d
af
henni
getenn
guðs
sunr.
með
hælgum
annda.
oc
tok
a
sik
mannlega
natturu
með
skilning
oc
skynsømd
syndizt
einn
i
asyn.
i
tvennom
natturum.
fullkomenn
guð
oc
sanr
maðr.
oc
sva
virðulega
giætte
hins
reina
møy-
doms.
sinnar
sælo
moðor.
eptir
sinn
burð.
sem
i
tima
bu-
rðarens
oc
sva
firir
oc
allv
oðru
oss
likr.
vttan
illzskv
Oc
tok
vpp
a
sik.
af
sinni
miskunnsemd.
at
bøta
við
oss
varar
misgerðir
oc
sorger
ur: "er" u.r. etter "er"
oc
sivkleika.
oc
firir
þui
at
af
synd.
oc
olyðni.
kom
dauði
i
veroldena.
þa
var
þat
til
hialppar
at
vera
oc
frelsis.
at
sa
løysti
heiminn.
af
dauðanom.
með
sinum
dauða.
er
enga
synd
hafðe
gorva.
oc
þo
saklaus
oc
synnda laus.
til
dauða
dømdr.
oc
lagðe
sik
sialfr
firir
varar
saker.
vndir
valld
sinna
ovina.
En
þeir
vesler
oc
vit lausir.
skildv
eigi
hans
miskunn
oc
matt
er
sialfræðe
gaf
sik.
vnndir
þeirra
valld.
at
løysa
þa.
oc
allt
mannkyn.
með
sinv
litilæte.
hæddo
hann
oc
svivirðv
margfallega.
oc
at
lykum
ul: u.l. av "k" ku: "lyktum" c,d
leiddu
hann.
bundinn
oc
dømdo
hann
til
dauða.
oc
a
cross
festu.
þessa
alla
luti
þolde
hann
ku: "hans" c,d
hinn
sælo
manndomr.
firir
varar
saker.
oc
a
ovan.
eptír
sinn
hælga
dauða.
af
þvi
at
hans
hinn
hægi
guðdomr.
matte
eigi
með
dauða bonndum
bunndin
vera
þa
steig
hann
til
helvitis.
oc
løysti
þaðan
alla
sina
vini.
oc
þo
at
hans
likamr
være
dauðlegr
i
grof
lagðr
þa
reis
hann
þo
vpp
a
þriðia
degi.
oc
sigraðe
sva
dauðann
at
hann
gaf
oss
sigrinn.
með
eilifri
sælo.
oc
birttizt
sinum
lære sueinum
eiliflegr
oc
vdauðlegr.
oc
var
með
þeim.
fiora
tigu
daga.
Her
eptir
steig
hann
vpp
til
sins
hælga
faður.
guð
oc
maðr
sammattogr
honom
i
ollu
vallde.
Oc
þaðan
skal
hann
koma
at
døma
kuika
oc
dauða.
hvern
eptir
sinum
til verka.
En
eptir
hans
hælgu
vppstigning
þa
senndi
hann
sinn
hinn
hælga
anda
sinum
læresueinum
hælgom
postolom.
sva
sem
hann
hafðe
þeim
aðr
firir heitit
i
likneskiu
oc
at
asyn.
sem
tungur
gloannde.
oc
allavega
af
ser
ællz-
gneista
gevannde.
Sv
hín
hælga
sennding.
gaf
þeím
at
skilia.
oc
at
mæla.
allar
tungur.
Nu
eptir
þetta
skiptuzt
ku: prikk under andre staven i "u"
þeir
oc
svndr-
dreifðuzt
vm
alla
veroldena
i
oll
riki.
oc
boðaðu
oc
birttu
hælga
trv.
skirðv
siðan
folkket.
i.
nafne
faður.
oc
sunar.
oc
heilags
annda.
oc
buðu
þeim.
at
giæta
þeiRa
ul: u.l. av "R"
boðorða.
er
guðs
sunr
hafðe
þeim
kennt
at
bioða.
Oc
visaðu
þeir
margum
þioðom.
a
rettan
vegh.
er
aðr
hafðu
villu stigu
troðet.
En
hinn
fornne
andskote
oc
hínn
illi
ovin.
sem
fyR
meir
buínn
með
sinum
gilldrum
oc
stnorum
at
firir koma
fagnaðe
varom
eggiar
nv.
oc
vpp reisir
veraldlega
ul: u.l. av "g"
hofðingia
oc
rikiss menn.
at
pina
oc
at
drepa
kristit
folk.
þa
menn
alla
er
eigi
villdu.
a
hegomlegh
ul: u.l. av siste "e"
skurguð
trua.
En
hans
kraptr
oc
mattr.
minkar
nv
huersdaglega.
oc
þeirra
allra
styrkr
er
honom
fylgia.
er
vmattolegr
er
i
mote
guðs
miskunn
Nu
heRa.
konongs
sunr
hevi
ec
sagt
þer.
oc
birt
með
fam
orðom.
þa
luti
er
þu
tekr.
staðfastlega.
at
ælska
guð.
af
allum
hug.
at
þa
skallt
þu
siðan
fullkomlega
skilia.
er
þv
villt
hiartta
þitt
oc
hugh.
allavega
til
hans
astar
oc
þionastu
stnva.
En
með
engom
hætte
verðr
þu
askynia
er
eigi
fylgir
allr
yh: y.h.
vili
þinn.
En
eptir
þessa
hina
stniollu
røðo
oc
fortalu.
þa
þagnaðe
barllaam.
Sem
konongs
sunr
hafði
høyrt
sua
vitrlleg
orð
barlaams.
þa
varð
hann
miok
glaðr
oc
stoð
þegar
vpp
or
sæte
sinv
oc
gek
til
barlaams
oc
faðmaðe
hann.
oc
halsfengdi.
oc
af
myklum
fagnaðe.
mællte
hann
sva
Ef
sva
er
sem
ec
hygg.
þv
hinn
goðe
maðr.
þa
er
þesse
sa
hinn
mæte
gimsteinn.
er
þu
fer
með.
oc
þu
hezt
at
syna
mer.
er
eigi
høver
ollum
monnvm
at
syna.
er
til
beiðazt.
nema
þeim
einum.
er
af
heilum
hug
oc
retre
skynsemd
til
fysazt.
jam skiott
sem
ec
høyrði
þesse
þin
orð.
þa
lystizt
hiartta
mitt.
með
myklum
fagnaðe.
oc
huarf
i
brott.
þat
vglaða
myrkr.
er
mer
hevir
lengi
vm
hiartta
huarfuat.
Nv
ef
ec
hevi.
val
skilt
orð
þín.
þa
seg
mer.
ef
onnur
er
betri
þyðing
þinnar
røðo.
þa
løyn
mik
eigi.
Þa
svaraðe
barlaam.
sva
er
vist.
herra
minn.
at
þesse
er
sa
hinn
mykli.
oc
hinn
mattolege
kraptr.
er
løyndr
oc
folgenn
hevir
veret
firir
mannum.
fra
vpphave
heimsins.
En
nv
er
openberllegt
orðet
a
varom
dagum
eptir
guðs
vilia.
En
þo
vissu
marger
hælgi
ku: "hælger" c,d
oc
rett-
visir
menn.
af
birtting
oc
boðan
hins
hælga
annda.
spaðo
oc
firir-
sagðu.
sva
sem
nv
er
fram komet
rf: + "fam".
Oc
firir
þvi.
at
þeír
sao
þenna
fagnað
fiarre
ser.
þa
fysti
þa
alla
til.
at
sem
fyrst
køme.
sa
fagnaðr
fram.
En
þo
var
þeim
auðit
at
fa
þenna
fagnað.
er
nv
byggia
heiminn
miok
sva
at
siðaztum
dagum
hans.
firir
þui
at
sa
er
nu
tekr
við
trv
oc
skirnn.
þa
er
hann
heill
oc
holppenn.
en
sa
er
tapaðr.
er
eigi
truir.
Iosaphat
mælltte.
vruglega
trui
ec
þuisa
ollu.
en
nv
hevir
þu
sagt.
oc
þann
guð
skal
ec
heðan
i
fra
gafga
er
þu
hevir
nv
firir
mer
birt.
En
þo
vil
ec
at
þv
skyrir
firir
mer.
huat
er
mer
høver.
heðan
i
fra
at
ku: "at" tilf. c,d
haf-
vazt.
eða
huat
er
þv
kallar
skirnn.
er
þeim
høver
at
hava.
er
trvr
vill
vera:
Balaam
suaraðe.
þat
er
grundvollr
oc
rot
truar
varrar.
at
taka
skirnn.
með
staðfastre
trv.
En
skirnn
reinsar
huernn
mann.
fullkomlega
af
allum
syndum.
oc
illzsku.
er
hann
hevir
aðr
gortt
oc
vill
hann
siðan
af lata.
Sva
bauð
oss
lavarðr
vaR.
at
ver
skylldum.
enndr getazt
af
vatne.
oc
hinum
hælga
annda.
oc
af
ver
ku: "þui fa" c,d
af
honom
fullkomlegan
fagnað
með
akalle
heilagra
bøna.
til
varss
lavarðar.
Oc
sva
sendir
hann
sinn
hinn
hælga
annda
ivir
vara
skirnn.
er
ver
segium
eptir
hanns
boðe.
Jn
nomine
patris
et
filíí
ku: karolingisk "f"
et
spiritus
sancti
amen.
Oc
þvi
byr
myskunn
ku: "miskun" c,d
heilags
anda.
með
ollum
þeim
er
sva
skirazt.
lysande
þa.
oc
til
guðs
miskunnar
endr nyannde
þa
kastum
ver
i
brott.
allre
fornnre
illzsku
varre.
oc
likiumzt
ver
þa
guði
siolfum.
i
vpp-
have
goðra
verkka.
at
ver
siam
sem
ervingiar
guðs
sunar
til
eilifrar
dyrðar.
En
firir
vttan
skirnn.
ma
engi
hialppazt
þo
at
hann
gere
allt
þat
gott
er
hann
ma.
sva
sagðe
vaR
lausnare.
huer
sa
er
eigi
verðr
enndr getenn
af
vatne.
oc
hælgum
annda.
þa
kømr
eigi
i
himinriki.
oc
firir
þvi
ræð
ec
þer
þetta.
oc
bið
ec
at
þu
taker
skirnn
með
fullkomenne
trv
oc
allre
fyrst.
oc
fresta
með
engo
mote
þesso.
þui
at
haskasamlegt
ku: "haskasamlig" c,d
er.
dvalan.
ef
þu
døyr
sua buit.
Josaphat
svaraðe.
hueR
er
sv
hin
goða
von.
er
maðrenn
skal
oðlazt
i
skirnninni.
eða
huat
kallar
þv
himinriki
eða
huat
kallar
þu
guðs
orð.
er
berazt
let
i
heiminn.
hueR
er
sa
oc
hinn
vuisi
timi.
oc
stund
er
siðan. ku: "er" tilf. c,d
þui
at
af
þeim
lutum
er
þu
er
þu
rødder
þar
vm.
þa
rygðizt
miok
hugr
minn
oc
hiarta
skalu
ul: u.l. av "a"
þeir
er
døya
at
engo
verða.
eða
er
nokkot
annat
lif.
þegar
er
þetta
liðr.
slika
luti
oc
aðra
þvi lika.
vildda
ec
af
þer
vita.
Balaam.
svaraðe.
þu
spurðir.
huar
sv
hin
goða
von
var.
er
ec
rødda
vm.
þat
er
himinriki.
oc
fra
þeiRi
dyrð
er
þar
er.
þa
kann
engi
at
segia.
sva.
segir
heilog
ritning
at
ekki
auga
er
sva
gløgsynt
at
seet
fae.
ekki
øyra
sva
þynhøyrt.ul: u.l. av første "y"
oc
ekki
hiartta
sva
smasmogollt.ku: slik også d, "smasmugallt" c
at
hugsat
fae
þann
fagnað
er
guð
hevir
i
himin-
riki
sinum
vinum
buit
En
þegar
er
guð
vil.
at
ver
skiliumzt
við
þenna
hinn
yh: "in" m.y.h.
dauðlega
likam.
þa
birtir
hann
oss
oc
synir.
þa
hina
myklo
sælo.
er
yuir stigr
allt
mannlegt
vit
oc
skryðir
oss
með
eilifum
fagnaðe.
með
hælgum
englom.
þa
skolum
ver
með
giof
hins
hærsta
guðs.
oc
hans
navist.
alla
þa
lvti
ul: u.l. av "t"
veita.ku: "uita" c,d, jfr. latin "cognoscemus"
er
nv
ero
oss
vkunnigir
þessa
luti
rf: "l" + "þ"
hofum
ver.
af
hælgum
ritningum.
skilt
sua
sem
guð
hevir
sinum
vinum
heitit.
oc
birt
oc
boðat.
En
ef
þu
skilr
þetta
eptir
þui.
sem
ec
hevi
nv
sagt
þer.
oc
truir
þesso
staðfastlega.
oc
fyllir
þu
truna
með
goðom
verkum
þa
skallt
þu
sva
skynda
til
eilifs
fagnaðar.
en
engi
fær
fyR
fullkomenn
fagnað
en
þar
kømr.
Þu
spurðir
oc
huerssu.
er
þat
matte
ku: "mæti" c,d
vera.
at
guð
tøke
mannlega
natturu.
a
sik
firir
varar
sakar.
oc
siðan
birtti
oss
sonn
boðorð
En
þu
skalt
vruglega
vita.
at
su
hin
hælga
ritning
er
oss
gaf
þetta
at
skilia
heitir
guðspialla bok.
boðar
oss
oc
byðr
eiliva
sælo
oc
v enddilegan
fagnað.
En
þa
bok
gerðu
þeir
oc
fram-
baro.
er
með
sialfum
kristi
yh: y.h.
varo.
þeim
er
ec
sagða
þer
aðr
af.
Oc
hann
kaus
sialfr
Oc
kallaðe
sina
postola
oc
lære-
sueina.
er
eptir
hans
vpp-
stigning.
synddu
hans
iaRteigir.ul: u.l. av "R" ku: "iartægner" c,d
oc
birttu
ul: u.l. av "u"
ollum
heiminum.
þa
hina
hælgu
ul: u.l. av "æ"
trv.
er
han
bauð
at
hava.
þar
er
oc
sagt
af
þeim
vhøyrilegom
iartteignum
myklum
oc
mattogom
Oc
þo
lítít
af
þeim
er
hann
gerði.
þar
ma
oc
høyra
þa
hina
hælgu
pinsl.
er
hann
þollde
oss
til
laustnar
Oc
sva
oc
vm
hans
hin
dyra
dauða.
oc
af
hans
heilagre
vpp risning.
a
hinvm
þriðia
degi.
þar
ma
oc
sia
at
hann
er
bæðe
guð
oc
maðr
Oc
steig
vpp
til
himinrikis.
Oc
þaðan
skal
hann
koma.
at
ðøma
bæðe
kuika
oc
dauða.
En
af
þui
at
ver
erom
af
tilverka
varom.
til
dauða
dømder.
þa
verða
aller
hann
at
þola.
En
dauði
er
i fra skilnig.
salo
likamenom.
siðan
funar
likamrenn
oc
stnyzt
til
þess
emnis.
er
hann
var
aðr
af
goR.
En
salan
fer
þann
veg.
er
guð
vil.
oc
mest
eptir
þui
sem
til
er
gortt.
Oc
eptir
marga
vetr.
oc
mykynn
elld.ku: "alldr" c,d, jfr. latin "annos"
kømr
cristr
varr
lavarðr.
i
verolddena.
með
sinum
mætte
oc
vallde
miok
ogorllegr.
með
himneskre
dyrð.
at
døma
allan
heiminn.
Af
hans
ræzlo
oc
ogn.
skialfr
ku: "skelfr" c,d
oll
himnesk
dyrð.
oc
hælgir
englar.
er
stannda
otta fullir.
i
hans
avgliti.
blasa
hatt
i
luðra
oc
kalla.
En
þvi
nest
risa
vpp
aller
dauðir
menn.
oc
standa
firir
hans
domstole.
með
vskaddum
sinum
ur: "sunum oc" u.r.
likame
oc
salo.
Oc
lat
þv
konongs
sunr.
með
engarre
vantrv.ku: "efan" c, "grvnsæmð" e1, setninga vantar d
vera
vm
þetta
mal.
i
hug
þer
eða
hiartta.
eða
þykkyr
þer
nokkot.
vmattolegtt
vera.
þeim
er
kapaðe
ku: "skapadi" c,d,e1
heiminn.
oc
mannenn.
af
engo
emni.
at
hann
reisti
ku: "resi" c, "reise" d,e1
annant
sinni
ku: "upp" tilf. c,d,e1
mannenn.
oc
enndrnyar
mannenn.ku: "enðrnyi hann" c,d,e1
af
þeirri
molldo.
er
af
honom
varð.
þa
er
hann
funaðe
Ef
þu
villt
með
athygli
eptir
leita
huerssu
marga
luti
Er
guð
hevir
af
engo
efni
gorfua
þa
vinzt
þer
sia
skynsemd.ku: "skyring" c,d,e1
Han
tok
molld.
oc
gerði
menn
af.
en
iorðina
gerði
hann
aðr.
af
engo
efni
sua
vrørelega
oc
staðfasta.
sem
nv
er
hon.
Huerssu
skapaðe
hann
heiminn.
eða
af
huerv
ku: "hueriu" c,d,e1
emni.
huar
festi
hann
þann
grundvoll
a
er
vpp
helldr
heiminvm
með
sva
myklum
þunga.
Huerssv
vaxa
a
heiminum
ku: "henne" c,d,e1
viðir
oc
lauf
oc
groa
gros
a.
oc
allzskyns
alden
Hugsa
oc
eptir.
vm
mannzens
getnað.
er
sua
er
ku: vantar c,d,e1
af
litlu
efni
var
getinn
oc
sva
mykyt
ma
at
førazt
sem
morg
døme
finnazt
til.
oc
firir/
ku: "þui" tilf. c,d,e1
ma
þer
eigi
þykkia
v omannlegtt
ku: "o mattulikt" c,d,e1
at
sa
er
skapaðe.
þetta
allt
af
ur: "engo"/ u.r.
engo
efni
mege
mannenn
annat
sinni.
vpp reisa
af
dauða
oc
annat
sinni
lif
geva.
Marger
menn
i
verolldenne.
ero
þeir
goðer.ku: "er goðer eru" c,d,e1
oc
guð-
rædder.
er
þessa
heims
þola
margskyns
þrøngsler.ku: "miklar þraungsler oc margskyns pislir" c,e1, "míklar pínslír. ok margS kynS þrong/ marg" d
oc
at
lyktvm
hæðelega
døyddyr
oc
drepnir
ku: "með ymissum dauða" tilf. c,d,e1
Þessarra
manna
er
oc
mykyl
fiolldi
i
verolddenne.
er
grimir
ero
oc
ranglater.
liva
i
heiminum.
með
mykylli
skemtan.
oc
miok
sva
gengr
þeim
flest
allt
eptir
sinum
vilia.
En
firir
þvi
at
guð
er
miskunnsamr
Oc
rett sømr
ku: "retdæmr" c,d,e1
þa
skipaðe
hann
þvi
vpp-
risningar dag
til
doms.
at
þingat
føre
hueR
sala.
sinn
likam.
með
sli-
kum
yh: "i" m.y.h.?
verkkum.
sem
hueR
hevir
til
gortt.
bæðe
goðom
oc
illum.
sva
sem
segir
sialfr
guð.
at
þeir
sem
or
grafum
risa
vpp.
er
þeir
høyra
guðs
svnar
rodd.
þa
skalu
þeír.
er
goða
luti
gerðo.rf: "ð" + "a"
fra
vpp risning
til
allz
fagnaðar.
En
ill gerðar menn.
skalv
vpp-
risa.
til
verðugs
doms.
þa
setr
domare
vaR.
sinn
domstol.
sa
hinn
gamle
guð.
er
skapare
er
ku: "skapare" c,e1
allra
luta.
oc
sitr
sialfr
yuir.
þa
er
þær
bøkr
ero
fram
lagðar.
oc
vpp lesnar.
er
a
ero
skrivaðar
oc
skraðar.
oll
var
verk.
oc
vili
oc
oll
ku: tilf. i margen
rað
oc
røðor.
oc
allar
hugrenníngar
hiartta
varss.
þa
skolu
oc
birttazt
oc
vpp lukazt.
aller
løyndir
lutir
þa
fær
ku: "þar fær ok" c,e1
engi
firir
sik
formælenndda
oc
engan
at
kenna
ser
andsuor.
engi
oc
hegomleg
asakan.
berst
þar
fram.
oc
ku: vantar c,e1
engi
dramblæte.
oc
engar
ku: "þar firir" c,e1
saker
valldz
oc
ofrikiss.
engi
byðr
þar
oc
fram.
mutur
eða
giæver
sem
þar
verðr
gortt.
er
þeir
sitia.
er
til
slikra
luta
stnikia.
þar
sitr
sa
domarenn.
er
allt
veit
Oc
vil
rett
eitt.
gefr
þeim
er
gott
gerðu.
með
hælgum
englom.
oc
himneskre
dyrð.
eilivan
fagnað
vttan
ennda.
En
þeim
er
til
illz
gerðu:
oc
til
illra
luta
þionaðv
þa
ku: vantar c,e1
visar
hann
með
fianndanom
til
allz
ku: "illz" c,e1
vfagnaðar.
þui
at
þeir
finna
alldri
ne
fa
ku: "ne eina" c, "næina" e1
bot
eða
bata
Oc
verðr
þa
vfagnaðrenn
margfallegr.
sa
fystr
er
mestr
er.
at
vera
skildr
fra
guði.
oc
hans
hínní
sælo
asyn.
oc
vera
visaðer
fra
eilifum
fagnaðe.
oc
verða
at
auga bragðe
firir
ollum
monnum
oc
skriði
ku: "skrida" c, "skiða" e1
a
brott
með
skom
oc
svivirðing
asiande
allre
skepnv.
þvi
at
eptir
alyktar domenn.
er
þa
gerizt.
þa
ku: vantar c,e1
mego
engi
afbrigi
ku: "abbrigði" c, "afbrigði" e1
gerazt.ku: "uerði" c, "værða" e1
þvi
at
engi
ma
þa.
firir
þeim
spilla.
er
aðr
er
til
fagnaðar
visat.
Engi
ma
oc
firir
þeim
bøta.
er
aðr
verða
firir-
dømder.
Oc
firir
þui
eigum
ver
at
varazt
oc
viðr sia.
meðan
er
guð
gefr
oss
tima
oc
stundina
til.
Siðan
skipar
guðs
sunr.
sinum
sanðum
ku: "saudum" c
Oc
hinum
blæzaðum
bornnum.
a
høgre
hond
feðr
sinum.
En
fiandenn.ku: "fiandanum" c, "ndvm", første delen borte, e1
með
illum
mannum
ollum
visar
hann
til
eilifra
vesalldda
oc
endlausrar
illzsku.
Sem
Josaphat
hafðe
þessa
luti
høyrt.
þa
mællte
hann
til
Ballaams.rf: nest siste "l" + staven på "r"? ku: vantar c,e1
Mykla
oc
vndarl-
lega
luti
oc
þo
fahøyrða.
se-
gir
þu
mer. ku: "maðr" tilf. c,e1
oc
ero
þesser
lutir
ku: vantar c,e1
hugleiðandde
með
myklum
otta
oc
ahyggiv.
er
ku: "ef" c,e1
sva
er
sem
þu
segir.
at
eptir
dauða
mannzens.
oc
siðan
er
hann
er
rottenn.
oc
af
ku: "at" c,e1
moldo
orðenn.
þa
skal
hann
oðrv
sinni
vpp risa.
oc
skalu
þeir
þa
er
guð
vekr
er
gott
ku: "goð uerk" c,e1
gerðu.
goða
ambun
vpp taka
En
vannder.
eptir
samv
hove
eptir
sinum
tilverkka
Ger
sva
val
at
seg
mer
satt.
hueR
sannendi
eða
staðfestu.
have
þer
til
þessa.
er
þer
truið
þvi
er
þer
seeð
eigi.
oc
enga
raun
have
þer
af.
oc
trvið
þo
ivanar laust
satt
vera.
vm
þa
luti.
er
gerazt
i
verolldenne.
oc
þeir
hava
fra
sagt.
er
með
augum
hava
seet.
þa
vndra
ec
þat
lítt.
at
ku: "er" c,e1
menn
trui
ku: "trua" c,e1
þvi
eptir
froðra
manna
fra sogn
En
hitt
þykky
mer
kynleg/
er
þer
segið
fra.
vorðnom
lutum
sva
sannlega
oc
haveð
enga
raun
i
hondum
ku: "af" c,e1
ne-
ma
von
eína.
at
þui
er
mer
lizt.
Barllaam
svaraðe
ver
takum
staðfestu
truar
varrar
af
þeim
lutum.
er
liðnir
ero
til
trv-
leiks
vkomenna
luta.
þvi
at
þeir
hi-
nir
goðo
menn.
er
þessa
luti
sagðv
oss
varo
eigi
at
ku: "þa uurðu allðregi enn i falsi eða" c,e1
hegoma
røyndir
helldr
sannaðu
þeir
sagur
sinar.
með
margfallegom
iarttegnom.
oc
storom
kraptum.
at
af
þui
være
þeir.
røyndir
sannennda menn.
þo
at
þeir
segði
fra
þvi
er
þeir
vissu
sannlega.
vkomet
vera.
oc
með
þui.
at
með
sua
myklum
krapt
oc
heilagleik.
sannaðuzt
þeirra
sagur.
þa
ifumzt
ec
ku: "uær" c,e1
ekki
i.
at
þeir
ku: "luter eru sanner er þer" tilf. c,e1
sagðu
oss.
af
sials
ku: "sialfs" c, "siall" e1
laustnarans
orðom
þa
er
hann
mællte
ku: "sialfr" tilf. c,e1
þessa
luti
af
vpp-
risnínginní:
oc
tok
sva
til
orðz.
at
þeir
dauðir
menn.
er
i
grofum
liggia
skalu
høyra
rodd
guðs
sunar.
oc
þeir
sem
høyra
skolu
liva.
Oc
enn
mæler
guð
aðru
sinni.ku: vantar c,e1
af
vpp risninginni
Ec
em
guð
abrahams.rf: "h" + "a"
oc
ysaac.
oc
iacob.
eigi
em
ec
guð
dauðra
manna
helldr
þeirra
er
liva
skolu.
Guðs
sunr
senndir
sendir
engla/
engla
sina
at
samna
saman
illþyði.
oc
binnda
þa
i
kippi.
sem
illgresi
til
elldz matar.
þa
skolu
rett-
visir
menn
skina
sem
sol
sælega
ku: vantar c,e1
i
himinriki.
slikar
fortalur
sannaðe
vaR
lavarðr.
með
sialfs
sins
iartteignum.
storom
ku: "skirum" c,e1
oc
myklum.
Hann
reisti
marga
menn
af
dauða.
miok
sva
a
siðaztum
dagum.
er
hann
var
a
iarðriki.
þa
reisti
hann
af
dauða
einn
mann
þann
er
fiorar
nætr
hafðe
funat
i
iorðu
ku: vantar c,e1
i
grof.
þvi
at
hann
hafðe
miok
ku: vantar c,e1
ælskat
hann
aðr.
oc
þvi lik-
kazt
sem
maðr
kalle
annan
oc.
vekki
hann
or
ku: "af" c,e1
søfne.
Eptir
slika
ku: "slikar" c,e1
oc
aðrar
margar
storar
iartteignir.
var
hann
døydr.
oc
reis
vpp
a
hinum
þriðia
degi.
oc
marger
aðer
ku: "aðrer" c,e1
með
honom
at
sanna
hann
vera
vdauðlegan.
En
þa
ku: "þo" c,e1
vrðu
þeirra
likamer
siðan.
i
sama
stað
at
fara.
En
hann
var
hinn
fyrsti
oc
hinn
fremste.
i
vdauðlegre
vpp-
risu.
þessa
luti
boðaðu
þeir
oc
baro
vm
heíminn.
er
huess daglega
varo
i
hia
honom.
firir
pinsl
hans
oc
eptir.
Hinn
hælgi
pall
einn
af
hans
postolom.
er
guð
sialfr
kallaðe
til
sins
starfs.
meðr
sinni
roddu
til
himinrikiss.
oc
mællte
með
þessom
orðom.
Ec
geri
yðr
kunnigt
goðo
brøðr.
þav
guðs
orð.
er
hann
sialfr
bauð
mer
fram
at
bera
Oc
sva
segi
ec
yðr.
sem
hann
sagðe
mer.
at
hann
do
firir
syndda
varar
ku: "uara" c
saker.
svmar
hælgar
ritningar
segia
sva.
at
hann
ku: frå "svmar" har c "sem rittiningar heilagra manna uatta. oc", siste "t" o.l., jfr. latin "secundum scripturas"
var
siðan
i
grof
lagðr.
oc
reis
vpp
af
dauða. ku: "En ef sua er talt oc boðat at cristr eirs upp af ðauða" tilf. c
hui
segia
þat
sumir
menn.
at
eigi
er
ku: "eingi se" c
vpp ri-
sa
dauðra
manna.
En
ef
eigi
risa
dauðir
menn
vpp.
þa
reis
eigi
kr-
istr
vpp.
en
ef
kristr
reis
eigi
vpp.
þa
er
tru
var
hegomleg
En
þeir
ero
aller
tapaðer.
er
eigi
trva
a
hans
vpp risning.
þvi
at
sva
sem
adamr
aflaðe
oss
dauðans
af
sinni
synd.
Sva
aflaðe
iesus
kristr
oss.
lifs
af
sinum
dauða.
oc
eptir
þa
vpp risning.
þa
skal
vandlega
afl
oc
styrkr
ku: "dauðans" tilf. c
brott
huerva:
Oc
alldrigi
aptr
koma
siðan.rf: "ð" + "n"
oc
þvi
truum
ver
vruglega
a
vpp risning.
dauðra
manna.
oc
doma dag.
oc
hina
ræðelego
til komo
iesu
krist.
oc
eptir
þat
skal
himinninn
oc
siorenn
lopt
oc
iorð
brenna
oc
loga
oll.
oc
braðna.
sem
vax
firir
elldi.
Oc
eptir
þat
skapar
guð.
nyan
heiminn.ku: "himinn" c
oc
iorð.
oc
ollum
lutum
betri
en
nv
er
En
at
sanna
þat.
at
guð
ambunar
ku: "aumbuni" c
huerium
sinar
til gerðir
eptir
tilverka.
þa
segir
hann
sialfr
i
guðspialleno.
at
sa
er
gefr
hinum
minnzta.
oc
hinum
fatøkazta
minum
vin
einum
ku: "einn" c
vaz dryk.
i
minv
nafne.
mer
til
virðingar
þa
skal
hann
hava
ambun
af
mer.
VaR
herra
segir
oc
eina
døme sagu.
af
þeim
hinum
ogorllega
doma degi.
oc
hefr
með
þessom
orðom.
Þa
er
mannz
sunr
sitr
i
sinu
sæte
oc
i
valldde
oc
aller
helgir
englar
hans
með
honom.
þa
sammnazt
fyrir
hann
or
ollum
ættom.
allar
þioðer.
oc
þa
skilr
hann
þa
oc
sundr skipttir.
sva
sem
vitr
hirðir.
skiptir
smala
sinum
oc
skipar
sauðum
sinum.
oc
lambum.
til
høgre
hanndar
ser.
en
hofrum
oc
kiðium.
visar
hann
a
vinstri
hond.
þa
mæler
hann
til
þeirra.
er
a
høge
ku: "hægri" c
hond
ser
ero.
bliðlega
með
þessom
orðom.
komet
þer
hingat
blæzað
bornn
faður
mins.
oc
takeð
með
fagnaðe
þat
riki.
er
yðr
var
ætlat
oc
buit
af
vpp-
have
heimsins.
firir
þvi
at
þa
er
ec
var
hungraðr.
þa
føddo
þer
mik.
þa
er
mik
þyrsti.
þa
gavo
þer
mer
at
drekka.
þa
er
ec
var
þurvannde
hus
eða
herbyrgis
ku: "þa leidðu þer mik. gladliga til yduarss herbergis" tilf. c
þetta
mæler
hann
þvi.
at
allt
þat
sem
þurptugum
verðr
gevit
firir
hans
sakar.
þa
kallar
hann
ser
vera.
gort
sialfum.
oc
ma
a
sliku
markka
ambun
goðra
manna.
Aðra
sagu
segir
hann
oc
til
þeirra.
er
fong
hava
øren.
oc
vilia
þo
fam
af
geva.
tekr
døme
af
einum
rikum
manne.
er
klæddr
var
tigurllega
með
pelle
oc
purppura
oc
hellt
huersdaglega
tigurllet
borð.
með
allzskonar
senndingum.
Utí
firir
durum
hans.
la
einn
siukr
maðr
oc
saar
oc
likþrar.
oc
miok
þurptugr.
oc
fek
hann
eígi
sva
mykla
almoso
af
hans
borðe.
at
molar
þeir
er
i
dukum
vafðezt.ku: "uefðis" c
være
kastat
ku: "kastaðer" c
firir
hann.
þvi
at
hann
bað
firir
hungrs
ku: "þo at hann beidðis firir sinar þurftar" c
sakar.
at
sløkva
hungr
sinn.
En
þa
er
huarttveggia
þeirra
doo.
þa
var
lazarus
borenn
af
englom
guðs
i
skaut
abraham.
sem
allar
rettvisar
salor
fora.ul: u.l. av "o" ku: "foro" c
En
hinn
riki
maðr
var
gravenn
i
helvití.ul: u.l. av første "i"
oc
brann
þar
i
elldi
oc
vrsla.ku: "ysla" c
Oc
sem
hinn
riki
maðr
leit
abraham
i
sinni
sælo
oc
lazarum
i
hia
honom.
þa
bað
hann
abraham
miskunnar.
En
abraham
svaraðe.
þu
hafðer
salo
ku: "sælu" c
oc
fagnað
i
heiminum.
oc
kunnir
eigi
i
hondum
at
hava.
En
lazarus
bar
sina
fatøk.
með
þakkan.
vttan
ofund
oc
illzsku.
Nv
er
hann
i
fullzælo
oc
fagnaðe.
en
þv
i
va
oc
vesolld.ul: u.l. av "d"
ku: "I" tilf. c
einní
sagu
iafnar
vaR
herra
iesus
kristr
himiriki.
við
iarðeskan.
konong
einn.
er
gera
let
rikulega
veizlu.
til
þess
at
gera
brullaup
svnar
sins
með
mykylli
tign.
oc
vegsemd.
oc.
sagðe
hann
þetta
eigi
firir
þvi.
at
i
ol: o.l.
himinriki
se
huarke
matr
ne
drykr.
eða
aðrar
kraser
til
nørengar
eða
føzlo
Nema
helldr
firir
þvi.
at
fa froðer
menn
oc
v uitrir.
fa
eigi
skilning.
himneskra
luta.
nema
þeim
se
með
einum huerium
skilníngum
sagt.
er
þeim
se
eigi
aðr
openberllegt.
Oc
segir
hann
at
konongrenn
let
openberllega
ollum
til
bioða
oc
harre
roddu
til kalla
at
þingat
skylldu
aller
til
søkea.
þeirrar
samkunndar.
oc
skylddi
vera
fagnaðr
huerium
eptir
sem
sialfr
villdi.
Nv
var
sa
mykyll.
fiolldi
af
þeim
monnum
er
boðet
var.
firir leto
oc
villdu
eigi
koma
funnv
ser
til
þessa
einar
afleiðingar.
oc
aðrar.
Sumir
kuaðozt
eignir
hava
køyptar
ser.
oc
hafðu
ku: "hæfði" c
þeim
eigi
annat.
en
at
fara
þingat.
oc
sia
þær
fyrst.
Sumir
varo
oc
þeir,
er
eigi
kuaðozt
mega
missa.
at
reka
kaupferðer
sinar.
þeir
varo
oc
marger
er
ser
hafðu
kuanfangs
leitat.
oc
kuaðozt
þui
eigi
mega
koma.
Sem
konongrenn
sa
þetta
at
þeir
firir leto.
at
koma
er
fyrst
var
boðet.
þa
let
hann
kalla.
aðra
iafmarga.ku: "iafn marga", "g" + "k", c
oc
var
þa
fullt
holl
oc
herbyrgi.
konongsens.
af
brullaups mannum.
oc
boðs-
liði.
þui
nest
gek
konongrenn
sialfr.
inn
at
skyna
vm
boðs menn
sina.
oc
sa
hann
einn
mann
klædan
i
þeim
bunaðe.
er
eigi
var
bærelegr.
i
sliku
samsæte.
oc
mæltte
til
hans.
þu
vinr
hui
komt
þu
hingat.
með
þema
bunaðe
er
eigi
ber
at
bera.
i
þessom
fiollda fund
yh: y.h.? tilf. "i" etter "d"
En
hann
þagðe
ku: "hinn skemðiz" c
oc
svaraðe
engo.
þa
bað.
konongrenn
sina
menn.
taka
hann
oc
binnda.
hendr
oc
føtr
a
honom.
oc
kasta
honom
i
hina
nezto
myrkua-
stofu.
Nu
þa
menn
er
kallaðer
varo
oc
villdu
eigi
koma.
iafnar
hann
við
þa
menn.
er
boðað
var
trv.
oc
hafnaðu
siðan.
firir
skurguða
saker.
eða
annarar
villu.
En
þann
mann
er
i
vbærelegom
bunaðe.ku: "obærilegan bunat" c
hafðe
til
brullaups
kallar
hann
likan.
þeim
kristnum
monnum.ku: "manne" c
er
við
trv
hava
ku: "hefer" c
tekit.
oc
livir
þo
vsiðlega
oc
saurgazt
af
sialfs
sins
verkkum.
oc
verðr
þui
visat
fra
myklum
fagnaðe
til
myrkra
pinsla
ku: "staða" c
oc
venndilegs
v fagnaðar
EN
iafnar
vaR
herra
i
einni
sagu.
við
himinriki
til
likennda.
tiv
møyar.
er
toko.
v.
með
ser.
oleom
til
goðra
verka.
en
þær
rf: "æ" + "a"
fim.
er
meðr
tomom
keralldum
foro.
Jafnar
hann
við
þa
menn.
er
við
trv
hava
tekit.
oc
liva
þo
vtrulega.
oc
þa
er
huarer tueggia
ero
kallaðer
til
þess
hins
mykla
fagnaðar.
þa
fylgia
þeir
sinum
lavarðe.
er
aðr
hafðu
val
firir-
buizt.
en
þeir
sem
eigi
ul: u.l. av "e"
hofðv
aðr
varazt
viðr.
komo
siðan.
oc
beidduzt
inngangu.
oc
þa
svaraðe
herra
herbyrgsins.
at
hann
kuazt
eigi
kunna
þa.
oc
eigi
hirða
huerir
varo.
Einn
heilagr
maðr.
er
heitir
isaias
prophete
mæler
enn
vm
domadag.
af
guðs
munni.ku: "uinum" c
Ec
skal
saman
sanka.
af
ollum
ættom.
firir
andlit
mitt.
oc
skolu
þa
sia
aller.
mitt
ul: u.l. av "tt"
valld
oc
riki.
oc
styrk.
oc
dyrð.
oc
þa
skal
ec
gera.
nya
iorð.
oc
himin
nyan.
mer
til
alizs
i
augliti
minv
Oc
skal
margr
koma
at
sia
likame
þeirra
manna.
er
niðzt
hava
a
mer.
oc
minum
lagum.
þvi
at
ormr
sa.
er
slita
skal
þa,
sa
skal
alldri
døya.
En
elldr
er
brenna
skal
þa.
sa
skal
alldri
slokna.
Oc
skolu
þeir
verða
at
angre
oc
auga-
bragðe
allar
skepnur.ku: "allrar skepnu" c
Oc
enn
mæler
prophetenn.
af
þeím
sama.
degi
Oc
ku: "at" c
sva
skal
himinninn
saman
vef-
viazt
allr.
sem
maðr
kaste
bokarbloðum
saman.
oc
allar
stiornur
skolu
falla
af
himninum.
sva
sem
lauf
af
vinviði.
Hemdar dagr
guðs.
kømr
með
øðe
oc
reiði.
oc
skal
hann
øyða
heiminn.
oc
drepa
synduga
menn
or
honom.
Engi
himintungl.
skalu
þa
geva
lios.
oc
a
miðium
degi
skal
sol
fela
geisla
sina.
tapat
hevir
oc
tung
ku: "tungl þa" c
líoma
sinum.
vei
er
þeim
þa.
er
þat
skiptti
gera
a.
er
kalla
gott
illt
ku: "en illt gott" tilf. c
kalla
þat
søtt.
er
beiskt
er.
Oc
þat
beiskt
er
søtt
er
Huat
skalu
þeir
ku: slik også c
þa
gera
a
þeim
degi.
er
guð
vitar
ku: "uitiar" c
yðar.
huert
skalv
þer
þa
flya.
yðr
til
hialppar.
Oc
enn
segir
annar
prophete.
Þat
er
hefndar dagr
guðs.
oc
miok
ramr.
þa
skal
þrøngea
styrkum
monnum.
sa
dagr
er
reiði-
dagr
dagr
ku: "þraungðar" tilf. c
oc
ømdar
dagr
ku: "bæiskleiks oc ymdar oc uesællðar dagr" tilf. c
myrkra
oc
skuma
dagr.
þoko
oc
oðz
vinndz.
dagr
luðra gangs
oc
her-
ops
yuir
storborgom
oc
bøom
kastalom
oc
turnnum.
þat
segir
hann
Ec
skal
þrøngua
illviliaðum
mannum.
þeim
sem
syngazt
i
mote
mer.
þeir
skalu
ganga
sem
blindir
menn.
gull
þeirra
oc
silfr
oc
oll
auðøve.
skal
eigi
mega
frialsa
þa
a
þeim
degi
ku: "degi reiði minnar" c, jfr. latin "in die furoris domini"
Daun
ku: "Dauið" c
konongr
oc
propheta
segir
oc
sva.
vm
doma dagh.
guð
varr
man
koma
openberllega
Oc
eigi
miok
þegiannde.
elldr
man
koma
brennande.
i
hans
augliti.
en
vm huervis
hann
øðe-
straumar.ku: "æði stormr" c, jfr. latin "tempestas valida"
oc
annat
sinni
segir
hann.
þu
drottenn
minn
oc
domare.
er
dømer
iarðeskar
þioðer
ris
vpp
til
rez
doms.
þui
mannleg
hugsan
iattar
rett-
døme
þinv
oc
ku: "þu" tilf. c
gelldr
huerium
retta
ul: u.l. av "a"
skulld.
eptir
sinum
verð-
leikum.
Marga
luti
slika.
oc
þui
vm
lika.
mæler
danid.ku: "ðauið" c
oc
adrer
prophetar
vm
doma dag
Oc
sva
hueria
ul: u.l. av "e"
ambun
huarer
hava
illir
eða
goðer
EN
er
barlaam
hafðe
loket
røðo
sinni.
langre
oc
stniallre.
þa
komzt.
Josaphat
miok
við.
oc
mællte
með
tarom.
þesse
orð
til.
Barlaam.
val
skiliazt
mer
þau
orð.
er
þu
hevir
sagt
mer.
með
langre
røðo.
oc
harðlegre.
oc
allzskostar
miok
vndarlleg.ku: "undarligri" c
Nu
gef
mer
heilt
rað
oc
hollt
huerssu
ec
skal
heðan
i
fra
sua
liva.
at
ec
mege
forðazt
oc
firrazt
pinslir
oc
kuol
þau
ku: "þa" c
er
syndugir
menn
þola.
at
ec
mætte
helldr
oðlazt.
helagra
manna
samvist.
Þa
suaraðe.
Barlaam.
sva
finn-
num
ver
a
bokom.
ritat
firir
oss.
Oc
ku: "at" c
þa
er
hinn
hælgi
petr
predikaðe
firir
folke
hælga
trv.
þa
komozt
þeir
miok
við.
oc
spurðv
hann
huat
er
þeir
skylldu
at havazt.
oc
hann
sagðe
þeim.
iðrizt
oc
af-
latet
syndum
yðrum.
oc
takeð
skirnn
oc
retta
trv
i
aflausn
synda.
Oc
þegar
skolu
þer
fa
fagnað
heilax
anndda.
þui
at
ollum
heitr
guð
sinn
fagnað.
er
a
hann
kalla
huart
sem
þeir
ero
nær
eða
fiærre.
þat
hevir
guð
nv
birt
með
þer.
er
hann
senndi
þer
visenndi
einnar
truar.
þo
at
þu
værer
miok
fiarre.
af
þvi
at
þu
þionaðer
aðr
fiandanom
heldr
en
guði.
oc
skurguðum.
blíndum
oc
daufum
oc
skynlausum.
En
nv
með
þui.
at
hann
gaðe
þin.
þa
giæt
þess.
at
þu
gløymir
honom
eigi.
Oc
skallt
þu
af
þvi
fa
skilnig
bæðe
stundlegra
ku: "syniligra" c, jfr. latin "visibilium"
luta
oc
vstundlegra.ku: "osiniligra" c, jfr. latin "invisibilium"
En
ef
þu
frestar
heðan
i
fra.
þa
mannt
þu
bratt
fa
bendding.
oc
harða
hefnd
af
guði.
þvi
at
nv
kallar
guð
þik
fra
myrkrum.
oc
til
lifs.
En
þat
þykkyr
mer
vera
huerri
heimskv
frammarre.
at
trua
a
þau
guð
er
hegomleg
ero.
oc
mego
engan
fagnað
ser.
eða
sinum
vinum.
Oc
skal
ec
segia
þer
eina
døme-
sagu.
þa
er
mer
sagðe
einn
vitr
maðr.
hueriv
þat
er
likazt.
at
hyggia
ser
þat. ku: "til hialpa" tilf. c
er
alldri
verðr
engom
til
liknar
EN
hann
hof
sva
røðo
sina.
einn
veiði maðr.
tok
einn
fugll
með
list.
þann
er
heitir
filomena
a
latinv.
en
a
norreno
heitir
susvort.
sumir
kalla
oc
niktigalo
Oc
þa
er
hann
hafðe
tekit
fuglinn
þa
villddi
hann
drepa
fuglinn.
oc
eta
hann
siðan.
Oc
er
sva
sagt
at
fuglinn
mællte
viðr
hann
þessom
orðom.
þv
maðr
huat
gagne
ætlar
þv
þer
i
minum
dauða
vera.
enga
makfylli
ku: "magfylli" c
matt
þu
þer
af
mer
gera.
en
ef
þv
villt
frelsi
geva
mer.
þa
skal
ec
þann
trunað
geva
þer.rf: "þe" + "ge" ku: "kenna þeir þau þriu rað" c, jfr. latin "tria mandata tibi dabo"
er
þer
skal
ku: "skolu" c
vera
til
nytsemdar.
alla
þina
daga.
oc
til
mykyllar
gipttv.
ef
þu
kant
til
at
giæta
Nu
sem
hann
høyrði.
huat
er
fuglinn
sagðe.
þa
varð
honom
annars
hugar/
hugar
viðr.
oc
sagðe
at
hann
skylldi
geva
honom
gott
frelsi.
En
hann
sagðe
honom
nokkora
nya
lutí
sannlega.
fuglinn
sagðe
honom.
stunnda
alldri
a
þat.
at
þu
meger
þvi
na.
er
þu
matt
alldrigi
fa:
syrg
oc
alldri
eptir
þui.
sem
þv
tapar.
oc
er
vonlaust
at
þu
faer.
trv
oc
alldri
þvi
er
vmattolegt
er
at
verða
mege.
En
ef
þu
kantt
þesser
ku: "þesse" c
þriv
rað
i
henndi
at
hava
þa
skal
þer
mykyt
gagn
af standda.
Oc
firir
þui
at
mannenom
hugnaðe
val
orð
fuglsins.
þa
løysti
hann
fuglinn.
oc
let
i
brott
fara.
siðan
villdi
fugllinn
røyna.
ef
hann
hefði
nokkora
nysemd.ku: "nytzæmð" c
af
hans
raðom
tekit.
Sem
hann
sat
vpp
i
viðinvm
laus.
þa
mællte
hann
til
veiði mannzens.
þu
vissall.ku: "uesæll" c
syrg
nv
illt
rað
er
þu
tokt
af
iamgoðo
efni
sem
þu
hafðir.
at
þu
tynddir
oc
tapaðer.
sva
fagrum
feng
oc
giætter
eigi.
þa
er
þer
var
gevin.
Ec
hevi
i
kuiði
mer
einn
mynn
ku: "mikinn" c
gimstein
ul: u.l. av "e"
mætan
oc
agiætan.
meíri
at
vexti.
en
gambrs
egg.
Nu
varð
veiði maðrenn
viðr
þesse
orð.
gøysi
vglaðr
Oc
iðraðezt
miok.
at
hann
hafðe
fuglinn.
sua
bratt
lausan
latet.
oc
villdi
nv
freista
ef
hann
mætte.
fa
natt
honom.
annat
sinni.
oc
mællte
til
hans.
fylg
mer
heim
til
herbyrgis
mins.
Oc
skal
ku: "ek" tilf. c
þer
þar
sømelega
fagna.
oc
með
ollum
goðvilia
geva
þer
løyvi.
brott
at
fara.
þa
suaraðe
fuglinn.
Nu
finn
ec
þik
sannlega
fol
vera
oc
full komet
fifl.
þui
at
þat
rað
er
ec
kennda
þer.
þa
kunnir
þu
vist
eigi
at
nyta.
Oc
tokt
þu
þo
glaðlega
viðr.
Ec
reð
þer
þat
hitt
fyrsta
rað
at
þu
skylldir
alldrigi
syrgia
eptir. ur: "þui er" u.r.
þui
er
þu
matter
eigi
fa.
þat
reð
ec
þer
annat
rað.
at
þu
skylldir
eigi
fyssazt
eða
freista
at
fa.
þa
luti
er
þer
være
vmattoleger.
Oc
leitaðer
þu
nv
þegar
viðr.
at
taka
mik
oc
mat
tv
með
engo
mote
flivga
i
loptte
sem
ec.
Sua
reð
ec
þer.
at
þu
skylldir
enggan
trunað
a
þa
luti
leggia
er
allzskostar
ero
vtruleger
Oc
matt
þu
nv
þegar
markka
er
ec
laug
at
þer.
þa
truðir
þv
mer
er
ec
sagða
þer.
at
ec
hafða
ku: "hefða" c
i
mer
þann
gimstein
er
allavega
er
meiri
en
ec
huerssu
myndda
ec
þat
mega
hylia
sua
mykynn
steín.
er
ec
em
allzskottar
ku: "alkostar sialfr" c
minni.
Sua
lizt
mer.
sem
þeir
vuitrir
menn.
er
trva
a
þau
skurguð.
er
þeir
gerðv
sialfer
með
sinum
hondum
sua
sem
þau
have
þa
gort.
er
af
þeim
varo
goR.
oc
hava
þeir
þa
i
giæzlo
sinní.
at
eigi
skolo
þiovar
stela
þeim.
oc
kalla
þa
giæzlo menn
heilsv
sinnar.
er
eigi
fa
sialver
giætt
sín.
Oc
hyggia
þat
heimskir
menn.
at
þeir
geve
þeim
allt
gott.
er
allddrigu
ku: "allðri" c
vrðu
nokkorss
goz
eigannde.
En
þeir
er
gofga
þa.
gavo
þeim
fee
er
gerðu
þa.
oc
i
þann
stað
er
þeir
verða
niðr
settir.
komazt
þeir
alldri
or.
nema
þeir
se
bornner.
annat huart
a
bake.
eða
a
brioste.
oc
ero
þeir
tapaðer.
oc
tynndir.
er
a
þa
trva.
oc
firir
þui
hevir
guð
val
gort.
við
þik.
at
hann
hevir
heðan
kallat
þik.
or
þessarre
villv
oc
vantru.
Oc
firir
þvi
skil
þik
sem
fyrst
fra
falsom
guðum.
þo
at
þeir
se
marger
þa
mego
þeir
þo
litit.
oc
aller
sialver
sundrþykkir
viðr
sik
En
ver
hofum
aller
einn
guð
kristnir
menn.
er
heilagr
faðer
er.
En
af
honom
ero
aller
lutir
skapaðe.ku: vantar c
Oc
ver
aller
i
hans
miskunn.
Oc
einn
er
iesus
kristr
sunr
hans.
oc
aller
lutir
ero.
firir
hans
saker
skapaðer.
oc
ver
erom
firir
hans
saker
sva
sem
segir
heilagt
guðspiall.
oc
ku: "at" c,d
aller
lutir
varo.
með
honom
gorver.
oc
ekki
var
fyRir
vttan
ku: tilf. i margen
hann
gortt.
Einn
guð
er
oc
heilagr
anndde.
annde
goðrar
aeggianar.
oc
rettvis
annd.
þessar
þrar
ku: slik også c, "þreaar" d
skilningar.
þa
er
huer
sem
ein.
einn
guð.
oc
þo
allr
einn
guð
A
þessom
þrimr
skilniggum
þa
er
ein
nattura
oc
eitt
valld.
oc
riki.
oc
einn
mattr.
oc
ein
dyrð.
oc
eín
staðfesta.
En
þo
er
skiptti
a
skilningum.ul: u.l. av "sk"
en
vskiptilgr
ku: "oskiptilikt" c,d
i
guðdome.
Einn
er
faðer
er
eiginlegt
er.
at
vera
vgetínn.
Einn
er
oc
sunr
er
eiginlegt
er
at
vera
getinn.
Einn
er
oc
heilagr
annde.
er
af
huarom tveggia
gengr
fram
faðer
ku: "feðr" c,d
oc
svnr.rf: "v" + "u" ku: "syni" c,d
þvi
dyrkum
ver
einn
guð
i
þrimr
skilningum
at
hann
er
einn
guð
ser
sialfr
vskiptilegr.
Oc
af
þessarre
guðs
boðan
oc
birting.
kom
ul: u.l. av "m"
ec
til
þessa
lanndz.
at
kenna
þer.
þa
trv
er
ec
hevi
sialfr.
fra
blautbarns
beini.ku: "blutu beinni" c, "barnnæsku" d
haptt
oc
halldet.
til
elli daga
minna.
Oc
ef
þu
truir
staðfastlega
þa
ertt
þu
holppenn.
En
þesser
lvtir
er
nv
ero
i
þinv
vallde.
Er
ur: "þa" u.r.
hegomleg
dyrð.
oc
heimsins
mvnugð.
þa
skal
skiott
fra
þer
liða
Oc
þik
firir lata.
huart
sem
þu
villt
eða
eigi.
Oc
skallt
þu
þa
i
staðann.
i
þronga
grof.
oc
alla
vega
þryst
at
þer
mollden.
með
maðkum.
En
þa
skiliazt
i
fra
frendr
oc
felagar.
oc
allz
ku: "allt" c,d
skraut
oc
skartt
heimsins.
oc
eptir
þat
er
engi
annar
vegrenn.
en
til
pinsla
oc
kuala.
þar
til
er
domadagr
kømr.
Oc
þaðan
verðr
þa
visat
bæðe
goðom
oc
illum.
huerium
i
þann
stað.
er
til
hevir
gortt.
oc
fa
siðan
huarger
þaðan
aptr huarf.
oc
ef
þu
gar
þesso
fagnaðr
ku: "iþessu fagnaðar raði" c, "i þessu lifui fagnaðar" d
þess.
er
guð
hevir
sendt
þer.
oc
fylgir
þu
honom
af
ful komlego
hartta.ku: "hiarta" c,d
oc
firir lætr
þu
allan
hegoma
heimsins.
þa
høyrir
ku: "hyr" c, "heyr" d
huat
þer
kømr
til
hannda
þaðan
af.
Ef
þu
sezt
niðr.
þa
skalt
þu
vrygr
rf: "y" + "u"
vera.
En
ef
þu
stendr
vpp.
þa
skolu
styrkkir
stuðlar
styðia
þik
allavega.
Oc
ef
þu
sofnar.
þa
skallt
þu
i
høglivi
svilazt
ku: "huilaz" c,d
oc
engan
lut
ottazt.
enga
ogn
eða
ræzlo.
skal
fianndenn
mega
føra
at
þer.
nema
sva
skallt
þv
vera
vrugr
oc
vrædr
firir
hans
list.
oc
lokkan.
sem
leon
firir
sma dyrum.
oc
skal
allavega
til
þin
koma.
gleði
oc
gaman.
fremd
oc
fagnaðr.
En
fra
þer
skal
ku: "huerfa" tilf. c,d
i
staðenn.
sorg
oc
sott.
oc
allzskyns
rygleikr.
Oll
verk
þin
skolu
lysazt
sem
daxbrun.
oc
heilsa
þin
með
þer
huervitna
vera.
þegar
þv
biðr
til
guðs.
þa
er
hann
buinn
at
høyra
þik.
oc
þegar
er
þu
kallar
a
hann.
þa
er
hann
þegar
með
þer.
oc
ner
þer.
með
þessom
andsvarum.
Ec
em
sa
guð.
er
skiott
gløymir.
misgerðum
þinum.
oc
eigi
vil
ec
þat
opttar
mvna
ef
þu
villt
iðrazt
oc
af lata
Oc
með
skynsemd
til
skripta
bera.
þo
at
þinar
syndir
se
aðr
liotar
oc
leiðilegar
sem
kol
eða
ketilrim.
þa
skolu
þær
skiott
huitna
sem
nyfallenn
stnior.
Sua
er
vaR
heRa
miskunnsamr
oc
skiotr
til
allra
vmbota.
þegar
er
til
hans
er
leitat.
Josaphat
svaraðe
oll
þin
orðrøða
þykky
mer
goð.
oc
þo
miok
vndarlleg.
En
þo
trui
ec
ollum
staðfastlega.
þui
at
aðr
en
ec
sæ
ku: "sa" c,d
þik
þa
var
mer
miok
leit
at
þiona
þeim
skurguðum.
er
varer
lanndz menn
gofga.
En
þo
af
þui
at
ec
ivaðomz
þa
gerða
ec
þo
sua.
sem
ec. ku: "sa" tilf. c,d
at
þeir
gerðu
firir
mer.
er
ec
hugða
at
betr
skylldu
kunna.
En
nv
heðan
i
fra.
af
þinni
kenníng.
þa
vill
ec
fullkomlega
af lata.
at
þina
ku: "þiona" c,d
þeim
Oc
fysumzt
ec
nv.
fastlega.
at
gerazt
guðs
þræll.
oc
staðfastlega
mik
vndir
hans
boðorð
at
binnda.
ef
ec
væra
þess
verðr.
ef
ku: "at" c,d
hann
villdi
mik
með
iðran
taka.
þo
veit
ec
mik.
við
hann
misgortt
hava.
En
af
þui
at
þu
kueðr
guðr.ku: "guð" c,d
sva
miskunnsaman
vera.
þa
trøysti
ec
a
hann.
at
hann
vili
miskunsamlega
til
min
gera
þui
at
nv
em
ec
buinn.
at
taka
bæðe
við
skirnn.
oc
ollu
þui
oðrv
er
þu
ser
at
mer
mætte
i
sætter
koma.
við
minn
lavarða
ku: "lauarð" c,d
oc
lausnari.
Sva
oc
ef
þat
fullnazt
til
allz
at
trua.
a
skirnn
at
taka
ku: "tru oc slir?en at taka" c, "at taka tru ok skirn" d
eða
skal
nokkot
fleira
fylgia.
at
koma
ser
i
sætter
oc
samþykki
við
sinn
skapara.
oc
seg
mer
þetta
gerssamlega.
huat
ec
skal
siðan
gera
Barlaam
svaraðe.
eptir
skirnn
skallt
þu
hallda
þik.
fra
ollum
lostom
oc
lytum
oc
fullgera
sva
fagrt
smiði.
a
goðom
grundvelli.
þui
at
tapað
er
truin
þegar
er
eigi
fylgia
goð
verk.
sva
ero
oc
goð
verk
enskis
verð.
vtta
trausta
trv.
hinn
hælgi
petr
postole.
kennir
sva.
at
ver
skolum
firir lata
likams
losta-seme.
oc
ku: "fylgia" tilf. c,d
andlegom
verkkom.
En
hann
segir
openberlleg
verk.
vm
ku: "opinberliga uerk" c,d, jfr. latin "opera carnis"
þau
er
likamenom
fylgia.
Þessor
kallar
hann
þau
verk.
hordom.
fullivi.
lostasemi
skurguða
atrunað.
galldr
gernninngar.
vuanato.ku: "ouinattur" c, "naattu", første delen uleseleg, d
þrættor.
bak-
mæle.
reiði.
deilldr.ku: "deillð" c, "deilldír" d
sundr-
þykkiu.ur: "r" u.r. etter siste "u"
Margbrøytni.ku: "margbæiðni" c,d
afund-
syki.
Manndrap.
svik.
bolvanar.
fula/
agirnð.
oc
aller
hegomleger
lutir
ofdrykkia.
ofat
oc
annur
slik
ill-
verk.
en
þeir
er
slik
verk
gera.
þa
skolu
eigi
oðlazt
himínriki.
Þessor
kallar
hann
andleg
verk
rettan
kiælleik
til
guðs.
oc
nagranna
sins.
Her
meðr
gleiði
þolenmøðe
langhygiv.
gøzska.
goðvili.
høgvære.
tru.
hofsemd.
frahald
illra
luta.
reinleikr
salo
oc
lakams.ku: "likams" c, "likama" d
litilæte.
hiartta
iðran.
almoso gerð
menzska.
vokur.
røkeleg
iðran
liðinna
misgeerða.
tar
oc
sorg.
sva
firir
sinum
syndum.
sem
annaRa
manna
nannga
sinna.
Slikir
lutir
oc
aðrer
þui
vm
likir. ku: "ef þeir" tilf. c,d
verða
með
goðvilia
saman bundnir.
auka
oss
vpp stigning.
oc
at
ku: vantar c, setninga vantar d
gera
oss
veg
oc
graddor.
til
vpp stigningar
salom
varom
til
himinrikis.
þesser
lutir
ero
þeir.
er
ver
bioðom
staðfastlega.
at
hallda
eptir
skirnnina
En
þui
ollu
at
hafna.
er
þesso
er
gagnstaðlegt.
En
ef
ver
fallum
i
hinar
fornno
syndir.
oc
huerfum
aptr.
til
hinnar
ku: "hinna" c, omskriving d
fyrrv
misverka
sem
sundr
ku: "hunðr" c,d
til
spyu
sinnar.
þa
kann
lettlega
at
vera.
at
oss
kunni
til
hannda
at
berazt.
sem
i
guðspialleno
segir.
þa
er
vm
slik
dome.ku: vantar c,d ru: "døme" r.u.
oc
er
takat
ku: "talað" c,d
með
þessom
orðom
Þa
er
vreinn
anndde
skill
ur: "di" u.r. etter "ll"
viðr
mannenn.
eptir
þat
er
hann
þuær
af
ser.
synddir
i
nyrri
skirnn.
þa
fer
fianndenn
viða
vm
auðnir
oc
bygðir.ku: "obygð" c, "obygdir" d
oc
leitar
huillddar.
oc
fær
engar.ku: "aunga" c, "on", resten borte, d
oc
mælezt
silfr
ku: "sialfr" c
viðr.
Ec
skal
huerva
aptr
til
herbyrgis
mins.
þingat
sem
ec
var
vanr
at
vera.
oc
er
hann
kømr
til
þa
hittir
hann
þat
tomt.
oc
ser
tøkelegt.
þui
at
maðrenn.
villdi
eigi
þess
goz
giæta.
er
hann
hafðe
viðr tekit
i
skirnninní.
oc
firir let
hann
sva.
nyfenginn
fagnað.
at
hann
fylgði
hinum
fornna
sið.
oc
hinni
fornno
veniv
sinni:
oc
þa
stnerezt
sa
hinn
vreini
anndde.
brott
oc
kallaðe
hann
þa.
siau
felaga
sina.
enn
verri
oc
illzkufullare
Oc
gengo
þeir
aller
saman.
i
þat
herbyrgi.
er
hinn
var
i
aðr
einn
Oc
verðr
þa
hinn
øfre
lutr.
þess
mannz
allavega
verri
en
aðr
þvi
at
skirnnin
þuær
af
oll
vkyni.ku: "oc likinnði" c
þau
er
fyrir
hana
verða
goR.
Oc
er
mykyl
vornn.
firir
allauega.
vm huerviss
mannenn.
meðan
er
hann
kann
sialfr
til
at
giæta.
en
engo
ræðr
skirnn
sialfræðe
af
mannenom.
þui
at
sva
ma
hann
siðan
misgera
sem
aðr.
Eigi
sløkker
hon
þar
ku: "oc", o.l., "þeir" c
syndir.
er
siðan
verða
gorvar.
Oc
þui
skylddi
maðrenn.
siðan
val
varðveita
sik.
fra
allu
illu.
þvi
at
sva
mællte
vaR
lavarðr.
þa
er
hann
sennddi
ur: "d"/ u.r. etter "n"
læresveina
sina.
at
skira
folkket.
in
nomine
patris.
et.
filii.ku: avstytt ved "s."
et.
spiritus.
sancti.
amen
Hann
bauð
þeim
at
varðueita
val
kenníngar
sinar
oc
boðorð
oc
kenna
sva
aðrum.
sem
hann
hafðe
þeim
kent.
hann
sagðe
oc
at
þeír
skylldu.ku: "skyllði" c
at
þeir
skyldv
eigi
ælska.
veralldleg
auðøve
er
rikir
villdu
ku: "uillði" c
vera
i
himin-
riki. ku: "bað þa uera" tilf. c
otta fulla
oc
rædda.
oc
iðulega.
i
mykylli
ahyggiu.
oc
hugsott.
vm
sitt
livi.
i
þessarre
verolld.
ef
þeir
villdi
stunda
til
gleði
oc
himinrikis.
hann
bauð
þeim
oc.
at
þeir
skylldu
høværer
ku: "hog uærri" c
vera.
oc
iafnan
fysazt
til
rettvisi.
miskunnsama
oc
glaða.
til
goðgernnínga.
varkunnannde
annarra
vesalldum.
reina
i
hiartta.
oc
hallda
sik
ifra
ollum
vreinandum.
bæðe
lifs
oc
salo
ul: u.l. av "o"
Oc
þola
val
heipt
oc
heítan.
sinna
vuina.
anauðir
oc
avarkoste
þynglir
ku: "þyngsl" c
oc
þrøngsler.ol: "l" o.l.
er
þeir
føra
at
yðr.
firir
minannar
ku: "minnar" c
sømdar
sakar.
þo
at
þeir
vili
spernna
ku: "spenia" c
yðr
fra
þeim
fagnaðe
er
ec
hevi
yðr
ætlat.
þa
vereð
þo
traustir
oc
vruggir.
af
minum
heitum.
oc
himinrikis
fagnaðe.
er
yðr
er
buinn.
oc
þeim
ollum
er
yðrum
fortalum
fylgia.
oc
goðo
livi
vilia
liva.
lysizt
þeim
vegr
oc
gerizt
gata.
folkkeno
til
fagnaðar.
oc
þer
haveð
sialver
sælo.
en
guð
lof.
af
yðru
livi.
Enn
segir
guð.
i
guðspiolleno.ku: "guðspiallinu" c
Sua
segir
ku: "þeir uituð" c
at.
guð
bauð
moysi
herttoga
sinum.
at
telia
firir
folkkeno.
þau
logh
sem
hann
bauð
honom.
þu
skallt
ælska
nannga
þinn.
oc
hata
vuin
þinn.
en
ec
byð
yðr
oðru vis.
ælskeð.rf: "ð" + "t"
oviní
yðra.
oc
gereð
þeim
gott.
er
hata
yðr.
oc
biðit
firir
þeim.
er
avannda
ku: "aufunða" c
yðr.
oc
likizt
i
þui
hinvm
sæla
feðr
yðrum.
himneskom.
kononge.
er
sitt
lios
oc
sol
letr
sva
skina.
yuir
synnduga.
sem
yuir
rettvisa.
oc
slikt
regn
yuir
illa.
sem
yuir
goða.
Gereð
eigi
ranga
doma.
þa
skolu
þeir
ku: "þeir" c
eigi
verða
rangdømder.
firir gevet
helldr
þa
firir gefzt
yðr.
Samneð
eigi
her
saman.
fee
eða
auðøvom.
sem
molr
eða
motte
etr
oc
øyðir.
oc
þiovar
niðr-
grava.
oc
brott
bera.
afleð
yðr
þess
fiar
oc
auðøva.
er
huarke
ma
firir koma
molr
eða
motte.
þiovar
eða
rans menn
er
a
þvi
hava
hugh
sinn
ku: "þuiat þar sem giazla er fiar þins þa hugr þinn" c
oc
hiartta.
Vereð
eigi
otta fullir.
vm
føzlo
matar.
eða
drykkiar.
eða
klæðe.
þui
at
himneskr
faðer
yðar.
veit
yðr
allz
sliks
þurvi.
vera.
sa
er
yðr
gaf
likam
oc
salo.
Hugsið
eptir
flivgande
fuglum
er
huarkke
hava
akr
ne
æng.
Oc
føðazt
þo.
eptir
hans
forssio.
Seeð
þav
hin
fagru
blom
er
iorð-
þin ku: "iorðin" c
ber.
lilíu
oc
ros.
oc
annur
ynnileg
gros.
huerssu
i
fagru
blome
er
þau
vaxa.
Allt
hugsar
þetta
firir
himneskr
faðer
vaR.
Oc
firir
þvi
kalleð
æ
fyrst
oc
fremzt.
a
hans
miskunn.
með
staðfestu.
oc
skal
hann
yðr
alla
luti
gnoglega
geva.
Vereð
eigi
oc
hugsiukir.
huat
siðar-
meir
skal
fram koma.
þvi
at
faðer
yðar
himneskr
ku: "uæitt" tilf. c
huat
er
yðr
høver.
gereð
þa
eína
luti
yðr
iamkristnum.
er
þer
vilit
sialver
af
oðrum
þola.
stnvizt
til
þrongar
ku: "þraungrar" c
inngangu.
þvi
at
viðr
vegr
oc
breið
gata. ku: "uisar maurgum ition oc tapan oc marger ellska þa inngaungu. En gegnt garðs hlið oc þraung gata" tilf. c
er.
su
er
leiðir
til
lifs.
oc
vilia
þui
faer
finna.
oc
fylgia.
Eigi
kømr
sa
hueR
til
himinrikis.
er
kallar
at.
eins
til
min.
a
þessa
leið.
Herra
minn.
herra.
hialp
mer.
nema
sa
er
fylgir
vilia
faður
mins.
Oc
minum
boðorðom.
Sa
er
nokkon
lut
ælskar.
meir
en
mik.
þa
ælska
ec
ekki
hann.
þesse
boðorð
oc
onnur
þui
vm
lik.
kenndi
iesus
kristr
sinum
læresueinum
sioluum
Oc
bauð
þeim
at
kenna
aðrum
kristnum
monnum.
oc
þessarra
luta
skolum
ver
aller
val
giæta.
er
ver
vilium
þa
korono
fa.
er
guð
hevir
sinum
vinum
buít
Þa
suaraðe.
Josaphat.
ef
sva
er
sem
mer
gefr
skilning
til.
þa
finnzt
mer
sua
i.
ef
maðr
brytr
eptir
þat.
er
hann
hevir
skirnn
tekit.
eitt
boðorð
eða
tvav
at
þa
hevir
hann.
miok
sva
firir-
gortt.
allu
þui
goðo.
er
hann
hafðe
aðr
til
stunddat.
Barlaam
suaraðe
honom
með
þessom
ur: "orðom" u.r.
orðom.
eigi
skallt
þu
konongs
sunr.
þvi likan
skilning
hava
a
þesso
male
þvi
at
til
frelsis
oc
lausnar.
mannzens
tok
guðs
sunr
manndom
a
sik.
vissi
ur: "hann" u.r.
hann
mannenn
miok
brøzskan
ku: "bræyskan" c
oc
auðkomlan
i
natturunní.
Oc
firir
þui
gaf
hann
oss.
lækneng
til
þessarra
ku: "þessarar" c
sottar
heilsamann
groðr.
lagðe
hann
til
þessa
sarss.
sva
sem
vitr
lækner
oc
bauð
oss.
at
bøta.
þo
at
ver
brytim.
með
iðran
retre.
oc
sannum
skriptta gang
til
af lausnar.
synnda
varra.
Eptir
þat
er
maðrenn
hevir
tekit
retta
trv
i
skirnninni.
þa
er
hann
reinsazt
i
vatneno.
oc
hælgum
andda
Oc
i
afþuætte
allz
þess
illz
er
fyR
fylgði
honom.
þa
þarf
maðr
ekki
annat
sinni
skirazt
i
vatne.
þui
at
hín
fyrsta
skirnn
endnyar
mannenn.
til
hins
bazta
tima
er
hann
var
aðr.
En
með.
iðulegre
iðran.
oc
með
optlegom
tarom.
oc
margskyns
meinlæte.
firir gevazt
syndir
manna.
meðr
margfallegre
miskunn
lausnara
varss.
Annur
skirnn
er
kallað.
afþuattar skirnn
syndanna.
með
iðulegom
tarom
oc
trega.
oc
hevir
þat
margan
frælst.
fra
ku: uleseleg bokstav etter "a"
syndum.
þui
at
engi
synd
eða
misgernning
er
sva
mykyl.
at
eigi
er
ku: "se" c
guðs
miskunn
meiri.
oc
hans
gøzska.
ef
ver
verðum
eigi
of
seinir
til
aflaz.
oc
yuírbota.
oc
høver
þui
at
varazt
oc
viðr sia.
at
eigi
kome
fyR
dauði
firir
dyR.
þvi
at
eigi
ku: "ma" tilf. c,d
maðr
siðan
iðrazt.
þo
at
hann
vili.
er
salen
er
skild
við
likamenn.
Sva
segir
salamon.
at
huarkke
er
i
helviti
vittr leikr
ne
visdomr.
þegar
ku: "þangat" b,c,d,f1
sem
synd-
adugr
maðr.
stundar
oc
skundar
til
yuir bota
ku: vantar b,c,d,f1
Oc
ku: "en ef uer" b,c,d,f1
halldum
staðfastlega
trv
varre.
þo
at
ver
misgerim.
mart
með
brøyskleika
varom.
þa
ma
þat
ku: "með" tilf. b,c,d,f1
iðran.
oc
aflate
af þua.
þui
at
sva
mykyl
er
ku: vantar b,c,d,f1
oc
margfolld.
er
guðs
miskunn.
oc
sva
vtaluleg
hans
hiolp
til
mannzens.
at
þar
kann
engi
tunga.
tolo
a
koma
oc
v omattolegt
ku: "umattuligt" b,c,d,f1
er
þar
vm
at
røða.
En
þo
at
syndir
varar
se
storar
oc
ku: vantar b,c,d,f1
myklar.
oc
margfallegar.
þa
ma
þar
þo
talu
a
koma.
oc
firir
þui
ero
varar
misgernndar
ku: "misgerþir" b,c,d,f1
minni
er
teliannde
ero.
heldr
en
guðs
miskunn.
er
vm fram
er
alla
luti
Oc
skolum
ver
firir
þvi
eigi
orvilnazt
guðs
miskunnar.
þo
at
mer
misgerim.
þui
at
hans
goðvili
er
ner
oss.
oc
hann
hellti
vt.
sinv
hinv
blæzðaða
ku: "blezaða" b,c,f1, vantar d
bloðe
firir
varar
sakar
at
sløkua
varar
syndir.
oc
sialfr
hann
sagðe
ku: "Ok en mælti. Barlaam. til Josaphats. oc sagði Sua. VaR herRa sialfr. hann sagði" b,c,d, "hann" vantar d, "nn mælti Barlaam. Varr herra sialfr segir sva", første delen borte, f1
i
guðspialleno.
eina
dømesagu.
þeim
monnum
til
døma.ul: u.l. av "ø"
er
misgort
hava.
oc
vilia
þo
betra
oc
bøta
sinn
hag.
oc
hefr
með
þessom
hætte.
Einn
auðigr
maðr.
atte
tva
sunv.
en
sa
hinn
yngri
svnr
hans.
mæltte
til
faður
síns.
faðer
sagðe
hann.
fa
mer
þann
lut
fiar
mins.
er
til
min
telzt
i
erfðum.
millum
var
feðgnanna
ku: "feðgaNa" b,d, "feðga" c, "feðgannan" f1
Sem
faðer
hans.
høyrði
þetta
þa
skiptti
hann
honom
sinum
lut.
En
hann
varð
þegar
i
brotto.
oc
for
ku: "oc var" b, vantar c,d,f1
langt
i
onnur
lonnd.
með
sinum
lut,
oc
lifði
þar
folslega.
øyddi
feno
ollu
i
fullivi.
sua
stnaplega
at
vm
siðir
hafðe
hann
sialfr
allz
ekki.
oc
fluttizt
þar
fram
með
mykylli
fatøkt.
þui
at
i
þeim
tima.
var
mykyt
varan
i
þvi
landde.
oc
mykyll
sulltr.
oc
kom
hann
ser
i
fatøka
ku: karolingisk "f"
þionastu.
með
einum
rikum
manne.
En
hann
senndi
hann
til
eins
kotbøar.
at
hann
skylldi
giæta
suina
hans.
En
hans
vesolld
vox
sua
miok
þar.
at
hann
fystizt
firir
hungrs
sakar.
at
fylla
quið
sinn
af
bauna skalmum
ku: slik også b, "kauna" c,d, "auna", første bokstaven borte, f1ur: "na"/ u.r. etter "u" ku: slik også d,f1, "skalum" b, "skalmum", "m" + "um", c
oc
stiklum.ku: "stilkum" b,d,f1, "slikum" c
er
suinum
var
gevit
til
matar.
Oc
fek
hann
ser
þat
til
ku: "eigi þar til" b,f1, "þar eigi" c,d
føzlo.
þuí
at
engi
villdi
geva
honom
annat.ku: vantar b,c,d,f1
Oc
hugleiddi
hann
þa
sialfr.
huerssv
folslega.
er
hann
hafðe
faret.
með
sínv
raðe.
oc
mælltezt
þa
við
einn
samann.
þessom
orðom.
faðer,
minn
faðer.
huerssdaglega
hevir
þu
heima
meðr
þer.
mykynn
fioldda
leigu manna.ku: frå "faðer." har b,c,d,f1 "fęðir hversdagliga heima með sér marga leigu menn"
með
gnogo
br-
auði.
oc
annarre
vist
ørnne.
En
ec
svellt
her.
af
matløysi.
oc
þui
skal
ec
skyndilega.
fara
til
faðvr
mins.
oc
biðia
hann
miskunnar
með
þessom
orðom.
faðer
ec
hevi
syngazt.
oc
misgort
i
mote
guði
himneskom.
oc
sva
mote
þer.
oc
firir
ul: u.l. av første "i"
þui.
em
ec
eigi
verðr.
heðan
i
fra
at
þu
halder
mik.
sva
sem
þinn
sun.
Nu
bið
ec
ku: "þic" tilf. b,c,d,f1
at
þu
gever
mer
slikan
rett
i
garðe
þinum
sem
einum
ku: "hveriom" tilf. b,c,d,f1
leigv-
manne
þinum.
Oc
siðan
for
hann
skyndilega.
eptir
þvi
sem
hann
hafðe
aðr
firir ætlat.
Oc
kom
til
faður
sins.
Nu
þegar
sem
faðer
hans
leit
hann.
miok
fiarre
komannde. ku: "oc firir astar sakir sonar sins. þa sneri hann þegar miscunn sinne til hans. oc raN. at honum oc tok hondom sinom um hals honum oc kysti hann með miklum fagnaði" tilf. b,c,d,f1
Oc
mællte
við
þionastu menn
sina.
er
i
hia
honom
varo.
sky-
dið ku: "Skynðit" b,c,d,f1
heim.
oc
taket
goða
gangueriv
með
fagrum
skom.
oc
føreð
syni
minum.
oc
gott
fingr gull
dreget
ku: "dragit" b,c,d,f1
a
honnd
honom.
oc
sømeð
hann,
drepeð
oc
einn
feitan
oxa.
ver
skolum
hava
i
dag
myla
ku: "mikla" b,c,d,f1
veizlu.
oc
fagnaðar ol.
i
heimkomo
svnar
mins.
þui
at
ec
hugða
hann
vera
dauðan.
oc
er
hann
nv
lifs.
þar
sem
hann
huarf
i
brott.
oc
er
nv
aptr
komenn.
þesse
døme
sagðe
vaR
lavarðr.
af
þeim
monnum
sem
misvrkum
ku: "imisvercom" b,c,d,f1
sinumm.
fara
fra
feðr
sinum.
siolfum
guði.
oc
liva
i
heiminum
með
margskyns
illum
verkum.
Oc
hyggia
þo
vm
siðir
at
raðe
sinv.
oc
með
iðran
stnuazt
aptr.
af
illzsku.
oc
biðia
litilatlega
li-
latlega
með
retre
iðran
miskunnar.
firir
sinn
misverka.
Oc
er
hann
þegar
buinn
oc
boðenn
til
hiallpparennar
ef
ku: "er" b,c,d,f1
hann
finnr
þann
nokkon
mann
er
fullkomlega
kallar
a
hann
Aðra
sagu
segir
hann
oc.ku: "oc eN" b,c,d, "enn" f1
af
hinv
sama
efni
fra
þeim
monnum
er
til
iðranar
oc
vmbota
vilia
stnuaztt
ul: u.l. av siste "t"
Einn
maðr
atte
hundrað
sauða.
Oc
sem
hann
hugði
at.
þa
var
einn
brott
horvenn.
oc
af
þui
firir let
hann
alla
aðra.
oc
leitaðe
at
þeim
einum
til
þess
er
hann
fann
hann.
oc
varð
sva
feginn
at
hann
førðe
hann
heim
a
herðum
ser.
til
hinnna
sem
eigi
hafðu
aðr
villzt
Oc
kallaðe
saman
granna
sinna
Oc
veitti
þeim
fagran
fagnað
i
heimkomo
þess
sauðs.
er
hann
hugðizt
tapat
hava.
Sua
segir
iusus
cristr.
at
meiri.
fagnaðr
oc
gleði. ku: "er" tilf. b,c,d,f1
i
himín-
riki
með
guðs
englom.
af
einum
syndugum
tapaðum
manne.
helldr
en
af
myklum
fiolda.
þeirra
manna.
er
aðr
ero
fullkomner
oc
staðfaster
til
fagnaðar
oc
gleði
ku: vantar b,c,d,f1
Sva
sem
markka
ma.
af
hinum
hælga
petre.
er
til
var
settr.
at
vera
skyllddi
styrkr.
oc
stuðill.rf: "ll" + "n"
heilagrar
kirkkiu.
oc
forstiore
ku: vantar b,c,d,f1
kristni
varrar.
Oc
til
þess
at
hann
skylldi
skilia
brøskleik
mannlegrar
natturu.
Oc
sua
aðrer
forstiorar
kristninnar.
skylldv
þar
døme
af
taka
oc
varkynna
sva
oðrum
þurptugum
i
sinum
brøyskleik.
sem
guð
varkynddi
honom.
þa
er
hann
nittaðe
sialfum
guði.
En
iamskiott
sem
hann
iðrazt.ku: "iðraðiz" b,c,d,f1
oc
gret.
misger
sina.
þa
var
honom
þegar
firir geven
syndinn.yh: "nn" m.y.h.
Oc
var
hann
aptr
settr
til
hinnar
samu
ku: "fyrri" b,c,d,f1
sømdar.
er
guð
hafðe
aðr
heitit
honom.
þa
er
hann
gerði
hann
bæðe.
forstora
ku: "forstiora" b,d,f1, "forstornara" c
heilagrar
kirkkiv.
Oc
hofðingia
postola
allra.
En
eptir
vpp risnig
sina.
þa
spurði
guð
hann.
þrysvar
i
riðinni.
með
þessom
orðom.
petr
ælskar
þu
mik.
oc
hann
svaraðe.
Herra
minn
þu
veizt
alla. ku: "luti" tilf. b,c,d,f1
þer
er
kunnigt
at
ec
ælska
þik.
Oc
þa
bauð
guð
honom
enn
sem
fyR.
at
hann
skylldi
val
geta.rf: "t" + "r"? ku: "gæta" b,c,f1, "gera" d
oc
varðveita
folk
þat.
er
hann
hafðe
honom
yuir skipat.
Oc
ma
a
sliku
markka
at
sv
syn
ku: "synð" b,c,d,f1
var
honom
firir gevin.
oc
sva
huerssu
guð
er
miskunnsamr
til
þeirra
allra
er
sannlega
iðrazt
oc
með
tarom
oc
trega
vilia
sinar
syndir
af þua.
oc
verðr
sva
synnda reinsan
með
iðran.
i.ku: "ok" b,c,d,f1
vthelling
bloz
varss
lausnara
oc
með
mykinleik
hans
mis-
kunnar.
Þessom
luttum
ul: u.l. av "u"
ollum
truum
ver
staðfastlega.rf: "ast" + "aat"
oc
þat
høver.
at
ur: eitt ord u.r. ku: "eptir" tilf. b,c,d,f1
viðr tekinni
trv,
verðe
þer
ku: "verðum ver" b, "uerðim uæir" c,f1
þeirra
luta
askynia.
er
høva
ku: "horfa" b,f1, "hafa" c
til
staðfestu
truar
varrar.
oc
giætiz
af
ku: "gætiz af" b, "giordiz af" c, "geriz af" f1
varre
henddi
guðdomleg
trv
var
firir
vtan
ur: "t?" u.r. framfor "t"
skrikan
oc
truløysí.
þvi
at
varlla
er
þeim
hent
at
falla.
er
fang
vill
bioða.
Marger
þeir
er
fallet
hava.
fengo
siðan
alldri
vpp reist:
Sumir
þeir.
er
þo
at
þeir
syndgiz
yh: "ndgiz" m.y.h.
nauðgir
at
falle.ku: "kalle" b,c, "kalla" f1
þa
villdu
þo
alldri
siðan
vpp risa.
af
syndinni
ne
viðr
skiliazt.
þeir
ero
oc
marger.
er
fyR
leto
livit.
en
þeir
fengi
nokkora
iðran.
þo
at
þeir
gerði
þat
i
hugh
ku: "Ser" tilf. b,c,f1
at
þeir
skylldv
viðr
skiliazt
syndina
Oc
er
firir
þvi
haskasamlegt.
huerium
er
eigi
varazt.
viðr
synndina.
En
þo
at
firir
brøyskleika
saker.
verði
af-
brigði.ku: "af brugþit" b,c,f1
þa
er
þat
eitt
raðet.
at
risa
vpp
sem
fyrst.
oc
stannda
sem
staðfastlegazt.
með
ollum
matt
i
mote.
oc
misgere
eigi
opptar.
með
þui
at
guð.
segir
sva
at
iamskiott.
sem
þer
stnvazt.ku: "snuiz" b,c,f1
til
min.
fra
yðrum
misverkkum.
þa
stnumzt
ec
þegar
til
yðar.
með
minni
miskunn
Josapat
suaraðe
þessom
orðom
sua.
huerssu
ma
nokkor
maðr
eptir
skirnnina.
fa
halldet
sik.
fra
syndum.
oc
vreinandum.
þui
at
mer
lizt
sva.
at
þo
at
maðr
mege.
iðrazt.
oc
yuir bøta.
þa
verðr
þat.
þo
eigi
allum
auð-
vellt.
þar
sem
þat
skal
gera.
með
sorg
oc
starve.
grat
oc
angre.
oc
margv
aðru
þvi.
er
þunct.
oc
sva
þykkir
oc
sua
er
oc
vmattolegt.
Oc
villda
ec
helldr.
þann
einnhuern
vtveg
finna
er
ec
mætta
mik
fra
misgerðum
hallda.
oc
guðs
boðorða
at
giæta
Oc
eígí
siðan
ku: "optaR" b,c,f1
fra
þeim
huerva.
at
eptir
firir gefnar.yh: "n" m.y.h.
hinar
fyrrv
syndir.
oc
røke
ec
ku: "reíti ec eigi" b, "ræðdunz ek eigi" c, "reiti ek" f1, jfr. latin "ad iram provocarem"
þa
i
oðru
sinni.
þann
hinn
rika
domara.
er
a
hinv
fyRa
afbrigði
minv
væge
mik
ku: "vægði mer" b,c
með
rettdøme
sinv.
Þa
svaraðe
barllaam
honom.
minn
herra.
val
mæler
þu.
þvi
at
þetta
er
mer
miok
hugfellt.
En
þetta
er
þo
miok
vmattolegt.
at
maðr
se
iðulega
hia
elldinum.
oc
kenni
þo
eigi.
þef
af
røkinom.
Sva
er
þat
oc.
eigi
auðvellilegt
helldr
miok
þrongt.
þeim
er
i
veralldar riki
ero.
oc
valld
hava
yvir
oðrum.
oc
firir
margu
eigu
at
sia.
oc
margskonar
ahyggiv
hava
stundum
miok
angraðer.
ryggir
oc
reiðir.
af
ymsum
atburðum
er
falla
kunnv.
En
stundum
i
gleði
oc
gafne.ku: "gamni" b,c
oc
allzskyns
skemtan
er
til
fysir
mege
vruglega.
giæta
guðs
boðorða.
oc
þannveg
ganga
er
hann
visar.
oc
sialvan
sik
reinlega
oc
val
varðveita.
þvi
at
sva
mæler
varr
drottenn
i
guðspialleno.
Engi
ma
tveim
lavarðum
þiona
i
senn
firir
þui
at
hann
verðr.
annan
at
ælska.
en
annan
at
hata.
oc
oðrum
at
þina.ku: "þiona" c, sekvensen vantar b
en
oðrum
at
hafna.
þui
mego
þeir
ku: "megot þær" b, "megu þeir" c
eigi
þiona
huarom-
tueggia.
i
senn.
guði
himneskom
allzvalldannda.
oc
hegomlegom
heimsins
auðøvom.
Sva
sem
hinn
hælgi
Johannes.
ewangelista.
einn
hinn
kiærazte
guði.
postole
guðs
oc
guðspialla maðr.
oc
systrungr
hans
at
frendzeme.
sagðe
sva.
leggit
enga
ælsku.
við
heiminn.
eða
við
þat
er
honom
fylgir.
þvi
at
heimrinn
liðr
skiot.
oc
oll
hans
fegrð.
En
sa
er
guð
ælskar.
En
sa
er
guð
ælskar.
þa
er
hans
vera
eilifleg
i
fagnaðe.
Marger
toko
þeir
oc
þa
skirnn.
firir
guðs
sakar.
er
sva
braðlega
skilddu
guðs
trv.
at
eigi
komo
þui
við.
at
skirazt
i
vatne.
oc
laugaðuzt
i
sialfra
sinna
bloðe.
þa
er
þeir
þolldo
dauða
glaðlega
firir
guðs
sakar
Oc
er
su
skirnn.
bæðe
skiotare.
oc
vruggazt:
at
þa
þarf
eigi
optar
at
ottazt.
eptir
þat
at
maðrenn
misgeri.ul: u.l. av "g"
En
vndir
þessa
huara tueggia
skirnn.
gek
sialfr
guðs
sunr.
firir
varar
saker.
oc
liktizt
ku: "lictuz" b,c,m
honom
fyst
eptir
þat
guðs
postolar.
oc
lære sueinar,
oc
siðan
mykyll
fiolldi
hans
heilagra
pinslar vatta.
er
sik
buðu
sialfkrave.
glaðlega
vndir
dauða.
oc
ku: "at" b,c,m
ganga
firir
keisarum
Oc
konongom.
hofdingium.
oc
her-
mannum.
oc
vndir
alzskyns
pinslir
aðrar.rf: siste "a" + "e"
bæðe
af
dyrum
grimum
rifnir.
oc
i
elldi
brenndir.
en
svmir
með
sverðum
hogner.
oc
hellddo
þo
staðfastlega.
sinni
trv.
oc
ero
þeir
nv
i
dagh.
firir
þui.
i
eilifum
fagnaðe.
með
hinum
hærsta
guðs
syni
at
þeir
gengo
glaðlega.
vndir
allz-
skyns
pinslir.
firir
hans
saker.
En
þeirra
kraptr
oc.
mattr.
er
sva
mykyll
oc
mattogr.
at
þeirra
orð
ku: "oc eyrindi fara
oc
fliuga um allar halfur hæimsins þeirra orð" tilf. b,c,m oc
verk
bloð
oc
bein.ku: slik også c,m, "boð oc bøn", "ø" som gjennomstreka "o", b
ero
full
af
heilagleik
þeir
reka
fiannda
fra
monnum.
oc
af
allzskyns
sottom.
gera
menn
heila.
Sva
at
aller
kristnir
menn.
virða
val
oc
dyrkka.
bæðe
þeirra
klæðe.
oc
allt
þat
er
likamum
þeirra
hevir
nalgazt.
Oc
ef
ver
skalum.
sua
vm
þeirra
heilagleik
tala.
sem
vertt
er.
oc
sva
margfallega
vm
røða
sem
døme
finnazt
til.
vm
þeiRa
heilagleik.
þa
þryti
mik
fyrr
stunndin.
til
fra sagnar.
helldr
en
emnit
til
vmrøðo.
En
siðar
er
þeir
hinv
grimv
vikinngar
oc
her-
menn
fello
i
fra.
oc
firir foroztt
er
pinndu
oc
hataðu
kristna
menn
þa
komo
i
staðenn
vitrir
konongar
Oc
marger
skynsamer
hofðingiar
Oc
annat
folk
vt
ifra.
er
hofðu
sva
mykla
staðfestu
til
sandz
guðs
Oc
hans
truar.
at
þeir
villdu
ku: "þolðu" b,c
huers-
daglega.
firir
guðs
sakar.
i
hiartta
sinv
oc
i
hug.
pinslir
af
ahyggiu
oc
ræzlo
til
guðs.
at
hallda
sik
fra
þeim
lutum.
er
lystileger
þikkia
heiminum.
oc
af
ollu
saurllivi.
bæðe
lifs
oc
salo.
Sumir
varo
þeir
oc.
er
varlla
trøystuzt.
at
hallda
sik
sua
i
heiminum.
oc
kusu
enn
vruggare
lif.
oc
orlendozt.
oc
firir leto
allt
firir
guðs
sakar.
bæðe
faður
oc
sunv.
frendr
oc
vini.rf: + u.l. "syni"
auðøve
Oc
allt
þessa
heíms
sæl livi.
Gerdu
af
ser
rikum.
fætøka.ku: "fatæka" b,c
foro
i
øyði markker.
oc
villi stigu.
i
fioll
oc
i
hella.
oc
i
iarðar holor
til
þess
gerðu
þeir
þetta
allt.
at
þo
at
sa
fynnizt
engi.
er
pina
villdi
þa.
þa
villdu
þeir
þo
giærnnsamlega
verða
guðs
martyres.
oc
villdu
með
sialfræðe
sinv.
afla
þess
fagnaðar
þo
at
engi
virði
þa
annarra.
oc
styrktv
sua
með
kraptte.
vilia
sinn
vndir
guðs
þionastu.
at
þeir
þolddo
allz skyns
vansa.
ato
ekki
nema
gros.
þau
sem
a
iorðu
i
skogom
vaxa
eða
gras røtr.
Sumir
hofðu
litit
brauð
við.
þurt
oc
suart.
oc
villdu
þo
eigi
eta
halføret.
þo
at
þeir
hefði
fong
a.
nema
ætlaðu
ser
sua
mykyt.
sem
þeir
matto
nøra
lif
sitt
við.
sem
nauðulegazt.
varo
þeir
oc
sumir
menn
er
allar/
.
vii.
nætr.
varo
matlausir.
millum
sunnv daga.
En
sumir
ato
i
vikv
tvisvar.
varo
iðulega
a
bønom
oc
a
vakum.
svmir
hofðu
oc.
þann
sið.
at
ato
eigi
fyR
en
settizt
sol.
Engi
ofund
ne
illvili.
var
með
þeim
eigi
ofundaðe
sa
er
meiræ
yh: y.h. ku: "miNa" b,c,m
matte
þola
meinlæte.
þann
er
hann
sa
staðfastan.
i
allre
freistni.
Engi
sa
oc
er
sik
fann
staðuan
ku: "stauduligan" b, "stauðugan" c,m
oc
styrkan
til
guðs
þionastu.
ofundaðe
þann
er
han
sa
brøyskare
vera.
nema
HueR
eptir
sinv
vití
oc
mætte
kenndi
guði.
oc
hans
miskunn.
en
ekki
sinni
bernsku.
eða
brøyskleik
þa
ku: "þat" b,c,m
sem
veR
ku: "vel" b,c,m
var.
fylgðu
þui.
er
Guð
bauð
i
guðspialleno.
með
þessom
orðom.
þat
ku: "þa" b,c,m
er
þer
havet
gort
allt
þat
sem
yðr
er
boðet.
þa
segið
ku: "segiz" b,c,m
þer
vera
vnytír
þrælar
oc
hofum
þo
gort.
þat
sem
boðet
var
oss.
Sva
var
hueR
oðrum.
oc
aller
allum.
litilater
oc
auðvell-
eleger.
gerðo
þui.
sva
løynilega.
sin
goð verk.
at
þeir
vissu
val
þat
at
þeir
sem
goð verk
gera.ul: u.l. av "e"
til
manna lofs.
oc
hegomlegrar
dyrðar
tapa
ul: u.l. av første "a"
þeirri
ambun.
er
þeir
hugðuzt
af
guði
fa
firir
sina
goð-
gernning
oc
fa
þeir
tvevaldan
skaða.
þar
sem
þeir
pina
likame
sina.
en
missa
þo
ambunerannar
af
guði.
En
þesser
fara
þvi
or
verolddenne.
oc
firrazt
mennena.
at
þeir
vilia
guði
einum.
sin
verk
birtta.
Oc
þeirrar
ambunar
biða.
er
hann
vill
þeim
senndda.
Þeir
ero
oc
sumir.ul: u.l. av "i"
er
sva
miok
firrazt
manna
navist.
at
hueR
hevir.
einn
herbyrgi.
langtt
fra
aðrum.
oc
hittazt
eigi
optar
en
a
huerium
siaunda
degi.
þa
samkkazt
þeir
saman.
til
einnar
kirkkiv.
oc
hælga
þar
aller
saman
sitt
embette.
guðs
þionastu.
Eggiar
hueR
þeirra
annan
at
standa
staðfastlega.
mote
þeirri
freistni.
at
fiandenn
freistar
at
koma.
þeim
fra
guði.
bæðe
løynílega
oc
openberllega.
Oc
segir
þa
hueR
oðrum
gorssamlega.
huat
er
firir
hevir
boret.
til
svika
oc
pretta
af
fianndans
henndi
mote
þeim.
Oc
gerðo
þeir
þetta
eigi.
firir
røsne
ku: slik også b,m, "ræizlu" c
sakar.
nema
firir
þui.
at
þa
varar
yh: siste "r" m.y.h.
hueR
oc
viðr ser.
oc
hevir
annarss
viti
ser
at
varnnaðe.
siðan
taka
þeir.
með
mykylli
ræzlo
holld
oc
bloð.
vars
lausnara.
oc
fer
þa
hueR
heim.
til
þess
herbyrgis
er
aðr
hafðe
hann
einn.
þa
skipan
hava
oc
svmir
i
sinv
livi
at
þo.
at
þeir
se
marger
saman.
þa
kiosa
þeir.
ser.
einn
forstiora.
firir
ser
þann
er
firir
þeim
se
i
ollum
lutum.
oc
leggia
sik
allavega
vndir
hans
valld.
oc
boð.
til
allarar
lyðní.
oc
eptirlætes.
oc
giæta
sva
hans
vilia.
i
ollum
lutum
sem
hann
ur: "hann" u.r.
have
þa
ser
firir
þræla
køyptta.
Oc
ma
næsta.
sua
mæla.
at
þeir
ero
sialfum
ser
dauðir.
þui
at
þeir
døyða
næsta
likam
sínn.
oc
liva
sva
guði
til
dyrðar.
oc
sik
enndrnya
vndir
hans
miskunnar verk.ku: "vón" b,c,m
oc
ero
likare
i
livi
sinv
englom.
en
brøyskum
monnum.
þvi
at
þeir
gera
ekki
annat.
en
liggia
a
hælgum
bønom.
ser
til
hialppar
syngiannde
psalma.
oc
hælga
ymna.
Með
þessarre
skipan
oc
meðfrerð.ku: "með ferð" b,m, "með frægð" c
mego
dauðleger
ku: "dyrligir" b,c,m
menn.
mego
likiaztt
himneskre
dyrð.
er
firir lata
heminn.
i
vakum
oc
i
bønom.
i
fostum.
oc
i
iðulegom
tarom.
i
optlegre
aminninng
dauðans.
høgværer
oc
linkinnir.
i
vanssa
oc
i
fatøkt.
i
reinleika.
oc
i
skamfylli
i
litilæte
oc
i
kyrlleik:
i
fullkomnom
kiærlleik.
til
guðs.
oc
nangga
sins.
þesser
lutir
gera
mannenn
a
iarðriki.
likan
englom
guðs
i
himinriki.
Oc
sømer
guð
þa.
sva
i
mote
sliku
starve
at
hann
ur: "birttir"/ u.r.
birttir
margfallega.
þeirra
heillaglek.
a
iarðriki.
bæðe
livandra
oc
dauðra.
sva
at
iartteignir
þeirra.
fara
vm
allan
heiminn
En
sa
er
vpphafs maðr.
at
munka-
reglu.
oc
þess
hins
hæga
siðar
þa
er
hann
nefndr.
Antonius
mykyls
verðleika.
bæðe
við
guð.
oc
við
menn.
oc
marger
aðrer
goðer
oc
heilager.
er
staðfastlega.
varaðuzt
oc
viðr sa.
allre
freistni.
er
fianndenn
førðe
at
þeim
huarttueggia
løynilega.
oc
openberllega.
andlega.
oc
likamlega.
sva
sem
ec
skal
syna
þer.
nokkor
sva
døme
til
þess
ANtonius
firðizt
allt.
er
hann
matte.
fund
oc
navist.
oc
settizt
langt
vt.
i
øyði mork
i
eitt
litit
hus.
einnzcamann.ku: "eiN saman" b,c
hann
hafðe
meðr
ser.
einn
vngan
mann
þann
er
þionaðe
honom.
oc
var
þar
eina
rið
nær
honom.
er
hann
førðe
honom
føzlo.
þa
er
hann
matte.
minnzt
lita
viðr.
oc
læste
siðan
aptr.
oc
gek
brott.
En
andskotenn.
er
iafnan
ligr
vm.
at
svikia.
oc
ofunda
þa
alla.
er
gott
vilia
gera.
ottaðezt
oc
ræddezt.
at
fiolddi
mynddi
vaxa.
i
øyði markkum.
þeiRa.
Oc
af
þv.ku: "þi" b,c,m
at
hann
ottaðezt
at
hann
myndi.
þvi
ollum
ku: "aullo" b,c, vantar m
fleirum
tapa.
þa
samnaðe
hann
saman
sinum
ærendrekom
mioklum
ku: "miclum" b,c,m
fiolda
fiannda.
brutv
vpp
dyR.
a
husi
anthoníí.
oc
toko
hann
oc
lambdu.ku: "laumþu" b,c,m
oc
serðo
með
sva
myklum
kraptte.
at
af
øðe-
verkum.
matte
hann
huarkke
rørazt
ne
mæla.
at
varlla
matte
hann
onndena
drega.
þvi
at
siðan
eptir
sagðe
hann
sialfr.
at
sva
myklir
verkir
fylgðu
þeirra
hannda verkkum.
at
yuir steig
allar
þær
pinslir.
er
mannleg
nattura.
mege
at
meini
verða.ku: "maNe fœra", "ø" som gjennomstreka "o", b,c,m
En
guð
er
alldrigi
gløymir
sinum
vinum.
giætte
lifs
hans
oc
varðveitti.
Annan
dagh
er
sa
hinn
same
maðr
kom
til
hans.
er
vanr
var
at
føra
honom
mat
þa
sa
hann
dyrnnar
vpp brotnar.
Oc
hann
liggia
a
golve.
miok
sva
dauðan.
Tok
hann.
oc
lagðe
a
bak
ser.
oc
bar
hann
til
eins
litils
bøar.
sem
þat
høyrðu
þeir
menn
er
bivggu
vmhuervis.
samnaðuzt
þegar
aller
til.
syrgiannde
sliks
faður.
misfarer.
sato
þar
yuir
honom.
er
þeir
hugðu
dauðan
vera.
Nu
at
miðri
ceo: rettet e til ihht facs
nott.rf: "n" + "m"
sem
aller
menn
varo
i
suøfne.
þa
viðkaðezt
hann
nokkot
við.
Oc
sem
hann
sa.
at
hann
var
komenn.
or
sinv
husi.
i
vkunnan
stað.
þa
lypti
hann
vpp
hafði
sinv.
oc
leit
vm
sik.
oc
sa
þa
alla
sovannde.
er
inni
varo.
nema
þann
einn
mann.
er
þingat
hafðe
boret
hann.
þa
benndi
hann
honom
løynilega
til
sin.
oc
bað
hann
at
hann.
skyldi.
engam
ku: "ongan" b,c
mann.
vpp vekia.
nema
bera
hann
løynilega.
einn
samann
til
herbyrgis
sins.
Oc
hann
gerði
sva
Oc
var.
Antonius
þar
einn
samann
sem
aðr.
En
þo
at
hann
mætte
eigi
ur: "vpp"/ u.r.
vpp stannda.
af
sarom
þeim
oc
barð-
daga.
er
hann
hafðe.
þa
hafðe
hann
þo
hitt
sama
akall
til
guðs
liggiande.
eða
sitiannde.
er
aðr
hafðe
hann
standannde.
oc
at
lokenne
bøn
sinní
þa
mællte
hann
þat
með
skirri
raust.
þer
dioflar.
her
er
enn.
Antonius
hini
same
oc
fyR.
ekki
fly
ec
firir
illzsku
yðarre.
eða
bardaga.
þo
at
þer
gerið
holfu
meira.
at.
heðan
af.
en
her
til.
með
yðarre
ilzsku.
þa
fa
þer
þo
mik
alldrigi
fra
skilt
mins
herra
ast.
Sem
fiandenn
høyrði
staðfesti
hans.
sua
mykla
oc
vrugga
með
fullkomenne
trv.
þa
øztest
ku: "æstiz" b,c,d
hann
þui
allu
meir.
oc
afundaðe.
at
hann.
sa
at
hann
matte
engo
knescote
yh: "nescote" m.y.h.
a
hann
koma
Oc
kallaðe
hann
a høyrannde.
Antonio
a
sina
fylgiendr.
oc
felaga.
oc
mælte
af
øðe
oc
allre
reiði
við
þa.
Se
þer
felagar
kuað
hann.
huerssv
staðfastlega.
þesse
maðr
stendr
einn
a.
mote
varo
vallde.
oc
fiolda
þar
sem
ver
hafum
aðr.
marga
mattoga.
vndir
oss
lagða.
oc
eptir
varom
vilia
tøygða.
En
sia
maðr
kømzt
eigi
við
bardaga
varum
eigi
við
sar
ne
sviða.
oc
við
enga
aðra
freistni.
þa
er
ver
førom
at
honom
gripum
nv
vpp
allan
varnn
styrk.
oc
vapn
oc
veler.
stnarur
oc
gilldur.ku: "gilldror" b,c,d
oc
takum
a
með
allv
afle.
hueR
eptir
sinum
matt.
oc
megni.
oc
latum
hann
vita.
við
huernn
er
hann
a
at
skiptta.
eða
hueria
er
hann
hevir
fram
kallat
til
reiði
i
mote
ser.
Oc
þeir
þegar
hans
felagar.
foro
þushundir
ku: "voro þuNhæyrþir" b,c, "woro heyrdir" d
til
hans
viðrøðo.
oc
kom
þegar
dynr
firir
dyR.
oc
allavega
vm huervis
husit.
þui likazt
sem
mykyll
flokr
eða
rf: "a" + "r"?
fioldi.
føre
með
sva
ogorllegom
at burð.
at
sva
skolf
allt
husit.
sem
af
laufs blaðum
være
gort
Oc
opnaðuzt
aller
veggir.
oc
þøystu
þeir
inn
otalulegr
fiolldi
fianda
Oc
fylltu
allt
husit.
með
ymislegre
likneskiv.
leona
ogorllega
rautannde.
oc
yxna
haskalega
beliannde
með
huetianndum
ku: "hętandum" b,c,d
hornnom.
þar
komo
fram
ormar
reiðilega.
hvæsannde.
birnnir
birttuzt
þar.
oc
remiannde
reiðulega.
vargar
ylande
askramlega.
allzskyns
kvikunndi
með
huerskonar
reiðulegom
lætom.
Gripu
antonium
oc
barðu
hann.
oc
bøystu.
oc
allavega
illa
leko.
særðo
oc
slitv.
stungu
oc
stangaðu.
oc
miok
sva
allan
likam
hans
sundr slitv
En
þo
at
antonius
være
allr
vttan
skemdr.
oc
skorenn.
þa
var
þo
heill
hugr
hans.
oc
i
traustum
trunaðe
til
sins
herra.
Oc
þvi
ollu
styrkare
Oc
mællte
með
þessom
orðom
til
fianndanna.
Ef
nokkor
styrkr
eða
mattr
være
meðr
yðr.
þa
være
øret
at
einn
yðar.
ætte
við
mik
einn
En
nv
syni
þer.
i
þesso
huarotuegia
yðan
vanmat.
oc
hegomlegan
styrk.
at
þer
samnet
at
mer.
fiolda
mykynn.
oc
birttizt
i
likneskkiv.
þeirra
dyra.
er
með
engarre
skyn.
eða
vítí
liva
i
verolldenne
Oc
enn
mællte
hann
annat
sínní.
fram
nv
sem
harðazt.
ef
þer
megot
nokkot.
oc
ef.
Guð
hevir
lovat
yðr.
oc
valld
gevit
yuir
mer.
þa
svelgit
mer
sem
fyrst
her
em
ec
nv
beint
viðrbuinn
En
ef
engi
er
meiri
mattr
yðr
geven.
þa
skriðit
a
brott
ur: "sem" u.r.
sem
fyrst.
þvi
at
heilog
trv
var.
oc
hitt
hælga
kross-
mark.
þa
veria
oss
allavega
sem
vrugr
borgar veggr
bæðe
firir
oc
a
bak
oc
baðar
siður.
Margfallegar
ogner
førðo
þeir
þa
at
honom.
með
allre
illzsku
er
þeir
matto.
Heitannde
honom
oc
høtanndde
En
hann
hædde
þa
a
mot.
oc
gabbaðe.
sva
sem
honom
þøtte
enskiss
vertt.
vm
þeirra
valld
oc
matt.
En
iesus
kristr
gløymdi
eigi
holmgangu
sins
bersserks.
er
senndi
honom
sina
miskunn
með
þessom
hætte
Sem
hann
leit
vpp
yuir
sik
þa
sa
hann
einn
liosan
geisla
ovan
koma
yuir
sik
i
husít
Oc
iamskiott
huarf
i
brott
allr
sa
fiannda flokr.
oc
allr
verkr
sara
hans
lette.
oc
hus
hans
þat
sem
allt
var
aðr
brotet.
var
nv
allt
heilt
Oc
þottezt
hann
nv
sannlega
skilia
guðs
krap.ku: "crapt" b,c,d
ner
ser
vera
Oc
mællte
þessom
orðom.
með
harre
andvarpan.
huar
vart
þu
nv
hinn
goðe
guð
iesus
Huar
vartt
þu
herra
minn
hui
vart
þu
eigi
i
hia
mer
i
fyrstunni
at
hiallpa
mer
Oc
rodden
svaraðe
honom.
með
þessom
orðom.
antoni.
her
var
ec
i
hia
þer.
en
ec
villda
ku: "biða" tilf. b,c,d
oc
sia.
huerssu
staðfastlega.
þv
vildir
stannda.
i
fylkkingu.
a
mote
andskotom.
bæðe
minum
oc
þinum
Nu
með
þvi.
at
þu
sigraðer
þa
þa
skal
ec
þik
alldrigi
firir lata
En
nafn
þitt
skal
ec
lata
frægeazt
vm
alla
verolld.
þer
til
soma
oc
lofs.
Eptir
þesse
orð
stoð
antonius
vpp.
oc
kennði
sik
nv
sva
styrkkan
at
hann
þottezt
allavega.
nu
meira
mega.
en
alldri
fyrr
hann
var
þa
half fertugr
ku: "halfimtaugr" c,d
at
alldre.
er
hann
kom
i
þessa
freistní.
Slikir
guðs
astvinir.
reinssaðu
sik
sialva.
val
oc
vir-
þulega.
oc
biuggu
sva
hinum
hælga
annda
herbyrgi.
i
hiortum
sinum.
oc
hugskotom.
oc
aflaðu
ser
sva
þeirrar
sælo.
er
alldrigi
liðr.
nema
æ
endrnyazt
þeim
með
goðo
til
betra.
En
ver
er
nv
erom
brøyskir
oc
litil magne.
til
likennda
viðr
þa.
þo
at
ver
leitim
við
eptir
mætte
varom
brøysklegom
Oc
likiazt
þeirra.
himneskre
met-
ferð ur: "e?" u.r. etter "ð"
erom
hulldir
þeirra
bunaðe.
þa
ero
þo
verk
var.
langt
fra
þeirra
verðleikum.
oc
i
engom
lutum
við iafnannde.
En
þo
geva
oss.
guðs
firir heit
goða
von.
er
oss
hallda
fra
syndum
oc
storllutum
i
þesso
livi.
oc
styrkkir
oss
til
þeirrar
vonar.
oc
verðleika.
er
oss
var
firir-
heitin
i
funtinum.
oc
forðomzt
ver
af
heilagra
feðra
fortalum.
heims
hegoma.
er
ekki
finnzt
i
nema
flærð.
oc
fals.
oc
miok
sva
vmskiptilegt
a
hueriv
augabragðe.
þvi
at
hann
gøler
stundum
sina
vini.
oc
bratt
eptir
þat
tekr
af
þeim
með
skom
oc
stnøyping.
þat
sem
þeir
hugðuzt
aðr.
vruglega
i
hondum
hava
Oc
þa
er
hann
hefr
hat.
oc
sømelega
virðir.
þa
legr
hann
opttlega
lagt.
vndir
føtr
sinna
vuina.
Slikar
ero
heimsins
giæver.
oc
slikar
hans
gølengar.
Vvínr
er
hann
allra.
sinna
vina.
oc
andskote
þeirra
er
hann
ælska.
Hann
gefr
einum-
huerium
i
dagh
konongs
nafn.
oc
riki
með.
asynilegre
sømd
i
augliti
skamhygginna
manna.
En
vonom
braðare
gefr
hann.
hans
vuín.
þat
sama
valld
Oc
siðan
setr
sa
hann
or
myklu
riki
i
myrkua stofu.
I
dagh
gefr
hann
einum hverium.
a
hals
oc
herðar.
gafuglegan
bvnað.
með
sømelegre
asyn.
En
i
morgon
þrønger
hann
hals
Oc
herðar.
með
sterkkum
stalbanndum.
I
dag
gøler
hann.
i
morgon
grøter
hann.
I
dagh
sømer
hann.
i.
morgon
skemmir
hann.
En
lyð
til
hueia.ku: "huera" c,d
lyktta
hann
leiðir.
eða
huernn
enndda.
hann
gerir
a
sinum
sømdom.
við
þa
alla.
er
við
hann
hava
mesta
ælskv
lagt.
Oc
allzskonar
sinn
vilia
til
hanns
ventt.
þeim
visar
hann
til
heimilis.
fírir
sina
starflaun.
til
pinsla
oc
kuala.
oc
til
allzskonar
illgiætess.
oc
ber
enga
sorg
firir.
þo
at
hann
se
vesold
sinna
vina
oc
fysizt
æ
til
þess.
at
sem
flester
fae
vfagnað.
af
hans
felaxskap.
Sem
hann
hevir
eina
svikit
or
sinum
stnarum.ku: "oc i sinum snorum tekit" c,d, jfr. latin "retibus conclusit"
þa
reisir
hann
net
sitt
a
nyaleik.
at
veiða
þa.
er
hans
vilia
fylgia.
Slikan
mala
oc
starflaun.
taka
þeir
vpp.
er
slikum
hofðingia
þiona.
er
bæðe
er
illviliaðr
oc
vdygr.
oc
þo
margsløgr
fa
þeir
sliktt
skiptti
a.
er
sik
firra
goðo
raðe
þa
er
þeir
ællska
hegoma
heimsins
Oc
gløyma
þurpt
salo
sinnar.
Oc
ku: "O enn mælti. barlaam. til iosaphað. Maunnum þeim er elska heimsins hegoma oc glyma guði. þa" c
þykki
mer
likazt
at
iafna
þeim
við
mann
þann.
er
firir
ræzlo
saker.
oc
otta.
flyði
vnndan
dyri
þui
hinv
ræðelega.
er
heitir
unícorníus.
Oc
þvi
at
hann
varð
miok
ræddr
oc
hams-
tole.
við
rodd
oc
við
rautan.
oc
grimleg
læte
dyrssins.
þa
flyði
hann
sem
mest.
at
forða
ser.
at
dyrit
gløyptti
honom
eigi.rf: "g" + "h"
Oc
af
þvi
at
hann
gaðe
eigi.
firir
sakar
ofmykyllar
ræzlo.
huert
er
hann
skylldi
stefna.
þa
fann
hann
eigi
fyrr
en
hann
flaug
ovan
firir
eitt
berg.
harðla
háát
oc
bratt.
Oc
sem
hann
var
a
flogeno.
þa
fekk
hann
halldet
ser
i
eina
viðar rislv.
Oc
hellt
hann
nv
sva
baðom
hondum.
sem.
hann
matte
fastazt.
en
fota festi
fek
hann
i
einni
litilli
skor.
Oc
þottezt
hann
þa
val
hava
forðat
ser.
En
sva
sem
hann
leit
vpp
yuir
sik.
þa
sa
hann
mys
tvær.
aðra
hvita
en
aðra
svartta.
oc
lago
við
Oc
gnagaðu.
sem
mest
matto
þær.
vm
røtr
trøs
ku: "tréss" c
þess.
er
hann
hellt
a.
oc
var
nv
við
sialptt
at
ku: "þær" tilf. c
hefði
sundr
gnaget.ku: siste "g" påbegynt som ein rett stav med underlengd, "f", "p" eller "v"
oc
siðan
eptir
þetta.
leit
hann
niðr
vndir
sik.
Oc
sa
hann
einn
mykynn
dreka
Oc
vndarllega
grimlegan.
oc
bles
elldi
or
ser.
með
øselegom
augum
vpp lypttannde
munní
miok
askramlega.
sva
sem
hann
være
buinn
at
gløypa
honom
ef
hann
niðr
felli.
þa
er
hann
leit.
til
þeirrar
bergrifv.
er
hann
hafðe
føtr
sina
a
festa.
þa
sa
hann
fivgvr
hofuð
fram koma.
illileg
oc
eítrleg.
orma
þeirra
er
heita
a
latínv
aspides.
Oc
ottaðezt
hann
alla
þessa
luti.
nv
avar
miok.
Sem
von
var
at.
er
hann
var
i
sva
myklum
harska
stadr.
þa
leit
hann
vpp
oðrv
sinni.
oc
sa
hann
nv
or
kustum.ku: "kuistunum" c
þess
hins
lita
ku: vantar c ru: "litla" r.u.
tres.
er
hann
hellt
a.
renna
fagra
dropa
hunangs.
miok
tilfysilega.
Oc
af
þvi
at
hugr
hans
gladdezt
miok
af
þessarre
tilfysilegre
syn
þa
huarf
fra
honom
oll
su
ræzla
oc
otte
er
hann
hafðe
aðr.
oc
gløymdi
hann
þa
ollu
saman.
bæðe
huerssu
dyrit
vnicornius
ellti
hann.
Oc
hursu
drekenn.
er
vndir
honom
miðium.yh: y.h.
var.
buinn
at
gløypa
honom.
Sva
oc
huersu
mysnar.
hafðu
ur: "v" u.r. etter "h"
gnagat
treet
er
hann
hellt
a.
sva
oc
huerssu
þau
hin
illu
kuikuenndi.
er
buín
varo
at
hogua
hann.
með
eitrlegom
tungum
i
føtr
honom
þessa
alla
ogn
oc
otta.
firir let
hann.
oc
gløymdi.
En
giætte
þess
hins
litla
søtleiks.
er
hann
sa
drivpa
or
treno
Þesser
lutir
ero.
likenddi
þeirra
manna.
er
lengi
stunda
eptir
heiminum.
en
nv
skal
ec
segia
þer.
þyðing
þessarra
luta.
Dyr
þat
er
unícornius
heitir.
þa
iafna
ec
við
dauða
er
iafnan
fylgir
mannenom:
Oc
fysizt
iafnan.
at
luka
lif-
dagum
mannzens.
En
diup
þat
hitt
mykla.
er
vndir
var
mannenom
þat
taknar
heim
þenna.
er
fullr
er
af
margu
illu.
oc
margskyns
gilldrum
oc
stnorum.
er
allavega
leggiazt
vm
mannenn.
at
drega
hann
til
dauðans.
En
viðar risla
sv.
er
hann
hellt
ser
í
er
tvær
mys.
annvr
huit
en
annur
svortt.
gnagaðu
iðulega
vm.
þat
merkir
lifdaga
huerss
mannz
er
øyðazt
oc
liða.
vm
dag
oc
nott.
er
huart
gerer
sinn
tima.
Oc
þo
at
skamt
ku: "langt" c
þykki.
þa
liðr
þo
skiott
mannz alldrenn.
En
þeir
fiorer.
eitr ormar.
er
fra
var
sagt.
þeir
takna
þær
fiorar
hafuð skepnur
brøyskar.
oc
vstaðulegar.
er
mannzens
likamr
er
af
goR.
Oc
af
þvi.
er
ku: "hann" tilf. c
iafnan
brøyskr
oc
vstaðfastlegr
oc
skiot
vmskiptilegr
dreke
sa
hinn
grimlege
oc
hinn
ogorllege.ur: "e"/ u.r. etter siste "g"
hann
þyðir
helvitis divp.
er
iafnan
fysizt.
at
suelgia
oc
gløypa
þeim
monnum.
er
þessa
heims
gleði
oc
skemtan.
ælska
meir
oc
til
stundda.
helldr
en
himneska
dyrð.
er
þeim
er
eigi
firir
augum.
En
sa
hinn
litli
hunangs drope.
hann
merkkir
søtleik
Oc
lostasemi
þessa
heims
skemtana
yh: y.h.? tilf. "r" etter siste "a"
með
huerri
er
vuinrinn
svikr
sina
viní.
oc
blinndar
þa
sva.
at
þeir
sia
eigi,
sinn
heilsuveg
rettan.
Uið
þessa
døme sagu.
varð.
Josaphat
gøysi
glaðr.
Oc
mællte
til.
barlaams
þesse
er
sonn
saga.
oc
rett
røða.
oc
viðrkømeleg.
Nv
bið
ec
þik
at
þv
birttir
mer
iðulega.
með
slikum
sagum.
at
ec
mege
af
þvi
skilia
hueR
heimr
þesse
er.
Oc
sva
huersu
hann
lykr
illa
við
sina
vini.
EN
barllaam
svaraðe.
þui
þykkyr
mer
likazter
menn
þeir
er
ælska
heim
þenna.
en
gløyma
oc
afvirða.
oc
firir lita
þa.
hina
myklu
von.
er
eigi
er
enn
þeim
firir
augum.
oc
er
þo
vrug.
i.
sinum
tima.
sem
maðr
sa
var
er
atte.
þria
vini.
oc
ælskaðe
tva
af
þeim.
af
allu
hiartta.
sva
at
hann
villdi
lif
sitt
lata.
oc
fram
leggia
þeim
til
þurptar.
er
þeir
þottozt
ku: "þættiz" c
þess
þurva.
En
við
sinn
hinn
þriðia
felega.ku: "felaga" c
hafðe
hann
litla
ælsku.
neme
helldr
með
nokkorom
af-
leiðingum.
þui likazt
sem
hann
hirtti
eigi
vm
huar
hann
var
eða
huat
er
af
honom
yrði.
en
þo
hafðe
hann
at
af
ku: vantar c
afleiðingum
einum
hann
ser
at
vin.
Sua
bar
at
einn-huernn
dagh
þa
er
hann
varðe
minnz
þa
komo
til
hans
ogorlleger
senndi menn.
rikir
riddarar.
oc
kuaddu
hann
akaflega.
at
hann
skylldi
skiott.
on
allrar
dualu
fylgia
þeim
til
keisarans
funndar
þvi
at
hann
skylldi
giællda
keisaranom
skynsemd.
af
vtalulego
fee.
þvi
er
hann
hafðe
hans
at
varðveita.
Nu
sem
hann
var
margfallega.
oc
allavega
vafðr.
i.
þessom
vannda.
þa
gerði
hann
sem
fleste
gera.
at
hann
renndi
hugum
huerir
þeir
være.
er
honom
myndu
ku: "munði" c
nokkora
hiolp
veita.
i
þessom
vannda
er
hann
þottezt
nv
vera
i
stadr.
oc
for
hann
þa
til
þess
vinar
sins.
er
hann
þottezt
ser
vruglega
vita.
staðfastan
til
allra
luta.
Oc
kuadde
hann
með
þessom
orðom.
þv
minn
hinn
kiærazte
vinr.
þv
veizt
huerssv
mykynn
felags skap.
er
ec
hevi
þer
gorvan.
oc
iamval
ol: "v" o.l.
spart
eigi
livit
firir
þinar
saker.
ef
þess
þurpti
viðr.
Nu
er
oc
at
þvi
komet
er
ec
þykkiumzt
þin
þurva
oc
man
ec
nv
þat
prova.
Oc
vil
ec
nv
røyna
huerium
dreng.
er
ec
hevi
gott
gortt:
Nu
seg
mer.
hueR
er
þu
villt
mer
vera.
i
minni
þurpt
eða
hueria
hiolp.
er
ec
skal
eiga
af
þer
von.
þvi
at
a
þema
degi
er
sonn
oc
syn
nauðzyn
min.
En
hann
svaraðe
honom
lita
ku: "Litla" c,d
vinatto.
a
ec
þer
at
giællda.
oc
stutt
ventte
ec
at
þer
verðe
sv
hiolp.
er
þu
fær
af
mær
ku: "mer" c,d
þvi
at
ec
hevi
aðra
þa
felaga.
er
i
dag
skalu
til
skemttanar.
oc
gleði
með
mer
ganga.
oc
man
þeirra
felaxskapr.
með
mer
heðan
af
vera.
En
i
þinum
vandræðom.
vil
ec
með
engo
mote
veuíazt.
herklæðe
ku: "harklæði" c,d, jfr. latin "ciliciola"
tvau
hevi
ec
at
fa
þer.
litil
oc
hervileg.
haf
þav
með
þer.
En
enskis
meira
liðs
att
þu
von
af
mer
Sem
hann
misti
þar
bæðe.
vinarens
oc
annarrar
hialppar
er
hann
hugði
ser
til.
þa
huarf
hann
þaðan
i
brott.
oc
til
annars
sins
vinar.
þess
er
hann
hugðizt.
nokkora
hiolp
skylldu
af
fa.
Oc
mæltte
við
hann
þessom
orðom.
Minn
hinn
goðe
felege.ku: "felagi" c,d
minnzt
a
okkan
felagskap.
oc
fagra
vinatto.
sømder
oc
virðingar
oc
margskonar
goðra
giæva.
er
ec
hevi
þer
veitt
þvi
at
i
dag
er
fallen
a
mik
mykyl
þyngls.
oc
þrøngua
mer
með
sva
myklu
oc
þungu
ofrefli
at
mer
er
vført.
er
ec
fæ
eigi
annarra
manna
hialpper.
Nv
verð
val
við
oc
drengilega.
oc
seg
mer
huerrar
hialppar.
er
ec
a
af
þer
von.
i
þessarre
nauðzyn.
En
hann
suaraðe
skiott.
ekki
tom
fæ
ec
til
þess.
at
ganga
i
þrætto.
oc
i
þøvor.
með
þer
i
dagh.
allt
hevi
ec
aðra
skylldare
syslu.
oc
mer
þarvare.
En
þo
man
ec
fylgia
þer.
nokkora
ul: u.l. av første "o"
rið
a
leið
oc
avar
skamt.
þvi
at
ec
verð
þegar
heím
aptr
at
vennda.
Oc
huarf
hann
með
sva
tomom
hondum.
fra
honom.
sem
til
hans
Oc
sek
asakaðe.
at
hann
skylldi
slika
ser
firir
felaga
hapt
rf: "pt" + "vat"
hava.
oc
martt
gott
til
lagt
af
sinv
fee
oc
fangum.
er
með
sva
litlum
drengskap.
villdu
honom
sinn
goðvilia
aptr
giællda.
Nv
renndi
hann
hugum.
til
þess
eins.
sins
felaga.
er
hann
hafðe
litinn
felagskap
oc
miok
sva
engan
til venndan
Oc
gek
til
hans.
helldr
skamfullega
hengdi
niðr
hofuð.
oc
mællte
miok
ræðelega.
með
lagre
raddu.
a
þessa
leið.
varlla
kann
ec
at
koma
orðom
til
at
beiðazt
nokkors.
af
þer.
þvi
at
til
litilla
ambuna
hevi
ec
gort
til
við
þik.
En
nauðzin
min.
oc
þurpt
þrønguer
mer
til
at
þegia
eigi.
þvi
at
ec
hevi
nv
leitat
aðr
allra
huarva
til
þeirra
minna
felaga.
er
ec
þottomzt.
með
skylldu
mega
kueðia
mer
til
liðveizlu.
firir
saker
margra
goðra
luta.
er
ec
hevi
þeim
gorva.
meðan
er
mer
gekzt
val.
oc
villdu
þeir
með
engo
mote
a minnazt
minar
goðgernninngar.
oc
með
ollu
mer.
engar
hialpper
vinna
ne
veita.
Nu
kom
ec
til
þin.
oc
bið
ec
þik.
ef
þat
ma
vera.
at
þu
verðir
við
mer.
þo
at
engi
se
verðleiki
til.
oc
legg
eina hueria
hiolp
til.
þa
er
mer
mege.
at
liði
verða.
Hann
svaraðe
honom
með
bliðum
orðom
oc
glaðu
andliti.
sannlega
iatta
ec
þik
minn
felaga
vera.
oc
kiæren
astvin.
oc
þo
at
þu
haver
mer
eigi
myky
goz
gortt.
þa
skal
ec
þo
þer
með
goðre
ambun.
þat
aptr
giællda.
ver
nv
huarkke
rygr
ne
ræddr.
Ec
skal
fylgia
þer.
oc
forgangu
veita
Oc
firir
keisarannom.
skal
ec
flytia
mal
þitt
fram.
með
allu
goðo.
er
ec
get
aleiðiss
komet.
en
nv
ver
glaðr.
oc
ger
þik
eigi
otta-
fullan
Nu
sem
hann
høyrði.
sua
vingiærnnleg
orð
hans
oc
með
sva
myklum
manndome
ons
ku: "aan" d, vantar c
sins
verðleika.
þa
komzt
hann
miok
við.
oc
mællte
kløkvande
varlla
veit
ec.
huat
er
ec
skal
fyrst
eða
mest
harma.
af
þessom
þrimr.
þann
vannda
eða
klonnd
er
keisarenn
hevir
a
mer.
eða
hitt
at
ælska
sva
illa.
firir
þui
hinv
myklu
goðo.
er
ec
gerði
þeim
felagum
minum.
er
bakverptuzt.
i
nauðzyn
mina.
eða
hitt
et
þriðia.
at
ec
hevi
þeim
manne.
sva
miok
firir gløymt.
er
sva
mykyn
manndom
synir
mer
vuerðugum.
i
þessarre
nauðzcyn
minni.
oc
slikir
ero
sagðe.
Barlaam.
heimsins
vinir
flester.
Josaphat
vndraðe
miok
þessa
sagu.
oc
bað
hann
birtta
firir
ser.
þriðiung
ku: "þyðing" c,d
þessarrar
døme sagu.
Þa
svaraðe
barlaam.
hinn
fyrsti
vinr.
er
ec
rødda
vm
þa
ku: "þat" c,d
er
fee.
oc
auðøue
oc
ast
sv
er
maðr
legr
þar
a
saman
at
drega.
er
margr
þoler
firir
vilsinni.
oc
nauð
mykyn
harska.
oc
marga
vasbuð.
En
þa
er
at
hinum
siðazta
degi
kømr
mannzens
þa
fylgir
honom.
af
ollu
þvi
goðo.
er
hann
hevir
saman
dregit. ku: "eigi mæira" tilf. c,d
en
hervileg
harklæðe
eða
saurgir
tottrar.
þeir
er
þa
þykkia
til
enskis
annars
nytir
vera.
Annan
vinn
ku: kan også lesast "vuin", "uin" c,d
kalla
ec
mannzens
vera.
kono
hans.
sunr
oc
dotter.ul: u.l. av "o"
frendr
oc
vinir.
margr
ann
sva
mykyt
at
hann
firir lætr
sialvan
sik.
sømd
sina.
oc
sælo
ol: o.l.
oc
miok
sva
sialvan
sik.
En
siðan
er
maðr
er
fram-
farenn.
þa
er
val
er
þau
fylgia
honom
til
gravar.
Oc
huerva
þegar
aptr.
stannda
þa
yuir
oc
skiptta.
fee
oc
fangum.
sin.
a.
millum.
gøyma
siðan
oc
ga
ekki.
þess
hins
framfarnna
þurpt
er
i
iarðu
ligr.
Sa
hinn
þriði.
vinr.
er
flestom
er
helldr
leiðr
en
livfr.
þeim
er
eigi
vilia
rett
rað
lita.
han
er
ekki
miok
heimilegr.
eða
felagskaplegr.
helldr
er
hann
hataðr.
oc
hafr
ku: "hafðr" c,d
at
viðr sion
En
goðer
menn
aller.
gera
hann
ser
kiæran.
þat
er
trv
staðfost.
oc
kiærlleikr
til
guðs
oc
nanga
sins.
oc
von
til
goðra
luta
almosogerð.
goðmenzska.
oc
allar
aðrar
goðgerðir.
er
eigi
firir lata
oss.
þo
at
ver
farem
or
heiminum
nema
helldr
fylgia.
oc
fram-
flytia.
vart
mal
til
mykyls
fagnaðar.
firir
varom
heRa
Oc
frialsa
oss
or
kallze.
oc
klandum.
þeirra
hinna
grimaztu
vuina.
er
vm liggia
nott
oc
dagh.
er
kallza
oss
oc
káá
Oc
viðr leita.
allavega
oss
niðr
at
drega
til
avarkosta
oc
þyngsla.
þesse
er
sa
hinn
goðe
vinr.
er
fullkomenn
felage
er.
eigi
glømir
þui
ollv
goðo.
er
ver
gerom
nema
helldr
giælldr
oss
aptr
með
agiætre
ambun
oc
sømlegre
sælo.
oc
fullkomnom
fagnaðe
vendilegrar
hugganar.
Blezaðr
se
þu
sagðe
Josaphat
til
barlaams.
oc
signaðr
af
siolfum
guði.
hinn
goðe
karll.
með
þinv
viti
oc
skynsemd.
sva
sem
þu
hevir
glaðat
hug
minn.
oc
hiartta.
með
þinni
sannlegre
sagu.
oc
fagre
fortalv.ul: u.l. av "r"
Nv
bið
ec
þik
enn
at
þu
birttir
mer
hegomlega
likneskiv
heimsins
þessa.
oc
huerssv
maðr
mege
sua
vm
hann
komazt.
at
minnzt
talman
eða
valk
mætte
at
verða
Þa
hof
barlaam.
a
þessa
leið
røðo
sina.
ec
hevi
høyrt
sagt
at
forðom
var.
eín
mykyl
borgh
rikulega
skipað.
bæðe.
at
mannum
oc
allzskyns
auðøfom.
En
borgar.-
menn
hafðu
þa
siðveniv.
at
andverðu.
at
þeir
toko
ser
til
konongs
einnhuernn
vkunnan
mann.
þann
er
huarkke
kynni
logh
ne
lanndz sið
þeiRa
Oc
engar
þær
setningar.
er
þeir
hafðu
með
ser
skipaðar.
En
þa
fengo
þeir
honom
allt
valld
oc
rað
sva
fullkomlega.
yuir
ser
oc
sinu
fee.
sem
hann
ætte
einn
firir
ollu
at
raða.
En
hans
riki
oc
valld.
skylldi
eigi
lengr
stannda.
en.
xii.
manaðe
Oc
sem
hann
þottezt
vera
i
ollum
vrugleik.
sømd
oc
sælo.
oc
huerskonar
høglivi.
er
hugr
hans
til
beiddizt.
þa
hugðizt
hann
sva
hava
statt
sik
i
rikinv.
at
engi
myndi
þora.
þat
af
honom
yh: "nom" m.y.h.
taka.
En
þa
er
hann
vaðe
ku: "uarði" c
minnz.
þa
komo
borgar menn
aller
at
honom.
oc
køyrðu
hann
akaflega
or
konongs bunaðe.
oc
toko
af
honom
alla
konongs
tign.
valld
oc
virðing.
sømd
oc
soma.
oc
fletto
hann
af
hueriv
fate.
oc
drogo
hann
nøktan
vm
alla
borgena.
oc
senndo
hann
siðan
i
vtlægð.
i
eina
auða
øy.
miok
fiarre.
hann
hafðe
þar
huarkke
mat
ne
dryk.
oc
eiki
ku: "eigi" c, sekvensen vantar b
klæðe.
oc
firir varzt
þar
miok
sva
af
hungri.
oc
klæðleysi.
oc
margre
annarre
vesolld.
oc
sva
sem
v-
vartt
kom
a
hann
su
sømd
oc
sæla
er
hann
var
fyR
i
settr.
sva
kom
oc
vuarannde
a
hann.
sv
va
oc
vesolld
oc
allzskyns
meinlæte
firir
vttan
alla
von
aptr komo.
Hina
samu
siðveniv.
hofðu
borgar menn.
við
alla
kononga
sina
huernn
eptir
annan.
Nv
eptir
hina
samv
siðveniv.
kusu
þeir
ser
konong
þann
er
bæðe
var
vitr
oc
forssiall.
hann
ihugaðe
optt
oc
iðulega.
hui
er
hann
mynddi
vera
settr.
af
vkunnum
monnum
on
allz
verðleika
i
sva
haleíta
tign
oc
virðing.
oc
hafðe
firir
ser
aðra.
hugleiðing.
en
hinn
er
firir
honom
hafðe
veret.
Hann
skipaðe
ul: u.l. av "p"
sem
stnotr
maðr
val
oc
virðulega.
með
iðulegre
a-
hyggiv
þeim
rikdome.
oc
sømdom
er
honom
var
i
henndr
fengit
Oc
þa
er
hann
hafðe
mykynn
ihuga.
vm
skipan
rikissins.
Oc
sva
sialfs
sins.
þa
varð
hann
vaR
af
einum
sinum
virkttavin.
hueria
siðvenív
er
borgar-
menn.
hofðu
við
sina
kononga
Oc
huerssu
þeir
senndo
þa
or
sømdom.
oc
i
vtlægð
langt
a
brot
Sem
ku: "hann" tilf. b
varð
þessa
vaR
at
þesse
sømd
myndi
honom
eigi
til
meira
langframa
verða.
þa
hafðe
hann
rað
firir
ser.
oc
sinv
male.
Oc
senndi
til
øyar
þeiRar
er
hann
vissi
sina
til komo
vera
i
løynd
með
tryguum
oc
traustum
þionastu mannum
sinum
Gull
oc
silfr.
oc
goða
steina.
oc
allzskonar
aðrar
goðar
gessimar.
með
mykylli
gnott
allz-
skonar
auðøva.
þvi
at
vndir
hanns
vallde
oc
vilia.
var
slikt
øret.
til
huerss
sem
hann
vilddi
þvi
stnva.
Oc
at
liðinni
iam-
lengd.
þa
hofðu
borgar menn
hina
samv
siðveniv
við.
konong
sinn.
oc
senndo
hann
til
samv
øyar
nøktan
oc
neisan
sem
alla
adra.
ætlaðu
at
hann
myndi
þar
þola
slika
vtlægð.
sem
hinir
fyrri.
En
þeir
varo
þar
firir
sem
fol
oc
favitrir.
firir forozt
af
allzskyns
vansa.
En
sa
hinn
vitri
maðr
hafðe
alla
luti
af
sinni
forsio.
ørnna
oc
gnoga
firir
vttan
alla
ræzlo
oc
otta
þvi
at
hans
vitrleg
vizska.
hafðe
aðr
varazt
þann
illvilia
er
fyR
varo
aðrer
af
sviknir
oc
falsaðer.
Nu
man
ec
segia
þer
þyðing.
þessarrar
sagu.
borg
þessa
skallt
þu
þyða.
við
þenna
hegomlegan
heim.
er
blekkir
af
bliðlæte.
þa
alla
er
til
hans
stunda.ur: "r" u.r. etter "a"
En
borgar-
menn
þesser
takna.
vara
andlega
ovini
fiandr.
þa
ec
yh: "r" + "c" m.y.h.? ku: "er" b
iðulega
vmliggia.
með
margfallegre
flærð
oc
fagr-
gala.
oc
farsælld
þeirri
oc
mvnugð.
er
mannenn
leiða
til
hegomlegra
luta.
þvi
at
flester
aller
þeir.
er
fa
virðing
oc
valld.
sælo
eða
sømder
eptir
þvi
sem
þeirra
vili.
oc
framgirnnd
fellr
til.
þa
hugðuzt
ku: "hyggiaz" b
þeir
i
þvi
valldde
openberllega
ul: u.l. av "o" ku: "ævinliga" b
vera
skulu
Oc
ku: "at" tilf. b
alldrigi
mege
þeirra
mattr
minnka.
oc
su
sømd
oc
sæla
þuerra.rf: siste "r" + "?"
er
þa
sitia
ku: kan også lesast "sitta"
þeir
i.
En
af
þvi
at
allr
þeirra
vili.
er
til
hegomans
fram-
lutr.
þa
hugsa
þeir
eigi.
huat
er
eptir
þat
kømr.
er
þeir
fara
or
þema
or
þema
heimi.
eða
hueria
starflaun.
er
þeir
fa
eptir
liðna
lifdaga.
þvi
at
flestom
kømr
fyR
dauði
til
dura.
en
þa.
sialva
varer
Oc
koma
þa
mote
þeim.
er
illa
hava
til
stundat.
þeir
eggiarar.
er
þa
fystv
til
fellegra
luta.
oc
raðgiavar
þeirra
varo
i
hegomlegre
farsælo.
oc
flytia
þa
i
vtlægð.
miok
fiarre
þeim
fagnaðe.
er
þeir
hugðuzt.
þa
i
hondum
hava.
Er
þeim
gekzt
allt
eptir
vilia
sinum.
En
þann
hinn
holla
raðgiæva.
er
þenna
hinn
vitra.
konong.
gerði
varan
við.
sina
sømd.
oc
synndi
honom
sina
eigna
þorf.
þann
kalla
ec
mik
vera.
þo
at
ec
se
litill.
oc
fakunnigr
firir
mer
Oc
nv
er
til
þin
rf: + "nn" eller "níu"
komenn.
at
vara
þik
við
þann
vaða.
oc
vannda.
er
þer
er
firir
durum.
oc
segia
þer
at
þu
buir
sva
firir
þer.
þegar
er
þu
verðr
or
settr
þessarre
sælo.
at
þa
taker
þv
til
þess
hins
goða
firir bunaðar.
er
nv
mat
þv
með
margfallegom
hætte
val
oc
vitrlega
viðr
buazt.
oc
þik
fra
skilia
þesso
livi
er
margfallega
synizt
skemtilegt.
þo
at
hegomlegt
se
raundar.ol: "d" o.l.
langu
skillda
ec
aðr
en
ec
leta.
af
hegomlego
livi.
En
heimr
sia
er
huerfull.
oc
hegomlegr.
oc
allt
þat
er
honom
fylgir
huerfr
bratt.
oc
at
engo
verðr.
huart
sem
þat
stnizt
ku: "syniz" b
her
til
dyrðar
eða
til
drengskaps.
til
rikdoms.
eða
til
raða
til
vitrleiks.
eða
til
sømdar
oc
valldz.
til
røysti
eða
riddaraskaps
til
daða.
eða
til
drengskapar.
til
harðleiks.
eða
ul: u.l. av "a"
hernnaðar.
Oc
þo
at
einn hueR
liote
mykyt
fee.
oc
af
þesso
glysi
ollu.
þa
er
þo
þetta
øyrnna lof
þeim
er
þurttoa
oc
yh: y.h. ku: "hlytr. en" b
til
litillar
frambuðar.
oc
huerfr
skynndilega
sem
þoka.
eða
mørkue.
firir
vindz magne.
Sva
ero
þeir
er
miok
fysazt.
til
heimsin
hegoma
leggia
fram
bæðe
lif
oc
likam.
með
akaflegre
øðe.
er
optsinnum
ul: u.l. av "ts"
leggia
ovarllega
sitt
lif
i
hætte
oc
i
harska.
vndir
valld
oc
vilia
sinna
ovina
Oc
eigi
miok
syntt.
til
hueria
ku: "huerRa" b,d
lykta
leiða.
þeirra
var
ku: "vás" b,d
oc
vilsinni.
fysazt
fra
goðo.
oc
til
illz.
oc
vinna
margskonar
illzsku.
oc
vdaðer.
oc
hyggiazt
sva
skalu
fa
fullsælo
oc
framkømd
oc
er
þo
vuizt.
huers
er
þeir
niota
sialver.
af
sinv
erveðe.
oc
hitt
enn
myklu
ovisare.
hueR
er
ervingi
verðr
þeirra
erveðes.
þvi
at
þa
er
iam-
vis
til
starflaunar.
optlega
vinr.
sem
ovinr.
andzskote.
sem
ervingi.
Oc
stundum
kann
sva
at
falla.
at
allt
eignazt
sa.
er
þeim
var
mest
a
mot
skape
er
aðr
hafðe
hugt
ser
hins
sømd
oc
sælo.
En
hins
afspringi.
oc
ervingiar.
liva
siðan
með
ræzlo
oc
aga
vndir
sinna
vuína
vallde
En
nv
af
þvi
at
ec
fann
i
hugleiðingum
mínum.
at
þetta
var
allt
hegome.
oc
lokløysa
er
ec
rf: "e" + "?" ur: "e" u.r. framfor "e"
hafða
aðr
at hafzt.
i
hegoma
heimsins.
þa
kastaða
ec
þesso
a
brott
i
fra
mer.
oc
birttizt
mer
þegar
sannr
vegr.
til
rettrar
giæzlo
ku: "gæzku" b,c,d
oc
vrugs legs
ku: "urugleiks þessa" b,c,d
lifs
at
ælska
oc
ræðazt.
minn
lavarð
oc
skapara.
oc
at
gera
i
ollum
minum
mætte
hans
vilia.
þvi
at
þat
er
hofuð
oc
vpp-
haf
allrar
vizsku.
oc
sa
einn
er
full-
komenn
til
goz.ku: "guðs" b,c,d
er
þat
hugsar
nott
oc
dagh.
at
fullgera
hans
vilia.
þat
livi
er
firir
vttan
ræzlo
oc
otta.
oc
þykkyr
æ
sem
gange
vruggan
veg.
þann
er
aðr
hava
firir
honom
gengit
røyst
ur: ein bokstav u.r. framfor "r" ku: "oc træyst" b, vantar c,d
forssioler
menn.
oc
fullkømner
ku: "fullkomnir" b,c,d
til
viz.
oc
er
firir
þvi
þessor
gata.
vrug
oc
allavega
lystilegh
vm
at
siazt.
þui
at
þa
veit
maðr
giorlla
at
hann.
þarf
eigi
optar
gistingar
at
leita.
er
hann
kømr
til
þessa
heimilis.
er
alldrigi
verðr
ender
a.
oc
þo
allt
øret
þat
sem
til
fysir.
Til
þessa
starvaðu
marger
agiæter
menn.
oc
heilager.
oc
vil
ec
nv
segia
fra
einvm
at
sinni.
þeim
er
þu
meger
marga
luti
af
markka.
Einn
agiætr
byskop.
var
af
sinv
goðo
livi
frægr.
oc
fullkomenn
i
guðs
þionastu.
han
var
i
þui
riki
er
ponntus
er
nefnt.
en
þat
riki
er
val
mykyt.
oc
vitt.
oc
allzskostar
rikulega
skipat
sterkom
borgom.
oc
rikum
hofðingium
oc
allz-
skonar
auðøfom.
En
i
þeim
tima
varo
menn
marger.
staðugir
stolppar.
heilagrar
kirkkiv
oc
kristni
viða
i
verollddenne.
þeir
af
sinum
verðleikum.
þago
af
guði
sva
mykla
luti.
oc
mattoga.
at
vtrulegt
man
þeim
þykkia.
er
eigi
hava
fulla
skilning.
huerssu
full-
komlega
guð
ælskar
sina
ast-
vini.
oc
gerer
með
þeirra
bøn
flest
allt
þat
er
þeir
biðia.
með
fullkomnom
vilia.
en
byskop
þesse
er
nv
er
i
fra
sagt.
het
Gregorius.ku: "denus" tilf. b,c,d
Sem
hinn
goðe.
gregorius
reið
vm
sinn
byskops dom
at
skyldulegom
ærendom
sins
embettes.
En
a
veg
hans
la
eitt
mykyt
vatn
oc
breit
oc
miok
langt.
þar
var
mykyll
fioldi
fiska
i.
með
sva
mykylli
gnott
oc
fioldda.
at
øren
keski
var
þeim
i
er
atto.
En
brøðr
tveir
atto
þa
þessa
fiski.
oc
var
þeim
sem
flestom
verðr.
i
þess skyns
fange
at
þeir
ælskaðu
meir
fe
en
frendr
Oc
gløymdu
i
þesso
broðorllega
ast
þvi
at
hueriv
sinni
er
þeir
foro
til
þessa
fengs.
þa
safnaðu
þeir
ser
sueitum
storom.
oc
var
þui
likare
at
þeir
myndu
fleri
menn
veiða.
en
fiska.
firir
kaps
sins
saker.
er
huar-
tueggia
hafðe
við
annan.
oc
firir let
huaR tueggia
frendzeme
oc
fostrnøyti.
firir
sakar
þessa
fiar afla.
Nu
sem
byskope
var
þetta
sagt
at
þetta
mal
stoð
optlega.
til
sva
mykyls
vaða
oc
vannda.
Sem
Gregorius.
sa
manndrap
við
liggia
Oc
brøðra
bardaga.
oc
sem
hann
uissi
huerir
lutir
þar
gengo
til.
þa
mællte
hann
til
þeirra
með
þessom
orðom.
Mínír
hínír
sælo
synir.
gereð
guði
tign.
oc
fresteð.
i
til komo
minni.
bardaga
ykrum.
oc
stoðvit
reiði
ykkyrre.ku: "yccra" b,c,d
latet
stannda
mal
ykkat.
til
mins
vmdømes. ku: "oc Sua sem hann bað. þa gerþu þeir oc hann sagði" tilf. b,c,d, d vantar første "hann" og "þa"
eigi
skolu
þit
tyna
natturu
ykkarre
oc
kynfylgiu.
er
huarom tveggia
ykrum
byðr
til
rez
við
annan
fylgið
mer
nv
þingat.
sem
oos
er
vazens
þessa.
oc
vtras.
oc
skal
ec
með
guðs
kraptte.
sætt
ykra
saman.-
drega.
sva
at
þetta
vandraðe
ku: "vandkvæði" b,c, "uanklæðe" d
skal
ku: feil ved innbinding, 1. blad i legget har blitt 3.
alldrigi
ykr
optar
stannda
til
vannda
Oc
þeir
fylgdu
yh: "du" m.y.h. rf: "d" + "i?"
honom
þegar
til
ar osens
Nu
sem
hann
kom
þar.
þa
tok
hann
vonnd
einn
litinn.
er
hann
hafðe
i
henndi
ser
oc
setti
niðr
i
sanndenn.
sem
øfzt
tok
vatnet.
oc
hellt
vpp
baðom
hondum
sinum
til
himíns.
oc
bað
til
guðs.
með
þessom
orðom.
Þv
drottenn
minn
allz-
valldannde.
er
eptir
afbrot
adams
hins
fyrsta
faður
varss.
oc
forellris
mannz.
lægðer
þu
oc
letter.
oc
með
þinni
miskunn
minkaðer
giælld
oc
verðleika
syndar
hans.
en
reiði
þinni
stnerer
þu
til
iarðarennar.
með
þessom
orðom.
bolvað
verði
iorð
i
verkum
þinum
adamr.
Nu
bið
ec
þik
drottenn
minn.
at
þu
miskunnir
oc
liknir.
mal
þessarra.
hinna
aumlego
brøðra.
er
meir
lita
a
fiar afla.
en
frendzeme.
oc
bolva
af
þinum
matt
vatn
þetta.
er
þeir
þrætta
vm.
með
þui
at
þeir.
gløyma
þer.
oc
ga
eigi
sannennda.
visa
brott
vatne
þvisa.
oc
set
i
staðenn
þurra
iorð.
sva
at
aldrigi.
finnizt
her
siðan
fiskr.
oc
aldrigi
verði
her
siðan
vatn.
nema.
þetta
lannd.
þurkizt
sva.
at
þat
nytizt
iafnan
til
akrs.
oc
avaxtar
oc
skilit
sva
brøðra
þrætto
oc
þøvo.
En
allt
var
i
senn.
at
hann
hætte
bøn
sinni.
at
þa
huarf
brott
vatnet.
með
ollum
fiskum.
oc
varð
i
staðenn
þuR
iorð.
oc
sletr
vollr
sua
at
enn
i
dag
er
þar
akr
með
myklum
avexti
cornns.
er
aðr
varo
skip.
Þa
svaraðe
ku: "spurdi" b,c,d
iosaphat.
veizt
þu
nokor
þau
fleri
døme
er
guð
gerði
slikar
iartteignir
firir
þessa
mannz
saker.
þa
seg
mer.
barllaam
svaraðe.
Ec
veit
vist
oc
giærnna.
vil
ec
segia
þer.
Adra
iartteign
gerði
guð
oc
haleita
firir
hans
saker.
i
nokkorom
stað.
þar
sem
menn
villdu
efla
eina
kirkiv
oc
þa
fannzt
þeim
varlla
rum
til
mykyleika.
kirkiunni
þvi
at
i
annan
staðen
la
við
mykyleiki
vaz.
en
annan
veg
einn
brattr
berg hamar.
oc
øngdde
þetta
oc
þrønngde.
sva
miok
orkko efni
þeirra.
at
þeir
þottozt.
eigi
mega
gera
eptir
sinum
vilia
þat
mysteri
þeir
komo
til
byskops.
oc
baðo
hann
leggia
nokkora
hialp.
oc
heilræðe
til
þessa
mals.
er
þeir
kunnv
ser
sialver.
enga
orlausn
at
veita.
En
byskopinn
bað
þa
biða
til
morgonsens.
oc
sagðe
at
þa
ur: "nn" u.r. etter "a"
mynndi
með
guðs
miskunn.
nokkot
rað
til
leggiazt
Oc
þa
alla
nott.
la
hann
a
bonom
sinum
Oc
bað
til
guðs.
en
vm
morgonenn
er
þeir
komo
til
þess
sama
staðar
sem
þeir
villdu
kirkkiuna
lata
gera.
þa
hafðe
guð
sva
mykyt
firir
hans
saker
gortt.
at
fiall
þat
sem
aðr
meinaðe
þeim.
kirkkiugerðena.
þa
hafðe
sua
langt
þokat
or
stað.
at
øret
rum
var
at
gera
huernnveg
kirkkíuna.
er
þeir
villdu.
bæðe
a
lengd
oc
a
breidd
setia.
osaphat
svaraðe.ku: "sagði" b,c
enn
være
mer
forvitni
a
at
vita.
at
þv
vissir
enn
nokkot.
þat
sem
guð
gerði
merkilekt.
firir
þessa
mannz
verðleika
saker.
barlaam
svaraðe
Hína
þriðiu
iartteign.
vil
ec
enn
segia
þer.
er
guð
gerði
firir
hans
saker.
er
huarttueggia
man
þykkya.
løgeleg.
oc
þo
fahøyrileg.
Hann
for
einu
sínni.
vm
mykyt
fiall.
oc
þa
kom
at
honom
mykyll
stníor
oc
illviðri.
oc
matte
hann
þa
eigi
ferð
sinní
fram hallda.
oc
vennde
hann
at
o-
vilia
sinum.
til
eins
heiðins
prest.
er
heimili
atte
i
fiollum
þeim
En
hann
hafðe
þar
hof
oc
blot-
hus
þat.
er
hann
hafðe
eignat
þeim
guði
er
apollo
heítír.
En
sva
mykla
villu.
hafðe
fianndenn
þar
framme.
at
skurguðit
gaf
honom
hueriv
sinni.
andsuor:
er
hann
spurði
nokkora
luta.
þeirra
er
ul: u.l. av "r"
hann
forvitnaðe
at
vita.
En
sia
prestr.
tok
við
byskope
sem
bazt.
oc
veíttí
honom
þann
forbeina
sem
hann
hafðe
frammazt
til.
vm
morgonenn
er
byskop
for
brott.
þa
gek
prestr
til
blot hus
sins.
oc
spurði
guð
sinn
þess
er
hann
forvitnaðe.
oc
þotte
honom
nv
vndarllega
við
brigða.
þvi
at
hann
fekk
engi
andsuor
af
apolline.
varð
hann
við
þetta
avar
illa.
En
vm
nottena
eptir.
þa
birti
apollo
honom
i
søfne.
oc
sagðe
honom
þesse
orð.
þv
matt
eigi
vndra.
at
ec
veitta
þer
engi
andsuor.
þvi
at
sa
gestr
var
her
til
garðz
komenn:
er
sva
mykyll
kraptr
oc
mattr
fylgði.
at
huarkke
ma
ec
heðan
af.
vttan
hans
løyvis
andsuor
geva
þer.
oc
ekki
helldr
annat
þat
sem
þer
mege
lið
at
verða.rf: "ð" + "a"
Honom
fylgir
sva
mykyll
fiolldi.
þeiRa
ku: "engla" tilf. b
er
ver
megom
engan
lut
gera.
eða
athafazt
i
þeirra
forboðom.
Sem
prestrenn
høyrði
þetta.
þa
þotte
honom
avar.
illa
Oc
vndraðe
þo
gøysi
miok.
let
þegar
soðla
ser
hest.
oc
reið
sem
akaflegazt
eptir
byskope.
En
firir
þvi
at
byskop
for
tomlega.
þa
kom
hann
skiott
til
hans
Oc
sem
hann
kom
at
honom.
þa
hof
hann
røðo
sina.
með
þessom
hætte.
Ec
hugðumzt
hava
veitt
þer.
þvi. likan
beina.
sem
ec
hafða
frammazt
fong
a.
oc
þinn
var
same
til.
En
nv
þykkiumzt
ec
aðra
ambun
hava
m-
ote tekit.
en
ec
þottomzt
til
hava
gortt.
guð
minn
sa
er
ec
lagða
allan
trunað
a.
oc
miok
sva.
hevir
mer
alla
luti
gevit.
eptir
minum
vilia
hevir
allum
sinum
matt
tapat.
i.
þinní
til komo.
þui
at
i
nott
er
ec
skylldi
eptir
veníu
minni.
þeirra
luta
spyria
hann.
er
mik
forvitnaðe.
þa
veitti
hann
mer
þau
andsuor
at
allt
hans
megin
oc
mattr
var
brott
horvenn.
i
yðarre
navist.
Nv
bið
ec
þik
at
þu
bøter
mer
sva
skaða
minn.
firir
þann
fagnað.
er
ec
veitta
þer.
at
guð
minn
fae
allan
þann
krapt
aptr.
er
hann
hafðe
firir
þina
til komo.
Gregorius
byskop.ku: avstyttingsteikn over "sk"
svaraðe.
þenna
skaða
ur: "skaða" u.r.
skal
ec
bøta
þer
ef
ec
ma.
þui
at
þess
ertt
þv
verðr.
firir
beinleika
þinn.
oc
goðan
fagnað.
er
þu
veittir
mer.
oc
tok
þegar
oc
ritaðe
honom
bræf
með
þessom
orðom.
Gregorius
byskop
sendir
apollini
bræf
þetta.
prestr
þinn
gaf
oss
sok
a.
at
var
volld
være
nokkot
til
þess.
at
þu
gaft
honom
engi
andsuor.
eptir
þvi
sem
þu
vartt
vanr.
aðr
en
ver
kømem
ku: "komum" b
hingat.
En
nv
vit
þat
sannlega.
at
ver
gevom
þer
løyuí.
at
varre
holfv
til
sliks
allz.
sem
aðr
gerðir
þv
honom.
Prestrenn
stnerezt
þega
ku: "þegar" b
i
brott
oc
heim
aptr.
oc
þottezt
nv
hava
val
syst.
Oc
nv
sem
hann
var
skamt
a
leið
komenn
fra
byskope.
þa
ihugaðe
hann
með
ser.
oc
mælttezt
við
einn
samann
a
þessa
lunnd.
Með
þui
at
gregorius
er
sva
mattogr.
at
guð
mín
matte
ekki
mæla.
eða
gera
vm fram
hans
vilia
eða
boð.
all mykyll
mismunr.
man
þa
vera.
guðs
mins
oc
ku: "æða" b,f1
hans.
oc
finn
ec
nv
at
þat
er
ekki.
nema
villa.
oc
fals.
er
ec
fer
með.
oc
vennde
þegar
ferð
sinni
aptr
til.
byskops.
oc
bað
hann
miskunnar
oc
kuazt
vilia
stnuazt.
til
rettrar
truar.
byskop
var
þvi
miok
feginn
oc
gaf
honom
retta
skirnn.
oc
kenndi
honom
sanna
tru.
Siðan
stnerezt
prestrenn. ku: "heim aptr" tilf. b,f1
oc
brenndi
þa.
blot hus
sitt.
oc
inni
apollinem.
guð
sitt.
oc
gerðizt
siðan
goðr
maðr
með
staðfastu
hiartta
ku: frå "oc gerðizt" vantar b,f1
Nu
matt
þv
minn
herra.
konongs
sunr.
af
slikum
lutum
marka.
huerssu
mattogr
vaR
lavarðr
er.
oc
huersu
virðulega
ambun
hann
veitir
þeim.
er
þiona
honom
með
trunaðe.
En
af
þui
at
ec
fra.
huerssu
mykla
elsku
er.
Guð
lagðe
þessa
heims.
a
sina
slika
ast-
vini.
þa
hugleidda
ec
með
mer
at
mykyt
mynndu
þeir
mega
með
ku: "firir" b,f1
guði
i
o endilegom
fagnaðe
er
slikan
krapt
oc
matt
hafðu
i
þesso
liðannda
livi.
er
bæðe
hofðu
boð
oc
valld
yuir
mannum
oc
fiondom.
oc
firir
þvi
hugsaða
ec.
af
ollu
hiartta.
at
stunnda
oc
starva
til
þessarra
sømda
oc
fremda.
er
bæðe
mego
þessa
heims
oc
annarss.
bæðe
ku: "læiða" b,f1
mannenn
til
mykyleika
ku: "mikilla" b,f1
ambuna.
nv
er
þa
varo
mer.
slikir
lutir
i
hugh.
þa
høyrði
ec
einn
visan
mann.
oc
vitran
með
þessom
orðom
mæltte.
til
min.
þer
er
ku: "þu ær" b,c, "þv ert" f1
fysizt
at
fa
hiolp
oc
heilsu.
skilið.
yðr.
skyndilega
við
heim
þenna.
þvi
at
skiott
liðr
allt
þat
er
honom
fylgir
til-
fysilegt.ku: "til fysiligs" b, "til fysileks" c, "til fysileiks" f1
oc
bratt
huerfr
i
einv
auga bragðe
ol: "u" o.l.ul: u.l. av "u".
verðet
brotto
sem
fyrst.
havet
enga
astundan
til
heimsins.
þvi
at
ambun
yðar
er
eigi
með
eins
dags
leigu.
eða
tueggia
ku: slik også c,f1, "ij." b
vikna.rf: "ik" + u.l. "cc" ku: "vikur" b, "uiku" c,f1
eða
halfs
manaðar.
tolf
manaða
eða
tueggia
vetra.
helldr
firir
skamma
stunnd
øren
sæla.
oc
eilifr
fagnaðr.
En
þeir
sem
eigi
giæta
til
þess.
þa
liðr
þeim
seint.
sin
va
oc
vesold.
Tveir
veger
ero
bunir
or
veraldu
þessarre.
þo
at
marger
stigir
greinizt
siðan
af
þeim.
með
ymsum
atburðum
ku: "ombunum" b,c,f1
oc
erveðes launvm
Sa
er
annar
er
guð
hevir
allzskostar
buit
með
fagnaðe
sinum
astuínum
er
þeirra
sømd
oc
sæla
liðr
alldri.
nema
aukazt
æ
huerium
eptir
vilia
sinum.
at
allu
þvi
sem
til
fysir.
Sa
er
vegr
annar.
er
fullr
er
meina
oc
myrkra.
oc
sorga.
oc
sotta.ku: "suta" b,c,f1
angrs
oc
otta
er
buín
er.
fianndanom
oc
hans
englom
með
u enndilegre
øymd.
oc
a
þann
veg
verðr
þeim
visat.
er.
Guðs
boðorð
firir lita.
oc
þat
ælska
er
i
mote
er
Guðs
vilia.
Sua
sem
ec
høyrða.
þesse
tvau
mislik
boðorð.
þa
kaus
ec
hinn
villdra
veg.
er
vrugr
er.
firir
ollum
meinsemdom.
þo
at
eigi
se
openberllega.ku: "eN opinberligr" b,c,f1
þa
er
þo
i
ur: "hug" u.r.
von
oc
sv
hín
agiæta
ambun.
lof
se
minum
lavarðe
iesu
kristo.
er
mer
gaf
vit
oc
vilia
oc
skyn.
at
skiliazt
fra
syndum
oc
saurlivi.
þvi
at
vizska
veraldarennar.
er
vanndlega
dauð.
En
anndleg
vizsku.
er
full
með
friði
oc
fagnaðe.
oc
firir
þui
mínní
ec
þik
a.
at
þv
buizt
nv
sua
firir.
oc
verir
sva
þema
varnnenge.
er
nv
hevir
þv
i
hondum
litla
rið.
at
þu
taker
þar
avoxtenn
er
þer
þykkir
siðan
allt
øret
vera
Oc
þu
ser
eigi
þar
þurptugur.
eða
vansa maðr.
sem
aller
ku: "aðrir" b,c,f1
havr
yh: "r" m.y.h. ku: "hafa" b,c,f1
øret
er
aðr
viðr sia
eptir
þui.
sem
ec
birta
þer.
i
þeirri
døme sagu
er
fyR
sagða
ec
þer.
Josaphat.
konongs.
sunr
svaraðe
hinum
gamla
manne.ku: "spurþi eN gamla mann" b,c, "spvrði Barlaam" f1
með
þessom
orðom.
huerssu
ma
ec
sennda
firir
mer.
fee
eða
auðøve.
at
ec
mege
með
þui
oðlazt
eiliva
ambun.
syn
mer
þett
ur: ein bokstav u.r. etter "tt" ku: "þetta" b,c,f1
skynsamlega.
oc
gef
mer
með
viti
þinv
þetta
gorssamlega
at
skilia.
Hinn
gamle
barlaam
svaraðe:
með
þessom
hætte
matt
þu
fe
þitt
firir
þer
sennda.
oc
auðøve.
at
gera
almoso.
oc
geva
fatøkom
monnum
at
þeir
flyti
þat
með
sinum
bønum.
til
þess
rikiss
er
þu.
hevir
iafnan.
af.
eilivan
avoxt.
sva
mælte
daniel
propheta
við
nabogonosor.ku: "Nabugondonossor" b, "nabogodonosor" c, delvis uleseleg f1
konong
af
babilon.
Herra
høyr
rað
mitt.
oc
fylg
fortalum
minum.
sløk
syndir
þinar.
með
almoso gerðom. ku: "þinom" tilf. b,c,f1
oc
bøt
misgerðir
þinar
i
ku: "af" b, "með" c,f1
þui
at
þu
miskunnir.ku: "miscuNa" b,c,f1
þurpttugum
monnum.
slik
hin
samu
boðorð
byðr
vaR
lausnare
iesus
kristr
almosogerðer
fatøkom
monnum
til
hialppar.
oc
firir
þui
skallt
þu
sva
viðr leita.
at
bua
firir
þer.
at
fatøker
menn
flyti
þinar
almosogerðer.rf: "g" + "r"
með
sinum
hondum
ku: "bęnum" b,c,f1, jfr. latin "manibus"
firir
guðs
auglit.
þvi
at
allt
þat
kallar
guð
ser
gort.
er
firir
hans
saker
er
þeim
gevet.
oc
launar
hann
hundrað fallega.
þeim
ollum
er
til
hans
þakka
þiona.
oc
mat
þu
sva.
með
þessom
auðøvom
ku: "fara" tilf. b,c,f1
er
þu
att
ekki
i.
kaupa
ku: "at þu kaupir" b,c,f1
þer
þan
rf: "a" + "?" ku: prikk under første staven på "n"?, "þar" f1, vantar b,c
oðal.
oc
eignir.
er
þik
þarf
alldri
siðan.
sælan
at
þriota.
oc
þa
gefr
guð
þer
goða
skilnníng.
satt
at
sia
oc
þat
firir lita
er
skiott
liðr.
oc
tekr
ku: "þa tekr þu" b,c,f1
vpp
guðs
kross
a
herðar
þer.
oc
ber
með
honom.
oc
gerezt
þu
þa
sannr
arve.
Guðs
sunar
til
eilifra
sømdda.
oc
on
endilegrar
ku: "uendiligrar" b,c,f1
sælo.
Þa
mællte
Josaphat.
huart
er
þesse
forttala
oc
kenning
af
postolom
boðat.
eða
nv
nylega.
af
yðr
funnit.ku: "fuNen" b, "funðin" c,f1
sem
yðr
synizt
þetta
sannare.
Nu
suaraðe
barlaam.
ekki
kenni
ec
þer
af
nyu
log-
male.
vili
Guð
at
ec
gera
nokkorar
nyar
setningar.
sialfr
guðs
sunr.
svaraðe
eínum
rikum
manne.
þa
er
hann
spurði
huersu
hann
skylldi
afla
ser
himneskrar
dyrðar.
oc
hann
kuazt
ku: "aðr" tilf. b,c,f1
giætt
hava.
allra
guðs
boðorða.
hann
sagðe
honom.
gakk
oc
sel
alla
þa
luti.
er
þu
att.
oc
gef
fatøkom
mannum.
oc
fylg
mer
siðan
með
mein-
lætes krosse ku: "litilletiS" b,c,f1
til
sælo.
En
sia
maðr
var
miok
rikr
at
veladar
ku: "verallegum" b, "uerallðar" c,f1
auðøvom.
sem
vaR
herra
leit
hann
ku: "mioc" tilf. b,c,f1
ryguan
af
þessarre
fortalu.
þa
mælltte
hann.
miok
er
vmattolegt.
at
koma
rikum
manne
til
himinrikis.
helldr
ma
vlfalldde
hitt
mykla
dyr
stirt
oc
omiukt.
komazt
ku: "koma" b,c,f1
i
giognum
nalar auga.
helldr
en
rikr
maðr
stor
oc
dramblatr.
ma
koma
til
himirikis
þessarra
boðorða.
gaðo
aller
helgir. ku: "menn" tilf. b,c,f1
oc
giætto
val.
oc
skilddv
sik
fra
stundlegom
sømdom.
Oc
skyndu
ser
til
eilifrar
sælo
Svmir
með
dauða.
oc
ymsum
pinslum.
svmir
til
munkka liviss
eda
yh: y.h.
øyði markka.
oc
full-
gerðo
i
ollu
þesso.
sialfs
guðS
vilia.ur: "i" u.r. etter "l"
oc
matt
þu
a
þesso
markka.
at
þetta
logmal.
er
eigi
nyfunnit.
nema
helldr
firir skipat
af
guðs
boðorðom
Með
þvi
sagðe.
Josaphat.
at
þetta
logh mal.
er
sva
nytsamlegt.
firir
hui
fylgia
eigi
aller
þessom
boðorðom.
Þa
svaraðe
barlaam
marger
fylgia
enn
i
dagh
þesso
boðorðe.
oc
full gera.
En
þeir
ero
fleiri.
er
firir lata.
Sva
mæ-
ler
sialfr
guð.ku: vantar b,c,f1
iesus
kristr
i
guðspi-
alleno.
þeir
ero
faer.
er
þrongan
veg.
oc
øngan
vilia
ganga.
En
þeir
ero
marger.
er
hinn
breiða.
oc
hinn
agengilega.
veg
vilia
troða.
þui
at
þeir
marger
er
i
falla
syndirnar
ku: "þa" tilf. b,c,f1
kunnv
varlla
vm
siðir
or
at
stnvazt
Oc
gera
sik
sialfkrave
at
þrælom
Oc
leggiazt
vndir
þann
lavarð
er
ku: vantar b,c, "er til anauðar" vantar f1
til
anauðar.
er
þeir
ero
með
ollu
engo
vndir skyldir.
sala
rf: siste "a" + "u"
sv
er
or--
vilnazt
vm
sinn.
oc
livir
allavega
ku: vantar b,c,f1
eptir
sinum
losta.
hon
løysir
o skynsamlega.
aptr halldz bonnd
sinnar
skamfylli.
Oc
firir
þvi
at
prophetenn
sa
langt
fram.
oc
syrgði
er
hann
sa
misfarer
mannkynsens.
þa
mælltte
hann.
þer
synir
manna
ku: "minir" b,c,f1, jfr. latin "hominum"
er
her
til
haveð
livat.
með
erveðlego
hiartta.
oc
vitrlego
ku: "uvarligu" b, "ouiturlegu" c, "vvitrlegv", første "v" o.l., f1
hugskote.
firir
þvi.
firir
þvi
fyllyzt
þeim
hegomenn.ku: "hui hylliz þer hegomann" b,c,f1, jfr. latin "diligitis vanitatem"
oc
leita
ku: "leitit" b,c,f1
til
lyginnar.
þer
virðit
þetta
valld
oc
metnað.ku: vantar b,c,f1
sømder
oc
sælo.
sem
iamnan
muni
stannda.
En
yðr
verðr
sia
von
at
hegoma.
þvi
at
ku: "su" tilf. b,c,f1
farsæla
verðr
yðr
til
fals
oc
flærðar.
þui
at
þeir
tyna
optlega
skiott.
er
baðom
handum
halldda
a.
hyggiazt
þui likazt.
sem
dust
dreivizt
hengat
oc
þegat
fir
vinndi.
oc
sem
draumar
or
ku: "er" b,c,f1
optsinnum
synazt
myklir.
oc
verða
at
litlu
þui
at
opt sinnum
oc
ku: vantar b,c,f1
optlega
uerða
þeir
fullsæler.ku: "rikir" b,c,f1
er
aðr
þottozt
fatøker.
Oc
ku: "en þeir" b,c,f1
sem
aðr
varo
rikir.
oc
allt
hugðuzt
hava
i
hondum.
verða
stunndum
at
vettoge
oc
annars
þurvannde.
En
þo
at
faer
fylgi.
oc
full gere.
vars
lavarðar
boð.
eða
fortalum
predicara.
eða
postola.
eða
af
heilagra
manna
aminning.
eigi
at
eins
ku: "at" tilf. b, "af" tilf. c
heilagra
manna
fortalu.
nema
helldr
með
margfallegom
iartteignum
er
a minna
alla
til
retra
luta.
Nu
þo
at
faer
fylgi.
þeim
vegh
hinum
þronga.
er
leiðir
til
lifs
oc
sælo.
eða
þo
at
hinum
fylgi
marger
vege
vegenom.
er
rumr
synizt.
oc
allavega
val
gengr.
oc
þo
leiðir
til
tions.
oc
tapanar.
þa
verðr
þo
eigi
at
engo
Guðs
vizska.
oc
hin
skyra
skynsemd
hans
heilagrar
forsiar.
er
ollum
lysir
goðom
oc
illum.
oc
þui likazt
sem
sol.
er
breiðr
ku: "breiðir" b,c
geisla
sina.
on
avundar.
yuir
lla.ku: første bokstaven borte ved hol i pergamentet, "alla" b,c
er
vndir
ero
henni.
Með
þeim
sama
hætte
birtir
oc
lysir
sonn
vizska
hiortu
oc
hugskot.
allra
þeirra.
er
hana
fysazt
at
finna.
firir
vttan
fals
eða
flærðer.
Nv
þo
at
nokkorer
se
þeir
menn.
er
aptr
luki
ku: "luka" b,c
augum
sinum.
oc
vilia
eigi
sia
lios
solarennar.
þa
er
eigi
hennar
lios
at
ver.yh: "er" m.y.h.
oc
eigi
þui
helldr
vert.
at
vera
lastat.
oc
tapar
þui
eigi
at
halldr.
sia
hinn
biartte
liome.
sínní
sømd.
af
þeirra
vanviti
helldr
verða
þeir
aller.
er
sik
firra.
at
þarflausu
hennar
liose.
blindum
monnum
likir.
er
ganga
þriflannde
vm
veggi.
oc
drepa
fotom
sinum
i
huert
staup
er
firir
verðr.
Oc
með
þeim
sama
hætte.
sem
sol
i
sinv
skini
birttir
þeim
er
ku: "oc" b,c
lysir.
sem
gløkþekkir
gerazt
til
hennar
lios
oc
skins.
Með
þeim
sama
hætte
birttir
guðs
lios
berlega
ku: "orliga" b,c, jfr. latin "ditissime largiens"
milldi
sinnar
miskunnar
huerium
eptir
þui.
sem
til
vill
þiona
oc
þurfua
þykkyzt.
oc
verðr
allddrigi
þeim.
at
hurðar bake.
með
nokkorom
skort
eða
vansa
er
til
fysizt.
ekki
byðr
oc
var
lavarðr
sitt
lios.
með
nauðgum
koste.
þeim
er
af
sialfkrave
kiosa
myrkr
oc
meinlæte.
með
sialfra
sinna
vilia
helldr
gefr
hann
huerium
sialfræðe.
oc
frialsan
dom
siafs
sins
vilia
með
firir skipan.
sva
lengi
huerium
sem
lifdagar
vinnazt.
Josaphat
suarar
oc
spurði
skymsamlega.ku: "skynsamliga" b,c
sva
sem
maðr
vitrlega
leitannde.
eptir
sinni
foruitni.
þat
fysumzt
ec
at
vita.
huat
kallar
þu
frialsan
dom.
sialfs
þins
vilia.
eða
huat
firir skipan.
Barlaam
svaraðe.
þat
kalla
ec
sialfræðe.
er
vili
er
sialfs
mannzens.
þa
er
hann
er
i
sialfræðe.
skynsemdar
sinnar
firir
vttan
allar
mote staður
Oc
vikr
þa
til
huarss.
sem
hann
lystir.
illz
eða
goz.
eptir
skaparans
løyvi.
oc
er
firir
þvi
sialfræðe.
skynsemdar
lifsins
at
vikiazt
huern
vegh.
sem
sialfum
likar.
En
firir skipan
er
þat.
er
aðr
er.
firir
set.
hugleiðingum
varom.
með
til fysilego
rf: "s" + "l"
raðe
þvi
at
þat
sem
aðr
er
firir-
ætlat.
með
raðe.
þa
ku: slik også b, "þat" c,j
kiosom
ver
at
hallda.
með
staðfestu.
er
maðr
hugleiðir.
vm
einn huernn
lut
með
ser.
huart
sem
honom
er
gerannde.
eða
eigi.
þa
hugsar
hann
þat
með
viti.
oc
tekr
þat
af.
sem
honom
likar
bazt.
oc
ma
þat
kalla
sialfræðe.
En
þat
er
firir ætlan.
ef
maðr
ser
tva
luti
firir
ser.
at
kiosa
annan
þann.
sem
honom
synizt
ser
nytsamlegre
Varlla
dømer
maðr
aðr.
en
hann
ser
firir.
af
hueriu
emni
eða
kostom.
hann
skal
kiosa
þvi
at
eigi
kys
maðr.
allt
þat
er
hann
ser.
nema
þat
sem
munlegazt
þykkyr
honom.
oc
hellzt
ser
nytsamlect
vera.
oc
ma
þat
hellzt.
firir skipan
heita
eða
forssio.
er
maðr
hevir
aðr
firir hugsat.
oc
með
sinum
sialfs
vilia.
koset
oc
fyst.
oc
ma
maðr
með
þesso
mote
skilia.
En
ku: "at" b,c,j
þat
er
firir skipan.
er
maðr
hevir
koset.
af
þeim
lutum.
er
hann
hevir
með
hugleiðingum.
ser
til
nytsemdar
hugsat.
þvi
at
þat
fyzit
ku: "fysiz" b,c,j
maðr.
hellzt
at
full gera.
er
mest
likar.
eptir
sialfs
hans
mannzens
vilia.
oc
með
þessom
hætte.
ræðr
maðr
fyrst
meðr
ser
til
nytsemdar.
En
aðr
en
maðr
gere
ku: "gerir" b,c,j
nokkot.
merkilegt
þa
kys
hann
þat.
sem
hellzt
visar
hugr
hans
honom
til.
oc
með
þessom
hætte
ero
ei
at
eins
dømd
verk
var.
með
oss.
bæðe
goð
oc
ill.
nema
iamval
þat.
sem
vaR
vili
stenndr
til.
at
vinna
með
hugleiðingum.
oc
af
þesso
ero
oss.
bunar
koronor
til
himinrikis
vistar.
eða
elligar
pinslir.
til
eilifra
kuala.
þvi
at
vpp haf
synnda
eða
goðgerða.
er
firir skipan.
af
þeim
lutum
er
ver
fysumzt.
at
fylgia.
oc
i
þeim
lutum
er
hellzt
finzt
fyst
var
til.
i
þeim
lutum
fullgerazt.
verk
var.
oc
firir
þvi
at
menn
hugsa.
at
sialfræðe
sinv
oc
eptir
hugsat.
kiosa
at
gera
þat
er
hellzt
likar.
þvi
ollu
verða.
oc
ambunar.ku: "aumbonarnar", første "r" o.l., b,c,j
með
meirum
vpp takum.
til
huarss
sem
stundat
ur: "n" u.r. etter "a"
verðr.
en
greinir
margar
gerazt.
af
firir skipanenne
þvi likazt
sem
vaz aðer.
er
renna
or
iorðu.
sumar
greinazt.
oc
renna
miok
grunt
vppi
a
iorðu
aðrar
nokoro
miukare.ku: slik også c,j, "myrkari" b, jfr. latin "paulo profundius"
koma
her
oc
huar
fram.
þær
ero
oc
sumar.
er
miok
myrkt
oc
neðarllega
ero
i
diupi.
oc
renna
þo
með
firir skipaðum
hætte.
oc
ero
sumar
æðer
þær.
er
bæðe
renna
renna
reinlega.
oc
ero
lystilegar
a
at
bergia.
En
þær
ero
aðrar.
er
sina
ras
full gera
miok
vskira
oc
vreina.
oc
vskira.
með
beisklegre
aberging
rf: siste "g" + "n"
Sumar
með
miok
akafum
hætte
aðrar
með
muns
mínní
ras.
Sua
skallt
þu
oc
skilia.
i
firir skipan.
at
sumír
ero
oc
bæðe
skioter
oc
akaver.
oc
miok
heítir
i
fullri
ras.
til
rettrar
truar
oc
vrugrar
Oc
vrugrar
ælsku.
sumir
taka.
oc
muns
tomlegare.
oc
seinna.
Oc
er
miok
sva
sem
dove.ku: "dofni" b,c,j
oc
firir
durum
døy.
su
ras
er
þeim
visaðe.
a
nokkon
goðan
vegh.
oc
fylgiazt
huerss
mannz
verkum.ku: "verc" b, "uegr" c,j
með
þssom
ku: "þessom" b,c,j
hætte.
eptir
fyst
oc
ferð
vilia
hans
Sem
Josaphat.
hafðe
þessa
luti
høyrt.
þa
spurði
hann
barlaam.
ero
nokkorer
þeir
fleiri.
er
sva
predica.
eða
sua
kenna
sem
þu.
eða
ertt
þu
einn
sa.
er
sua
kennir.
oc
sva
hervilegan
segir
heim
þenna
vera.
oc
hann
sva
miok
hætannde.ku: "hatandi" b, "hatanða" c,j
Barlaam
mællte.
engan
veit
ec.
her
i
yðru
vesla
riki.
nema
mik
einn.
þvi
at
grimleikr
faður
þins
oc
hans
vtalulegr
otte
er
ollum
firir byðr
byðr.
at
skilia
Guðlega
miskunn.
oc
engi
se
sva
diarfr
at
i
mvnni
þore
at
hava.
af
hans
ræzlo
retta
trv.
En
i
flestom
stoðum
oðrum.
i
konongs rikium
þa
ero
þesse
boðorð.
með
margfallegom
hætte. ku: "fram flutt. Sumum með opinberligri ræðu oc berligom fraflutningum." $"fram flutningum" c,j@ "en sumum muns miukare með þeim hætte" tilf. b,c,j
sem
til
horver
þeir
ero
oc
sumir.
er
af
aegians
ol: "e" o.l.
annskotans.
er
iafnan
fysizt
oc
girnir
at
firir koma
mannkyninv.
giæta
eigi
rett. ku: "at bioða" tilf. b,c,d,j
neme
telia
helldr
þat
er
mannum
er
til
meins.
oc
þyda
hælgar
ritningar.
sem
vuinrenn
eggiar
þa.
en
eigi
eptir
þurpt
þeirra.
sem
høyra.
En
sonn
trv
oc
rett.
þa
er
ein
með
margfallegom.
skilníngum.
er
boðen
er
oc
boðat.
af
guðs
postolom
oc
hælgum
prophetom.
oc
i
heilagre
kirkkiu.
yuir
allar
halfur
heimsins
tekin
oc
told
biarttare
huerium
solar geisla
En
ec
einn
af
þeim.
er
komenn
til
þin.
at
syna
þer
sannennda-
rað.
Josaphapt
spurði
hann.
hevir
nokkot
faðer
minn.
høyrtt
af
þessom
lutum.
Barllaam
suaraðe.
með
engarre
skynsemd
hevir
hann
enn
høyrtt.
þetta
ku: "þessa" b,c,d,j
fagnaðar
fortalu.
þui
at
hann
hevir
skyn-
semdar augu
sin
aptr
loket.
oc
vill
eigi
satt
sia.
oc
er
hann
þvi
helldr
framlutr
til
ferllegra
luta
Giærnsamlega
rf: "s" + "a?"
villda
ec
sagðe
Josaphat.
at
faðer
minn
yrði
fullnomse.
þessarrar
hínnar
fogru
fortalu.
þa
svaraðe
barlaam
allt
er
guði
mattolekt. ku: "en mioc" tilf. b,c,d,j
sva
er
monnum
þetta
vmattolegt.
en
huat
vilzt
ul: u.l. av "l"
þu
af.
eða
huersv
feginn
mannt
þu
verða.
ef
þu
fær
holppet
feðr
þinum
með
fortalu
þinní.
oc
verðr
þu
með
vnndarllegom
getnaðe.
faðer
þinns
faður.
ec
hevi
høyrt
ein
døme
er
mer
virðizt
sem
likazt
mege.
til
þessa
mals.
Sua
er
sagt
at.
konongr
nokkoR
have
veret.
rikr.
er
val
oc
vitr lega.
skipaðe
oc
firir
sa.
sinv
raðe
oc
riki
Oc
með
fullum
goðvilia.
bar
hann
ahygiv
firir
huersu
hann
skylldi
vægelegazt.
oc
miuklegazt.
forssio
yuir
sinv
folkke
hava.
þenna
hinn
goða
konong.
skortte
mykyt
a
sitt
rað.
þvi
at
hann
hafðe
með
ollu.
enga
visennd.
af.
Guði.
eða
af
retre
tru.
oc
var
hann
vafðr
i
villu
oc
otrv
hegomlegra
skurguða.
En
hann
hafðe
einn
vitran
mann.
oc
skynsaman
raðgiæfa.
er
allavega
var
val
at
viti
buinn.
oc
hann
hafðe
sanna
skilning
fengit.
af
retre
tru. ku: "Margan dag var hann ahyggio fullr oc firir þotti" $"þottí illa" j@ "at herRa hans konungrinn stoð" $"uar staðr" c,d,j@ "i þessi villo oc vantru" tilf. b,c,d,j
hann
hugleiddi
oppttlega
með
ser.
at
hann
skylldi
telia
firir
konongenom
retta
tru.
oc
asaka
hann.
firir
sin
misræðe.
en
honom
hellt
þo
aptr
otte.
oc
ræzla.
eigi
at
eins.
at
hann
ottaðezt.
vm
sialfs
sins
lif.
nema
iamval
vm
alla
adra.
sina
frenndr
oc
kunningia.
er
margfallega
nvtu
hans.
bæðe
af
konongenom.
oc
ollum
oðrum.
Oc
firir
þvi
hugleiddi
hann
með
ser
iðulega.
at
hann
skylldi
til
þess
velia
bæðe
stund
oc
tima
høvelegan
er
hann
mætte
þesso
fram koma.
Sua
bar
at
eínv hueriv
sinni.
er.
kononge.
likaðe.
þa
mællte
hann
til
raðgiæva
ku: feil ved innbinding, 6. blad i legget har blitt 7.
sins.
gongum
vt
vm
staðenn
at
siazt
vm
kann
vera.
at
nokkor
nytsamlegr
atburður.
kuni
oss
firir
augu
at
bera
oc
oss
mege
gagn
af stannda.
Sem
þeir
varo
miok
viða
gengnir
vm
staðenn
þa
tok
nokkot
sua
at
myrkva.
þa
litv
þeir
i
giognum.
einn
litinn
glug.
geisla
af
liose.
oc
litu
þeir
ínn.
forvitnannde.
huat
þat
myndi
vera.
Oc
sao
þeir
þar
iarðhus
mykyt
oc
diupt
i
iorðena.
oc
helldr
miok
vuistilegt
þar
sat
i
einn
gamall
karll.
klædrr
miok
hervilegom
bunaðe.
En
firir
honom
stoð
kerlling
hans.
oc
skenkti
honom
með
glerkeri.
oc
song
hina
fegrstu
songa.
oc
danzaðe
honom
til
skemtanar.
oc
lovaðe
karll
sinn
i
hueriv
orðe
sem
mest.
Nu
sem
konongrenn.
oc
þeir
sem
með
honom
varo.
sao
þenna
atburð.
þa
vndraðu
þeir
miok.
at
þat
folk
er
við
slikri
fatøkt
lifði.
er
huarkki
hafðe.
herbyrgi
ne
klæðe.
matte
liva
með
sva
mykylli
kiæte.
firir
ur: "vttan"/ u.r.
vttan
otta
oc
ræzlo.
Oc
þa
mællte
konongrenn
til
raðgiæva
sins.
se
her
goðr
vinr
vndarlegan
rf: "r" + "n?"
atburð
alldrigi
varom
vit
i
sua
mykylli
skemtan
eða
gleði.
at
okr
þotte
iam mykyt
gaman
oc
kiæte
at
okro
livi.
þo
at
vit
hefðim
allt
eptir
okrom
vilia.
sem
þessor
hín
fatøko
hiun.
er
i
þesso
fatøka.
livi
liva.
sva
katlega
sem
ekki
see
afat.
firir
sinnar
heimskv
saker.
oc
favizsku
er
þau
gleðr.
þa
er
þeim
synizt.
sitt
livi
søtt.
er
allavega
er
leiðilega
ku: "leiðilict" b,c,d
oc
liott.
Minn
ku: "EiN" b, "inn", første bokstaven bortskoren, c, "Hínn" d
goðe
raðgiæve
konongsens
hafðe
fat
vm
at
þui
sinni
Sem
timi
kom
høvelegr.
þa
hof
sa
hinn
goðe
maðr
vpp.
Guðlega
røðo
sina
til
konongsens
með
þessom
orðom.
Með
orllove
heRa.
konongr.
huerssu
synizt
þer.
þessarra
manna
livi.
hann
suaraðe
hitt
liotazta.
oc
hitt
leiðilegazta.
allra
þeirra
er
ec
hevi
seet
til
þessa.
þa
mællte
raðgiævenn
til.
konongsens.
Vit
þat
sannlega.
herra
minn.
at
myklu
liotare.
Oc
leiðilegare.
oc
vesalegare
virðizt
vart
livi.
þeim
ur: "a" u.r. etter "m"
allum
er
skilia
oc
skynia.
eiliva
dyrð.
er
engi
fær
oðrum
ku: slik også c,d, "orðom" b, jfr. latin "qvæ omnem superant sensum"
til
komet.
af
þui
at
haller
varar
oc
herbyrgi
er
skina
oc
glitra
af
gylltum
bunaðe.
eða
klæða.ku: "kleðnat varn" b, "klæðnaðr uar" c,d
er
margfalla
er
glæst.
virða
þeir
við
saur
oc
hegoma.
A
mote.
himneskre
dyrð.
þui
at
þau
herbyrgi
oc
haller
er
i
himneskre
dyrð
ero.
skipað
með
hælgum
monnum.
oc
su
hin
gafuglega
gangveria.
er
guð
hevir
sina
vini
með
skrytt.
firir
verðleika.ku: "firir fersk alldregi ne fyrniz" b,c,d
En
með
þeim
hætte.
hinvm
sama.
sem
oss
litazt
þesser.
leiðileger
oc
lioter.
er
her
ero
fatøker
Myklu
virðizt
þeim.
er
guð
ælska
vaRt
lif
fula.ur: "l" u.r. etter "l"
oc
ferllegare
oc
fa-
nytara.
konongr
varð
við
þat
nokkot
sva
dapr.
oc
spurði
huerir
ero
þeir.
a
sinum
alldre.
hava
betra
lif.
er
ku: "en" b,c,d
ver.
Hann
suaraðe.
aller
þeir
sem
meir
ælska.
himneska
dyrð
en
heimsins
hegoma.
Enn
spurði.
konongrenn.
huat
er
þat
er
þu
kallar
himneska
dyrð.
Hann
suaraðe.
þat
riki
sem
alldri
verðr
ender
a.
oc
alldri
ma
døya.
þau
auðøve. ku: "er alldri fæ?r fatækt úækt" $"með" c,d@ "sa fagnaðr" tilf. b,c,d
er
alldri
finnzt
otte
með
Sv
gleði
er
firir
vttan
rygleik.
Sa
friðr
er
firir
vttan
þrætto.
er
þar
er.
frelsi
firir
vttan
hark.ku: "hatr" b,c,d
oc
afund
uvina.
þeir
sem
þetta
oðlazt.
þa
mego
sæler
kallazt.
Huerir
mego
þenna
fagnað
fa.
sagðe.
konongr. ku: slik også c, "barlaam. svaraði" tilf. o.l. b, "Raad giafuinn Suarar" tilf. d
þeir
aller
er
þema
veg
fylgia
val.
hann
er
þeim
buinn
ollum.
er
til
fysazt
konongr.
sprði.ku: "spurði" b, "spurði" c,d
huat
veg
er
þat.
Raðgiæfenn
svaraðe.
kenna
einn
sannan
guð.
oc
iesum
krist
hans
sun.
oc
hinn
hælga
annda.
En.
konongr.
er
sliktt
hafðe
eigi
fyR
høyrtt.
mællte
til
hans.
HueR
firir bauð
þer
her
til.
at
birtta
mer
slika
lutí
Slikt
þykki
mer
ekki.
afvirðilegt
ef
satt
er.
en
ef
nokkot
er
ef
a.
þuisa
male.
þa
verðr
þat
með
skynsemd
at
hugleiða.
Minn
herra
sagðe
hann.
eigi
løyndda
ec
þui.
þessom
lutum
firir
þer.
at
mer
gengr
ku: "gengi" b,c,d
illvili
til.
eða
galøysi.
nema
þvi
at
ec
ottaðomzt.
at
vgleðia
yðra
tign
oc
gafugleik.
En
ef
þer
bioðet
mer.
at
segia
yðr.
þa
vil
ec
glaðlega.
heðan
i
fra.
yðr
af
þesso.
allt
hitt.
sannazta
segia.
Giarnnsamlega.
sagðe.
konongrenn.
vil
ec
at
þu
segir
mer.
a
huerium
tima
sem
þu
matt
viðr
komazt.
þvi
at
ec
skal
mer
allgoða
stund
til
geva.
oc
með
gaumgiæve
til
lyða.
þessa
ku: "þessi" b,c,d
konongr.
lifði
siðan.
iafnan
val.
af
þessa
hins
goða
mannz.
firir talum.
Nv
ef
feðr
þínum
verðr
þesse
trv
i
tima
told.
sagðe
barlaam.
þa
ma
vera.
at
hann
hammne
illu.
oc
take
við
goðo.
En
at
suabunv.
er
hann
of
miok
blinndaðr.
oc
renttr
rf: "e" + "æ"
sannre
tru.
Þa
mællte.
Josaphat.
til
balaams.
gere
guð
við
faður
minn
vilia
sinn
En
með
þui
at
hanom
er
allt
þat
mattolegt.
er
mennener
mego
eigi.
þa
segi
ec
þer
mína
ætlan
sannlega.
at
ku: "af" tilf. b,c,d
þinvm
fagrum
fortalum.
þa
finn
ec.
at
þetta
allt.
er
fals
oc
flærð.
er
her
til
hevi
ec
fylgt.
oc
vil
ec
firir
þvi.
brott
ferðazt
með
þer.
oc
þat
sem
eptir
er
minna
lífdaga.
með
þer
vera.
þui
at
eigi
vil
ec
skiptta
þvi
litlu.
er
ec
a
her
i
von.
þess
híns
mykla.
fagnaðar
er
ec
ventte
mer
til.
Barlaam
svaraðe.
ef
þu
gerir
sva.
þa
þykki
mer
þu
likazt
einum
goðom
oc
vitrum
vngum
manne.
er
var
borenn
allavega.
af
storom
monnum
oc
rikum
faðer
hans
fek
honom.
eitt
hitt
gofuglegazta.
kuanfang.
alla
vega
sømelegt.
sem
honom
samde.
eina
hina
friðazta
møy.
faðerenn
rødde
þetta.
firir
syni
sinum.
oc
sagðe
honom
eptir
þui.
sem
hann
hafðe
firir ætlat
En
þegar
sem
hinn
vngi
maðr
høyrði
þetta.
þa
tok
hann
við
þesso
miok
þunglega.
oc
firir tok
i
þesso.
faður
sins
rað
oc
vilia.
oc
fysta
sínní.
er
hann
komzt
við.
þa
liop
hann
i
brott
fra
feðr
sinum.
Eeinum huerium
deigi
ol: "gi" o.l. yh: "gi" m.y.h.? ku: "degi" b,c,d
sem
hann
var
miok
moðr.
bæðe
af
angre.
oc
langre
gangu
oc
myklum
hita
þa
stnerezt
hann
i
eitt
hus
til
huilddar.
oc
atte
þat
einn
fatøkr
maðr.
oc
miok
aldrønn.
Sa
hinn
same
bonnde
atte
eina
friða
dottor.
oc
helldr
miok
vena.
þo
at
fatøk
være.
er
sat
firir
durum
vti.
oc
vann
með
honndum
sinum
ser
til
þurptta.
þesse
mær.
hafðe
iðulegt
akall
til.
guðs.
oc
bað
hann
vetta
ku: "tt" kan kanskje lesast som "it"
ser
miskunn.
Nu
sem
hann
hinn
vngi
maðr.
høyrði
sva
virðulegt
orð
møyarennar.
er
hon
hafðe
i
munni.
þa
vndraðe
hann
miok.
oc
mælltte
til
hennar
þu
hin
vena
mær.
firir
hueriar
giævo
saker.
lovar
þu
sva
miok.
lavarð
þinn
sem
þu
haver
af
honom
mykyt
gott
þeget.
en
mer
synizt.
sem
þínní
fatøkt.
fylgi
fatt
þat.
sem
pryði
se
i.
Hon
suaraðe.
veizt
þu
eigi
þat.
at
optt sinnum.
grøðer
litil
lækneng.
myklar
manna-
sotter.
sua
verðr
oc
optt.
af
litlum
giofum.
mykyll
oc
margfallegr
auki.
ef
maðr
þakkar
val
guði
þat
er
þeget
er.
þo
at
litit
se
En
ec
em
sem
þu
ser.
eins
fatøks
mannz
dotter.
oc
gamals
karlls.
oc
þakka
ec
glaðlega
guði
sina
giof.
oc
veit
ec
vruglega
at
þa
er
honom
likar.
þa
ma
hann
myklu
størra
oc
meira
geva.
En
allt
þat
er
tíl
þessa
heims
ku: "a" tilf. etterpå
skrautz
er.
er
ver
giætom
oc
eigum
at
kalle.
þa
verðr
optt
til
avaxtar
en
opttar
til
tapanar.
oc
kømr
þo
æ.
til
sama
samv
lyktta.
vm
siðir.
En
guð
hevir
gevit
mer.
myklu
nytsamlegre
giæver
þar
ku: "þær" b, "þeim" c, "þær" d
sem
ec
a
honom
iafnam
at
þakka.
þui
at
með
hans
giof
oc
miskunn.
em
ec
eptir
hans
likneskiv
skapað.
oc
ec
hevi
kunnastu
fengit
at
skilia
sialvan
hann.
oc
skynsemd
fengit.
firir
aðrum
kuikuendum.
oc
af
hans
miskunn
heimboð
til
eiliviss fagnaðar
ku: "æilifs" b,c,d.
Oc
skilning
nomet
hans
løyndra
luta.
opnar
oc
bunar
ero
oc
dyR
himneskrar
dyrðar
auðvellilega
ef
ec
vil
siolf
kostgiævazt
til
a
at
stunda.
firir
slikra
luta
saker.
oc
hans
giæva
er
sua
þiggia
fatøker.
sem
rikir.
þa
a
ec
iafnan
minn
lavarð
at
lova
En
ef
ec
gere
eigi
sva.
þa
veit
ec
eigi
hueria
afsakan.
er
ec
skal
firir
mer
hava
Sem
sa
hinn
vngi
maðr
høyrði
sua
vitrlleg
orð
møyarennar.
með
stníllum
fram-
burð.
þa
kallaðe
hann
til
sin
faður
hennar.
oc
mællte
sva
til
hans.
mer
virðazt
ku: "sua" tilf. c,d, vantar b
vitrllegh
orð
dottor
þinnar.
at
ec
beiðvmzt
astar
hennar.
oc
bið
ec
þik
at
þu
giptir
mer
hana
með
sømd.
þvi lik
orð
eða
framburð
hevi
ec
eigi
fyR
høyrt.
af
nokkorar
møar
munni.
En
faðer
hennar.
er
kunnig
var
ætt
oc
auðøve.ku: slik også c,d, "atthæfi" b
þess
hins
vnga
mannz.
svaraðe
hann
honom
sua.
Eigi
byriar
þer.
er
af
iam-
storre
ætt.
oc
sva
rikum
monnum
ertt
komenn.
at
fa
sva
fatøks
mannz
dottor.
þa
svaraðe
sa
hinn
vngi
maðr
giærnna
ef
þu
syniar
mer
eigi
Mer
var
skammu
ætlat.
oc
handzcelld.
eins
riks
mannz
dottor
ku: "dottir" b,c,d
með
myklum
auðøvom.
en
firir
þui
at
hon
fellzt
mer
eigi
i
skap.
þa
flyða
ec
heiman.
Nv
af
þeirri
samv
ast.
er
dotter
þin
hevir
til
guðs
með
myklu
viti.
oc
fagru
orðlage
þa
likar
hon
mer.
yuir
allar
þær
er
ec
heui
fyR
seet
oc
høyrtt.
Hinn
gamle
maðr
svaraðe
eigi
ma
ec
giptta
þer
dottor
mina.
sua
at
þu
fører
hana
heim
til
frennda
þinna
i
fiærska
við
mik
hon
er
mitt
einbernní.
oc
mer
kiærre.
en
allt
annat.
þa
svaraðe
sa
hinn
vnngi
maðr.
Ec
vil
giærnna
með
yðr
vera.
oc
yðra
fatøkt
a
mik
taka.
firir
astar
saker.
við
møyna.
oc
kastaðe
þegar
af
ser.
þeim
hinum
fagra
klæðnaðe
er
hann
hafðe.
oc
bað
siðan
bondann
fa
ser
slikan
fatøkan
bunað.
sem
hann
bar
siafr.
Nv
sem
bondenn
sa.
at
hann
var
sva
staðfastr
i
þessarre
ætlan.
oc
at
hann
villdi
firir-
lita.
oll
auðøve.
helldr
en
missa
sins
vilia.
þa
tok
hann
i
hond
honom
oc
leiddi
hann
i
eitt
løynilegt
herbyrgi.
oc
synddi
honom
þar.
mykyl
au-
døve.
með
margfallegom
hætte.
sva
at
alldrigi
fyR.
hafðe
hann
þui líkan
fagnað
seet.
oc
mællte
til
hans
Sunr
minn.
þesse
auðøve
skolu
oll
þin
vera.
með
døtr
mínní.
oc
með
þessom
hætte.
varð
sa
hinn
vngi
maðr.
rikare.
en
engi
maðr
annarr
ur: "a" u.r. etter siste "r"
i
þui
landde.
Þa
mællte
Josaphat
til
barlaams
þat
finzt
mer.
af
ku: "at" b,c,d
þesse
døme saga.
take
nokkot
sva
til
min.
oc
firir
þui
spyr
ec
þik.
með
huerium
hætte
er
þv
villt
røyna
staðfestu
hugskoz
mins
Barlaam
suaraðe.
ec
hevir
eptir leitat.
oc
provat.
oc
lizt
mer
sem
þu
ser
vitr
maðr.
með
staðfastu
hiartta
oc
heilum
hugh.
oc
geve
þat
guð.
at
goðar
verði
lyktir
þinna
lif-
daga.
ec
vil
giærnna
luta
oc
a
kne
falla
til
herra
vars
oc
heilagrar
þrinningar.
er
bæðe
er
mattogoR
oc
miskunnsamr
guð
at
hann
geve
þer
skilníngar annda.
oc
birtti
þer
lof
sinnar
dyrð-
þar.
oc
skipi
þer.
i
samtal
sannra
oc
heilagra
þionastu manna
osaphat
konongs
sunr
komzt
nv
miok
við.
orð
hans
oc
mæltte
þessa
luti
alla
fysumzt
ec
giorssamlega.
at
vita. ku: "dyrð" tilf. b,c
oc
valld
oc
mykyleika.
þess
guðs.
er
þu
lovar
sva
miok.
Barlaam
suaraðe.
Ec
bið
Guð.
at
hann
festi
oc
birttí
þessa
vizsku
i
þinv
brioste
þvi
at
vmattolegt
er
þat.
mannlegre
natturu
at
segia.
eða
syna.
eptir
verðleikum.
hans
dyrð.
þo
at
eín
tunga
være.
þær
allar
tungur
sem
veret
hava.
þvi
at
sva
segia
ritníngar.
at
alldrigi
sa
einn
maðr
guð.
engi
ma
meira.
eða
frammar
af
hans
vallde
víta.
af
hans
valdde
vita.
en
þat
eitt.
er
hann
vill
sialfr
birtta.
hælgum
monnum.
sínum.
postolom
oc
prophetom.
þvi
at
ver
kennom
þat
oðrum
fram.
er
ver
namom
af
þeirra
fortalum.
Hann
gerði
at
vpp have.
allar
skepnur
með
viafnum
mykyleika.
En
hann
firir
ser
oc
skipar.
þo
með
ymsum
hætte.
eptir
sinum
vilia.
sínní.
skepnv.
engi
matte
enn.
oc
engi
skal
mega
hans
matt
skilia. ku: "hann hugleiðir" tilf. b, "hugleðit um" tilf. c
hímínínn
sva
mykyn
alldr
sem
hann
hevir.
oc
synizt
hann
æ
hinn
same.
Jarðarennar
kraptr
firir ferst
eigi.
þo
at
hann.
fyrnizt.
Aar
allar.
oc
bekkir.
þornna
þo
eigi
at
iafnan
renne.
Havet
er
iðulea
ku: "iþuliga" b,c
þrutnar
oc
suellr.
af
storom
bylgium.
gengr
þo
ekki.
yuir
sitt
enddi merkki
Sol
oc
tungl.
oc
stiornnur
allar.
dagr
oc
nott.
gera
oll
sinn
tíma.
eptír
guðs
firir skipan.
af
þessom
lutum
ollum.
birttir
oc
lysir
mattr
guðs.
en
þo
ma
engi
fullkomlega.
vita
hans
dyrð.
eptir
verðleicum
pall
postole.
er
fullr
var
af
hinum
ku: "helga" tilf. b,c
anndda.
mællte
vm
guðs
dyrð.
með
þessom
orðom.
sem
hann
være
miok
vndrannde.
hugleiddi
ku: "hu?gleið" b, "hugleiðing" c
til
haleit leiks
auðøva
eða
vizsku.
oc
skynsemdar
guðs.
huerssu
vmattolegt
er.
at
vita.
valld
eða
doma
hans.
oc
huerssu
vsynileger
ero
veger
valldz.
hans.
Með
þui
at
sa
er.
Guð.
ælskaðe
sua
miok.
at
hann
leiddi
hann
livannda
i
paradisum
oc
hof
hann
vpp
til
hins
þriðia
himins.
Nv
með
þui.
at
hann
mællte
sva
vndrandum
orðom
huerssu
megom
ver
þa.
er
nokkot
eða
allzekki.
vitum.
vm
at
tala.
hans
valld.
eða
matt.
Hann
firir litr
oc
engan.
þann
er
til
hans
stundar.
þui
at
miskunn
hans.
sigrar
alla
lutí.
hon
gefr
oss
traust
at
raða
ku: "ræða" b,c
vm
hans
valld
Hann
er
guð
allra
vallda.
hans
nafn
se
iafnan
blezat
vm
allar
allder
eiliflega.
Þa
mællte.
Josaphat
til.
barlaams.
þo
at
þu
hefðir
með
skynsemd
þinni.
langa
rið.
firir hugsat.
huerssu
þu
skylldir
bazt.
løysa
mina
spurnníng.
þa
mætter
þu
alldri.
betrí
greín
ur: "a" u.r. etter "n"
a
gera.
en
nv
oc
fengozt
ku: "feckz" b, "feiktu" c
i
þinun
ku: "þinum" b,c
andsuorum
þu
sagðer
at
guð
allzvalldanndde
er
gerði
alla
lutí.
gefr
i
sinum
orlleik
huerium
eptir
þui.
sem
til
gerer
Sva
sagðer
þu
oc.
sem
ec
hygg
val
at
see
satt.
at
vmatolegt
er
þat.
mannkyninv.
at
røða
vm
hans
vald
oc
dyrð.
frammar
en
hann
sialfr
birtir
Oc
synizt
mer
þu.
af
slikum
orðom
sannlega
vitr
maðr.
ger
sva
ku: "nu sua vel" b,c
at
seg
mer.
huerssu
marga
vetr.
er
þu
ber
nv
a
bake.
oc
i
huerium
staðum.
þin
vera
er.
eða
hueria
felaga.
eða
brøðr.
þu
hevir.
til
þessarra
kunnastu
sannlega
er
minn
hugr.
með
þinum
hugh.
oc
við
þik
vil
ec
alldrigi
skiliazt.
Þa
mællte
hinn
gamle
barlaam
eptir
minni
hugleiðing.
þa
hevi
ec
fiora
tigu
vetra.
oc
fim
vetr.
en
vera
min
er
i
øyði markkum.
þess
rikiss
er
heitir
sænnar
ku: "sennaar" b,c
þa
felaga
hevi
ec
oc
með
mer.
er
með
þessom
hætte.
þiona
guði
i
goðre
von
til
himinrikiss.
Sua
segir
þu
nv
sagðe.
Josaphat
en
mer
synizt
þu.
meir
en
siautigu
vetra
at
alldre.
en
þu
segir
þik
litlu
meir.
en
ferttugan
nv
lizt
mer
þu
eigi
sannsagull
Barlaam
svaraðe.
ef
þu
spyr
at
alldre
minum.
fra
þui
ec
ku: "ær" b,c
ec
var
føddr.
þa
hevir
þv
val
hug
hugsat.
þui
at
ec
em
meir
en
siaurøðr
maðr.
en
þu
skallt
sannlega
vita.
at
þa
alla
vetr.
sem
ec
lifða.
i
hegoma
heimsins.
þa
tel
ec
ekki.
þui
at
þeir
ero
tapaðer
aller.
þui
at
þa
vetr
ku: "ær" tilf. b,c
ec
afla
ku: "aflaða" b,c
mer
dauða.rf: "uð" + "m" ku: "með dauða" b, "ðauða með" c
tel
ec
ekki
með
lifs dagum
þa
eina
tel
ec.
er
ec
hevi
i
þessarre
reglu
reinsat
lif
mitt.
með
vmbotom.
oc
sva
skallt
þu
iafnan
gera.
þa
eina
telia
þina
lifdaga.
er
þu
þionar
til
eilifis
ku: "æilifs" b,c
fagnað-
þar.
þui
at
dauðar
ero
þær
allar
dagar
yh: y.h. ku: "stundir" b,c
er
i
dauðlegom
verkkom
ero
nøyttar
fagrllega
ku: karolingisk "f"
mæler
postolenn.
af
þvi likv
efnv.ku: "efni" b,c
með
þessom
orðom.
til
þeirra
er
sitt
lif
hava
betrat.
þer
varot
þrælar
syndarennar.
vndir
hennar
anauðar oke.
en
nv
ero
þer
frialser.
er
ku: "þer" tilf. b,c
þioneð
vndir
rettende.
oc
firir
þui
at
þer
eroð
nv
frialser.
af
syndinni.
þa
ero
þer
nvdir
ku: "nu undir" b,c
guðs
þionastu
með
ambun
eilifs
fagnaðar.
Iosaphat
sagðe
með
þui
at
þetta
veraldlegt
lif.
er
ku: "oc" b,c
stundlegt.
ma
eigi
heita
lif.
oc
ku: "eigi" b,c
man
þa
oc
þesse
stundlegr
dauði.
mega
dauði
heita.
Barlaam
svaraðe.
vruglega
skil
ec
þat.
þui
at
ec
ræðomzt
eigi
þenna
dauða.
at
ku: "ær stundligr er þa kalla ec þetta æigi dauða" b,c
af
þui
at
ef
ec
verðr
tekinn
a
þeim
vegh
ur: "i" u.r. etter "h"
er
ec
vil
guði
þiona.
þa
virðizt
mer
þat
helldr
vera
ein
skom
ku: "heímkomin" b, "komin" c
leið
fra
dauða.
oc
til
lifs.
oc
allzkostar
betra
lif.
en
þetta
er.
þvi
at
siafr
guðs
sunr
hevir
i
ser
folget.
sinum
hælgum
monnum
til
v endilegrar
sælo.
af
þessom
dømom
mæler
postolenn
þa
er
hann
sagðe
sua.
Ver
er
syngumzt.ku: "þyngiomz" b,c, jfr. latin "ingemiscimus gravati"
af
þessarre
byrði.
af
þui
at
ver
vilium.
eigi
vera
nøkter.
eða
af-
klædder.
nema
helldr
val
klæðazt
at
af
varom
fagrum
klæðna bunaðe.
hyliazt
oc
felazt.ku: "hyliz oc feliz" b,c
þat
sem
dauðlegt
er
með
oss.
oc
enn
mæltte
hann
sua.
hueR
skal
mik
frælsa
veslan
mann.
or
myrkua stofu
þessa
lifs.
hann
sagðe
oc
þetta.
ec
fysumzt
at
høyra.ku: "deyia" b,c
oc
vera
með
kristi.
Nu
þo
at
ec
se
minnztr
af
þeim.
er
guði
þiona.
þa
ottomzt
eigi
þenna
dauða.
eigi
ræðomzt
oc
ogner
faður
þins.
þvi
at
vrædr
kom
ec
hingat.
til
þess
at
syna
þer
sannan
veg
urugs
lifs.
allgorlla
vissa
ec
aðr.
at
hann
verðr.
minnar
hingat komo
vaR.
þo
at
hann.
late
mik.
með
vtalulegom
pinslum
til
dauða
døma.
En
ec
ræðomzt
þann.
er
sva
mælltte.
ottazt
ku: "Ottiz" b,c
eigi
þann
er
drepa
ma
likam
yðan.
nema
þann
helldr.
er
bæðe
ma
drepa
líkamenn.
oc
sva
kasta
salenne
i
pins-
lir
Þesse
freisti
quað.
Josaphat.
er
erveð.ku: "oc ærfiþi" b,c
er
þer
þolet.
firir
sakar
staðfestu.
þessarrar
truar.
lizt
mer
miok
sva
meiri.
en
mannlegre
nauturv
høve.
sæler
ero
þer.
er
sva
drengilegan
oc
mannlegan.
vilia
havet.
til.
at
þiona
guði.
með
sva
mykylli
einorð.
Nv
seg
mer
sannlega
huaðen
fae
þer
føzlo.
eða
hueR
fær
yðr.
klæðe.
eða
annat
þat
sem
þer
þurvít.
sva
fiarre
sem
þer
buít
aðrum
monnum.
i
øyði markum
seg
mer
þetta
sannlega.
Barlaam
svaraðe.
vist
var
oc
føzla.
er
af
þui
er
vex
i
hia
oss.
i
morkenne.
avoxtr
viðar.
er
ku: "oc" b,c
þau
gros
er
vaxa
a
iorðu
i
hia
oss
Engi
þrætter
þar
við
annan.
til
matar
eða
klæða.
þui
at
allum
er
iam-
heimil.
su
føzla
sem
til
er.
Oc
þvi
samnar
engi
meirv
ku: "meiri" b, "mæra" c
saman.
en
hann
etr
eptir.
En
ef
nokkor
guðs
vinr
senndir
oss
brauð
með
almoso
sinní
þa
taku
mer
yh: "vi" + "m" m.y.h.?
með.
oc
skiptum
sem
iafnazt.
En
klæðna bunaðr
vaR
er
þik
forvitnar
at
vita.
þa
er
sumr
vllklæðe.
en
sumr
harklæðe.
sa
er
oc
sumr
er
goR
er
or
skinnum.
oc
af
huðum.
er
helldr
pina
likamenn
en
pryða.
slikr
er
vaR
bunaðr.
bæðe
vetr
oc
sumar.
eigi
skiptum
ver
oc
fyR
en
sa
er
fuinn.
oc
sialfr
fellr
af
oss.
oc
oflum
oss
siðan
sialver
annarss
Þa
svaraðe.
Josaphat.
oc
spurði
hvaðan
kom
þer
þesse
bunaðr.
er
nv
hevir
þu.
Barlaam
svaraðe.
ec
tok
þesse
klæðe
af
einum
vin
minum.
at
lane.
þa
er
ec
var
a
veg
til
þin.
þvi
at
eigi
samde
mer.
með
slikum
bunaðe.
firir
þik
at
gannga.
sem
minn
er
vannde
til.
oc
liktumzt
ec
i
þesso
einvm
manne.
er
atte
einn
frennda
her tekinn.
af
sinum
vuinum.
oc
villdi
þo
frialsa
hann
þaðan.
hann
skiptti
firir
þvi
klæðom
sinum.
oc
bunaðe.
oc
for
i
bunað
vuina
sinna.
oc
for
siðan
i
þeirra
lannd.
oc
þoldde
margskonar
erveðe
glaðlega.
oc
fek
sua
sinn
frenndda
læystan.
með
þema
sama
hætte
sem
ec
høyrða
sagt.
fra
þer
oc
þinv
atæve
þa
kom
ec
hingat.
at
saa.
i.
briott
ku: "briosti" b,c
þer.
guðlega
trv.
oc
løysa
þik.
or
vallde
ovina
þinna.
Nv
hevi
ec
gort
sva
mykyt
at.
sem.
Guð
lavaðe
ku: "lofaði" b,c
mer.
synnt
þer
sannan
guð.
oc
kennt
þer
hæga
tru.
eptir
þvi
sem
guðs
postolar.
predikaðu
oc
talddu.
firir
oss.
með
huerssu
myklum
harska.
er
heimr
þesse
stendr.
oc
hueria
ambun
oc
staflaun.ku: "oc starflaun" c, vantar b
er
fa
goðer
oc
illir.
Nu
høver
mer
heðan
af.
heim
at
fara
oc
þema
bunaðe
brott
at
kasta.
oc
minn
ku: her vantar 1 blad, jfr. 7.4
er
þeir
hava
i
staðfastre
trv
til
himneskrar
erfðar
sva
sem
einn hueR
sa
er
iafnan
er
fullr.
af
fee
oc
fagnaðe.
oc
þykkyzt
allt
eiga.
oc
a
þo
allzekki.
þessa
heims.
en
þeir
er
engo
syta.
oc
liva
þo
firir
vttan
alla
afund.
þa
kalla
ec
sannlega
þa
rikare.ku: "þær rikari" b, jfr. latin "ditiores te"
oc
auðgare.
oc
huerium.
kononge
iarðeskom
sælle.
En
með
guðs
giof
oc
andlegre
firir ætlan.
þa
skallt
þu
verða
rikr.
af
þessom
auðøvom.
þvi
at
þesse
er
sonn.
oc
vrug
fehirðzla.
En
stundlegr
rikdomr.
spillir
meir
sinum
vínum
en
bøter.
oc
ma
þat
firir
þui.
sannlega
kalla
fatøkt.
Nu
ef
ec
tek
þann
vuín.
er
brøðr
minir
hava
aðr
troðet
til
dauða
vndir
fotom
ser.
nøre
ec
hann
oc
grøðe
i
skauti
mer.
ef
ec
tek
auðøve
af
þer.
oc
føre
ec
heim
til
brøðra
minna.
þa
flyt
ec
sannan
vuín
oc
andskota.
með
mer.
þeim
til
bardaga.
vili
eigi
guð
þat
Nu
með
hinum
sama
hætte.
er
oc
vm
klæðna bunað.
ef
førezt
maðr
or
synnda livi.
oc
fer
i
nyan
bunað.
klæðezt
með
hins
mildda
crist
boðorðom.
oc
hælgum
verkkum
þvi likazt
sem
maðr.
kaste
af
ser
ku: "uberiligum saurklæðum oc tekr yfir hann" tilf. b
þann
bunað.
er
allavega
hylr
hann
með
sømdar bunaðe.
oc
skynsemdar-
klæðom.
Huerssu
skyllda
ec
þa
føra
brøðrom
mínum.
þann
bunað
er
huernnveg.
er
leiðilegr.
er
maðr
ma
til
sia.
ef
ec
føre
þeim
er
aðr
þykkiazt
hava
øret.
þat
nokkot
er
minkka
þykkir
þeirra
gleði
þa
man
þeim
sua
virðazt.
sem
helldr
þuerre
gleði
þeirra
en
aukazt.ku: "aukiz" b
ger
helldr
sua.
gef
þeim
firir
guðs
saker.
er
þurfa
þykkiazt
þat
sem
þu
hevir
mer
oc
þeim
ætlat.
oc
fær
þu
sua
bazt
þín
fong.
oc
fiarlut
statt.
þa
mannt
þu
diarflega
fram ganga.
með
vapna bunaðe
andlegom.
með
þeirri
bryniv
er
hylr
þik.
oc
alla
þina
limi.
firir
hinum
grimazta
andskota.
sva
setr
þu
oc.
a.
hafuð
þer.
heilsu hialm.
føtr
þina
skaur
ku: "skuar" b
þu.
oc
byr
i
mote gangu
friðsemdar.
oc
fagnaðar
En
firir
þik
setr
þu
skiolld
truarennar.
þu
ber
i
henndi
þer
andlegt
suerð.
þat
er
guðs
orð
vruglegt.
mote
þinum
vuínum
siðan
mannt
þu
diarflega.
til
bardaga
ganga.
þvi
at
iam skiott.
sem
vuinr
þinn
seer
at
þu
ertt.
sva
varðr.
oc
vapnaðr
með
þessom
bunaðe.
þa
flyr
hann
iam-
skiott.
oc
verðr
hans
mote staða
at
allz
engo.
En
þu
oðlazt
með
sigrínum.
sømdar sæte
oc
corono
a
høgre
honnd
herra
oc
hofðíngia
allra
kononga.
Með
slikum
kenníngum.
oc
heilsamlegom
fortalum
lærðe.
Barlaam.
konongs
sun.
oc
bauð
honom
at
buazt.
til
viðr taku.
heilagrar
skírnar.
með
fastum.
oc
hælgu
bøna hallde.
oc
var
með
honom
nokkora
daga.
oc
kom
iðulega
til
hans.
oc
endrnyaðe
iafnam
guðspiall.
firir
honom
oc
kenningar
postola.
oc
heilagra
propheta.
þvi
at
guð
hafðe
frammarllega
kennt
honom.
með
sua
fullkomenne
gnott
at
huarttvegia.
logh mal
nytt
oc
forntt.
þa
var
honom
kunnigt.
með
guðlegre
skilníng
oc
heilags
annda
birting
Þann
dagh
er.
Josaphat
skylldi
vera
skirðr.
þa
hof
barlaam.
røðo
sina.
til
hanns
með
þessom
hætte.
Nv
ku: "scalltu taka við iesu krist marki. oc geraz guðs son. oc bua i herbergi briosti þer hælags anða. Nu" tilf. b
skal
ur: "l" u.r. etter "l"
þu
trva
a
guð
faður
vgetinn.
oc
svn
oc
a
hinn
hælga
anndda.
einn
guð
i
þríníngu.
með
þrimr
skilningum
þu
skallt
trua
a
guð
einn
faður
oc
a
hans
hinn
sæla
svn
eingetinn.
iesum
krist.
sannan
guð
oc
mann.
af
honom
guði
getinn.
firir
allar
allder.
af
blæzaðum
feðr.
blæzaðr
sunr.
af
sannre
lifs æð.
sem
ku: "sann" b
lifs kellda.
oc
ku: "af" tilf. b
krapte.
faður
oc
sunar.
birttizt
mattr
oc
liome
dyrðarennar.
oc
þat
hitt
mattolega
orð.
er
með
guði
var.
oc
er
firir
þui.ku: vantar b
vttan
vpp haf.
oc
on
niðr lags
er
alla
luti
gerði.
með
hælgum
feðr
synilega
oc
vsynilega.
þu
skaltt
oc
trua.
a
hinn
hælga
annda.
faður
oc
sunar
fullkomenn
guð
er
lifgar
oc
grøðer.
alla
luti.
oc
gefr
alla
heilsu.
oc
hælgan.
allt
megandde
með
sinum
vilia.
Með
þessom
hætte
skallt
þu
lova.
oc
til biðia.
oc
skilia.
faður
oc
sun
oc
hælgan
annda
i
þrimr
skilningum.
huernn
viðr
sik.
oc
þo
einn
i
mætte.
guðlegs
velldíss
þui
at
einn
er
allra
þeirra
guðdomr
oc
nattura.
ein
dyrð.
oc
riki.
eínn
mattr
oc
kraptr.
baðer
ero
þeir
af
hælgum
feðr.
sunr
oc
heilagr
annde.
feðr
er
þat
eiginlegt.
at
vera
ku: "ogetinn. Syni er þat æiginlict at vera" tilf. b
getenn.
hælgum
annda
er
þat
eiginleg.
at
koma
af
huarom tueggia.
feðr
oc
syni.
En
i
rettre
trv
þa
er
faðer
oc
sunr
i
ollum
lutum
með
þeirri
grein
oc
skilning.
er
aðr
sagða
ec
þer.
En
guðs
sunr
heilagr.
oc
blæzaðr.
steig
til
iarðrikiss.
or
himna dyrð.
firir
varar
saker.
með
faður
boðe.
oc
heilax
anndda
samþykt.
on
mannlegs
getna-
ðar
let
berazt
af
varre
fru
hinni
hælgu
mariu.
getazt
af
hinum
hælga
annda.ul: u.l. av siste "a"
full komen
guð.
oc
sannr
maðr.
þessa
luti
skallt
þu
alla
vruglega
trua.
En
þat
er
vmattolegt.
at
spyria.
eða
at
segia.
með
huerium
hætte.
guðs
sunr.
lagðe
ku: "lægði" b
sinn
guðdom.
oc
tok
a
sik
firir
varar
saker.
dauðlegan
manndom
Hatt
þessarrar
miskunnar giævar
vitum
ver
eigi.
oc
eigi
høver
oss.
vm
at
røða.
þat
skallt
þu
trva.
at
guðs
sunr
tok
alla
mannlega
naturu.
a
sik.
fyrir
vttan
synd
hungr
oc
þosta.
vas
oc
erveðe.
oc
freistni.
frost
oc
hita.
oc
vm
siðir
með
sialfs
sins
vilia.
døydr
oc
drepenn.
oc
kross festr.
þaðan
var
hann
i
grof
lagðr.
En
guðdomr
hanns
er
alldrigi
ma
døya.
var.
oc.
er
iafnan
vskaddr.
firir
vttan
alla
pinsl.
með
sínum
mætte.
reisti
vpp
dauðlegan
likam
varnn.
fyrst
i
guðs
syn
ku: "syni" b
oc
siðan
margum
adrum
guðs
vínum.
þeirra
sem
guðs
boðorða
giæta.
með
goðo
liui
Með
þesso
skallt
þu
trua.
at
þeir
aller.
er
i
syndum
liva.
oc
sva
ve-
ða ku: "uerða" b
teknir.
oc
on
þessarrar
truar.
ero
vndan skildir.
þessarre
vpprisu.
her
með
skalt
þu
trua
eina
skirnn
af
vatne.
oc
hælgum
yh: "g" og "m" m.y.h. rf: "gum" + "?"
annda.
i
aflausn
synnda.
þu
skalt
oc
trua.
at
hann
gaf
sitt
blæzat
holld
oc
bloð.
lære sueinum
sinum.
oc
þeir
siðan
oss
er
truír
erom.
oc
þat
sama
skal
oss.
fra
pinslum
leiða.
oc
løysa.
ef
ver
erom
i
rettre
iðran
teknir
firir
virðingar
saker.
oc
hans
hinnar
hælgu
pínslar.
þv
skallt
lova
oc
luta
oc
til biðia.
heilags
kross marks.
er
hann
gaf
oss
til
vernndar.
oc
varðveizlu
þvi
at
þegar
er
ku: langskafta "r"
fiandenn.
litr
þetta
mark.
mote
ser
gortt.
þa
flyr
hann
oc
firizt.
þui
at
hans
mattr
er
með
allzengo.
verðr.
a
mote
markke
hins
hælga
kross.
i
þessarre
tru
skallt
þu
skirrazt.
oc
varra
boðorða
giæta.
firir
vttan
alla
villu.
þui
at
þessor
er
sonn
oc
fullkomen.
røyn.ku: "ræynd" b
oc
provað
oc
rannzakað.
með
skymsamu
ku: "skynsomo" b
atygli.
af
henndi
heilagra
feðra
varra.
þeirra
er
giæzlo
oc
skipan.
skulu
firir
oss
hava
til
full-
komenns
fagnaðar.
Sem
Barlaam.
hafðe
þetta
røt
oc
hina
hælgu
tru
firir
honom
røtt.
þa
skirði
hann
Josaphat
i
nafne
faður
oc
sunar.
oc
heilags
annda.
með
allu
fullkomno
embette
i
eínní
fagre
kelldu.
er
var
i
gras-
garðe
hans.
oc
kom
þegar
miskunn
heilags
annda
yuir
hann.
Siðan
foro
þeir
heim.
til
herbyrgis.
oc
song
þa.
balaam.
eina
løynílega
messo.
oc
gaf
siðan.
Josapha
heilaga
þionastu.
holld
oc
bloð.
varss
herra.
oc
var
þa
gøysi
feginn.
oc
lovaðe
guð
oc
mælltte.
Barlaam.
þa
við
Josaphat.
oc
sagðe.
blezaðr
se
þu
ur: u.l. "faðer" u.r.
faðer
varss
herra
iesu
krist/
.
oc
ku: "er" b
með
sinni
myklu
miskunn
endr gat
þik.
til
lifs vonar.
oc
til
erfðar.
oc
þeirrar
sølo
ku: "sælu" b
er
iafnan
stenndr.
með
bloma
oc
sømd
vskaddre
i
himínriki.
með
heilagre
þríníng.
J
dagh
hevir
guð.
frælst
þik.
oc
løyst
af
synddinni.
oc
gortt
þik
auðgan
ku: "anauðgan" b, jfr. latin "servus autem factus deo"
vndir
sitt
valld.
oc
firir
þui
minn
hinn
kiære
sunr.
giæt
nv
val
til
með
skunnda
oc
skynsemd
at
eigi
faezt
flekkar
heðan
i
fra.
a
þínní
reíní
tru.
oc
ger
goðan
grundvoll
lifs
þins
með
staðfastre
tru.
kasta
brott
allre
illzku.
hins
fyrra
lifs.
er
blekkir.
oc
vil.
oc
villir
huernn
er
fylgir.
Nu
með
þui.
at
þu
ertt.
a
skynsemdarueg.rf: "u" + "g"
þa
fylg
val
þuí
liose.
er
þik
leiðir
með
skynsemd
til
søm-
dar.
oc
haf
iafnan
fremdar bunað.
til
hernneskiv
trausta
tru.
oc
reina
samvizsku.
rettvisi
oc.
milldleik.
kiærleik.
oc
litilæte.
þolenmøðe.
oc
hofsemd.
Með
þessom
lutum
skallt
þu
oðlazt.
þa
sømd
oc
sælo.
er
nv
ertt
þu
til kallaðr.
at
ku: "þu" tilf. b
firrizt
oc
forðezt
alla
munhugðlega.
lostasemi.
eigi
at
eins
i
verkum.
nema
iamval
i
vnytum
hugrenningum.
þvi
at
rangar
hughrennínngar.
auka
sva.
með
mann-
nenom.
pinsla giælld.
sem
hæilogh
ku: "o" har hale under linja
hugrenninng.
visar
mannenom
til
korono
oc
sømdar.
þar
at
eins
trvum
ver
vera
herbyrgi.
heilaghs
anndda.
sem
hann
finnr
hiartta
með
reinv
hugskote.
þvi
at
sva
sem
bíí
rf: + "þu" ku: "by" b
flyr
røyk.
sva
firrizt
heilagr
annde.
vreinnt
hugskot.
oc
firir
þui
giæt
til
val.
með
allum
mætte
þinum
oc
hugrenníngum.
Oc
haf
i
hug
þer
heilsu rað.
með
heilu
hugskote.
oc
bu
sua
herbyrgi
hælgum
anndda
i
hiartta
þinv.
oc
lat
alldriga
groa
ne
rotfesta
nokkot
ur: "nokkot" u.r.
vnytt
með
þer.
þui
at
þungare
verðr.
vpp
at
røyua.
þær
rætr
ku: slik også b
oc
tægr
er
valld.
hava
til
at
greínazt.
oc
vaxa
viða.
þuí
verða
opt
oc
storar
syndir.
at
eigi
verðr
varazt.
oc
viðr seet.
hinum
smærrom.
eigi
þvi
vliktt.
sem
maðr
hevir
sma
sar.
oc
þykkir
vera
litils
vm
vert.
oc
gar
eigi
at
geita.ol: "i" o.l. ku: "geta" b
þau
kunnv
optr
at
funa.
oc
døyna.
sva
verðr
oc
með
salenne.
er
gløymir
smasyndum.
er
optlega
gerazt.
þa
verðr
þvi
minnr
viðr seet.
at
auka
større
afbrigði.
oc
ef
maðr
dregr
i
veniv.
þa
er
þui likazt.
sem
svin
velltizt
i
sauri.
vesall
maðr
sa
ku: tilf. i margen
er
venst
ku: "uefz" b, jfr. latin "detenta"
i
syndum.
þa
verðr
sva
samdauna.
at
eiki
kennir
knyk
helldr
gleztt
hann.
oc
fagnar
sinni
farssælo.ku: "folsco" b
sva
sem
hann
have
nokkon
nyan
fagnað
fengit.
En
þo
vm
siðir
vikzt
ku: "uitkiz" b, jfr. latin "resipiscens"
hann
viðr.
til
aflaz
oc
yuir bota.
þa
verðr
þui
at
eíns
bøtt.
at
þar
fylgi
mykyt
starf
oc
trege.
oc
margskyns
meinlæte
með
milldum
tarom.
oc
firir
þvi
fiR
þik
æ
sem
mest.
bæðe
fra
illum
verkum.
oc
vreinum
vilia.
Oc
haf
i
veniv
þinni.
gott
hugskot
með
hueriv
goðo
verkki.
þo
at
þv
gerer
fyrst
litit.
oc
gott.
oc
þo
með
goðom
vilia.
þa
þykkir
þer
þvi
minna
firir.
er
lengr
er.
at
veníazt
þuí.
er
nytt
er.
þat
verðr
huerium
lettazt.
at
vinna
er
vanaztr
er.
oc
hellzt
visar
honom
til
hugr
hans
sialfs
til
Sva
sagðe
mer
einn
vínr
minn.
er
giærnna
gerði
gott
þa
er
ec
tok
fullkomlega.
guð
at
ælska.
með
staðfasto
rf: "o" + "u"? ku: "staðfestu" b
hiartta
mins.
oc
villda
ec
stundum
þo
letta
nokkot
sva.
er
mer
þotte
þungt
vera.
oc
firir
þui
fek
ec
skilt.
af
þessom
lutum
allum
at
i
sialfra
varra
valldde
er
gott
at
gera.
oc
syndum
at
hafna
En
þeim
er
æ
leggia
sik
vndir
synndina.
oc
lata
þegar
eptir
hallazt.
er
hegomleg
heimska
kømr
þeim
i
hug.
oc
hava
enga
meirí
staðfestu.
i
mote-
staðum.
þa
verða
þeir
bratt
i
syndum
rotfaster.
oc
er
þa
meira
firir
við
at
skiliazt.
Nu
ert
þu
með
guðs
miskunn.
val
fra
villu
fræstr
oc
allavega
skryðr.
með
heilax
annda
bunaðe.
oc
giæt
firir
þui
vanndlega.
allz
þins
atævess.
oc
fel
þik
allan
vnndir
guðs
giæzlo
Ef
einn hueR
skynsamr
maðr.
þionar
iarðeskom
kononge.
oc
finna
þat
aðrer
menn.
at
hann
er
konongenom
kiær.
oc
i
raðom
heimilegr
þa
mæla
sva
aller.
at
sa
er
sæll
er
slika
gipttu
fær.
huat
venter
þik
meðan.
huerssu
full-
komenn
þeim
verðr
fagnaðrenn.
er
þat
þiggia.
at
sialfum
guði
skalv
ku: "skyli" b
vera
kiærer.
oc
þeirra.
bøner
skalu
firir
hanS
yh: "a" og "S" m.y.h. rf: "anS" + "onom"?
auglit
koma.
þui
at
af
þeirri
hínní
heitv
ast
oc
skirv
yh: "irv" m.y.h.?
hiartta.
er
þeir
hava
til
sins
heRa
þa
firir lita
þeir.
þat
allt
er
lystilegt
er.
i
þessom
heimi.
oc
bva
sitt
akall
með
mykum
otta
oc
ræzlo.
til
guðs.
firir
hans
mykla
vallz
saker
oc
rettdømes
oc
ero
iafnan
með
mykylli
ælsku.
oc
kærlleik.
i
astundan
hans
miskunnar.
þeirra
bøn
er
sva
biðia.
berstzt
skiott
firir
guðs
auglít.ul: u.l. av "i"
þui likazt
sem
maðr
mæle.
við
vin
sinn.
þvi
at
hann
høyrir.
þa
alla
giærnna.
er
með
reinu
hiartta.
oc
með
rettvisv
hugskote.
biðia
til
hans.
sva
sem
prophetenn
segir.
guðs
augu
ero
iafnan.
yuir
rettvisum
monnum.
oc
hans
øyru
ero
vpp loken
at
høyra
bøner
þeirra.
En
firir
þui
er
sua
sagtt.
at
hælgir
feðr
mego.
með
sinum
bønom
samþykkia
mannen
við
guð.
oc
er
þat
þa
kallat
engla
verk.
oc
verðleiki.
oc
vkominnar
sælo
firir-
birtting.
til
þessarra
luta.
ero
morg
døme.
Josaphat
spurði
ero
nokkor
døme
til
þess.
með
yðr.
at
menn
mege
sliku
trva.
barlaam
ul: u.l. av første "a"
suaraðe.
þau
ero
miok
morg.
en
þo
ero
þessor
ein.
af
þeim
er
ec
skal
nv
seigia
þer
af.
J
borgh
þeirri.
er
antiochia
heitir
var
skipaðr.
með
guðs
forssio.
einn
full-
komenn
fynndr.
mykyls
fiollda.
byskopa
oc
margra
annarra
guðs
vina.
Sem
þeir
sato
a
fiolmennre
stefnv.
þa
kom
fram gangannde
ein
ur: nasalstrek over "n" u.r.
fogr
iungfru.
Af
rf: "f" + "t"
hennar
fegrð
oc
bunaðe.
lystist
allr
vegrenn.
þvi
at
hon
var
oll
buin
með
gulli.
oc
goðom
gimsteinum.
marger
vngir
menn.
fylgðu
henní.
hauvesker
oc
kurtteisir.
er
engi
þottezt
verða
saddr.
af
asyn
hennar
fegrðar.
oc
skínannda
bunaðr.ku: "bunaði" b
er
allavega
sømde
hana
oc
pryddi.
oc
af
ilm
søtra
grasa
er
henní
fylgði.
með
myklum
hegoma.
en
nafn
hennar
var.
pelagia.
firir
bunaðar
sa/
sakar
oc
fegrdar.
var
hon
kallað.
af
ollum
monnum
gimsteinn
borgarennar
Nu
sem
aller
byskopar.
er
saman
sato
litu
hana.
þa
stnerozt
þeir
i
fra
henni.
sem
hinv
leiðilegaztu
ferlliki
En
einn
af
þeim
byskoponom
er
noímus
ku: "nonnuS" b
er
nefndr.
festi
lengi
augu
a
henní.
oc
stnerezt
siðan
til
byskoppanna.
oc
mællte
til
þeirra
með
tarom.
þesse
orð.
Minir
hinir
blæzaðu
brøðr.
þat
ætla
ec
at
þesse
kona.
se
firir
døma
saker.
i
vara
augsin
ku: "augsyn" b
her
komen
i
dagh.
Vitið
þat
sannlega
at
doma degi.
synir
guð
oss
eigi
postola
eða
martyres.
eða
hælga
menn.
aðra
nema
þessa.
hina
samv
kono
þvi
at
allt
þat
er
hon
hevir
heitit
sinum
astar monnum.
þat
hevir
hon
með
allu
kostgiæve
viðr leitat.
at
fullgera
Oc
eptir
þetta
reis
hann
vpp.
oc
gekk
skyndilega
til
kirkkíu.
oc
lagðezt
þegar
til
iarðar.
oc
með
tarom
bað
til.
Guðs.
firir
þessarre
hinni
fatøkre
kono
oc
synndugri.
Minn
heRa
sagðe
hann.
ec
hevi
þer
margu
heitit.
oc
þo
faat
af
halldet.
En
sia
hin
vesla
kona.
hevir
oll
sin
heit
halldet.
við
sina
ælskara.
firir
saker
himsins
ku: "hæimsins" b
hegoma.
A
þeirri
samu
nott
eptir.
þa
birtí
guð
honom
i
søfne
at
sv
hin
synnduga
kona.
af
hanns
bøn
oc
verðleika
skilldi
hialppazt.
honom
synddizt
sem
hon
ku: "hann" b
støðe
firir
allteri.
oc
buín
ku: "buinn" b
til
at
syngia
messo.
oc
þui
nest
þotte
honom.
sem
ein
suortt
dufua
flygi
fram
firir
anndlit
honom.
oc
blakraðe
þar
lengi
aptr
oc
fram.
oc
vm
siðir
þotte
honom.
sem
hann
gripi
hana.
með
henndi
sinni.
oc
kastaðe
henní
niðr.
i
brunn
nokkon.
oc
þegar
vonom
braðare.
kom
hon
vpp
huitare.
en
stnior.
oc
flaug
fagrllega
vpp
til
himinsrikis.
En
þegar
sem
hann
vaknaðe
þa
hugleiddi
hann
draum
sinn.
En
vm
morgonenn
eptir.
þa
bauð
erkkibyskop.
sa
er
firir.
adrum
byskopom
var
at
nomínís
ku: "NonnuS" b
byskop.
skylldi
messo
syngia.
oc
predica
firir
folkkeno.
Nu
sem
hann
talaðe.
þa
var
su
hin
syndduga
kona
þar.
i
millum
annarra
manna.
oc
með
guðs
giof.
þa
skipttí
hon
hiartta
sinv.
a
betri
leið.
oc
harmaðe
miok
syndir
sinar
með
margum
tarom.
oc
sitt
hitt
liota
lif.
Sem
loket
var
messonne.
þa
gek
byskop
heim
til
herbyrgis
sins.
þui
nest
skundaðe
sia
hin
synduga
kona.
þingat
sem
byskop
var.
oc
fell
þegar
til
fota
honom.
þvi likazt
sem
hin
fagnaða
ku: "fagnaðar" b
sæla
fru.
maria
magdalena.
firir
sinna
synnda
saker.
fell
oc
til
fota.
varom
lavarðe.
oc
fek
þar
miskum.ku: "miscunn" b
en
þesse
bað
af
byskoppe.
skirnn
oc
fek
þegar.
Epttir
þetta
settizt
byskop
til
borðz.
oc
var
miok
glaðr
oc
allt
hans
samsæte.
af
þessom
nya
fagnaðar atburði.
vm
heilsv
þessarrar.
hinnar
vngu
kono.
oc
i
þeim
sama
tima.
syndizt
vpp
a
husinv.
sialfr
fianndenn.
liotr
oc
ferllegr.
oc
þo
nøkviðr.
oc
øptte
harre
roddu.
kiærannde
til
byskops
Høyr
þu
hinn
bolvaðe.
byskop.
gamul
rytta.
huí
gerer
þu
mer
rangt.
hui
ræner
þu
mik
minv
herfange.
þottezt
þu
eigi
at
gera.
er
þu
stnerer
i
fra
mer.
til
skirnnar.
oc
þins
guðs
truar
i
þinní
forttalu.
fiorom
þushundraðum.
heiðinna
manna.
En
nv
hevir
þu
kipt
i
fra
mer
hinv
kiærazto
kerallde.
er
mer
aflaðe.
huersdaglega.
mykynn
fiollda
manna.
Sa
dagr
se
sannlega.
bolvaðr.
er
þu
værtt
ul: u.l. av "æ" ku: "uart" b
føddr
a.
minn
hinn
meste
andskote.
þvi
a
ku: "at" b
tar
þin
oc
grate.ku: "gratr" b
falla
yh: "lla" m.y.h.
sva
akaflega.
vm
min
herbyrgi
at
þau
grava
giorssamlega
allan
grundvoll
tíl
niðrfallz.
Siðan
mællte
hann
til
kononnar
sialfr.ku: "sialfrar" b
með
þessom
orðom.
ec
hevi
gofgat
þik
með
gulli
oc
silfri.
oc
agiætom
gimsteinum.
oc
margskonar
auðøvom
Oc
marga
vnga
menn
oc
vena.
oc
rika.
hevi
ec
tøykt.
til
astar
við
þik.
Nu
ger
þat
firir
minn
goðvilia
Oc
margskonar
giæver.
er
ec
hevi
þer
gevit.
at
stnuzt
aptr.
til
hins
sama
livis.
oc
hins
fagnaðar.
er
fyR
hofðum
ver.
þessor
orð
fianndans
høyrðu
aller
er
i
hia
varo.
En
byskop
bað
konona
signa
sik.
oc
flyði
iamskiott
fianndenn
i
brott.
Þa
samu
nott
eptir.
kom
enn
fianndenn
til
hennar.
oc
vaktte
hana
vpp.
oc
het
henni
vtalulegom
auðøvom.
ef
hon
villdi
aptr
til
hans
vilia
venddn.ku: "vænda" b
En
hon
kallaðe
iafm-
skiott
a
krist.
oc
signaðe
sik.
með
hins
hælga
kross markke.
oc
ellttí
sva
i
brott
andskotan
i
fra
ser.
Oc
a
hinum
attannda
degi
eptir
þetta.
þa
kastaðe
hon
brott.
kuenn mannz bunaðe.
oc
tok
vpp
karllmanz klæðe
løynilega.
oc
for
siðan
til
iorssala lanndz.
oc
gerðizt
einseto maðr.
i
fialle
þui
er
heitir
mons oloveti.ku: "oliueti" b
kona
sv
er
fostrmoðer
hennar
var.
sem
hon
saknaðe
hennar.
þa
syrgði
hon
miok
þui
at
hon
ottaðezt
miok.
at
hon
mynddi.
til
einnar huerrar.
fyrri.
villu
stnuazt.
En.
byskop
huggaða
hana.
oc
sagðe
at
hon
myndi.
hinn
haglegazta
kost
af
sinum
raðom
koset
af.ku: "hafa" b
Nokkoro
ku: "NoccoRi" b
stundu
liðínní.
for
kapaleinn.
þess
hins
sama
byskops.
til
iorssala lanndz.
oc
fann
hana
i
þui
sama
fialle
ínní byrgða
En
þegar
sem
hon
leit
hann.
þa
kenddi
hon
hann
gorlla.
en
hann
kenndi
hana
varlla.
þvi
at
syn
andlizt
ku: "andlitz" b
hennar.
var
nv
miok
folnað
af
þui
sem
veret
hafðe.
þvi
at
myklar
fastur.
oc
vakur
iðulegar.
hafðu
gortt
hana
miok
skarppa.
oc
bleika.
oc
at
flestom
lutum
miok
farnna.
Nu
meðan
þesse
prestr
dualldezt
þar.
þa
anndaðezt
hon
Miok
sua
sem
likit
var
þuegít.
er
aller
hugðu
karllmann
vera.
af
hinv
harðaðzta
livi.
er
hon
hafðe
haftt.
þa
fannzt
kuennmannz
lik
þar.
oc
sagðe
sa
hinn
same
prestr.
alla
atburði
vm
hennar
hag.
huerssu
er
guð.
hafðe
með
bøn.
oc
verðleikum.
hins
hælga
nomínís
ku: "nonni" b
byskops.
með
hans
traustum.
atrunaðe
frest
ku: "frelst" b
hana.
oc
løyst
fra
fianndans
vallde.
oc
hans
hinum
grimaztum
pinslar ellddi
þvi
nest
toko
þeir
byskopar
er
þar
varo.
munkar
oc
lærðer
menn.
oc
allt
folk.
at
dyrkka.
oc
at
lova.
þann
lað-
varð.ru: "lavarð" r.u. ku: sekvensen vantar b
oc
herra
er
giærnna
løysir.
þa
alla.
sem
til
hans
vilia
kalla.
En
þeirra
heilagra
manna
bøn
oc.
verðleikar.
er
sva
frammarllega.
biðia.
oc
þiggia
af
guði.
þat
sem
aðrum
verðr
til
lausnar.
oc
lifs heilsu.
mego
sannlega
heita
firir birtting
vkom-
mens
fagnaðar.
Eigi
ero
þeir.
þo
aller.
er
slikan
fagnað
þiggia.
af
guði.
nema
þeir
einir.
er
guði
þykkyr
ku: "þickia" b
verðugt
ul: u.l. av "t" rf: "t" + "r" ku: "uerþir" b
vera.
oc
honom
þiona
af
allu
hiartta
likare.
engla-
livi.
með
reinv
hugskote.
oc
allzskyns
staðfastre
til stunndan.
leita
þu
nv
við
sløglega.
oc
freista
at
fa.
verðleika
þessarra
giæva.
þui
litit
er
honom
firir.
at
hevia
þik.
fra
heiminum
til
himín rikiss.
oc
reirnssa
ku: "ræinsa" b
firir
þui
vandlega.
alla
metferð
þina
af
ollu
þui.
er
þu
uenter
at
guði
se
gagnstalegt.ku: "gagnstaðligt" b
bæðe
hiartta
oc
hugskot
Oc
bu
allt
þitt
atæue.
reinlega
með
vitrllegom
verkum.
at
með
þer
finnízt
oc
synizt.
reinnt
herbyrgi
hælgum
anndda
i
at
bua
Rek
æ
or
hiartta
þínu.
reiði
oc
illvilia.
þui
at
þesser
lutir.
firra
eins
mest.
mannzens
bøn
guðs
augliti.
Oc
ver
firir
þui
allum
miskunnsamr.
er
við
þik
misgera.
Ger
af
almosom.
oc
iðulegom
miskunnar-
giofum.
bøn
þínní
venge.
til
vpp stigningar.
firir
guðs
auglit.
með
rinnandum
tarom.
heitrar
astar.
þa
matt
þu
val
mæla
sua.
sem
hinn
hælge.
dauid.
konongr.
sagðe
þo
at
hann
være
mattogr
Oc
firir
marga
luti
skipaðr.
þa
reinsaðe
hann
þo.
skynsamlega
samvizsku
sina
þe
ul: u.l. av "e" ku: "þa" b
er
hann
mællte
sua.
Herra
minn
ec
hata
iafnan
illzsku.
oc
vanvirði
ec
En
loghmal
þitt
lova
ec.
oc
ælska
ec
Sala
min
fyzict
ku: "fysiz" b
iafnan.
at
fullgera
boð
þitt.
oc
ælska
þik
ku: "þat" b
með
akefð.
firir
þui
skunndi
bøn
min.
firir
auglit
þitt.
Oc
gef
mer
skilníng.
eptir
þui
sem
þu.
hevir
þínum
uínum
firirheitit.
Ef
þu
flytr
með
þessom
hætte.
bøn
þina.
þa
ertt
þu
sæll.
Oc
suarar
guð
þer
i
kalle
þinu.
Ec
em
her
i
hia
þer.
vtaluleg
døme
finnazt
ku: karolingisk "f"
til
þess.
at
þeir
heilgir
menn.
er
með
skilum
vilia
bua.
sitt
akall
til
guðs.
þiggia
miok
sua.
þat
allt
er
þeir
biðia.
þo
at
mannum
þykky
þat
vmattolegt
vera.
Hinn
vngi
Josapat.
bað
þa
balaam.
at
hann
skylldi
enn
nokkor
døme
segia
honom.
þau
sem
gleðia
mætte
hug
hans.
oc
staðfesta
vilia
hans
til
vrugrar
truar.
Þa
suaraðe.
Barlaam.
til
þess
hevi
ec
øren
efni.
oc
fullkomenn
vilia
at
þu
megir
þui
ollu
betr
skilia.
at
falslaus
er
fortala
mín.
oc
til
rettrar
aminningar
heilsu vegar.
kona
nokkor
syndizt.
allzskostar
vraðvond.
oc
miok
fræg.
af
þui
flesto.
er
vanvit
ku: kan også lesast "vanvtt", "fanytt" b
er.
af
hennar
fegrd
oc
ast.
er
hon
hafðe
til
heimsins
hegoma.
Hana
ælskaðu
marger
en
hon
syniaða
ku: "syniaði" b
fam
síns
vilia.
af
sinni
villu.
varð
hon
miok
við fræg.
oc
vm
siðir.
spurði
þetta
einn
guðs
vínr
er
nefndr
er
pafnucius.ku: karolingisk "f", "pafhmitius" b
hann
syrgði
miok.
af
tion
oc
tapan.
þessarrar
veslu
kono.
oc
þui
freistaðe
hann
at
friælsa
hana.
af
þessom
dauðlegom.
synnda bondum.
með
þessom
hætte
hann
skiptti.
sinum
reinliviss-
bunaðe.
oc
tok
skrautlga
gangueriv
Oc
allzskonar
glæselega.
Oc
kom
til
hennar
með
þessom
hætte.
oc
let
sem
þat
være
hans
ærende.
at
hava
sinn
vilia
með
henni.
En
hon
er
iafnan
hafðe
ollum.
ein
suor
buit.
leiddi
hann
þegar
til
herbyrgiss
sins.
oc
synnd
ku: "syndi" b
honom
fagra
rekkiv.
En
hann
quaðzt
vilia
hava
løynilega
herbyrgi.
oc
þui
nest
synndi
hon
honom.
muní
minna
ku: "myrkare" b
herbyrgi.
En
hann
sagðe
ser.
enn
þetta
ofliost
þykkia.
þa
svaraðe
hon.
her
ser
engi
maðr
okra
samvist.
þo
at
þu
skamfyllizt
firir
manna augum.
en
ef
þu
ottazt
nokkot.
Guð.
þa
finnr
þu
engan
þann
stað.
er
þik
mege
fela
eða
firra
hans
asyn
eða
augliti.
Hann
spurði
hana.
trur
þu
a
guð
oc
at
hann
se.
hon
suaraðe.
þui
trui
ec
vist
oc
þa
spurði
hann
hana.
at
ku: "ef" b
hon
tryði
at
himinrike
se.
oc
at
þeim
einum
se
sa
fagnaðr
ætlaðr.
oc
firir buinn.
er
reinlega
þiona
guði.
i
sinv
livi.
eða
ventter
þu
at
nokkot
se
helviti.
er
þeim
er
firir
sina
starflaun
ætlat.
með
pinslum.
er
sina
lifdaga.
leiða
með
illu
livi.
hon
kuazt
þuisa
ollu
trua
sannlega.
Með
þui
sagðe
pafminus.yh: karolingisk "f" m.y.h. ku: "pap?hmitius" b
at
þu
hevir
sannlega
skilning
fengit
til
þessarra
luta.
firir
hui
ber
þu
engan
otta
vm
þítt
mal
þar
sem
þu
hevir
tapat.
með
sialfrar
þinnar
livi.
margs
goðz
mannz
salo.
oc
skallt
þu
giællda
suor
oc
skynsemd.
firir
þa
alla.
er
þer
hava
samþykzt
i
þesso
saurllíui.
Nv
sem
hon
høyrði
þesse
orð.
þa
varð
hon
avar
rygg.
oc
rædd.
oc
skalf
allt
hiartta
hennar.
af
nyfengnom
otta
Oc
fell
þegar
firir
føtr
honom.
með
tarom
oc
gret.
oc
het
þegar
staðfastlega.
at
firir-
lata
allt
sitt
saurlliui.
oc
at
viðr sia
framleiðis.
allauega.
þui
er
gagnstaðlegt
er
guðs
vilia.
En
framleiðis.
fylgia
þui.
sem
guði
se
þekkilegt
Sem
hann
høyrði
þetta.
af
hennar
munni.
þa
varð
hann
miok
feginn.
oc
nefndi
þann
stað
firir
henní
er
þau
skylldu
hittazt.
til
vm ræða
þessa
heilsu raðs.
oc
gek
hann
siðan
i
brott
Eptir
þetta
samnaðe
hon
saman
gull
oc
silfr
með
goðom
gimsteinum
oc
allzskyns
auðøve.
þau
sem
hon
hafðe
aflat.
i
þesso
hinv
aumlego
livi
oc
let
siðan
sueina
oc
møyar
er
henni
þionaðv
flytia
allt
vt
a
mitt
stræte
i
borgenne
oc
kallaðe
þingat
munkinn.
oc
ku: "mikinn" b
fiollda
manna.
oc
settí
siðan
elld
i.
oc
brennddi
allt
saman.
her
eptir
mællte
hon
til
þeirra
manna.
er
i
hia
stoðo.
Hyggið
at
gorssamlega.
með
huerssu
mykylli
akefð.
elldrenn
øyðir.
þessom
auðøvom.
er
ec
aflaða
lengi.
oc
saman-
dro
með
margskyns
vfagrllegom
afla
Oc
þegar
iafnskiott
gek
hon
þaðan
i
fiall
þat.
sem
pasmiscus.ku: "pafhmitius" b
var
i.
oc
skipaðe
hann
henni
siðan.
hia
reinlifum
konom.
hann
fek
henni
litit
hus.
oc
fatøktlegt.
oc
let
føra
henni.
huernn
dagh
lítit
brauð.
oc
vatn.
sem
minnzt
matte
hon
lita
við.
Oc
þa
spurði
hon
hann.
huerssu
er
hon
skylldi
sinni
bøn
bazt
høva
til
guðs
miscunnar.
hann
sagðe
varazt
þu.
oc
hef
eigi
vpp
þinar
hinar
saurgu
henndr.
til
guðs.
er
margfallega
ero
saurgar.ku: "saurgaðar" b
oc
af
synddum
þungar.
eigi
skallt
þu
oc
með
þinum
vreinum
varum.
guðs
nafn
nefna.
er
optt
hava
synazt
ru: "syngazt" r.u. ku: "saurgaz með" b
syndda kossom.
þu
skallt
leggiazt
til
iarðar.
með
þesso
akalle.
þu
skapare
minn.
virzt
at
miskunna
mer.
sem
hon
hafðe.
þria
vetr
þessa
skript
innt.
þa
gek.
pafnucius
ku: "pafhmitius" b
til
fiallz
þess.
er
antíníus.ku: "antonius" b
þionaðe
guði
í.
oc
spurði
hann
at.
huartt
er
þesse
kona.
ma
hiallppazt
eða
eigi.
En
antonius
hafðe
þa
giof.
af
guði
þeget.
at
allt
þat
er
hann
forvitnaðe
at
vita
þa
birtti
guð
honom
berllega.
með
braðom
visendom
.
Þui
nest
kallaðe
antoniuS
til
sin.
lære sueina
sina.
oc
bauð
þeim
ollum.
at
kalla
a
guð
akaflega.
með
fastum.
oc
vakum
oc
bøna hallde.
En
þa
samv
nott
einn
lære suein
hans.
er
paulus
ku: "Simplex" tilf. b
het.
sa
opnazt
himinriki.
oc
leit
hann
þar
eina
rekiu.
alla
af
gulli
gorva.
setta
með
hinum
agiætaztum
gimsteinum.
af
þeirra
hinum
mykla
biattleik.ku: "biartleic" b
lysti
allt
herbyrgit.
En
til
vaðveizlu
ku: "varðvæizlo" b
rekkunnar.
varo
settar
sømelegar
møyar
allar
val
bunar
Oc
þa
sagðe
paulus.
at
þesse
rekia
myndi
ætlað
vera
antoni
heRa
hans
er
hann
hugði
hælgaztan
mann
vera.
þa
suaraðu
møyarnar.
eigi
er
þesse
antonis
ku: "Antonius" b
rekkia.
helldr
er
hon
ætlað
thaide.
er
skommu
var
ein
vand
oraða kona.
en
nv
af
sinní
iðran
er
hon
crist
vnnasta.
guðs
sunar.
Sem
paulus
vaknaðe.
þa
synndi
hann
sina
vitran
allum
brøðrom
Oc
þeir
lofaðu
aller
guðs
nafn.
virðulega.
pasnucius
ku: "nu" kan også lesast som "mi", "Pafhmitius" b
for
heim
aptr
til
hennar.
oc
sagðe
henni
sannlega.
at
syndir
hennar
varo
henni
allar
firir-
gefnar.
oc
lovaðe
henni
at
ganga
or
þui
pinsla husi.
en
hon
bað
hann
at
hon
skylldi
þar
iafnan
vera.
En
þo
gek
hon
vt
eptir
hans
boðe.
oc
tok
hælga
guðs
þionastu.
oc
þui
nest
syndizt
andlit
hennar
solo
biartare.
en
mannz
andlítí.
oc
for
hon
siðan
til
eiliviss fagnaðar
ku: "eilifs" b.
sa
lafarðr
se
blezaðr
oc
lofaðr
er
sua
miskunnsamlega
litr
a
iðran
syndugra
manna.
oc
skiotlega
løysir.
þeRa
vanndda.
er
fullkomlega
stnuazt
til
hans
miskunnar
með
reínni
iðran.
Omaklegt
er
þat.
at
sa
maðr
er
með
þessom
hætte
byr
sialvan
sik
reínlega
oc
fullkomlega
vndir
guðs
þionastu.
oc
flytr
með
þessom
hætte.
fram
sitt
akall.
firir
guðs
auglit.
batne
eigi
huernn
dagh
oc
betrizt.
i
nokkoro
goðo.
oc
allar
stnarur
oc
gilldrur
fiandans.
skal
hann
auðvellilega
yuir koma.
þui
at
hughskot
hans
oc
hiarta
ornnar
oc
hitnar.
firir
guðs
ælsku
saker.
oc
kueikír
oc
vpp vekr
salo
sina.
oc
gefr
sik
allan
vndir
guðs
þionaztu.
oc
minnizt
a
syndir
sinar
með
iðran.
oc
beiðizt
liknar
firir
afgerðír
sinar.
með
tarom
oc
iðulegom
trega.
Jvanar laust
yh: "J" m.y.h.?
er
guð
ur: bokstav u.r. etter "ð"
i
sinni.
með
þeim
manne
Oc
af
þui
at
maðr
gerer
þessa
luti
iðulega
oc
tekr
þessa
luti
i
veniv
með
iðurllegre
ahyggiu.
þa
hugsar
hann
þeim
mun
minnr
vm
hegoma
heimsins.
oc
sytír
ul: u.l. av "s"
þui
minna
oc
syrgir.
er
til
enskiss
kømr.
þat
er
hann
ser
at
engo
verða.
oc
sigrar
hann
i
sliku
mannlega
natturu.
þui
ma
sa
maðr.
heita
með
ur: "með" u.r.
verðleikum.
guðs
samrøðomaðr.
oc
samtal.
oc
ku: "samtals" b
felage.
þess
vil
ec
oc
biðia
guð.
at
hann
gevi
þer.
þenna
fagnað
at
oðlazt.
með
til stundan.
Nu
minn
hinn
kiære.
konongs
sunr.
syntt
hevi
ec
þer
nv
sanna
gatu.
til
guðs
boðorða.
oc
hevi
ec
eigi
firir
ræzlo
saker.
eða
ognar.
firir latet
at
kenna
þer.
þat
rað
er
guði
er
þekkilektt
Nv
hevi
ec
oc
gortt
þat.
er
ec
matta.
Oc
verðr
þu
nv
heðan
i
fra
drenngilega
at
herða.
oc
staðfesta.
hug
þinn.
til
þess
guðs
er
þer
hevir
gevet
skilníng.
oc
ver
nv
heðan
af.
reinn
i
ollum
þínum
verkum.
Sva
segir
vaR
drottenn
sialfr
vereð
hælger
i
verkkom
yðrum.
þui
at
ec
em
heilagar
faðer
yðar.
hinn
hælgi
petr
segir
oc
sva.
at
þer
kalleð
þann
faður
yðan.
er
engan
gerer
mismun.
nema
dømer
huernn.
eptir
til gerðum.
Vitið
þat
sannlega.
at
hann
hevir
eigi
køyptt
yðr.
með
gulli
ne
silfri.
eða
nokkoro
hegomlego
verði.
nema
helldr
hevir
hann
vt hellt.
yðr
til
hialppar.
oc
frelsiss
bloð
sins
hælga
sunar.
Þessa
luti
alla
skallt
þu
rita.
i
hiartta
þinv.
bæðe
guðs
ræzlo.
oc
hans
hin
ogorllego
rettdøme.
oc
þann
hinn
mykla
fagnað.
er
hans
hælgir
menn
oðlazt.
sva
oc
þann
refsingar dom.
er
illir
menn
þiggia.
firir
sin
afbrot.
brøysklegs
hegoma.
þessa
lifs.
oc
eilift
lif
annarss
heíms.
þessa
luti
alla
hugleið
þu
optlega.
Oc
fylgi
þer
guðs
friðr
iafnan.
oc
ku: "lysi" tilf. b,c
hiartta
þitt.
oc
geve
þer
skynsemdar-
skilning.
oc
leiði
þik
a
rettan
heilsu-
vegh.
oc
visi
fra
þer.
allzskyns
illvilia
oc
trøysti
salo
þina.
með
hælgo
cross-
markke.
sua
at
engi
illzska
ne
villa
mege
þer
grannda.
helldr
meger
þv
oðlazt.
með
allre
framkømd.
þa
hina
myklu
sømd.
oc
v enndilegt
riki
með
þeim
fullkomna
fagnaðe.
er
faðer
oc
sunr
gefr
sinum
uinum
vttan
ennda.
Með
slikum
heilsu raðom
lærðe
sa
hinn
blezaðe
karll
konongS.
sun
Oc
for
siðan
heim
til
herbyrgis
sins
Sem
þionastu menn.
konongs.
sunar
vrðu
visir
oc
varer
sua
iðurllegrar
gangu.
oc
optsamlegar
þar komo
þess
hins
gamla
karlls.
til.
konongs.
sunar
þa
vndraðu
þeir
miok.
En
einn
af
þeim
er.
konongs.
sunr
hafðe
ser
kiæraztan
oc.
truði
vm fram
alla
aðra.
þvi
at
faðer
hans
hafðe
þenna
firir skipat
til
trunaðar.
i
herbyrgi
sunar
síns
En
hann
var
nefndr
zardan.
Hann
spurði.
konongs.
sun.
með
þessom
orðom
þer
vituð
val
herra
minn.
huerssu
mykynn
otta
oc
ræzlo.
er
ec
hevi
af
yðrum
feðr.
oc
huerssu
mykynn
trunað.
er
hann
hevir
a
mik
lagtt.
firir
þui
bauð
hann
mer
vm fram,
alla
mina
hiðbrøðr.ku: "hirð bræðr" b,c
at
ec
skyllda
þer
hollr
oc
trur
vera.
En
nv
ræðomzt
ec
at
þesse
hinn
gamle
hærokarll.
er
vkunnigr
kømr
hingat
opttlega.
bere
nokkon
hegoma
firir
yðr.
af
cristinna
manna
tru
eða
fortalu,
þa
veit
ec
at
hans
reiði.
oc
grimleikr
øsezt
fullkomlega.
með
allre
akefð
Oc
ef
þetta
sannazt.
þa
veit
ec
mer
visan.
hinn
grimazta
dauða.
með
vtalulegom
pinslum.
Nu
minn
goðe
herra.
oc
hinn
sømelege.
konongS.
sunr.
ger
annat huartt
firir
minnnar
þionastu
saker.
at
seg
sialfum
minum
herra
konongenom.
við-
røðo
ykra.
eða
hafna
með
ollu
hans
fortalu.
En
ef
yðr
synizt
eigi
sua
at
gera.
þa
lovet
mer
fra
yðr
at
fara.
at
ec
se
eigi
rekenn.ku: "tekinn iþessom" b,c, jfr. latin "reprehensibilis"
hínum
mykla
vtrunaðe
til
faður
yðarss.
oc
skiptt
aðrum
trunaðar-
manne
i
mina
þionastu.
Konongs
sunr
suaraðe.
ger
sva
val
zardan.
at
gak
inn
til
okkarrar
við-
røðo.
oc
lyð
til
talu
okkarrar.
oc
skal
ec
siðan
segia
ku: "syna" b,c,f1
þer.
þat
sem
ku: "huat" b,c,f1
þer
høver.
at
at hafazt.
Nu
sem
von
var
barlaams
til komo.
þa
leiddi.
konongs
sunr
zardan
ínn
með
ser.
oc
setti
hann
a
bak
tiallde
þui
er
firir
honom
var
tiælldat.
Sem.
barlaam
var
komenn.
þa
tok.
Josaphat
sua
til
orðz
Hef
nv
vpp
af
nyu
allar.
allar.
guðlegar
fortalur
með
hinum
sama
hætte
oc
fyR.
at
af
þui
ollu.
verði
mín
trv
staðfastare.
oc
traustare
Þa
hof.
Barllaam.
heilaga
fortalu
með
stnialre
røðo.
oc
samu
ku: "sonno" b,c,f1
efní.
fyrst
af
sialfum
guði.
huerssu
allum
samer
hann
einn
at
ælska.
af
ollu
hiartta.
oc
giæta
hans
boðorða.
með
sannre
ast
oc
reinv
hugskote.
þuí
at
hann
er
skapare
allra
luta.
synilegra.
oc
vsynilegra.
oc
huerssu
hann
skapaðe
hinn
fyrsta
mann
oc
með
huerium
hætte.
er
ku: vantar b,c,f1
maðrenn
braut.
guðs
boðorð.
sins
skapara.
Hann
sagðe
oc.
huerssu
myklum
fagnaðe
er
ver
tapum.
þa
er
ver
briotom
hans
boðorð.
oc
hitt
hælga
logh mal
hann
endrnyaðe.
oc
huerssu
mykla
mískkunn.
er
ku: vantar b,c,f1
vaR
lauarðr
hafðe
til
at
frælssa
oss.
með
hinum
gnogazta
goðvilia
hann
birtti
sua
i
vpphafe
sina
miskunnsemd
at
hann
senndi
hælga
feðr
propheta.
at
boða
oc
birtta.
sina
hælga.
hingat komo
i
heiminn.
Oc
eptir
þetta.
sinn
hinn
blæzaða
burð.
oc
meðan
er
hann
var
i
verolldenne
þau
miskunnar verk.
er
hann
virðizt
at
gera.
firir
oss.
vuerðugum.
vhøyrilegar
iartteignir.
með
margskonar
vndarllegom
kraptte.
oc
eptir
þetta
þollde
hann
pínslir
oc
crossfesting.
oc
spiozlagh.
oc
yuir
alla
luti.
hælgan
dauða
sialfkrave
Oc
enndrskapaðe
oss
siðan.
til
eilifrar
sælo
i
sínní.
oc
varre
vpprisníngu.
þui
at
hann
skipaðe
ollum
þeim.
er
gott
gera
ambun
oc
erveðes laun.
i
eilifum
fagnaðe.
En
hinn
ku: "hinum" b,c,f1
er
i
mote
hans
vilia.
leiða
sína
lifdaga.
þa
er
þeim
buinn
elldr
vsløkkelegr
firir
vttan
enndda
Með
þessom
orðom
lauk.
barlaam.
røðo
sinni.
langre
oc
stníalre.
synndi
huarttueggia.
vegh
goðra.
oc
illra.
oc
til
huerss
heimiliss.
huarer
eigu
at
vitia.
siðan
stnerezt
hann.
til
bønar
með
þessom
orðom.
at.
Guð
skydi
lata
alldrigi.
Josaphat.
Til
hinnar
fyrrv
villu
stnvazt.
helldr
skylldi
guð
geva
honom
staðfastlega.
at
hallda
heilaga
tru
með
livi
fleklausu.
oc
reinni
ol: siste "i" o.l.
meðferð
Með
þessom
orðom.
lauk.
barlaam.
røðo
sinní
oc
blæzaðe
bøn.
oc
for
siðan
til
herbyrgiss
sins.
Eptir
viðrøðo
þeirra.
barlaams
oc
Josphaz.ol: "h" o.l.
kallaðe
Josaphat
zardan
til
sin
oc
freistaðe
hans.
með
þessom
hætte.
huart
er
hann
hafðe
ku: "hæfþi" b,c,f1, "e" + "a" c
nokkora
ælsku
til
hans.
eða
enga.
oc
spurði
hann
með
þessom
orðom.
høyrir
þu
zardan
fiolmæle
ul: u.l. av "æ"
oc
malstnilld.
þessa
hins
gamla
karlls.
huerssu
hann
villdi
pretta
mik.
oc
sløgea
með
sinum
fagrgala.
ef
hann
mætte
með
sinni
stnilld.
leiða
mik
oc
lokka.
fra
varre
sælo.
oc
margfellom
fagnaðe
er
huerss dagle
ku: "dagliga" b,c,f1
hafum
ver.
með
søm-
elegre
samþyktt.
i
ollu
þui
sem
oss
likar
val.
zarda
svaraðe.
minn
hínn
astsamlege
herra.
konongS.
sunr.
hui
villt
þu
freista
min.
með
þvi likum
hætte.
giorlla
veit
ku: kan også lesast "vett"
ec
þat
herra
at
meir
hever
røða
þessa
mannz
rotfest
ku: "rotfestz" b,f1, "festz" c
i
brioste
þer
oc
ku: vantar b,c,f1
hiartta.
þinv.
helldr
en
nv
synír
þu.
Ef
eigi
hefðí
ku: "þer" tilf. b,c,f1
hans
røða.
val
hugfell
ku: "hugfelld" b,c,f1
veret
þa
være
hann
sialldar.
a
tale
við
þik
En
þu
skalt
þat
vita.
at
hans
predican.
er
oss
miok
kunnig.
oc
ef
eigi
være
otte
faður
þins.
mote
þeim
ollum.
er
a
crist
trua.
þvi
at
þeir
aller
ero
heðan
i
brott
rekner.
oc
þorer
engi
sa
er
a
krist
truir.
vera
kenndr
her.
af
þeim
grimleik
er
faðer
þinn
stnyr
til
þeirra
allra.
sem
fylgia
þessarre
fortalv
Elligar
være
þeir
gøysi
marger.
Er
giærnna
ku: vantar b,c,f1
villdu
vndir
þesso
boðorðe
bua.
oc
firir
þvi
at
flester
aller
hava
nv
heðan
flyt.
þa
hætter
nv
oc.
oc
þegir
ku: vantar b, "oc þegar" c, "þegar" f1
þeiRa
predican
oc
fortala.
En
ef
þer
synizt
þessor
kenning.
til
nokkorss
fagnaðar
høva.ku: "horfa" b,c,f1
oc
ef
þer
synizt
vndir
at
ganga
þetta
hoc
oc
byrði.
þa
bið
ec
at
þin
fyst
verði
þer
til
fagnaðar.
En
af
minv
male
veit
ec
vist
eigi.
huat
ec
skal
gera.
þvi
at
firir
saker
grimleiks
oc
ognar
faður
þins.
þa
em
ec
miok
sorgfullr.
hueR
annsuor
er
ec
skal
honom
veita.
af
þui
at
ec
giætta
eigi
boðs
hans.
af
þui
at
ku: "i þui er", "er" i margen, b,f1, "i þui at" c
ec
let
þenn
karll
sva
opttlega.ku: vantar b,c,f1
inn
til
þin
ganga.
Mer
finzt
sua
sagðe.
konongs.
sunr.
at
engi
þin
þionasta
virðizt
mer
til
iammykyllar
sømdar
minnar.
sem
þessor.
er
nv
kallar
þv
þitt
galøysi
Oc
firir
þessar
saker
er
þu
mestrar
ambunar.
af
mer
verðr.
oc
er
þesse
þínn
hynn
ku: "hinn" b,c,f1
fyrsti.
oc
hinn
meste
fagnaðr
at
ec
skyllda
mega
bírtta.
firir
þer
til
huerss
er
ku: vantar b,c,f1
þu
ertt
goR.
oc
ku: "at" tilf. b,c,f1
lokenne
þeirri
villu.
er
þu
hevir
her
til
fylgt
meger
þu
kenna
sannlega
þinn
skapara
oc
lausnara.
oc
firir lata
sem
fyrst.
þav
myrkr.
er
meinaðu
þer.
tilkomo
full-
komennar
sælo.
oc
hugsaða
ec.
at
þu
myndir
þegar.
sem
þu
høyrðir.
þaksamlega
viðr taka
þessom
heilsu boðorðom.
En
mer
finzt
sva.
at
hugr
minn.
blekki
mik
nokkot.
sva
i
minni
ætlan.
þvi
at
þu
tekr
við
þesso.
heilsu boðe.
allz
of
tomlega.
Nu
ef
þu
birttir
þetta
feðr
minum
þa
er
þat
ekki
annat.
en
þu
reitir
hugh
hans.
oc
fyllir
af
ahyggiv
oc
lygleik.ku: "hrygleic" b,c,f1
En
ef
þu
villt
honom
val
þa
løyn
hann
æ
sem
mest.
þessom
lutum
til
þeirrar
stundar.
er
bazt
høver.
vm
þessa
luti
at
røða.
Nu
þo
at.
konongs.
sunr.
telldi
firir
honom.
þessa
luti.
þa
var
þat
þo.
þvi-
likazt.
sam
ku: "sem" b,c,f1
maðr
kastaðe.
frio
a
vatn.
eða
sio.
þvi
at
alldrigi
kømr
vizska.
illviliaðum
mannne
i
hug.
Stnemma
vm
ur: "mv" u.r.
morgonenn
kom
Josaphat
til.
barlaam
ur: bokstav u.r. etter "m" ku: "barlaam. til JoSaphats" b,c,f1
oc
birtti
barlaam
ku: tilf. i margen, vantar b,c,f1
firir
honom.
at
hann
villdi
brott
fara.
En
Josaphat.
varð.
miok
reiðr.
oc
rygr
við
þesse
orð
oc
af
myklu
skape
fylltuzt
augu
hans
af
tarom.
Barlaam.
mælte
martt
stníallt
orð.
oc
talaðe
fagrllega
ku: vantar b,c,f1
firir
honom.
at
hann
skyldi
staðfastlega
stannda.
i
trv
sinni.
Oc
huggaðe
hann.
allt
þat
er
hann
matte.
oc
bað
þaksamlega.
at
hann
skylldi
skynddilega.
lata
hann
brott
fara.
hann
sagðe
honom
oc
sua
firir.
at
eigi
mynddi
long
stund.
til
þess
vera.
at
þeir
my-
du ku: "mundi" b, "mynðu" c,f1
finnazt.
oc
siðan
iafnan
samt
vera
me
ku: "með" b,c,f1
v enndilegomm
felagskap.
Konongs
sunr
villdi
þetta
enn
ku: "æn hefta brottferð hans" b, "enn ðuelia hann" c, "þetta" f1
ef
hann
mætte
nokkorom
hætte
en
þo
var
hann
miok
otta fullt
ku: "fullr" b,c,f1
vm
at
zardan
giæzlo maðr
hans.
mynddi
konongenom
kunnict
ku: ligatur av "c" oc "t"
gera.
þeirra
viðrøðor.
oc
ef
hann
yrði
við
þetta
vaR
þa
mynddi.
barlaam.
firir
hans
saker
þola
bæðe
pinslir
oc
dauða.
oc
mæltte
þa.
Josaphat.
til.
barlaams.
Með
þui
ku: "moti" tilf. b,c,f1
at
þu
ætlazt
nv
at
fara
i
fra
mer.
hinn
ælskulege.
oc
hinn
andlege
faðer.
oc
hinn
visazte
meistare.
vpp haf
allar
minnar
heilsu.
oc
mik
her
eptir-
lata
einnsamann
i
þessom.
huerfula
himsins
ku: "hæimsins" b,c,f1
hegoma.
en
þu
villt
nv
leita
þer
til
roar.
oc
þess
staðar
sem
þu
meger.
með
friði
vera.
Nu
þore
ec
eigi
lenngr
at
hepta
þik
her.
far
nv
i
friði.
oc
af
sialfum
guði
giættr
oc
varðveitr.
oc
gløym
mer
eigi
i
hælgum
bønom
þinum
þa
er
þu
kallar
til
guðs.
at
ec
mege
enn
ku: "en um" b,c, "vm" f1
siðir.
koma
til
þinnar
sølo
ku: "sælo" b,c,f1
samvistar.
oc
see
ec
siðan.
þitt
hitt
blæzaða
andlit.
En
eina
bøn
bið
ec
at
þu
veitir
mer.
i
skilnaðe
okrom.
þa
nestom
er
ec
bauð
þer.
at
ec
skillda
sennda.
nokkora
fiarlutí
brøðrom
þinum
þeim
til
þurpta.
en
þu
neittaðer
við
at
taka.
tak
nv
af
mer
litla
minninng.
til
þinna
einna
nauðzynia
Barlaam
suaraðe.
ef
ec
villda
eigi.
þiggia
firir
þurptta
saker.
brøðra
minna.
þeirra
sem
enga
nauðzyn
hava.
til
veralldlegra
auðøva.
er
þeir
hava
aðr
oll
vpp gevit
huerssu
ma
ec
sialfr
við
þui
taka
er
ec
neittaðe
af
allra
ku: vantar b,c,f1
þeirra
henndi.
En
ku: vantar b,c,f1
ef
ec
vissa.
at
goð
være
auðøve
þessa
heims.
þa
mynda
ec
eigi
siðr.
þeim
ætla
en
mer.
eða
nokkorom
mun
helldr.
En
með
þui
at
ec
veit.
at
slikt
er
allz
enskiss
vertt,
þa
ætla
ec
mer
huaRke
ne
þeim.
oc
villdi
hann
með
engo
mote
viðr taka
Þa
bað
Josaphat.
annat
sinni
barlaam.
at
hann
skylldi
eigi
með
ollu
synia
honom
bøn
sina.
þvi
at
elligar
quaðzt
hann
vera
með
allu
firir latenn
af
honom.
hann
bað
at.
Balaam.
gæve
honom
harklæðe
sitt
oc
sina
stnarpu
yuir hofnn.
at
hann
hefði
þat
eptir
meðr
ser
til
minniss.
meistara
sins
reinlivis
Oc
eigi
siðr
til
veralldar.ku: "værnðar" b, "uarygðar" c
oc
varðveizlu.
firir
fiandanom
oc
hans
bolvaðum
uelom.
En
hann
bauð
honom
i
mot
aðra
giof
þa
er
hann
skylldi
hava
til
minnningar.
at
hueriv
sínní.
er.
Balaam
ser
ku: "sei" b, "sæi" c
hana.
þa
skylldi
hann
þegar
hugleiða
vm.
Josaphat.
oc
þeirra
skilnað.
Þa
mæltte.
Balaam.
til.
konongs.
sunar
ef
ec
gef
þer
min
hin
gamlu
klæðe.
er
oll
ero
af
fyrnsku
slitin.
oc
faren.
oc
þig
ec
af
þer
i
mot
ny
klæðe
oc
myklu
viliare.
þa
ottomzt
ec
at
su
ambun.
minkki
nokkot
firir
mer.
verðleika
mína.
til stundanna
við
guð.
Nv
vil
ec
þo
eigi
allzskostar
nitta
þui.
er
þu
biðr.
lat
freista
ef
annur
finnazt
ku: "finniz" b,c
þui lik
iam-
høvelegh
herklæðe.ku: "iafn herfilig harcleði" b,c
er
sambæreleg
ero.
mínum
bunaðe.
oc
vil
ec
þau
þaksamlega
þiggia.
þui
nest
var
eptir-
leitat.
oc
funnuzt
þegar
Oc
klæddezt
þa.
Balaam.
þeim
bunaðe.
En
sinn
hinn
fornna
bunað.
fek
hann.
konongs.
syni.
oc
tok
hann
þau.
með
meirum
þakkum.
en
honom
være
førð
pell.
eða
hinn
vildazte
purppura.ku: "purpuri" b,c
Sem.
barlaam
var
nv
miok
sua
buinn.
þa
hof.
hann
sua
sina
hina
siðaztv
fortalu.
minn
hinn
ælskulege
broðer.
oc
hinn
blezaðe
sunr
er
ec
hevi
getet
með
guðlegre
fortalu.
minzt
a
huerium
kononge.
er
þv
þionar.
oc
huerium
heRa
er
þu
ber
þin
herklæðe
til
sømdar.
oc
firir
þvi
høver
at
þu
gøymir
val.
oc
varðveitir
vizkvlega.
vm
hin
fagru
firir-
heit.ku: lykkje under "e"
er
þu
iattaðer
herra.
allra
hofðinigia.
ner-
verannde.
himneskom
heima mannum.
hælgum
englom.
til
vitnis burðar.
er
þegar
ritaðu
oc
skrasettu.
oll
þin
heit.
oc
ef
þu
helldr
val.
þa
ert
þu
sæll.
ælska
ekki
veralld-
legt.
sva
miok
at
þu
giæter
eigi.
vm fram
allt.
guðs
boðorða.
er
nokkot
sva
ogorllegt.
sem
sa
hinn
ræðeleg
ku: "hræðiligi" b,c
elldr
er
æ
br-
ennr
með
myrkrum.
oc
sloknar
alldrigi.
þeim
til
pinsla.
sem
til
gera.
eða
huat
ma
sua
miok
þessa
heíms
gleðia.
sem
su
hin
v enendilega
ku: "u endiliga" b,c
am-
bun.
annars
heims.
er
guð
gefr
sinum
vinum.
þat
er
verðr
vm fr-
am
alla
røðo.ku: "ræzlu" c, setninga vantar b
styrkr
sa.
oc
mattr
er
alldrigi
fær
sigrat.
dyrð
sømeleg.
oc
þo
v endileg.
þesse
hin
sama
tign.
oc
virðing.
er
vmattolegh
til
þess
at
maðr
mege
vm
røða
hana
hevir
guð
buit
með
sínni
ast
sinum
ælskarum.
sva
haleitlega.
at
ekki
likamlegt
auga
mege
syn
a
festa.
oc
ekki
dauðlegt
øyra
høyra
Oc
ekki
þessa
heims
hiartta
vm
hugsa
huersu
þar
er
firir buit.
þess
bið
ec
guð.
at
þu
verðir
eilfr
ku: "æilifr" b,c
felage.
til
þessarrar
sømdar.
oc
elifrar
sælo
Konongs
sunr.
tok
þa
at
kløckva
með
sorg
oc
tarom.
af
þeim
harme
er
hann
hafðe.
við
brottferð
barlaams.
oc
mælte
til
hans.
minn
hinn
blæzaðe
faðer
oc
meístare.
heilssv
minnar.
oc
hamingiv.
ner
skal
ec
faa
eða
finna.
þann
leiðzagu mann
er
mer
kenne.
oc
visi.
sua
rettan
heilsu vegh.
til
þess
hins
sæla
fagnaðar.
oc
fostrlanndz.
varlla
vente
ec.
at
mer
faezt
iafnenge.
þinna
heilræða.
þu
fant
mik
slikan.ku: "siukan" c
oc
synnda fullan.
oc
vtlagan
þræl.
firir
Guðs
augliti.
En
nv
hevir
þv
sætt
mik
oc
samþykt.
við
minn
skapara
Oc
sva
frammarllega
minu
male
kome
ku: "komit" c
at
nv
em
ec
i
samtale
með
guðs
sunum.
til
erfða
oc
oðla.ol: "o" o.l.
i
eilfri
ku: "eilifri" c
sælo.
aðr
en
þu
kømer.ku: "komt" c
þa
for
ec
miok
vttan
brautar.
oc
vndir
valldde
andzskota
oc
vuína.
trolla
oc
dyra.
er
iafnan
varo
buin.
at
suelgia
oc
slita.
með
hervilegom
ul: u.l. av "o"
hernnaðe.
oc
grimlegre
agirnnd.
En
þu
hevir
nu
visat
mer
ret-
leiðiss.
til
þeirrar
fylgdar.
oc
felega
ku: "felaga" c
retta
leið.
oc
villulausan
vegh
at
ganga.
oc
visat
mer
or
myrkrum
oc
meinsemdom.
oc
fortt
til
þess
heiman.
með
myklu
erveðe
oc
nauð
at
syna
mer
þann
hinn
mykla
fagnað.
er
mer
er
buinn.
er
ec
vil
sialfr.
mik.
til
stunnda.
at
eignazt.
oc
firir
þui
at
minn
lettileikr.ku: "litileikr" c
vinzt
eigi
til
þess.
at
ambuna
þer.
eptir
verðleikum.
þann
goðvilia.
er
þu
hevir
til
min
gortt.
þa
ambuni
þer
sa.
er
alla
luti
gefr
goða.
oc
engo
gløymir.
þui
goðo.
er
gortt
er
Hínn
goðe.
barlaam.
villdi
giærnna
koma.
ennda
oc
lyktum.
a
harm
oc
angr.
Josaphaz.
oc
reis
hann
vpp.
oc
helltt
hondum
til
hifna
ku: "himna" b,c
biðiande
til
guðss.
með
þessom
orðom.
drottenn
guð.
skapare
oc
herra
faðer.
lausnara
varss.
iesu
krist.
þu
er
birtir
þa
lutí.
oc
lysir.
er
aðr
varo
myrkuir.
skapare
oc
lausnare
allra
luta.
synílegra.
oc
vsynílegra
Oc
firir
þinnar
miskunnsemdar
saker
stnerer
þu
til
þin.
þinni
skepnv
Oc
villdir
eigi
at
hon
firir føreztt
i
sinni
villu.
þer
gerom
ver
þakker.
oc
þinum
hinum
haleita
krapt.
oc
vizsku
þinni.
varom
herra.
iesu
crist.
firir
huerss
sakar
er
þu
gerðir
heiminn.
oc
skapaðer
oc
reistir
ol: siste "i" o.l.
oss
vpp.
er
fallet
hofðum
þu
gapt
likn
oc
lausn.
syndum
varom
Villta
oss.
leiddir
þu
heim
hertekna.
oc
ol: o.l. ku: vantar b,c
frælter.ku: "frelstir" b,c
dauða.
dauða
lifgaðer
með
blæzaðu
bloðe.
þins
hins
sæla
sunar.
a
þik
kalla
ec
faður.
oc
hínn
hælga
ku: "eingetinn son þinn með helgom" tilf. b,c
annda.
lit
miskunnar augum
til
þessa
sauðs
þins.
er
með
skynsemd
vil
stnuazt.
til
þinnar
truar
með
minum
kenningum.
þins
hins
fatøka
þræls.
hælga
hugskot
hans
með
þinum
kraptte.
oc
miskkunn
grøð
oc
gofga.
þenna
teinung.ku: slik også c, "þina kenning" b
er
planntaðr. ku: "ær" tilf. b,c
með
hælgum
anndda
sialfs
þins.
oc
gef
honom
at
vaxa
til
þess
at
heita.ku: "bera" b,c
blomstr.
oc
blæzaðaðr
avoxtr.
til
þin
ku: "þins" b,c
hins
hælga
logh malls.
oc
tak
hann
vnndan
velom.
oc
vallde.
vuinar
allz
mann-
kyns.
oc
gef
honom
vizsku.
þins
hælga
annda.
kenn
honom
at
fullgera
þa
ku: "þat" b, "þat" c
sem
þínum
vilia
likar.
at
þin
hiolp
se.
honom
iafnan
til
vernndar
gef
honom
með
mer.
overðugum
þionastu manne
þinum.
at
vit
mættem
baðer
oðlazt
eiliva
dyrð
ku: etter "ð" følgjer to uleselege, kanskje u.r., bokstavar, y.h. har skrive "ar" over
i
þinni
sælo.
þui
at
þu
ert
blezaðr
yuir
allar
allder
verallda.
Sem.
barlaam
hafðe
loket
bøn
sinni.
þa
stnerezt
hann
til.
konongs
sunar.
oc
gaf
honom
friðar koss
.
konongs.
syni.
oc
arva
himnesknar
dyrðar.
bað
honom
af
guði.
friðar
oc
farsælo.
oc
stnerezt
siðan
vt
or
holl.
konongS.
sunar.
glaðr
oc
katr
Oc
lovaðe
guð.
þaksamlega.
þann
er
til
sva
goðra
lyktta.
hafðe
leiðit
vegh
hans.
eptir
sialfs
sins
vilia.
Eptir
þat
sem.
barlaam.
hafðe
skilzt
við.
Josaphat.
þa
stnerezt.
Josaphat
til
bønar.
með
a-
kafum
tarom.
oc
með
þessom
orðom.
herra
minn
guð.
lit
a
hiolp
mina.
oc
kom
með
skunnda
mer
til
hiallpar.
þui
at
ec
em
firir-
litinn
af
oðrum.
oc
fenginn
vnndir
þina
forssio.
Ver
þu
nv
hialpis-
maðr
orhilpum.
lít
til
min.
með
þinum
miskunnar augum.
þui
at
þu
villt
at
aller
hiallpeztt
Oc
have
kenníng
til
þins
sannleiks
Hialp
mer
oc
styrk
mik.
at
ec
gannge
eigi
af
vegh.
þinna
boðorða
þu
veizt
herra
minn.
at
ec
em
litil magne.
oc
veikr.
til
goð gernninga.
En
þu
ertt
mykyll.
oc
oc
mattogr.
at
hiallpa
mer.
þinn
mattr
helldr
vpp.
styðr.
oc
styrir.
oc
styrkir
alla
luti
synilega
oc
vsynilega.
gef
me
ku: "mer" b
matt.
oc
vilia.
at
ec
fylgi
egi
hegoma
heimsins.
heðan
i
fra.
kenn
mer
helldr.
at
fullgera
þinn
vilia.
i
ollum
lutum.
oc
varðueit
mik
iafnan
yh: "i" m.y.h.?
i
ollum
lutum.
oc
varðveit
mik
iafnan
i
þinni
giæzlo.
faðer
oc
sunr
oc
hinn
hælgi
anndde.
sammattolegr
i
þínum
guðdome.
oc
oskiptilegr.
a.
þik
kalla
ec.
þer
til
dyrðar.
þik
a
með
retto.
at
ræðazt.
oc
oll
skyn-
semdar.
likamleg
ku: "oll skynsamlig" b
skepna.
Vpp
af
þessom
degi
varðveitti
Josaphat.
val
oc
reinlega.
sik
oc
sina
metferð.
með
vitrllego
gaumgiæve.
hellt
sik
fra
allre
vuizskulegre
nøyzlu.
Vm
ku: insulær "v"
nætr
var
hann
a
iðurllegom
bønom.
oc
þo
myklu
sialldar.
en
hann
villdi.
firir
navistar.
saker
þeirra.
sem
þionaðu
honom
opttlega
var
hann.
oc
ku: "uarþ hann oc at" b
firir lata.
sina
meðferð.
firir
sakar
konongsenns.
til komo.
Stundum
oc
firir
þui.
at.
konongrenn
gerði
honom
boð.
til
sin
at
koma
En
allt
þat.
sem
hann
gløyndi.ku: "gleymðe" b
af
sinni
veniv.
firir
einshuerss
veralldlegs
starfs
saker.
þa
fullgerði
hann
þat
þeim
mun
lengr
a
nottena.
með
staðfastu
akalle.
Oc
fylgði
hann
i
þesso
prophetans
kenning.
Vm
nætr
skolu
þer
vpp hevia
henndr
yðrar
til
heilagra
bøna.
blæza
sua
guð
himneskan
með
hælgum
bønom.
Nu
sem
sardan
varð
varr.
at.
konongS.
sunr
hafðe
slikt
athæve.
þa
varð
hann
miok
ryggr
oc
ræddr
oc
af
mykylli
ahyggiv.
vissi
hann
varlla.
huat
hann
skylldi
at-
havazt.
eða
til
hueRa
luta.
þetta
mal
myni
leiða
vm
siðir.
oc
af
myklu
angre.
oc
otta.
vennde
hann
heim
til
herbyrgiss
sins.
oc
lezt
vera
siukr.
En
þegar
sem
þetta
kom
firir.
konong
þa
sennddi
hann
einn
sinn
kiæran
þionastu mann.
at
þiona.
konongs.
syni.
með
þeím
hætte
sem
aðr
þionaðe
zar-
dan.
Kononge
var
val
til
zardans
oc
firir
þuí
senddi
hann
til
hans
einn
skynsan
ku: "skynsaman" b
mann.
þann
sem
aðr
var
røynndr.
at
hinum
villdazta
lækne
bauð
honom
at
leggia
allan
hug
a.
at
zardan
fengi
heilsu.
Nv
af
þui
at
læknerenn
vissi.
at
konongenn
ku: "konunginum" b
var
mykyl
virkt
a
zardane.
þa
giætte
hann
allavega
til
sem
bazt.
at
hann
mætte
nokkora
bot
af
honom
liota.
oc
firir
þvi
sem
hann
varð
sannazt
vaR
af
sott
hans.
þa
kom
hann
til.
konongs
oc
sagðe
honom
sva.
Minn
heRa.
konongr
varlla
kan
ec
hatt.
af
sott
þessa
mannz.
þui
at
mer
finzt.
sem
hann
have
enga
verkki.
oc
þykky
mer
þui likazt.
sem
nokkor
angr
se
með
honom.
oc
sa
otte
er
vallde
sott
ur: "sott" u.r.
hans.
konongr.
hu-
gðe
at
sunr
hans
myndi
honom
reiðr
vera.
oc
at
þesse
mynddi
ver
ku: "uera" b
sok.
sottar
hans.
oc
skilnaðr
þeirra.
konongs.
sunar.
oc
senndi
þegar
mann
til
zardans.
at
segia
honom
at
hann
sialfr
myndi
koma
til
hans.
oc
vita
sottar far
hanS
Sem
zardan
skildi
at.
konongr.
sialfr
ætlaðe
til
hans
at
koma.
þa
biuggizt
hann
þegar.
vm.
morgonenn
stnimma.
ovartt
firir
konongenn
oc
hann
kom.
oc
fell
þegar
til
iarðar
sem
siðr
er
til
i
þeirra
lanndum.
Konongrenn
mællte
til
hans
hui
gerðir
þu
þer
sua
mykyt
firir.
at
þu
sva
siukr
maðr
starvaðer
þik
híngat
at
koma.
Ec
hafða
aðr
ætlat.
at
ec
skyllda
syna
ollum
monnum
hue lik
ast
er
mer
leikr
a
þer.
þui
at
ec
siafr
villda
til
þin
vikia.
Zardan
suaraðe.
heRa.
konongr.
su
sott
er
ec
hevi.
hon
er
varlla
með
þeím
hætte.
er
þer
ætleð.
helldr
er
hon
af
ængdo
ku: "engo" b
brioste
ol: "o" o.l.
brioste.
oc
ryggu
hiartta.
er
allavega
þrønguer
at
mer.
oc
firir
þui
være
mer
þat
mykyl
heimska
oc
stnapskapr
ef
ec
køma
eigi
skiotlega.
með
sva
vaxnu
male.
til
yðarss
funndar.ku: karolingisk "f"
heldr
en
ec
leta
yðra
tign.
sua
miok
lægeazt.
at
ec
biða
yðarrar
til komo
i
herbyrgi
mínv.
konongenn.
spurði.
huat
er
vollde.
sottar fare
hans
Zardan
suaraðe.
ef
ec
skal
satt
segia
minn
herra.
þa
em
rf: "m" + "c"
ec
maklegr
firir
minnar
vangiæzlo
saker.
harðra
pinsla.
oc
refsinga.
með
grimum
dauða.
firir
þui
at
ec
gløymda.
boð-
orðom
yðrum.
þa
ku: "Nu" b
ventte
ec
at
af
minni
vangiæzlo.
kome
yðr
mykyll
rygleikr
til
hannda.
hann
spurði
seg
zardan.
hueR
vangiæzla
veldr
þessaRe
ræzlo.
er
þu
segir
sua
ottasamlega
i
fra.
Þa
suaraðe
zardan.
mítt
galøysi.
hevir
ofmykyt
veret
vm
giæzlo
sunar
yðarss.
þui
at
einn
gamall
galldra maðr
oc
gernninga-
fullr.
kom
opttlega
til
sunar
yðarss.
hann
hevir
taltt
tru
kristinna
manna
firir
honom.
oc
hevir
hann
allavega
hug
a lagtt.
til
at
lyða.
Siðan
taldde
hann
honom.
allauega.
hueriar
fortalur.
er
barlaam
kenndi
konongs
syni.
oc
huersu
mykynn
hugh.
er
hann
lagðe
a
til
at
lyða.
með
sua.
mykylli
fyrst.yh: "r" u.r. m.y.h.?
at
hann
er
nv
fullkomenn
kristinn
maðr.
hann
birtti
oc
firir.
konongenom
at
barlaam
er
þesse
hinn
bolvaðe
karll
nefnndr.
er
þesso
hevir
aleiðis
komet
Konongr
hafðe
opttlega
høyrtt
getit.
barlaams
þui
at
hann
var
miok
frægr.
af
staðfastre
trv
sinni
oc
harðu
líví.
Sva
skiott
sem
hann
varð
þessa
vaR.
þa
reiddizt
hann
akaflega
miok.
sva
at
hann
var
firir
reiði
sinnar
saker
miok
sua
af
vitínv.
oc
senndi
iafnskiott.
eptir
einum
manne
sinum.
þeim
sem
nemdr
var
arachím.
hann
var
hinn
valldugazte
nestr
konongenom.
fremstr
oc
fyrstr.
i
ollum
hans
raðagerðum.
hann
var
miok
vitr
maðr.
sva
at
marga
luti
vissi
hann
firir.
þui
at
hann
kunní
mykyt
af
hímíntungla gang.
þegar
sem
hann
kom
firir
konongenn.
þa
sagðe.
konongr.
honom
þenna
at-
burð.
með
myklum
trega.
þui
at
hann
þottezt.
syni
sinum
vandlega
tapat
hava.
Sem
arachim
sa
a.
konongenom
sua
mykla
vgleði
oc
hugsott
þa
mællte
hann.
herra.
konongr.
sagðe
hann
ver
eigi
reiðr.
ne
ryggr.
af
þesso
Ec
ventte
at
ec
skal.
með
minum
raðom
oc
fortalum.
stnuit
faa
syni
yðrum.
allavega
eptir.
mínum
vilia.
af
þessarre
villu.
oc
skiott
skal
hann.
hafna
þeim
hegoma.
er
þesse
villu kararll.yh: siste "ar" u.r. m.y.h.?
hevir
firir
honom
talt.
oc
af
þessarre
røðo.
varð.
konongr.
myklu
glaðere
en
aðr.
oc
hugsaðe
archis
vm
allauega
með
huerium
hætte
hann
skyllddi
sínum
vilia
fram koma.
þa
sagðe
hann.
konongenom.
þessa
skolum
ver
herra
firir
ur: "i" u.r.
huetuitna
freista.
at
ver
mættem
na.
þessom
hinum
vtrua
karlle.
er
með
sinni
flærð.
hevir
þinn
sun
falsat.
oc
ef
ver
fáám
hann
fengit.
þa
þykky
mer
sem
allt
se
vart
mal
framgengt.
En
hann
skal
annat huart
af
varom
fagrum
firir heitum.
eða
af
allzskyns
pinslum.
oc
kualum.
nauðgaðr
viðr gang
at
veita.
at
hann
hevir
firir
syni
yðrum.
fals
fram boret.
oc
siðan
minn
herra.
skal
hann
sialf
sunr
þinn.
eggia
hann
ku: "sialfr. sun." $"son" c@ "þinn eggia" b,c
til
hinnar
fyrru
truar.
fáám
ver
oc
eigi
honom
náát.
þa
kenni
ec
annan
karll
allavega
honom
likan.
bæðe
at
asyn.
oc
alldre.
einseto mann
með
staðfastre
varre
trv.
sua
at
varlla
ma
sa
finnazt.
er
kenna
mege.
huarnn
firir
annan.
barlaam
oc
þann
Oc
er
ul: u.l. av "e"
sa
nefnndr.
Nachor.
hann
er
meistare
minn
í
bok frøðe.
oc
er
hann
sua
val
kunnande.
at
far
ku: "fair" b,c
finnazt
þeir.
er
hann
myní
sigra
af
varom
visdome.
Ec
skal
koma
til
hans
løynilega
nokkora
nott.
oc
birtta
firir
honom
allauega.
þessa
atburði.
siðan
skolum
ver
segia
allum
monnum.
at
ver
hafum
tekit
barlaam
hinn
gamla.
oc
skal
hann
viðr ganga
at
hann
se
sa
hinn
same.
er
með
sinum
sløgðar orðom
oc
raðom.
vili
veria
trv
kristin-
na
manna. ku: "Oc siþan er uær hofum átt uið hann langa ræðu oc þretu of tru cristiNa manna" tilf. b,c
þa
skal
hann
kalla
sik
sigraðan
oc
yuir komenn.
En
er.
konongs
sunr
ser
þetta.
oc
hann
verðr
vaR.
at
balaam
er
yvir-
komenn.
oc
sigraðr.
þa
gengr
hann
giærnna
til
hanndda.
oc
tekr
þa
annat
sínní.
traustlega
at
trua.
oc
lyðir
siðan
allu
þui.
er
yðr
likar
val
Siðan
eptir
þat.
þa
skal
sa.
er
sik
kallaðe
barlaam.
stnuazt
til
varar
truar.
oc
iatta
sik
yuir komenn
oc
sina
villu
til
enskiss
verða.
Konongrenn
gaf
gorlla
gaum
at
orðom
hans.
oc
varð
sua
feginn.
sem
archies
heði
ku: "hæfði" b,c
gevet
honom
hítt
villddazta
rað.
En
þo
varð
honom
sin
von
at
hegoma.
barlaam
hafðe
skammv
aðr
brott
faret
Oc
skunndaðe.
konongrenn.
þui
mest.
at
na
honom
braðlega.
Hann
fek
til
allzskyns
ærennda menn
fíma.
oc
fot flíota.
alla
vega
at
rannzaka
eptir.
barlaam.
En
sialfr
for
hann
veg.
með
bazta
ku: "hesta" b,c, jfr. latin "ascensis eqvis"
liði.
sem
honom
þotte
hællzt
von
i.
at
hann
mynndi
mega.
finnazt.
for
siðan
sex
daga
samfasta.
arlla
oc
silla
leitannde.
oc
rannzakanndde
misti
þo
þess
er
hann
leitaðe
oc
vm
siðir.
dualldezt
hann
sialfr.
at
einv.
konongS. bui.
En
hann
senndi
arichim.
oc
fioldda
riddara
með
honom.
til
þeirra
skoga.
oc
øyði marka
oc
ku: "er" b,c
miok
fiarre
varo
hans
riki.
En
þær
vbygðir
ero
kallaðar.
sennars.ku: "senaars" b, "sennáárs" c
rikiss.
øyði-
marker.
Arachis
kom
til
þeirra
vbygða.
oc
vrðu
aller
rædder.
af
hans
ogn.
oc
otta
aller
þeir
sem
fyrir
varo.
syniaðu
sik
nokkot
sínní
seet
hava
balaam.yh: "r" o.l. etter første "a" m.y.h.?
eða
nokot
til
hans
kunna.
Oc
for
hann
vm
þær
vbygðir.
miok
langtt
fram.
i
fiollen
at
leita.
at
munkum.
oc
einseto monnum
Sem
ham
yh: "n" + "m" m.y.h.?
hafðe
lengi
faret
bæðe
fioll
oc
dala.
með
vegom
oc
vegar løysi.
i
sua
myklum
vførom.
at
bæðe
kraup
hann
a
hanndum
oc
a
fotom.
oc
þeir
aller
er
honom
fylgðv
þa
kom
hann
vm
siðir.
vpp
a
eina
hava.
fiallz gnipu.
hann
matte
viða
þaðan
vm
siaztt
Oc
leit
hann
vndir
fialleno
nokkon
flok
reinlifra
manna.
oc
sua
skiott
bauð
hann
sinum
monnum.
Allavega
firir
þa
at
laupa.
oc
skunndaðe
þa
hueR
sem
matte,
toko
oc
gripu
munkana.
miok
grimlega.
helldo
þeim
þui likazt
sem
vargar.
kome
at
saða flokke
ku: "sauða" b,c
drogo
þa
oc
leiddu.
hina
virðulego.
guðs
þionastu menn.
er
bæðe
friddi
oc
sømde
virðulegr
bunaðar.
oc
sømeleg
a syn
reinlegs
líuís.
hueriar
viðfarer.
sem
þeir
gerðu
þeim.
bæðe
hervilegar
oc
leiðilegar.
þa
brugðu
þeir
eigi
at
helldr
sinu
andlítí.
eða
a syn.
teðo
sik
allavega.
buna
með
gleði.
vndir
at
ganga
huerskyns
pinslir
er
vuína
grimlekr.
villdi.
at
þeim
føra.
Eínn
ur: "e" u.r. etter "E"
af
þeim.
sa
er
faðer.
oc
forstiore.
var
firir
þeim.
bar
a
halse
skreppo
eina.
loðna.
oc
fulla
af
heilagra
manna
beinum.
Sem
archim
sa
þa
alla
firir
ser.
þa
hugði
hann
gorlla
at
þeim
ollum.
hann
kenndi
langu
aðr
barlaam.
oc
þa
er
hann
misti
hanns
þar
þa
varð
hann
miok
ryggr.
oc
mællte
til
munkanna.
huar
er
sa
hinn
vannde
falssare.
er
villt
hevir.
konongS.
svn
varnn
Sa
er
skreppona
bar
a
halsse.
svaraðe
þa
þvi
er
betr
sagðe
hann.
at
sa
er
engi
með
oss.
er
fals
finzt
með.
langu
flyði
sa
fra
oss.
þa
spurði
hafðinginn
kennir
þu
hann.
gorlla
sagðe
hann.
kenní
ec
falsarann.
oc
suikarann.
er
fianndenn
er.
hann
er
með
yðr.
oc
yðar
er
hann
nagranne
þvi
at
þer
haveð
honom
heimili
buit.
hofðinginn
suaraðe.
ec
spurða
þik
at
barlaam.
þui
at
hann
for-
vitnar
mik
at
finna.
Munkrinn
svaraðe.
hui
nefndir
þu
annan
firir
hann
er
þv
spurðir.
huar
er
sa
var
er
ku: "konungs. son hefði suikit oc villt. en ef þu frættir at barlaam. þa hæfþi þær at spyria með þessom hætti." $"orðum" c@ "huar ær sa ær" tilf. b,c
frelsti.
konongS.
sun.
hann
er
broðe.ku: "broðir" c, setninga vantar b
vaR
sannr.
oc
heilarar
ku: "heilagrar" c, setninga vantar b
meðferðar.
full komenn
røkttar maðr.
En
ver
saam
hann
margum
dagum
nest.
þa
mælltte
hofðinginn.
syn
mer
herbyrgi
barlaams
Munkninn
svaraðe.
Ef
honom
være.
nokkor
forvitni
a
at
finna
þik.
þa
være
hann
nv
ner
þer.
ArchíS
var
fullr
af
reiði.
oc
øðe.
oc
leit
til
hans
grimlega.
oc
mællte
siðan
Ec
skal
fa
yðr.
vhøvelegan
dauða.
Ef
þer
synið
mer
eigi.
barlaam.
heremita
svaraðe.
huat
ser
þu
þat
a
oss.
sua
glyslegtt.
at
ver
ælskem
nokkon
lut.
sva
þessa
heims.
at
ver
manum
ræðazt.
þessa
heims
dauða.
þann
er
þu
ognar
oss
sva
miok
Ver
ku: insulær "v"
skolum
helldr
giællda
þer.
oc
gera.
margfellegar
þakker.
er
þv
tekr
oss
or
þema
heimi.
Ver
ræðom-
zt
avar
miok
þat.
at
ver
vitum
eigi
visan
varnn
ennda dagh.
þvi
at
margskyns
freistni:
hegomleg
þessa
heims.
eða
fianndans
a eggian.
er
opttlega
firir
brøyskleiks
saker
buinn
at
spilla.
mannzens
goðre
með-
ferð.
oc
mete
ku: "moti" b,c
þui
gera
er
guði
er
þekkilegt.
Nu
firir
þui
at
ver
hirð-
um
ekki
vm
þat.
er
yðr
er
þekkelekt.
þa
fresteð
þui
ekki.
er
þer
vilið
gera
af
oss.
huarkke
synum
ver
þer.
hus
broðor
varss.
ne
enga
aðra
luti.
løynilega
birtum
ver
yðr.
þui
at
ver
virðum
þat
hítt
ferllegazta.
at
flya
dauðan
En
hítt
sømelegazta
at
døya
skiott
Ver
hafum
her
til
vt hellt
erf-
veðes sueita.
En
nv
erom
ver
bunir.
bloð
vartt
fram
at
hella
með
raustlegom
dauða.
Sem
arachis
hafðe
høyrtt
sua
gott
vm mæle
þeirra.
Oc
af
sua
mykylli
staðfestu.
þa
varð
hann
miok
akaflega
reiðr
Oc
veitti
þeim
storar
suivirðingar
með
myklum
oc
storom
sarom.
En
þeirra
diarfleikr
oc
staðfesta
var
æ
þui
meiri.
sem
hann
førðe
verra
at
þeim.
sva
at
sialfr
hann
vndraðe.
þeirra
staðfestv
Oc
þa
er
hann
hafðe
pinnt
þa.
með
margskyns
meinlætom
Oc
fek
þo
engan
veg.
þeirra.
hugh
veiktt
til
sins
vilia.
Ekki
varð
hann
vis
af
herbyrgi.
barlams
þa
tok
hann
þa
alla
með
ser.
oc
flutti
til
konongs.
En
þeir
foro
með
skreppo
ur: "sina" u.r.
sina
fulla
af
beinum
heilagra
manna.
oc
langre
stundu
liðinni.
komo
þeir. ku: "til" tilf. b,c
konongS.
oc
sagðe
arachis.
konongenom.
allt
hitt
sannazta.
vm
munkana.
oc
þeiRa
metferð.
Siðan
leiddi
hann
þa
alla
fram
firir
hann.
Oc
sem.
konongrenn
sa
þa
alla.
þa
øddezt
hann
akaflega
oc
i
sinni
øðe.
bauð
hann
sinum
mannum
grimlega.
at
pina
þa.
firir
vttan
alla
miskunn.
oc
sem
þeir
møddozt
hínír
veslu.
af
erveðe
oc
illzsku.
er
pinndu
þa.
þvi
nest
bauð.
konongrenn
þeim
at
hætta
vm
rið.
Siðan
mællte
hann
til
munkanna.
hui
ber
ku: "berit" b,c
þer
bein
dauðra
manna.
með
yðr.
ef
þer
bereð
firir
astar
saker
beín
þeirra.
þa
skal
ec
nv
beíntt
late
drepa
yðr.
oc
skynnda
yðr
sva
til
þeirra.
at
þer
eigið
firir
þat
siðan
þakkar.
at
giællda
oss
af
varom
goð vilia
En
sa
hinn
goðe
maðr.
forstiore
þeirra.
er
skreppona
bar.
virði
litils.
konongS.
orð.
oc
ogner.
sva
sem
hann
have
ekki
illt
kenntt
af
honom.
svaraðe.
konongenn
með
skirri
roddo.
oc
bliðu
andliti.
Synddi
opennberllega.
huerss
miskunn
er
með
honom
var.
høyr
þu.
konongr.
sagðe
hann
þesse
bein
er
er
ver
berom
við
oss.
ero
bæðe
rein
oc
heilogh.
oc
minna
oss
a
þeirra
staðfestu.
oc
einorð.
er
þeír
hafðu
i
heíminum.
fagrllega
með-
ferð.
til
guðlegrar
astar.
oc
vekkia
oss
vpp.
oc
kuekia
hiarttu
var.
til
hinnar
samu
astar
við
guð.
þa
kømr
oss
i
hug
su
hin
sæla
huilld.
er
nv
hava
þeir
Oc
i
þeirra
love.
eggiar
huaR
varr
annan.
til
hinnar
samu
truar.
at
fylgia
þeirra
sannum
fot sporom.
Sua
hugsum
ver
oc
iðurllega
af
navist
þessarra
granna.
dauða.
varom. ku: "ær huersdagliga ær firir dyrom" tilf. b,c
oc
geromzt
ver
af
þvi
framare.
oc
fullkomnare.
heilagrar
met-
ferðar.
oc
af
þeirra
nalgan
heilagre
ventom
mer
bata
oc
bota.
Konongr
spurði
annat
sinni
ef
þeirra
minníng
er
sva
nytsamlegh.
sem
þer
segið.
hui
take
þer
eigi.
sialfra
yðarra
lakame.ku: "likami" b,c
i.
minníng
þessarrar
sælo.
er
bratt
man
funa.
helldr
en
ælsket
þat
er
ku: vantar b,c
sem
aðr
er
rotet.
Þa
suaraðe
ermitinn.
með
þuí
at
ec
sagða
yðr.
firir
fim
luta
saker.
berom
ver
þessor
heilog
bein.
ef
ec
segi
þeir
ku: slik også c, "þer" b
eina
þessa
sok
þa
man
þer
synazt
sem
ec
gabbe
En
þat
er
þo
liose
biarttare.
at
bein
dauðra
manna.
bera
livandum
monnum.
dauða
sins
birttíng.
Nu
með
þui.
at
þu
skilr
sialfr.
at
þetta
er
satt
at
bein
þin
bera
þer
birting
oc
minning
dauða
þins.
hui
ser
þu
eigi
val
siafr
firir
þer.
oc
þui
er
þer
høver.
helldr
hevir
þu
lagt
alla
þína
metferð.
oc
atæve.
til
vnytra
luta.
oc
af
illum
grimleik.
með
myklum
ku: "miclu" b, vantar c
miskunnar løysi.
pyndir
þu
oc
pinir.
drepr
oc
døyðir.
guðs
þionastu menn
er
þer
hava.
i.
engom
lut
mein
gortt.
oc
engi
skipti.
eiga
við
þik
með
ollu.
vm
verallda
ku: "ueralldlega" b,c
luti.
ekki
vilia.
þeir
oc
af
þeir
ku: "þer" b, "þeir" c
beiðazt.
Þa
mællte.
konongrenn.
til
hans:
með
ofmyklu
false.
blekki
þer
folkket.
at
þer
eggið
menn
fra
þessa
heims
sømðom.
oc
sælo
oc
skiptta
søtleik.
oc
fegrðd.
oc
margfallre.
heimsins.
munugð.
i.
þessarre
saurgu
metferð.
er
þaðan
er
leiðilegazt
til
at
sia
er
maðr
litr
fyrst
a.
oc
kippið
sømdom
fra
guðum
varom.
oc
eggið
menn.
at
dyrkka
iesum
yðan.
Nu
firir
þui.
at
ec
vil
eigi.
at
folkket
fylgi.
lengr
villu
yðarre.
oc
firir late
land
vartt
oc
riki.
oc
øyðizt
sua.
konongs domrenn.
Eigi
likar
mer
oc.
at
folkket.
gløymi
þeim
guðum.
er
þeirra
langfeðr.
ælskaðu
iafnan
oc
trui
a
crist
yðan.
er
annat huart
hevir
með
ser
litinn
matt
eða
allz
engan.
Oc
firir
slika
villu.
oc
aðra
þui lika.
hevi
ec
dømt
yðr
alla
til
draps.
oc
dauða.
Munkrinn
suaraðe.
ef
þu
villdir.
konongr.
at
allr
lyðr
være.
þinnar
sælo
oc
auðøva
luttakare.
þa
stnerer
þu
annan
veg
til.
en
nv.
þui
at
þu
rifr
þa
oc
ræner.
optlega.
mykynn
fiollda
i
þinv
riki.
er
huarss daglega
afla.
ser
með
sueita.
oc
erveðe.
þa
luti
er
þeir
þurfu.
ser
til
viðr-
líuís.
oc
firir
þui.
þa
finnzt
mer
sua.
at
þu
ber
eigi
mykla
ahygiv
firir
alþyðþunnar
nauðzyn.
helldr
hugsar
þu
vm
þat.
at
søma
meðr
fagrllegom
bunaðe
þinn
likam.
at
hann
livi
allavega.
i
þeiRi
fremd
oc
frama.
er
þer
þykkir
þinum
likame
sama.
oc
hafnar
þu
oc
gløymir.
almatkom
guði
En
þa
gafgar
þu.
sem
guð.
er
ekki
gott
gera.
oc
alldrigi
vrðu
gerannde.
helldr
varo
þeir
meðan
þeir
lifðu.
i
allzskyns
fulivi
gløpa
fullir.
oc
gernníngga
oc
firir
þui
at
þu
villt
likiazt
þeirra
illzsku.
oc
lioto
livi.
þa
þykkyzt
þu.
sva
mega
hellzt
bazt
at
komazt.
oc
þeir
aðrer
sem
með
þesskyns
hætte
liva.
at
dyrkka
þa.
oc
hava
firir
guð.
er
þeim
gauo
veg
oc
visenndi.
til
þes
lifs.
er
þeim
likar.
Nu
firir
þvi
at
guðir
yðrir.
gerðo
sua
ferllega.
hui
man
yðr
þa.
mannunum
bannat.
sva
at
liva.
sem
þeir
lifðu.
oc
af
þui
matt
þu
val
skilia
herra.
konongr.
at
mykyl
villa.
fylgir
þínní
metferð.
þo
at
þat
se
at
ver
lokkom
ku: "lockim" b
brott.
i
fra
þer
nokkora.
til
þess
at
aller
eigu
með
sannnv
at
þiona.
Þu
villt
at
marger
þione
þinnni
snikku.
oc
agirnnd
oc
hirðir
eigi
þo.
at
þeir
se
vesler.
þegar
sem
þeir
þiona
þer
til
afla.
þui likazt
sem
veidi maðr
ol: siste "i" o.l.
sa
er
hunnda
føðer.
oc
elr
þa
val
firir
saker
veiðiskaps.
eða
hauka
oc
letr
kiærllega
yuir
þeim.
aðr
en
þeir
take
þat.
sem
þeim
er
a-
visat.
Jam skiott
sem
þeir
fa
veít
þa
gripa
þeir.
með
grimlegre
a-
girnnd.
oc
toga
oc
riva
or
tannum
þat
sem
þeir
ætlaðu
ser
til
fenn-
giar.
Með
þessom
hætte
gerer
þu.
konongr.
er
þu
villt
hava
marga
menn
vndir
þinv
vallde.
til
þess
at
giællda.
þer
skatta
oc
skulldir.
huart
sem
þeir
verða.
i
þinu
riki.
a
sio
eða
a
lannda.
segir
at
þu
ber
a-
hyggiv.
firir
þeirra
athæue.
En
þu
byr
þeim
at
sannu.
er
þinum
vilia
þiona.
skom.
oc
skaða
oc
eilivan
vaða.
En
vm fram
alla
aðra.
sialfum
þer
þui
at
þu
lovar
meir
myrkr
en
lios
Oc
ælskar
helldr
hegoma.
en
hímnenska
luti.
ger
sua
val.
at
vakna
sem
fyrst.
af
villu draumi.
oc
opna
augu
þin.
oc
lit
allavega
vm
þik
oc
se
huernveg
lios
guðs
miskunnar
er
ollum
er
boðet
oc
buit.
oc
kenzt
við
þik.
at
þu
ertt
hans
þræll.
hug-
leið
með
skynsemd.
þat
sem
aðr
hevir
þu
gløymt
firir
galøysis
saker
giæt
þess.
at
engi
er
sa
guð
er
geva
ma
helsu.
neme
þesse
einn.
varr
herra
iesus
cristr.
Kononongrenn
mællte.
hætt
skiott
þinv
skiotmælge.
oc
seg
mer
on
duolu.
huar
barlaam
er.
elligar
skal
ec
herða
a
þer.
allzskonar
pinslir.
með
akafum
grimleik
oc
með
fleirum
hattom.
en
fyR
hevir
þu
høyrtt
døme
til.
Sa
hinn
vitri
oc
hinn
skynsame
Munkr.
er
meir
ælskaðe
guðs
rettennde
en
ogner.
eða
reiði.
konongS.
suaraðe
oskialvannde
ul: u.l. av "e" rf: "e" + "o"?
hiartta
firir
vttan
alla
ræzlo.
Herra.
konongr.
ver
eom
ku: "ærom" b,g1
eigi
skylldir
at
fylgia
þinum
boðorðom.
mote
rettendom.
helldr
skolum
ver
þeirra
giæta.
er
guðs
sunr.
vaR
herra
iesus
cristr
kennir
oss.
oc
oss
visar
i
fra
þesso
hegomlego
høglivi
Oc
með
styrk.
oc
staðfesto
þola
bæðe.
valk
Oc
vandræðe.
firir
saker
heilagra
rettennda
En
sva
myklu
verra
sem
þu
fører
at
oss
firir
saker
rettrar
truar.
sva
myklu
m-
eira.
gerer
þu
oss
gott
i
þinum
grimleika.
Ger
firir
þui
allt
illt.
er
þu
matt
oc
villt
Eigi
getr
þu
oss.
þeim
mun
helldr.
fra
þui
komet.ku: "spant" b,g1
er
ver
vilium
hava.
oc
oss
høver
at
hallda.
oc
til
engarrar
samþykttar
skallt
þu
oss.
þui
helldr
koma
við
syndina:
þat
skallt
þu
vita.
at
su
synd
være
oss.
eigi
litil.
helldr
liotleg
ku: "æða. oliotlig" b,g1
Ef
ver
birtum
ku: "birtim" b,g1
firir
þer.
huar
er.
barllaam.
broðer
vaR
byr.
oc
være
hann
siðan
af
varom
valldum
tynndr
oc
tapaðr
Alldri
skallt
þu
þer
þar
gabb.
eða.
glenno.
latr
eða
leik.
af
gera.
þo
at
þu
herðir
a
oss.
allan
þinn
grimleik.
v-
uerðugum.
eða
dreper
oss.
með
sua
margfallegom
dauða.
sem
þinn
mattr
er
til.
Eigi
erom
ver
sua
blauðir
eða
veikir.
at
ver
selium
ku: "selim" b,g1
við
verði
reiði
þinnar.
rettennde
var.
oc
eigi
firir
þínna
ogna
saker.
gløymum
ver.
at
giæta.
guðs
logmals.
En
huat
ku: "huart" b,g1
sem
ec
tala.
fleira
eða
færra.
þa
fresta
nv
ef
þu
villt.
huerskyns
er
þu
matt.
oc
þu
kannt
illt.
með
ollum
pinslum.
þui
at
lif
vartt.
er
alltt
með
cristi.
en
dauði
til
eilfra
ku: "æilifra" b,g1
am-
buna.
Af
þessom
hínum
goðom
oc
guðlegom
ul: u.l. av "ð"
staðfesto orðom.
bauð
ul: u.l. av "ð"
konongren.
i
sinni
reiði.
at
skera
af
tungum
ku: "tungur" b, "tungum" g1
þeirra.
oc
vt
røyua
augun
or
hausum
þeRa.ku: vantar b,g1
henndr
oc
føtr
af hoggua.
þegar
sem.
konongrenn.
hafðe
þetta
mællt.
þa
stoðo
þeir
ørnner
vm. huer viss
hann
er
fysilega
ul: u.l. av "a"
fluttu.
konongS.
boð
með
hinum
mesta
grimleik.
on
allrar
m-
iskunnar.
drogo
vt
or
hofði
þeim.
með
iarnnkrokom
tun-
gur
oc
af skaro.
stungu
vt
augun.
með
stalgaddum.
føtr
oc
henndr.
hiuggu
þeir
af
með
huarssum
øxom.
EN
þeir
sæler
oc
sømeleger.
með
staðfastum
hugh.
eggiaðe
h-
urr ku: "huerrr" b,g1
annan
fram.
oc
skundaðu
sialfum
ser.
sem
raustlegazt
vrædder
vndir
dauða
firir
saker
staðfesto
kristinnar
truar.
J
þessarre
røysti.
oc
drengs-
kap
luku
þesser.
hinir
sælo
guðs
vinir
sinv
livi.
oc
skunndaðu
sva
salom
sinu
sinum
til
himínrikis
sælo.
Oc
i
þessom
hinum
harðum
kualum.
oc
pinslum.
fylgðu
þeir
fram
sinum
herra
iesu
kristo.
oc
varo
þeir
felagar.
xvii.
at
talu.
Þesse
heilagra
manna
pinsl
oc
staðfesta.
er
iafnað
við/
.
vii.
vnga
menn
er
samðykkilega.
með
møðr
sínní.
þollddo
oll
saman
dauða.
glaðlega
firir
guðs
sakar.
slikra
heilagra
manna
staðfesta.
høver
oc
høyrír
goðom
kristnum
monnum
optlega.
firir
hugar augum
at
hava.
Nu
sem.
konongrenn.
hafðe
þessarra
guðs
vína.
veraldlegom
lifdagum.
lyktt.
Oc
þo
litit
at
sínum
vilia
syst.
þa
senn-
di
hann
eptir
arachím.
hafuð-
raðgiæva
sinum.
oc
mællte
til
hans
Með
þvi
at
var
hín
fyrra
ku: "fyrsta" b,g1
raða gerð.
hevir
at
engo
orðet.
þa
takum
nv
vpp
aðra.
þa
sem
betr
dugi.
lat
nv
koma
hingat
løynilega.
Nachor.
at
af
hans
virðr-
hiallpum.yh: første "r" u.r. m.y.h.? ku: "uið hialpum" b,g1
verði
var
raðagerð
til
meiri
fram kømdar.
nv
helldr
enn
fyR.
þegar
vm
nottena
eptir.
sem
myrkvazt
var
þa
for
arachis.
með
faam
monnum.ku: vantar b,g1
til
helliss
þess
sem
nachor
var
i.
miok
løynilega
i
øyði-
mork.
En
nachor
systi
ekki.
annat
nott
oc
dagh.
en
magnaðe
með
galldrum.
oc
gernningum.
sinn
froðleik.
oc
kunnastu.
Archis
synndi
honom
sítt
ærennde.
oc
konongssens
raða gerð
oc
sina.
Vennde
hann
siðan
aptr.
til
konongs.
stnimma
i
ottonne.
bað.
hann.
konongenn
fa
ser
menn
oc
hersta
yh: "r" u.r. m.y.h.?
at
leita.
barlaams
En.
konongrenn.
er
giorlla
vissi.
þessa
alla
raða gerð.
fek
þeim
bræðlega
menn
oc
hesta.
þa
er
arachis
kom
i
morkena.
þa
sa
hann
þar
sem
viðrinn
var
þiukkaztr.
gamlan
karll
eínn
gangannde.
Oc
hann
bauð
þegar
sínum
mannum
at
taka
hann.
þeir
toko
hann
oc
fluttu
firir
arachim.
hann
spurði
huat
er
hann
het.
eða
hueria
tru
er
hann
hafðe.ku: "hefði" b,g1
hann
sagðe
sik
trua
a
crist.
oc
nemdi
sik
barlaam.
Arachis.
gerði
sik
ur: "gøysi" u.r.
gøysi
glaðan.
oc
huarf
suabuit
heim
aptr
Sva
skiott
sem.
konongrenn
spurði
þa
bauð
hann
at
þar
skylldi
koma
barlaam.
þvi
nest
spurði.
konongrenn.
he
ku: "hæitir" b,g1
þu.
barlaam
bannsettr
oc
bolfaðr
villu maðr
fullr
galldra
oc
gernninga
Barlaam
suaraðe.
ec
em
guðs
þionastu maðr.
en
gerningar
kann
ec
eigi.
barlaam
heiti
ec.
mæl
eigi
illa
til
min
herra.
konongr.
þa
att
helldr
at
mæla
val
til
min.
oc
sua
gera.
þvi
at
syni
þinum
erðr
ku: "ær aðr" b,g1
var
tapaðr
oc
tynndr.
kennda
ec
með
mínum
visdome
guð
at
skilia.
oc
hann
at
ælska.ku: frå "guð" har b,g1 "guði at þiona"
oc
lærða
ec
hann.
með
allzskyns
froðleik
oc
rettre
vizsku.
falslausrar
skynsemdar.
Konongrenn
spurði.ku: "suaraði" b,g1
sua
sem
af
mykylli
reiði.
oc
mællte
til
nachors.
er
kallaðezt.
barlaam.
þat
være
maklegt.
oc
miokk
rettlegtt.
at
þu
kømer
engom
orðom.
nu
suarum
firir
þik.
nema
helldr
hefðir
þu.
skyndilegan
dauða.
En
firir
mínnar
sømdar
saker
oc
manndomlegrar
natturu.
þa
vil
ec
geva
þer
frest.
til
stefnv dags.
oc
røyna
ef
þu
vilir
eptir
mer
lata.
oc
ku: "ef" tilf. b,g1
ec
fínn
þat
þa
mannt
þu
miskunn
af
mer
oðlaztt
eða
elligar
døya.
með
hínum
hæðelegazta
ku: "hardasta" b, "harðlegsta" g1
dauða
Sem
hann
hafðe
þetta
mælt
þa
fekk
hann.
barlaam.ku: "hann" b,g1
vndir
giæzlo
arachim
Oc
bauð
honom.
at
hann
skylld
ku: "scylldi" b,g1
vruglega
varðveita
hann.
annarss
dags
eptir.
vennde.
konongrenn
heim
aptr
ku: vantar b,g1
til
hallar
si-
nnar
Nv ku: karolingisk "v"
spurðizt
vm
alla
borgena.
at
barlaam
var
komenn.ku: "tekinn" b,g1
oc
sua
komo
þesse
tiðeste
tiðendi.ku: "tiþindi" b,g1
til
øyrnna
konongS.
sunar.
oc
varð
hann
við
þetta
eínkar
illa.
sua
at
varlla
matte
hann
tarom
halldda.
hann
bað
guð
gratannde
at
hann
skylddi
varðveita
balaam.
fra
ku: "uið" b,g1
harska
oc
dauða.
oc
guð
høyrði
akkall
ku: "akall" b,g1
hans.
oc
gløymdi
eigi
miskun
sínní.
þui
at
hann
er
iafnan
buínn
þeim
til
hialppar.
er
sitt
akall
hava
ku: "idulega" tilf. b,g1
til
hans.
Hann
birttí
firir.ku: vantar b,g1
konongS.
syni
i
søfne.
at
hann
skylldi
ekki
ottazt
vm
sitt
mal.
ne
barlaam.
hann
het
honom
sinum
styrk.
i
þessarre
þrætto
Oc
þa
er.
konongS.
sunr
vaknaðe.
þa
var
allt
hiartta
hans
fullt
af
fagnaðe
Oc
nyfenginni
gleði.
þar
sem
hann
hafðe
niðr
lagzt.
með
otta
oc
v-
gleði.
Konongrenn
þottezt
nv
ku: "allt" tilf. b,g1
þetta
mal
i
henndi
hava
vm
sun
sinn
oc
þakkaðe
arachis.
sina
goða
raða-
gerð.
En
honom
var
ku: "varð" b,g1
sin
hegomlegh
rf: første "h" + "g"
von
at
hegoma.ul: u.l. av "m"
sem
optazt
verðr
þeim.
sin
astundan.
er
með
rangu
fara.
til
litils
afla.
sem
her
man
bratt
birttazt.
Tueim
dagum
siðan
ku: "siðaR" b,g1
vitiaðe
konongrenn.
til
sunar
sins
Oc
þa
er
hann
fra
at.
konongrenn
var
i
ferð
til
hans.
þa
gek
hann
glaðlega
vt
i
mot
honom.
oc
hugði
at.
konongrenn.
myndi
minnaz
við
hann.
eptir
veniv
sinni
með
faðurllego
bliðlæte.
oc
kurtteisi
queðiu
.
ur: "En. konongrenn. syndi sik"/ u.r. 110a "við hann eptir veniu sinní með/ faðurllego bliðlæte. oc kurtesri/ queðiv." u.r.
en
.
konongrenn
.
synndi
sik
i
my-
kylli
reiði
við
sun
sinn.
oc
gek
inn
i
holl
til
hasætess.
oc
settizt
niðr
vglaðr.
oc
kallaðe
til
sin
sun
sinn.
oc
hof
vpp
røðo
sina
a
þessa
leið
Sunr
minn.
hueR
ero
þesse
tiðendi.
er
mer
ero
firir
øyru
komen.
vm
þitt
athæve.
er
mer
þykkyr
minn
hugr
bæðe
suiða
innan
oc
vttan.
ec
ventte
þess
at
engi
hofðingi.
eða
þessa
heims
maðr
myndi
iammiok
fagna.
eða
iamglaðr
við
verða.
i
sins
sunar
til komo.
sem
ec
varð
i
þinum
ku: "þinni" b,g1,h1
burðar tið.
engi
vennte
ec
oc.
at
sa
finnizt.
er
sli-
kan
harm.
oc
rygleik.
sorg.
eða
sott.
have
sialfkrave.
vttan
nauðzynia.
af
sinum
syní
fengit.
oc
hevir
þu
sua
vanvi-
rtt.
i
øsko
þinni.
elli
mina.
oc
miok
sua
brott
tekit.
synina
fra
mer.
oc
næsta
rænnt
likam
minn
ul: u.l. av "m"
allu
afle
sinu.
sa
otte
oc
sv
ræzla.
er
mer
þotte
von
at
vera.
kom
ku: "komo" b,g1,h1
mer
til
hanndda.
af
þinní
tilkomo.
oc
hevir
þu
ku: "gert" tilf. b,g1,h1
a
mer.
vuínum
ku: slik også b,g1, "vínum" h1, jfr. latin "adversariis"
mínum
spott.
oc
latr
með
myklu
bernsku raðe
oc
vuitrilegre
kenning.
af
folskra
manna
fortalu.
oc
skipptir
sva
minv
raðe
i
brott.
i
þeirra
vrað.
oc
littir
þeirra
fortalu
meir.
en
minni.
faður legre
kenníng.
þar
sem
þu
firir lætr
at
þiona.
fornnom
guðum.
feðra
varra
Oc
tekr
þann
guð
at
ælska.
er
oss
er
sannlega
allum
vkunnigr.
at
allu.
oc
ollum
varom
siðum
gangstaðlegr
ku: slik også h1, "gagnstaðlegr" b,g1
Hui
villdir
þu
sunr
sva
gera.
þar
sem
ec
let
þik
vpp fostra.
nøra
oc
føða.
með
allzskonar.
goðre
giæzlo
oc
virðulegre
varðveizlu.
ec
hugða
at
þu
skylldir.
i
mínní
elli.
vera
styrkr.
oc
stuðill
mer.
oc
minv
riki.
oc
eptir
mina
daga.
vera
ervingi
allrar
minnar
sælo
oc
sømdar.
En
þu
hevir
sva
ambunat
mer.
at
þu
hevir
syntt
þik.
mer.
sannan
vuín.
oc
andskota.
eða
myndi
þer
eigi
helldr
høva.
at
lyða
minum
faðurlegom
fortalum.
en
þess
hins
gamla
karlls.
raðlaus
oc
rotens.
hegomlegre
aeggian.
er
þer
kenndi
at
skiptta
þesso
hinu
sælo
livi.
i
sorgafullt.
oc
starfsamt
oc
angrsamt.
meinlætes líf
Oc
þesse
hin
ælskuleg
atæue
var.ku: slik også h1, vantar b,g1
brott
kasta.
oc
i mot taka.
stnarpt
oc
hartt
Oc
hervilegtt
lif.
þa
ku: "þat" b,g1, "þat" h1
sem
iesus
maríu
sunr
bauð
at
fylgia.
eigi
ottaðest
þu
þa.ku: "oc" b,g1, "at" h1
ogn. ku: slik også h1, "oc otta" tilf. b,g1
oc
reiði
mykla
oc
mattoga
ku: "micla mattugra" b,g1, "mi" og delvis "k" borte g1, "mikilla ok mattugra" h1
guða
varra.
at
þeir
refsi
þer
grimlega
i
sinni
reiði
annathuart
með
elldingum
brenni
þik
eða
opne
iorðena
vndir
þer.
at
svælgea
þik.
þeir
sem
sua
mykyt
gott
hava
gortt
oss.
at
þeir
hava
sømt
oss.
með
sælo
oc
rikdome.
sømdom
oc
auðøvom
kononglegrar
tignar.rf: "g" + "n"?
oc
vndir
vartt
valld
lagtt
morg
lonnd.
oc
stor
riki.
með
v-
talulegom
þioðom.
oc
vm fram
þetta
allt
þat
ku: "þa" b,h1
er
mer
þotte.
engi
von
i
vera
þa
høyrðu
þeir
bøn
mina.
oc
leto
þik
føðazt.
til
þessa
híns
mykla
fagnaðar.
ef
þu
kynnir
sialfr
i
honndum
at
hava
En
þv
hevir
þeim
harmulega
hafnat
oc
firir latet.
oc
tekit
i
staðenn
crist
hínn
krossfesta.
oc
fylgt
þeirra
fortalum.
er
ec
veit
eigi.
með
huerium
hegoma
oc
skrøksagum.
þeir
segia
aðra
verolld
eptir
þessa.
oc
flytia
þat
lygilega.
at
dauðir
likamer.
skalu
annat
sinni
vpp-
risa.
með
slikum
villum.
oc
margum
aðrum.
þui likum.
firir koma
þeir
margum
uitrum
ku: "uvitrom" b,h1, jfr. latin "stultorum"
mannum.
Nv
ku: karolingisk "v"
minn
hinn
kiære
sunr
fylg
for-
talum.
faður
þins.
oc
kasta
a
brot
þessarre
glenno
oc
gabbe.
oc
skyndum
til
at
ver
mættem
fa
høgtt.
oc
lægtt
reiði
guða
varra.
ofrom
þeim
oc
fornom.
hundrað
yxna
feitra
oc
freistum
sva
at
minkka
oc
lægea.
reiði
þeirra.
þvi
at
eigi
ero
þeir
siðr
mattoger
til
miskunnsemda.
en
til
refsinga.
oc
matt
þu
her
nalega
taka
døme
af
oss
er
með
engom
verðleikum.
komo
til
þessa
rikiss.
nema
helldr
með
þeirra
miskunnsemdar giofum
oc
firir
þui
þionom
ver
þeim
þaksamlega
oc
þeirra
þionastu-
monnum.
gerom
ver
myklar
sømder.
En
þeim
er
firir lita
at
tigna
þa.
oc
hafna
þeim.
þa
skolum
ver
refsa
þeim.
með
ymssum
pinslum.
oc
grimum
dauða.
konongrenn
lauk
sua
sinní
røðo.
Oc
lastaðe
allavega.
kristinna
manna
tru
oc
astundan.
en
hegomlegan
atrunað
sinnar
villu.
lovaðe
hann.
sem
mest
matte
hann.
Sem.
konongS.
sunr
hítt
blæzaða
ivngmenni.
sa
at
honom
mynddi
eigi
lengr
høva.
at
løyna.
sinni
atferð
oc
heilagum
tiltøkom.
neme
helldr
berllega.
at
birtta
oc
syna
með
skynsamlegre
sannsagu.
allt
þat
sem
sannazt
var.
vm
sinn
hagh
oc
atæve.
hann
mællte
með
þessom
hætte
til
faður
síns
Herra
minn
oc.
konongr.
oc
faðeir
minn.
lyðit
til
andsuara
min-
na.
ec
kann
rf: "k" + "sk"? yh: "nn" m.y.h.? ku: "skal" b,h1
minum
yh: y.h.?
sannendom
eigi
løyna.
firir
yðr.
oc
þvi
ollu
er
sannazt
er.
vm
mínn
hagh.
oc
ku: "at" b,h1
birtta
firir
yðr
openberllega
Ec
hevi
hafnat
myrkrum.
en
lios
hevi
ec
ætlat
at
ælska.
villv
hevi
ec
oc
ku: vantar b,h1
firir latet.
en
rettendum
vil
ec
fylgia.
skur guð.
oc/
oc
fiannda.
vil
ec
fra
mer
skilia
En
samþykkia
heðan
af.
allan
minn
vilia.
vndir
valld
oc
forssio
faðus
ku: "fauþur" b,h1
oc
sunar.
oc
hins
hælgha
annda.
er
skapaðe
oc
gerði
heimínn.
oc
himininn.
oc
allt
þat
sem
yuir
er
oc
vndir.
af
engo
firir-
ligiannde
efni.
Sa
hinn
same
guð
gerði
mannenn.
af
iarðar saurí
Oc
gaf
honom.
liflegan
anndar dratt
skipaðe
honom
i
paradisar
sælo.
En
siðan
er
hann
braut
guðs
boðorð
þa
hafðe
hann
vannlega.
firir gort
sinu
male
við
guð.
oc
fengit
sik
af
vangiæzlo.
vndir
fianndans
valld.
þa
vennde
eigi
guð
at
hellddr
sinum
miskunnar augum
af
ku: "fra" b,h1
honom.
nema
helldr
var
hans
hinn
milldi
goðvili
til.
hinnar
samu
hialppar.
at
leiða
hann
aptr
til
hinnar
fyrri
sømdar.
oc
hinnar
fog-
ro
sælo.
er
hann
visaðe
ser
i
fra
af
sialfs
sins
vangiæzlo.
oc
lægðezt
i
þesso
la-
varðr.
oc
skapare
allar
ku: "allrar" b,h1
skepnu.
oc
tok
firir
varar
saker.
manndom
a
sik.
oc
let
føðazt
af
møy
heilagre.
oc
var
i
samnøyzlu
með
sinum
þrælom.
oc
þionastu monnum.
oc
þollde
firir
oss
vuerðugum.
drottenn
oc
lavarðr.
sialfkrave
dauða.
a
hínum
dyra
krosse.
oc
løysti
með
þessom
hætte.
af
oss
synda fiotur.
at
frialsa
oss.
af
hinni
fyrstu
vtlægð.
oc
leiddo
oss
aðru
sinní
a
hinn
fyrra
veg
er
ver
siafer
fra
villtumzt.
vsyniv
eilifum
fagnaðe
Oc
hof
til
sinnar
dyrðar.
fra
ku: "vara" b,h1
natturu.
oc
setti
i
himinrikis
sælo.
sina
sanna
astvíní
Oc
het
þeim
firir
margfallegom
fagnaðe
En
myklu
meiri
fagnaðr
kom
fram.
er.ku: "æn" b
þeir
kynni
sialver
at
kiosa.
Hann
einn
er
mykyll
oc
mattogr.
vitr
oc
valldugr
rikr
oc
raðogr.
konongr
allra
kononga.
herra
oc
drottenn
allra
vallda.
hans
velldi
oc
riki
er
vmattolegtt
at
sigra.ku: "segia" b
þui
at
hann
er
vm-
fram
allan
styrk.
hann
einn
er
heilagr.
er
hælagt
ku: "oc helgaz" b
i
huilld.
oc
fagnaðe.
heilagra
manna
með
sinumum
hælga
feðr.
oc
með
sinum
hælga
annda
i
hans
hælga
nafne.
em
ec
sannlega
skirðr.
honom
iatta
ec.
oc
hann
dyrkka
ec.
einn
sannan
guð.
i
þrimr
skilningum
sammattolegom.
vskapaðan
oc
v dauðlegan
eiliflegan
oc
u vmroðlegan
ru: "u vmrøðelegan" r.u. ku: sekvensen vantar b
firir
vttan
hugleiðing.
Vlikamlegan.
oc
u endilegan.
oc
v-
umskiptilelegan.
firir
vttan
allra
ku: "allan" b
endda.
vpphafs.
allar
giæzlo
ku: "oc uppras. Allrar els?c?o" b, jfr. latin "fontem bonitatis et æquitatis"
birttíng
oc
skilníng.
oc
dags brun
allt
ku: "allz" b
lios.
oc
fagnaðar
skapara.
allra
luta.
synilegra.
oc
vsynilegra.
vndir
hans
vilia.
oc
varðveizlu.
verðr
allt
at
vera.
hans
forssio
hever.
at
vera
yuir
ollum
lutum.
valld
oc
vili.
oc
varðveizlv
rað
oc
riki.
hans
mattar
ol: siste "a" o.l.
verða
aller
lutir
nauðgir.
oc
losteger.
vndir
bua
oc
hans
boðs
at
biða.
hann
er
lif
allra
luta.
oc
huerss
lutar.
sem
eins
staðfesta
Satt
lios.
oc
skirtt.
oc
biartt.
sannr
søtleikr
allrar
ælsku.
sa
er
til
hans
girnnnizt.
oc
fysizt.
verðr
alldrigi
saddr
þui
at
hann
er
vmfram.
þat
allt
er
maðr
ma
til
fysazt.
verðr
alldrigi
saddr.
þui
at
hann
er
vm fram
þat
alt
er
maðr
ma
til
fysazt.
Hugleið
eigi
þetta
faðer.
at
ku: "þetta faðir oc huerso mikit vitlæysi er. at þiona scurðgoðom. en" b
firir lata
sua
gafuglegan.
oc
goðan.
sua
valldugan.
oc
vitran.
sua
varan.
oc
við skynnan
ku: "skygnan" b
sua
mykynn
oc
mattogan.
En
ælska
oc
þiona
fiandanom.
er
þat
likar
allt
er
leiðilegt
er.
dumbum
likneskium.
dauðum.
oc
daufum.
þionastu
at
veita.
er
alldrigi
varo
val
oc
ero
nv
veR.
oc
verða
enn
þeiRa
verst.
huerssu
mykyt
vitløysi.
er
þat
faðer
at
þiona
slikum
nær
høyrði
nokkor
maðr.
rað
eða
røðo.
af
þeirra.
munni.
HueR
høyrði
enn
vm
alldr.
þau
anndsuor
er
þeir
fengo.
er
a
þa
kallaðu.
Ner
bar
nokkorom
manne
frir
ku: "fyrir" b
augv
þeirra
einn hueR
vitrleg
athofn.
eða
val
farannde.
sa
nokkor
yðar
sinn
guð.
stannda.
eða
niðr
setiaztt
eða
var
nokkor
yðar
ner staddr
þa
er
sa
guð
yðar.
er
aðr
sat.
oc
ku: vantar b
stoð
vpp.
En
með
þui
at
ec
fann
þeiRa
daun.
oc
dauðleik.
vitr løysi
ku: "vitlæysi" b
oc
fia-
ndda
villa
ku: "villu" b
er
alla
yðr
hevir
falsat
Nu
af
vitian
þess
hins
hælga
mannz
þa
hafnaða
ec
þessarre
villu.
er
þer
fareð
með.
oc
hevi
ec
fullkomlega
heítít
sannum
guði
at
þiona.
Oc
þat
skal
ec
staðfastlega
halldda
vm
mina
daga.
oc
vndir
hans
valle
ku: "ualld" b
vil
ec.
alltt
mitt
rað
fela.
oc
með
hans
raðe
fullgera.
Nv
ku: karolingisk "v"
af
þui
at
mer
fell
sva
giævosamlega.
at
guð
með
sinni
miskunn.
hevir
mik
vuerð-
ugan
frialsat.
oc
af
sua
þungum
þrældome.
oc
þeirri
hinni
hervilegre
hertekiv.
hevir
hanns
mil-
leikr.
mik
aptr kallat.
oc
lios
hans
hitt
ku: "hins" b
hælga
anndliz.
hevir
allt
mitt
hiartta
oc
athæve
lyst.
en
þo
er
eigi
sorg
allungiss.
or
brioste
mer
horven.
þuíat
miok
sua
þykkiumzt
ec.
hava
hapat.ku: "tapað" b
halfre
salo
ku: "sælu" b
minni
oc
næsta
livinu.
oc
gengr
þat
til
at
þu
minn
faðer
oc
herra.
villt
eigi
vera
luttakare.
þessarrar
hin-
nar
haleitu
heilsu giævar.
En
af
þvi
at
ec
hugleidda
þralyndi
þitt
faðer.
þa
reíttí
þat
mik
miokk.
oc
rygði.
oc
villda
ec
eigi.
reíta
hugh
þinn
ne
ryggia.
En
þo
bað
ec
guð
opsamlega.ku: "optsamliga" b
af
allu
hiartta.
at
hann
skylldi
geva
þer
retta
skynsem.
at
skilia
oc
at
fullgera
með
ollum
vilia
þat
sem
honom
falle
i
þokka.
oc
at
hann
liti
miskunnar augum
til
þín.
þo
at
þu
ser
honom
af
þinum
misverkkom.
miok
fiarre.
oc
gortt
þik
sialfkrava
lygi mann.
oc
laupingia
Oc
allz
þess
sialfr
valldannde.
oc
er
sa
minn
angr
yuir
allt.
at
þv
hevir
sialfr
þar
til
þionat.
Nv
minn
herra.
konongr.
er
þer
openbertt.
þat
sem
títt
er
vm
minn
hag.
høyr
nv
giorssamlega
a
mina
raðagerð
oc
firir
vttan
if
staðfasta.
alldrigi
skal
ec
brigða
satt male
iesuS
krist.
oc
minv.
eigi
skal
ec
þann
firir-
lata.
eða
nítta.
er
sva
mykyt
let
sik
kosta.
mer
til
lausnar
oc
frelsís
at
hann
hellti
sialfkrafue
vt
sínu
bloðe
En
þo
at
mer
høve
þat
at
gera.
firir
hans
saker.
ad
rf: "d" + "t"?
døya.
þa
skal
ec
þat
giærnna
gera.
Nu
starva
ekki
at
þarf-
lausu.
vm
mitt
atæue.
þui
at
alldrgi
kømr
þu
mer
af
þui
heilsu raðe
Sva
vmattlegt
sem
þer
er
at
na
hondum
til
hímna.
eða
þurkka
hav-
et.
eigi
skallt
þu
helldr
mega.
stnva
mer.
fra
tru
mins
hins
hærsta
lavarðar.
oc
skapara.
allzvalldannda
guð.ku: "guðs" b
En
ef
þer
er
sua
goz
auðit.
at
þu
villt
mínv
raðe
lita.
þa
skal
ec
val
fa
sætt
þik.
oc
samðykt.
við
krist.
oc
til
þeirrar
sælo.
skal
ec
visa
þer
til
þeirrar
sælo.
er
vm fram
er
allt
þat.
sem
maðr
mege
hugleiða
Oc
skolum
vit
vera
siðan.
bæðe
frenndr
oc
felagar.
i
u endilegom
fagnaðe.
elligar
skiliuzt
ec.
skiott
fra
þinni
frenndzeme.
oc
þiona
ec
siðan.
firir
vttan
alla.
þok
þina.
minum
herra
iesu
crist
at
þiona.ku: vantar b
Sem.
konongrenn.
høyrði
þetta.
þa
varð
hann
grimlega.
oc
agiærnnlega
reiðr.
oc
mællte
i
reiði.
oc
i
bræðe
oc
ogorllego
alítí.
oc
enn
ogorllegra
hiartta.
með
þessom
orðom.
Verðulega
ku: insulær "v"
er
fallet
a
mik.
þetta
illfelli.
þui
at
sialfr
vollda
ec
þuisa
ollu.
Ec
setta
þik
sua
sælega.
at
engi
døme
manv
til
þess
finnazt.
at
nokkor
faðer
eða
frennde.
have
sínn
sun.
eða
ættar mann.
alzskonar
sua
sømelegan
settan.
Oc
firir
þui.
er
mer
maklega
fallet.
með
þui
at
ec
hof
þik.
vm fram
døme.
þa
ero
oc
vheveleg
ku: "uerðr oc oheyrilict" b
afbrigði
þin.ku: vantar b
mer
til
skemðar.
Vitrlega
spaðo.
stiornnv gangs meistarar.
af
þer
i
þínní
burðar tið.
er
þik
sagðu.
verða
myndu
illan.
oc
illviliaðan.
dramblatan
feðr
oc
frendom.
oc
fostrbrøðrom.
oc
i
ollum
lutum
vlyðinn.
Nu
hugsa
firir
þinni
raða gerð.
at
ef
þu
villt
eigi
lyða.
eða
fylgia.
mínum
hælræðom.ku: "h(-sjekk-)ilræiðum" b
oc
skilia
þik
sun
ul: u.l. av "n" rf: "n" + "a?"
fra
feðr
þinum.
þa
skal
ec
þer
ku: "þær" b
hermslir.
oc
hemdir.
gera
a
þer.
faðer
a
syni
er
engi
vuínr
eða
andskote.
hevir
at
sinvm
fianndmanne
førðar.
eða
sagur
til høy-
rðar
Josaphat.
konongs.
sunr.
svaraðe
feðr
sinum,
hui
reiðizt
þu
herra.
konongr.
af
þvi
at
mer
ero
sva
goðer
lutir
til
hannda
komner.
Eigi
vitum
ver
til
þess
døme.
at
nokkorom
feðr.
hevir
ku: "hafi" b
þat
mislikat.
at
hans
syni
bære
nokkor
sømd
til
hannda.
þess
venntte.
ec.
at
sva
virðizt
vitrum
monnum
at
halldr
meger
ul: u.l. av siste "e"
þu
heita.
fiannde
en
faðer.
helldr
anndskote
en
astvinr.
oc
vil
ku: "æk" tilf. b
firir
þvi
heðan
fara.
i
fra
þer.
oc
þik
eigi
faður
kalla.
nema
helldr
firrazt
allavega
sem
ec
ma.
þui likazt
sem
maðr
fly.
eítr kuikunndi.
með
þui
at
þik
ofundar
þa
sælo.
er
mer
hevir
til
hannda
boret.
oc
villt
þu
nauðga
mik
eða
þrøngua
fra
fagnaðenom.
En
ef
þu
gerer
sem
þu
segir.
at
þu
villt
pina
mik.
eða
pynnda.
þrøngua
eða
þrysta.
með
avarkostom.
Huat
ætlar
ku: "aflar" b
þu
annat
i
þui.
nema
þat
at
þu
heítir.
mann draps maðr.
i
faður
stað.
oc
hermaðr
oc
grímr
vikingr
er
þu
villdir
enga
vægsl
hava
við
þitt
bloð
oc
barnn.ku: "bein" b
Nu
vit
þat
sannlega.
at
helldr
fær
þu
floget
i
loptte
vppi
sem
fuglar.
oc
þei-
rra
fotspor
tallt.
en
þu
faer
mina
tru.
fra
skilt
þeim.
er
ec
hevi
hana
aðr
með
staðfestu
a
henndi
folget.
ger
helldr
gott
rað.
firir
sialfum
þer.
oc
strivk
fra
augum
þer
mørkva.
oc
þoko.
oc
reinsa
hiartta
þitt
oc
hugskot.
af
þeirri
hinni
fornno.
syndda þoko.
er
lang-
lega.
hevir
þar.
með
storom
lytum
a
leget.
at
þu
meger
þvi
ollv
betr.
a lita.
lios. ur: "guðle" u.r.
guðlegrar
miskunnar.
oc
at
hann
geve
þer
birtting.
snna
ku: "sinna" b
blæzaðra
boðorða.
hui
villt
þu
iafnan
a
þui
staddr
vera.
at
hava
þik
allan
til
heímsíns
hegoma.
oc
alldri
af
illu
aptr
vendda.
Vit
þat
sannlega.
at
hueR
livannde
maðr.
liðr
skiott
af
sinni
sælo
oc
oll
heímsíns
dyrð
er
a
einv
auga bragðe.
auðr
ur: "oc þessa/ heims" u.r.
oc
þessa
heíms
flur.
oc
fegrð
fellr
skiott.
oc
folnar.
En
guðs
orð
mego
alldrigi
gløymazt.
eða
tapazt
Oc
hitt
hælga
guðspiall.
verðr
með
sannenndom.
fram
at
halldazt.
Hui
villt
þu
sua
vuitrllega.
ælzska
oc
vnna.
þeirri
dyrð
hegomlegre.
er
sva
skiott
fellr
til
iarðar.
sem
flur
af
viði.
oc
þær
sømder.
oc
virðingar.
er
a
litilli
stunndu.
gleðia
oc
høgea.
mannzenS
hug.
oc
þo
þess
eins.
er
lítít
hevir
vitit.
En
at
liðinni
gleði.
er
þat
þa
leiðazt.
er.
aðr
var
kiærazt.
Hugsa
sva
firir. ur: "at" u.r.
at
liðinni
þessa
heims
gleði.
þa
er
engi
hiolp.
þo
at
maðr
iðrist.
sinna
afgerða.
ef
þessa
heíms
sømdr.ku: "sæmðir" b
oc
gleði.
være
eigi
monnum
þeim
sem
illa
nyta.
til
annars
heims
þyngsla.
oc
þrøngsla.
þa
være
þo
þessa
heims
sømder
mioik
ku: "mioc" b, Keyser og Unger rettar til "eigi"
iafnannde
við
annarss
heims
eliva
sælo.
En
sua
myklu
mun.
sem
sol
er
líosare
en
nattar myrkr.
sua
myklu
er
oc
su
sømd
oc
sæla.
meiri
oc
mattgare
er
guð
gefr
sinum
vínum.
þa
er
hann
ambunar.
huerium
sina
starflaun.
i
sinni
sælo.
vttan
endda
En
þetta
hitt
hegomlega
riki
oc
tign
er
her
er.
þa
er
þui likazt
sem
sem
sionhuervíngar.
eða
draugar.ku: "draumar" b
oc
skuggi
sa
er
skiott
liðr.
oc
þui likazt
sem
skip
þat.
er
valkazt
her
oc
huar
i
have.
Með
þema
hætte
er
hamíngia.
oc
sømðer
manna
þessa
heíms.
Hverssu
my-
kyl
heimska.
oc
forssiar løysi.
er
þat.
at
ælska
meir.
þat
er
skiott
verðr.
oc
braðlega
døyr
miok
brøysklektt.
oc
þo
opttazt
siukt.
oc
a-
hyggiu fullt
þa
rið
sem
þat
er.
oc
gera
þat
ser
meir
i
hugh.
til
astar.
En
hinv
brott
kasta
er
alldrigi
veiðzt.ku: "værþz" b
nema
æ
vex.
til
eilífra
ambuna
vtalulego
ku: "með otalligom" b
afla
sva
samfast.
at
enga
stunnd.
ne
timi.
er
sa.
er
eigi
endrnyazt.
Eigi
hevir
þu
faðer.
skilning
til
þessarra
luta.
oc
þo
skallt
þv
af
þessom.
liðannda
sømdom
lata.
at
þer
líki
eigi.
oc
þat
hava
siðan
er
nv.
þionar
þv
tíl.
ælska
meir
heimili.
en
gisting.
helldr
lios
en
myrkr.
helldr
eiliva
sælo.
en
dauðlegan
skugga.
Villt
þu
eigi
flya
vnndan.
anauðar oke
oc
þrældome.
þess
híns
ul: u.l. av "ín" rf: "ín" + "e?"
illa
yuir boða.
oc
hins
vesta
forræða mannz.
er
fianndenn
er.
oc
helldr
sam-
þykkiazt
þeim.
skylldir
þu.
hinum
milldda.
oc
mattoga.
oc
þeim
hinum
goða
guði.
myklum
oc
miskunnsamum.
eða
huí
skilr
þu
þik
eigi
i
fra
þeim
margum
oc
falsom.
oc
vandom
guðum
oc
þionar
einum
sannum.
almatkom
guði.
þo
at
þu
haver
lengi.
syngazt
i
mote
hans
vilia.
oc
drepet
hans
þionastu menn.
opt
oc
aumlega.
með
hínum
grimaztu
pinslum.
Vit
þat
sannlega.
ef
þvi
ku: "þu" b
villt
iðrazt.
oc
af-
lata.
oc
rettleiðiss
føra.
þina
lifdaga.
þa
tekr
hann
glaðlega
við
þer.
þvi
at
hann
er
milldr
oc
miskusamr.ku: "miscunnsamr" b
oc
firir lætr
a
litilli
stundu.
allt
þat
er
þu
hevir
i
mote
hans
vilia
vunnít.
oc
gløymir
allu
þvi.
sem
þv/
veir
ku: "hefir" b
i
mote
honom
gortt.
eigi
glezt
hann
i
synndugs
mannz
dauða
helldr
likar
honom
at
hann
livi.
oc
leiðrettezt.
Hann
steig.
or
þvi
hinv
hava
hasæte
sinu.
til
iaðrikiss.ku: "iarð RikiS" b
at
leita
var.
er
tynzt
hofðum
oc
þollde
oss
til
lausnar.
oc
frelsis.
pinsl
a.
krosse.
bardaga
oc
nauðir.
oc
løysti
oss.
með
vthelling.
sinS
blæzða
ku: slik også b
bloðz.
er
aðr
varom
villtir.
i
mørkva
synnda.
oc
saurlliviss.
hans
nafn
se
lofat
oc
blæzat
rf: "a" + "t"
eiliflega
vttan
ennda.
vm fram
alla
luti.
af
allre
hans
heilagre
skepnv
Þa
er.
konongrenn.
hafðe
høyrtt.
orð
svnar
sins
sua
stnioll.
oc
með
þeirri
skynsemd.
er
hann
kunní
eigi
sialfr
at
skilia.
oc
með
engom
hætte
mote
at
mæla.
þeim
sannenndom.
er
sunr
hans
mæltte.
sva
oc
af
þui
at
hann
hafðe
alla
vega
suivirtt
i
orðom.
guð
hans.
oll
er
honom.
var
hin
mæsta
ælska
a.
allt
atæve
hans
lastaðe
hann.
oc
þa
með ferð
hans.
er
hann
hugði
sialfr
at
val
være
En
firir
þui
at
hin
þunga
þoka.
fornns
illvilia.
oc
graleiks.
er
stað-fost
var
i
brioste
honom.
þa
gat
hann
eigi
skilt.
sanna
skynsemd.
eða
orð
sveinsins.
Eigi
þottezt
hann
oc
viðr
mega
komazt
af
nautturvlegre
ku: "natturuligri" b,i
frendzeme.
oc
ast
er
hann
sa
a
syni
sinum
sua
sømelegom.
vitrum
oc
val
mannaðum.
braðlega
at
pina
hann.
eða
drepa
enga
von
þottezt
hann
oc
mega
þat
ku: "æiga mæga ęða. i" b, "oc eiga ne i" i
sia.
at
hann
fengi
stnuit
honom
til
sinnar
truar.
Hann
ottaðezt
oc
ef
hann
talaðe
legnr
ku: "lengi" b, "lengr" i
við
hann.
at
hann
ku: "mundi" tilf. b,i
af
staðfestu.
truar
sinnar
sua
grimleg
andsuor
mote
tala
ku: "moti taca" b, "ueita honum" i
at
þar
fyri
yrði
hann.ku: "þa yrþi hann" b, "þa mundi hann uerþa" i
með
einum-
huerium
hætte.
at
pina
hann
i
reiði
sinní.
oc
reis
þa.
konongrenn.
akaflega
vpp
oc
mællte.
Villda
ec
at
alldrigi
værer
þu
fødr
i
þenna
heim.
er
sva
suivirðir.
guði
vara
i
þínum
fulyrðum.
oc
firir lætr
faðurllegar
meferðer.ku: "með ferð" b, "meþferþir" i
en
ekki
skallt
þu
lengi
þui
fagna.
eða
varer
vuínír.
þui
at
þeirra
illzska.
skal
þer
litit
stoða.
ef
þv
lætr
eigi
af
þinni
vlyðní.
oc
gerer
mote
guðum
varom
lengr.
eða
mer
þa
skal
ec
með
margum
kualum.
oc
pinslum.
þer
firir koma.
oc
eigi
gera
sem
faðer
við
sun.
helldr
sem
við
sannan
vuin
oc
openberan
annd-
skota.
Sem
faðer
hans
hafðe.
þesser
ognar orð
mællt.
þa
stnerezt
konongS.
suns.ku: "sunr" b,i
inn
til
herbygis
ku: "herbergiS" b,i
síns
løynilegs
Oc
hof
vpp
henndr
sinar
oc
augu
þengat
sem
hann
vissi
alla
sina
hiolp
vera
Oc
mællte
drottenn
guð.
til
þin
kalla
ec.
af
hinum
inztum
hiartta rotom.
oc
með
fullkomnom
hugh
þu
ert
vis
von.
sannr
atrunað.
vrugt
hæle.
straust
von.ku: "heilsu traust. uaarn" b, "hæli. traust oc uorn" i
allra
þeirra
sem
vndir
vilia
bua.
þinv
vallde
Oc
til
þin
flya.
lit
með
þínní
mískunn.
a
iðran
hiartta
míns.
með
vægð.
oc
varkynnd.
oc
høgværo
rf: "o" + "e"
auga.
firir lat
þu
ku: "mic" b,i
eigi.
oc
skil
eigi
þína
ku: "hina" b,i
myklu
oc
hina
margfallddv
hiolp. ku: "þina" tilf. b,i
fra
mer.
hallt
helldr.
þin
hín
haleitu
heit.
við
mik.
þion
þinn.rf: "nn" + "on"
vuerðugan.
þer
iatta
ec.
oc
þik
kenni
ec.
sannan
skapara
allra
luta.
þvi
at
af
þínní
forssio.
ero
aller
lutir
orðnir.
styrk
mik
nv
oc
staðfest.
með
trausti
þins
valdde.ku: "uallz" b,i
oc
mattar.
at
ec
mege
traustlega.
allan
minn
alldr
vt ennda
með
staðfastre
þessarre
trv.
lit
til
mín
oc
miskunna
mer.
oc
statt
staðfastlega
með
mer.
oc
varðveit
mik
vskaddan.
oc
vspilltan
firir
allre
fianndans
villu.
oc
vallde.
Høyr
þv
hinn
mattoge.
konongr.
þv
veizt
alltt,
þer
er
kunnigt.
at
sala
min.
er
oll
buín.
til
þinnar
miskunnar.
oc
astar.
oc
brennr
sua
sem
af
híta
oc
af
þosta.ku: "þorsti" b, "þorsta" i
firir
vttan
vekkua
oc
vatn.
Oc
langar
mik
ku: vantar b,i
til
þin.
þvi
at
þu
ertt
brunnr
eilifr.
fullr
fliotannde
miskunnar.
gef
eigi
vndir
valld.
grimra
vuína.
þær
salor.
er
vndir
valld
þitt
bioðat.ul: u.l. av "ð" ku: "bioðaz" b,i
veit
mer
þat
syn-
dugum.
at
ec
mege
ur: "glaðlega" u.r.
vndir
allar
pinslir.
firir
þinar
sakar
glaðlega
ganga.
oc
mínn
likam
lystilega.
ofra.
firir
þins
hælga.
nams
ku: "nafns" i, sekvensen vantar b
sakar.
engi
er
sva
veikr
at
aflet
skortte.
ef
þu
villt
styrkkia. ku: "hann" tilf. b,i
þuiat
þu
eínn
ertt
styrkr.
oc
staðfesta.
þik
a
oll
skepna
at
dyrkka.
oc
lova
eiliflega.
Iam skiott
sem.
konongS.
sunr.
hafðe
loket
bøn
sínní.
þa
kenndi
hann.
guðlega
miskunn.
skiott
styrkkia.
hugh
sinn.
oc
lysa.
oc
þottezt
hann
þegar
vera
vrugr.
oc
on
allrar
ræzlo.
oc
var
siðan
alla
nott
i
akalle
til.
Guðs.
Þui
nest
kallaðe.
konongrenn.
til
sin.
arachim.
oc
gerði
honom
kunniga.
alla
þa
lutí
sem
fram
hafðu
faret.
með
honom
oc
syni
hans.
oc
at
engi
von
var
i.
at
nokkors skyns
ogn
mætte
honom
fra
sinum
vilia
vennda.
Arachis
gaf
honom
þat
rað.
at
hann
skyllddi
nv
hætta
grimleik.
oc
harðlyndi.
við
svn
sinn.
Josaphat
ot
ku: "oc" b,i
taka
helldr
annan
hatt.
bliðlæte.ku: "bliðare" b, "bliþara. ok með bliþlæti" i
oc
fagrmæle.
lokkan
oc
fagr-
læte.
oc
lata
allt
vera
eptir
hans
vilia.
oc
þykkyr
mer
þat
likare.
at
þesse
hinn
vnggi
maðr
man
hellzt
sva
verða
veiddr.
Vm
morgonenn
eptir.
kom.
konongrenn
til
sunar
sins.
oc
kallaðe
hann
með
bliðv
anndliti.
oc
faðmaðe
hann
oc
kysti.
oc
mællte
til
hanns
lettlega
með
høgværom
orðom
Svnr
minn
sæle.
oc
hinn
søte.
søm
oc
virð
hinar
huitu
hærer.ku: "hæror" b,i
alldr
oc
elli
faður
þíns.
Oc
røk
rað
min.
fylg
fortalum
minum.
gak
til
oc
blota.
oc
fornna.
guðum
varom.
þa
skalu
þeir
með
skundda.
oc
sinni
mykylli
miskunn.ku: vantar b,i
oc
høguærazt
af
sinni
reidi.
þaðan
af
skalu
þeir
geva
þer.
langa
lifdaga
aar.
oc
tima.
kononglegt
riki.
með
sømd
Oc
allzskynns
framkømd.ku: "fræmð" b,i
mer
skallt
þu
oc
feðr
þinum. ku: "vera" tilf. b,i
kiær
af
þinni
lyðni.
oc
eptir-
læte.
aller
manv
oc
aðrer.
lova
þik
af
þinum
goðvilia.
þui
at
sa
fær
ser
mykyt
lof.
er
sinum
feðr
veitir
eptir læte.
oc
i
þui
allra
hellzt.
er
guðum
varom
er
helzt
ku: vantar b,d,i
til
virðinga.
Hvi
ku: karolingisk "v"
hyggr
ul: u.l. av "y"
þu
þat.
minn
hinn
goðe
sunr.
at
ec
villda
sva
íllt
skiptti
a
gera.
við
sialvan
mik.
at
ec
villdda
hitt
verra.
af
tveim
kostom
kiosa
oc
tyna
mer
sialfum.
at
sialfs
vallde.
En
ef
ku: vantar b,i
þu
hyggr
þat
at
ec
vili
skiptta
ilu
ku: "illu" b,i
i
gott.
oc
helldr
kiosa
dauða.
en
lif
þa
lizt
mer
sunr
minn
sem
þv.
haver
ranga
hugsan.
eða
ser
þu
eigi.
huersv
mykla
ahyggiv
eða
starf.
oc
nauðir
er
ec
þole
a
sialfum
mer.
mote
minum
vuínum.
firir
vernndar
saker.
oc
giæzlo
mins
rikiss.
sva
oc
i
ku: vantar b,d,i
þeirri
ahyggiv.
er
ec
þole.
huess daghlega.
stundum
i
hungri.
oc
i
þorsta.
i
langre
vegar gangu.
stundum.
oc
þegar
sem
þerss
þarf
við
þa
lig
ec
sialfr.ku: "berr" b, "seaalfr berr" d,i
a
bere
iorðu.
oc
þykki
mer
þat
allt
lett.
oc
lítít.
firir
minnar
sømdar
saker.
sva
mykyll
orlleikr
er
oc
með
mer.
at
ec
tøme
opttsamlega.
allar
haller.
oc
hirðzlur.
af
fee
minv.
gef
ec
þat
riddarum
minum
oc
rikiss monnum
firir
sina
starflaun.
En
af
sumu
let
ec
gera.
guðum
varom.
mykyl
ku: vantar b,i
misteri.
oc
agiæt
herbyrgi.
þeim
til
dyrðar.
oc
matt
þu
af
þesso
hugsa.
at
með
þui.
at
mer
er
sua
litil
spor.
a
auðøvom
oc
eigi
meiri
fyrst
til.
samdratar
fiar.
Eigi
sparumzt
ec
við
vas
oc
erveðe
at
þola
fir
sømdar
saker
rikiss
mins.
Oc
ef
ec
vissa.
at
kristinna
manna
tru.
su
sem
þeir
hava
vpp haftt.
í
galia lannde
ku: "galilea" b,i.
være
betri.
eða
rettare
en
var
trv.
eða
varra
fornnra.
frennda.ku: "langfeðra" b, "feþra" i
þa
matt
þu
val
skilia.
at
ec
myndda
vndir
hana
ku: "glaðliga" tilf. b,i
ganga.rf: siste "g" + "n"
oc
með
allum
hugh.
oc
kostgæve
þat
hellzt
ku: vantar b,i
røkea.
er
haglegazt
ku: "holligaz" b,i
være
salo
minni.
en
ku: "æf" tilf. b,d,i
þu
hygr
at
skamsyni
min.
eða
galøysi
gange
til.
at
ec
hitti
eigi
i
þesso.
satt
at
sia.
þa
mynda
ec
eigi.
sua
marga
nott.
i
sva
mykylli
ahyggiu.
vakannde
liggia.
til
þess
at
kiosa
þat.
af
ollu.
er
mer
være
mest
til
sømdar.ku: slik også d,i, "skæmðar" b
oc
með
þuí
at
ku: "ek" tilf. b,d,i
hevi
eigi.
hítt
minnzta
firir latet.
af
ollu
þvi.
er
ec
vissa.
mer
hellzt
til
frama
oc
virðingar.
Helldr
lagða
ec.
a.
allt
starf
oc
stund
eptir
megni
oc
matte.
þat
allt
at
fullgera.
er
ec
vissa.
mina
sømd
mesta
vera.
með
sva
myklum
vilia.
at
bæðe
miok
sua.
er
þa
mattolegt.
oc
vmattolegt.
er
mer
kom
i
hugh.
at
ec
mætta
ku: "matta" i, setninga vantar b
fínna
i
heímínum.
mer
til
sø-
mda.
Ecki
ku: "c" kan kanskje lesast som "e"
let
ec
þat
ku: "þær" i, setninga vantar b
a
skortta.ku: frå "með sva" vantar b
oc
ven-
tte
ec.
at
ec
se.
nv
með
hinum
mestom
hofðingium.
oc
namfrægaztom.ku: "oc nafnfrægioztum" i, vantar b
i.
sømdom
iafn.ku: "talðr imínom sæmðom" b, "i taulo i sæmþum sinum" i
huerssu
ma
þat
þa
vera.
með
þui
at
mer
hevir
sva
mykyt
kapp
a
veret.
at
oðlazt
þat.
er
litils.
er
vertt.
oc
bratt
liðr.
at
eigi
myndi
þui
ollu
meirí.
mínn
hugr
til
þess
a
ku: "at" b,i
þiona
guðum
varom.
er
oss
stenndr
allt
gagn.
oc
gott
af.
með
allre
hugsan.
oc
starve.
oc
ollum
krappte.
oc
styrk.
oc
allu
hiartta.
oc
hugskote
at
kiosa
þat.
af
þeirra
ku: "þeirri" b,i
trv
oc
þionastu.ku: vantar b,i
er
rettlegazt
oc
raðolegazt
ku: vantar b,i
være.
oc
þeim
felli
mest
i
þokka.
Ec
hevi
opttlega
i
þesso
starfat
oc
stundat
ku: vantar b,i
nætr
oc
daga.
oc
þa
er
ec
þottomzt.
mer
eigi
ein
ul: u.l. av "n"
ørenn
vera.
i
slikum
storraðom
þa
leet
ec
leita.
oc
til
min
kalla
hina
villdaztu.
oc
hina
vitraztu
meistara.
oc
leitaða
ec
við
þa
raðr.ku: "raðs" b
sva
hevi
ec
oc
oppt sinnum.
við røðor
att.
við
vitra
minn.ku: "menn" b
af
kristinna
manna
tru.
oc
rannzakat.
með
athygli.
þeirra
visdom.
Oc
lizt
mer
sua
sem
þeim
ollum.
monnum
lizt.
er
með
skynsemd
vilia
a
sítt.
rað
sia.
at
engi
er
onnur
rett
trv.
en
þessor
er
nv
fylgium
ver.
er
truum
oc
dyrkkum
hin
mattogo
oc
hin
mæto
guð.
Nytum
oc
niotom.
þeirra
lans.
oc
giava.rf: første "a" + "æ"
med
allre
skemtan.
oc
verðlegre
ku: "ueralldligri" b, vantar d
sømd.
er
ku: slik også d, "oc" b
aller
menn
þiggia
af
þeim.
miskunnar gof.ku: "giof" b,d
oc
þeir
aller.
er
ser
kunnv
at
nyta.
fa
þessa
heims
af
gaman.
oc
gleði.
oc
allzskonar
lystilegt
livi.
er
maðr
kann
til
at
fysazt
En
þeir
hofðingiar
er
ku: sekvensen vantar b,d, Keyser og Unger rettar til "oc"
forstiorar
af
galilea lannde
lasta
oc
líotar
gera.
þessa
heims
sømder.
oc
skemtan.
þa
sem
guðir
varer
hava
gevit
oss.
oc
heita
þeir
oss
þvi
i
mote.
er
mer
þykkyr
liktt.
at
at
engarre
von
verði.
segia
at
ver
skolum
sua
til
v endilegrar
sælo
stunnda.
at
firir-
lata
þessa
heims
gaman
oc
gleði.
En
þeir
vitu
alldrigi.
huat
er
þeir
segía
eða
af
huerium
sannenndom
þeir
flytia
ku: kan også lesast "flytta"
sliktt
fram.
Nu
minn
kiære
sunr
fylg
hollom
oc
heilum
raðom
faður
þins.
oc
ku: "ær" b
með
skynsemd.
oc
sannendom
hevir
rannzakat.
huat
haglegazt
er.
þer
oc
mer.
oc
ollum
oðrum.
þat
matt
þu
sialfr
sia.
at
huarkke
firir
illvilia
saker.
eða
vankunnasttu
hevi
ec
þetta
koset.
nema
helldr
firir
þui.
at
þetta
hevi
ec
viliazt
funnit
af
ollu.
oc
firir
þvi
fysi
ec
þik.
með
engom
illvilia.
nema
helldr
at
fylgia.
mer
feðr
þinum.
Ræzt
goðe
sunr
faður
þinn.
eða
veizt
þu
eigi
huerssu
gott
er
at
fylgia.
faðurlegre
fortalu.
oc
gleðia
sva
gamlan
karll
i
elli
sínní.
þui
at
sua
sem
þat
er.
synínum
sømelegt
sva
er
hítt
liott
oc
leiðilegtt.
at
fylgia
eigi
heilum
raðom
faður
sins.
oc
virða
hann
oc
hanns
heilræðe
litils.
hueR
sem
einn.
er
sua
gerir.
þa
fær
hann
illar
ennda-
lyktir.
oc
firir
þui
se
sua
við.
at
eigi
verðir
þu
i
þeirri
talu.
giæt
helldr
sua
til.
at
þu
gleðir
faður.
i
ollu
þui
sem
þu
matt.
þa
mantt
þv
oðlazt
sømd
oc
sælo.
oc
allt
gott
annat.
oc
verða
ervingi
rikiss
oc
sælo.
oc
allra
annaRa
sømda.
oc
framkømda.
Sem
sa
hinn
vngi
maðr
oc
hinn
vitri.
hafðe
høyrtt.
sua
langa
fortalu.
faður
sins.
oc
giorssamlega
til lytt.
allz
þess
er
hann
sagðe.
þa
fann
hann
giorlla.
at
þesse
slett-
yrði.
varo
með
myklu
falsse.
oc
fianndans
aeggian
framflutt.
er
vm
þat
ligr
iafnan
at
suikia.
með
slett mæle.
alla
þa
er
til
hans
fortalu
tøygiazt.
En
hann
hugleiddi
ur: "heilagt" u.r.
heilagt
guðspiall.
er
sialfr
guð
mæltte
þessom
orðom.
Eigi
kom
ec
til
þess.
at
sennda
frið.
nema
helldr
suerð.
til
þess
kom
ec.
at
skilia
sun
fra
feðr.
oc
dottor
fra
moðor
sinni.
oc
þat
fleira
hugsaðe
hann
er
þar
fylgir.
oc
sua
huat
er
enn
ku: "Grægorius" b, "enn" c
segir
i
oðrum
stað.
Guðspiallet.
ef
nokkor
ælskar
meir
faður.
eða
moðor.
en
mik
sa
er
ekki
verðugr
mín.
oc
hueR
sa
er
neíttar
mítt
nafn.
firir
monnum
a
iarðriki.
þeim
skal
ec
neitta.
firir
feðr
mínum
i
himiriki.
þetta
hugleiddi
hann
oc
lærðe
sua.
af
heilagre
kenníng.
salo
sialfs
sins.
oc
styrkti
hana.
með
aeggian
heilagrar
til fystar.
oc
gladdezt
miok
af
þuí
orðe.
er
salamon
segir.
Tímí
er
til
at
ælska.
oc
timi
er
til
at
hata.
tímí
er
oc
til
friðar
oc
timi
til
bardaga.
Nu
þo
at.
konongS.
sunr
hefði
eigi
morg
anndsuor.
i
hamæle
við
faður
sinn.
þa
varð
þo
með
þessom
hætte
a-
kall
hans
til.
guðs.
lagt
sem
dauiðr
konongr
kennir.
með
þessom
orðom.
miskunna
mer
guð
drottenn.
miskunna
mer.
þui
at
sala
mín
trøystír.
a
þik
til
hiallpa
oc
vndir
skugga vengea.
miskunnar
þinnar.
þa
skal
ec
venta
mer
til
lifðar.
til
þess
er
þesse
illzska
liðr
af.
til
þin
skal
ec
mitt
akall
hava.
hinn
bazte
guð.
þui
at
þu
hevir
mer
allt
gott
gortt.
þat
sem
ec
hevi.
oc
song
með
þessom
hætte
vt
allan
salmenn.
siðan
hof
hann
vpp
andsuor
til
faður
sins
með
þessom
orðom
oc
mælltte
Þat
byðr
allra
varra
herra
oc.
Guð.
at
ælska
faður.
oc
veita
honom
sømelegt
eptir læte.
oc
þiona
honom
til
allz
þess.
sem
hans
nauðzyn.
krefr.
með
allzskyns
eptir læte
ku: "oflæti" c, sekvensen vantar b
oc
goðuilia.
þessa
krefr
oss
nattura.
oc
kynfylgia.
með
skynsemd
sannrar
astar.
En
ef
ælska
verðr
sua
mykyl.
til
frennda.
eð.
fegirnna.ku: "fæðgina" b,c
at
maðr
gar
þess
meir.
en
Guðs
þionastu.
þa
skil
þesse
ælska
mannenn
við
guð.
Oc
firir
þvi
høver
oss. ku: "með ollo fra oS" tilf. b,c
at
skilia
þa
ast.
er
sua
vhofsamlega.
er
vpp hofð.
oc
með
enggom
hætte.
með
þeim
forræðom
at
fyligia.ku: "fylgia" b,c
er
oss
vilia
fra
guði
segia.
helldr
ber
oss
þa
at
hata.
oc
hafna.
huartt
sem
þat
ero
vínír
eða
vilia menn.
frenndr
eða
feðgin.
eða
i
hueria
tigund.
er
þeir
kallazt.
þa
høver
oss
með
allu
þa
oc
þeirra
vilia
fullkomlega
fra
oss
skilia.
þui
at
þat
er
með
ollu
ubærelegtt.
at
tapa
guði
firir
saker
frennda.
eða
faður
Oc
ger
okr
baðom.
firir
þvi
ekki
erveðe.
af
þesso.
truum
helldr
baðer
einum
allzvalldanndda
guði.
En
þeir
guðir
er
þv
rf: "þ" + "g"
gafggar
nv.
ero
hegomleger.
hannda-
verk
manna.
hava
engan
andar dratt.
dauð
oc
dumb.
stannda
oc
stara
augum.
veita
enga
hiolp.
aðra.
þeim.
er
a
þa
kalla.
nema
tion
oc
tapan.
en
ef
ur: "ef" u.r.
þer
synizt
eigi
sua
at
gera.
sem
nv
hevi
ec
rað
til
lagtt.
þa
ger
af
minv
male
þat
sem
þer
likar.
ec
em
sannr
guðs
þræll.
oc
þionastu maðr.
oc
fær
þu
mer
með
engo
mote.
huarkke
með
bliðlæte.
eða
harð-
lynndi.
fra
hans
kiærlleik
skilt.
nema
sva
sem
i
fyrstunni.
sagða
ec
þer.
at
hans
nafn
er
mer
staðfast.
til
allz
traust
oc
truar.
En
þo
at
þu
sagðer
ku: "segdir" b, "seger" c
þat.
at
þu
gerðir
þetta.
með
engom
nauðgum
kost.
eða
nokkore
skynsemd.
eða
skynlausri
ast.
at
þu
gofgir
þessor
hín
galausu
ku: "goðlauso" b,c
guð.
nema
helldr
með
myklu
athygli
oc
iðulego
erueðe.
fannt
þu
þat
bazt.
af
ollv
at
kiosa.
at
trua
a
troll.
dauð
oc
dumba
likneskíu.
eða
þar
með
heimsins
hegoma.
allavega
eptir
fyrst
likamsens
at
fullgera.
eigi
vil
ec
þui
íatta.
at
þer
gange
til
þessa.
nokkor
nauðzyn
eða
skylldda.
helldr
þat
at
mykyl
mørkua-
þoka.
er
dregin
allavega
yuir
skynsemd
þina.
þvi likazt
sem
maðr
gange.
sa
er
sia
hygzt.
oc
ser
þo
ekki.
þriflande
vm
sik
allavega.
Oc
fær
þo
engan
geisla
af
skynsemdar liose.
Oc
firir
þui
at
hann
tapar
rettan
veg.
af
sion løysi.
þa
gengr
hann
í
vføror.
til
tapanar.
oc
tapar
ser
siolfvm.
ef
hann
fær
eigi
lios
til
aptr huarfs
þesser
lutir
ero
mer
aller
kunnigir
oc
vil
ec
firir
þui.
at
þu
ser
eigi
þvisa
løyndr.
En
þu
hyggr
þat
lios
vera
er
myrkr
er.
oc
dauði
likar
þer
helldr
en
lif.
oc
hygzt
þu
af
þesso.
gott
rað
hava
vpp tekit
með
nyttsamlegre
forssio.
en
sannlega
er
eigi
sua.
þvi
at
þat
sem
þu
dyrkkar.
þa
er
firir
vttan
allan
guðlegan
kraptt.
helldr
ero
þat
likneskiur.
þær
er
ero
epttir
fianddanom
skapaðar.
en
innan
ku: "iafnan" b
ero
þær
allar
fullar.
af
fianndans
krappte.
oc
af
hans
styrk
gerazt
oll
þeirra
verk
Eigi
er
sva
sem
þu
hyggir.ku: "hyggr" b
þetta
hitt
lystilega
lif.
at
þat
mege
með
þui
fullkomazt
þui
at
þat
er
i
mot.
mannlegre
natturu.
helldr
er
þat
vmattolegt
oc
mote
allum
sannenndom.
oc
i
ollum
goðom
siðum.
miok
afvirðannde.
þat
setr
oc
seðr.
fyrst
mannzens
natturu
nokora
stunnd.
En
at
raundum.
verða
illar
erveðes launir.
oc
stnarpare
hueriv
huarssu
suerði.
sua
kennddi
mer
minn
blæzaðr
meistare.
En
ef
ec
skal
þer
nokkot
af
segia.
huessv
martt
illt.
er
þesso
fylgir.
þa
finnazt
fleiri
illir
lutir
en
maðr
mege
telia.
eigi
helldr
en
sannd
i
siof-
var fiorv.
Þui
er
likazt.
þessa
heims
livi.
sem
þat
se
net
fianndans.
eða
angull,
en
anga
ku: "agn" b
þessa
anguls.
er
skemtanar-
livi.
oc
lostasemdar
manugð
oc
meinlæte
ku: "ęptir læti" b
En
þeir
aller
er
við
þetta
agn
festazt
of
miok.
þa
dregr
fianndenn
þa
alla
til
helvitiss.
En
þau
oll
firir heit.
er
minn
herra.
oc
drottenn.
byðr
sinum
vinum
til.
er
þu
nefndir
i
røðo
þin-
ní.
vuisa
von
lifs.
þa
er
þat
alltt
firir
vttan.
if.
vskipttilegr
fagnaðr
oc
ennda laus
far sæla.
su
er
alldrigi
øyðizt.
nema.
æ.
aukazt.
Engi
tala
eða
røða.ku: "farsæla" b
ma
fra
segia.
mykyleik
dyrðar
hans
skemtanar
oc
gleði.
fagnaðar
oc
fegrdar.
er
i
hans
augliti.
oc
asyn
hava
aller.
þat
ser
þu
sialfr.
oc
aller
adrer.
at
engi
er
sa
livannde
maðr.
er
eigi
døyr
or
þema
heimi.
aller
skolu
þo
annat
sínní
vpp risa.
þa
er
drottenn
vaR
iesus
cristr.
guðs
sunr
kømr.
með
sinv
hinv
naturulego
vallde.
oc
ogorllegre
asyn.
konongr.
yuir
ollum
konongom.
heRa
yuir
allum
lavarðum.
honom
þiona
allar
þioð-
þer.
himneskar
oc
iarðeskar.
oc
helvitiss
krapttar.
sva
mykyl
ræzla.
ogn
oc
otte.
kømr
yvir
alla.
af
hans
ogn
oc
rettdøme
oc
ku: "at" b
himneker
ku: "himneskir" b
krapttar.
er
alldrigi
gerðo
synd.
eða
vitu.
skalu
skialva
þui likazt.
sem
laufs blað
firir
megin storme.
þa
skalu
firir
honom
stannda.
til
þionastu.
miok
otta fullir.
þushundrað.
oc
tiv
sinum
hundrað
þushundraða.
engla.
oc
yuyr englar.
aller
otta fullir
af
þeirri
ogn
er
af
honom
stenndr.
Einn
hafuð engill
blæs.
harðlega
i
þiotanndda.
luðr.
oc
stnyzt
þa
himinninn.
sua
bratt
saman.
sem
ein
bok
se.
saman
vellt.
Jorðin
oll
brestr
oc
rifnar.
oc
vpp
kastar
allum
dauðum
manna likamum
þeim
sem
fødder
varo.
af
hinum
fyrsta
degi.
af
adame.
oc
til
þessa
hins
ogorllega
dags.
oc
þa
skalu
aller
dauðir
vpp risa.
oc
i
litlv
auga bragðe.
livannde
stannda
firir
domstole
hins
dyra
drottens
v dauðlegs
domara.
oc
skal
þa
hueR
giællda
skyn
firir.
sin
verk
oc
vilia.
huartt
sem
ero
goðer
eða
illir.ku: "goð. æða. ill" b
Þa
skalu
aller
rettvisir
menn
skina
sua
biartt
sem
sol.
þeir
er
rettlega
trva.
a
faðr
oc
sun
oc
hælgan
anda.
oc
luka
sinum
lif-
dagum.
i
goðom
verkum.
þann
fagnað
oc
gleði.
er
þeir
fa.
er
sva
lyktta
lifdagum
sinum.
þar
kann
ku: "þa kann ec" b
eigi
oc
engi
annur
tunga.
þer
fra
at
segia.
Eigi
megom
ver
oc
iafna.
solar-
lios.
við
þeirra
biartleik.
þui
at
þar
er
langt
a
millum.
alldri
mego
oc
manna
augu
sia.
eða
hiartta
hugsa.
eða
øyru
høyra.
þann
hínn
fahøyrða
fagnað.
er
helgir
menn
hava
i
himneskre
dyrð.
En
þeir
sem
guði
nitta.
oc
eigi
vilia
vita
skapara
sinn.
dyrkka
helldr
diofla
oc
skur-
guð.
er
þeim
visa
til.
oc
løyui
geva.
at
liva
með
lostasemd.
oc
þessa
heims
hegoma.
þui likazt
sem
svin
i
sauri
sínum.
velltizt
aptr
oc
fram
eða
annat
bufe.
i
sínv
fulu.
oc
ferllego
livi.
stannda
þa
stirðir
oc
skemder.
oc
afvirðir:
ollum
til
auga b-
ragz.
bæðe
goðom
oc
illum.
oc
allre
annarre
skepnv
til
hæðengar
allt
skal
þar
synazt.
þat
sem
þeir
hava
gortt.
með
verkkum
oc
vilia
Oc
eptir
þau
hin
aumlego
brigzli
verðr
þeim
visat
i
elld
vsløkke-
legan.
oc
til
myrkra.
oc
meina.
oc
vtalulegra.
vesallda.
þar
er
gr-
atr.
oc
ill
læte.
með
allzskyns
sor-
gom.
oc
sottom.ku: "sutum" b
þetta
ur: "þetta" u.r.
er
illra
manna.
erfð
oc
oðal.
J
þessom
heímboðom.
skalu
þeir
iafnan
brenna.
firir
saker
ofmykyllar
þessa
heims.
hins
hegomlega.
astar
oc
ælsku.
En
þui
hafnaðu
þeir.
er
Guð
gefr
sinum
vinum
eiliflega.
Oc
firir
þvi
høver
oss
firir
saker
dyrðar.
oc
lofS.
varss
drottens.
at
þola
va
oc
vesolld.
oc
allzkostar
beis-
kan.
firir bunað.
at
ver
megem
sva
forðazt.
fianndans.
ferllegan
felagskap.
oc
iamval
fram
leggia.
glaðlega
likame
vara.
firir
guðs
saker
HueR
er
sua
vesall.
eða.
vitlaus.
at
eigi
vil.
helldr
þola
þushundrað
sinum.
skiotan
dauða.
oc
stundlegan.
oc
livi
siðan
eiliflega.
helldr
en
døya
sua
einv
sínní
at
hann
lǰfní
alldrigi
siðan.
betr
virðizt
mer.
at
þiona
til
litla
stunnd.
oc
liva
eiliflega
i
liose.
oc
fagnaðe.
með
heilagre
þríníngu.
oc
hælgum
englom.
oc
ollum
aðrum
guðs
astvinúm.
Sem.
konongrenn
hafðe
høyrtt
þessa
røðo
Josaphaz.
oc
af
sua
mykylli
staðfestv
hugar
hans.
at
hann
matte
með
engo.
bliðlæte.
lokkan
eða
fagryrðum.
hug
hans
eptir
sinum
vilia
venndda
eigi
oc
firir
ræzlo
saker.
pinsla
ne
ognar orða.
þa
vndraðe
hann
miok
sua
vitrleg
andsuor
sueinsins.
oc
leizt
honom
sva
i
samþykkiv
ku: "samvizku" b
sínní.
sem
mart
myndi
þat
satt
vera.
sem
sueinninn
sagðe.
En
þo
hellt
honom
aptr
fornn
siðvenia.
Oc
mykyt
þralynndi.
er
hann
hafðe
lengi
i
vafzt
vsyniv.
Oc
var
honom
nv
næsta
firir
natturunnar
saker.
þvi-
likazt
sem
hann
være.
sva
með
beizli
bunndinn.
oc
niðr þrøgdr.ku: "þrongðr" b
at
varlla
matte
hann
vpp
lita.
til
sannenda-
lios
at
sia.
oc
af
þvi
firir let
hann
alla
fortalu
sueinsins.
þvi
at
fusazt
var
honom.
at
fylgia
vandda
sinum
oc
fyrnsku.
oc
firir
þui
likaðe
honom
hellzt
at
fylgia.
oc
fram-
hallda.
þui
raðe.
sem
archis
raðgiæve
hans.
hafðe
raðe
ku: "gefit" b
honom
Oc
mællte
þa
þui
nest
til
sveinsins.
Þat
høver
þer
sunr.
at
full-
gera
min
boðorð
i
ollum
lutum.
En
firir
þui
at
þu
ertt
sua
vlyðinn.
oc
stenndr
sua
styrklega
mote
minum
vilia.
þa
gerom
nv
annat
rað.
leggium
nv
niðr
þesse
þrayrði.
oc
hegomlegt
margmæle.
oc
vægeom
baðer
til
þess
at
vit
verðem
baðer
hins
sanna
visir.
Nu
með
þui
at
barlaam.
meistare
þinn.
er
þik
hevir
suikit.
er
bunndinn.
oc
i
minv
vallde.
þa
ma
ec
lata
samna
saman
mykynn
ul: u.l. av "nn" rf: "nn" + "ll"
fiollda
kristinna
manna
Oc
alla
visdoms meistara.
varar
truar.
gyðinga
oc
galileos.
oc
sennda
i
alla
staðe
menn.
at
segia
openberllega.
at
engi
kristinn
maðr
forðezt.
minn
funnd
at
at
søkea.
Helldr
kome
hueR
vrugr.
firir
vttan
alla
ræzlo.
oc
skolum
ver
siðan.
með
allra
varra
samþykt
hítt
viliazta
kiosa.
oc
man
þa
annat huart
þer
aller.
oc.
barlaam
meistare
yðar.
oc
predikare.
hava
mal
yðat.
oc
fylgium
ver
þa.
yðarre
tru.
eða
elligar
manu
þer.
eptir
varre
tru
stnuazt
oc
þui
trua
allu.
sem
ver
hyggium
satt
vera
Hinn
skysame.ku: "skynsamasti" b, "sky" og "ami", resten borte, g1
konongS. ku: "suN" tilf. b,g1
þektti
gorlla.
ætlan
faður
sins
af
þeirri
birttingu.
oc
til visan
er
sialfr.
Guð
hafðe
aðr.
i
suøfne
syntt
honom.
þa
mællte.
hann
til
faður
sins.
verði
guðs
vili
vm
vartt
mal
oc
verði
sem
þu
hevir
sialfr
sagtt.
einn.ku: "EN" b,g1
Guð.
goðr
oc
milldr
oc
miskunnsamr.
hann
er
sialfr
sannnennde.
þat
veiti
hann
oss.
at
ver
vikim
eigi
af
rettom
veg
með
hans
miskunn.
er
allt
traust
míns
mal
ku: "mals" b,g1
oc
allra
varra
er
a
hann
truum.
Konongrenn
let
þegar
stefna
allum
villu monnum.
gyðingum
oc
galileis.
Sva
oc
kristnum
monnum
ollum.
bræf
senndi.
oc
ku: "hann" b,g1
vm
allar
borger.
bea
ku: "bæi" b, "béi" g1
oc
tun.
oc
kastala.
bauð
ollum
sterklega.
at
aller
menn
huarrar
ku: "huerar" b,g1
truar.
sem
þeir
ku: "huerr" b,g1
være.
køme
vruggir
til
konongs.
i
hans
trausti.
með
retto
rannzake.
bæðe
heim
oc
heiman.
þat
fylgði.
konongs.
boðe.
at
barlaam
skylldi
vera
forstiore
kristinna
manna.
Skipaðe
hann
oc
þa
alla
þionastv-
menn.
er
giætto
oc
varðveittu
guði
hans.
alla
vitra
menn.
oc
visa
meistara.
þa
sem
funnvzt
í
galilea-
lannde.ku: "kalldea Riki" b,g1
oc
i
þann
tima
varo
visazter
bæðe
vm
hímín tungl.
oc
flestan
allan
visdom.
oc
alla
fiolkunnda
menn.
þa
sem
finnazt
matto.
sionhueruínga
ku: andre "u" påbegynt som "g"
oc
gernninga.
oc
galldra
meistara
Nu
er
samnaðr
firir.
konongenom
vtalulegr
fiolldi.
með
ymsum
kunnastum.
En
einn
er
funninn
for gangu maðr.
kristinna
manna.
ætlaðu
aller
at
barllam
være.
En
hann
het
þo
barachia.ku: "Nachor" b, frå "hann" har i "þat uar raunar nachor"
Nu
vollde
þvi
mest
kristinna
manna
ferð.ku: "fæþ" b,i
su
hin
harða
refsing
oc
grimleikr.
er
heiðnír
hofðingiar.
hafðu
a
þeim
huervitna.
Marger
løynduzt.
oc
hirttuztt
i
hellum
oc
ku: vantar b,i
holom.
Mykyll
fiolldi
var
oc
sa
er
eigi
trøystizt.
eða
truði.
konongs
fagr mæle.
ottaðuzt
at
nokkor
løynd
suik.
myndv
vndir
bua.
En
þeir
aller
sem
kristnir
varo.
fluttu
fram
vm
nætr
guðs
þionastu.
þaksamlega.
oc
þo
løynilega.
engi
var
sa
er
eigi
skalf.
eða
ivaðezt
i
tru.
af
ræzlo
oc
ogn.
nema.
Josaphat
einn
er
alla
sina
þrætto.
fal
vndir
guðs
forssio
oc
trausti.
A
þeim
tima
er
sa
hinn
mykli
fiolda-
funndr.
er.
konongr.
hafðe
til
sin
stefntt.
var
þar
saman komenn.
þa
var
konongenom
buit
eptir
verðleikum
oc
veniv.
hasæte
sømelegtt.
oc
tigurllegt
þa
bauð.
konongrenn.
syni
sinum
at
sitia
i
hia
ser.
en
hann
firir
saker
kurtteisi
oc
natturulegs
litilætes.
sua
oc
firir
saker
tignar.
oc
virðingar.
faður
sins
settizt
hann
niðr
a
iorð.
firir
føtr
honom.
þar
stoð
i
hia
mykyll
fioldi
meistara.
oc
visdoms menn.
þeirra
er
vitrir
hugðuzt
vera.
oc
varo
þo
vít-
lausir.
þui
at
þeir
skipttu
tru
sinni.
oc
guðs
dyrð.
i
villu
skynlausra
skurguða.
oc
dauðra
manna.
oc
ferfetra
ku: "fiorfættra" b, "ferfættra" g1,i
kuikuennda.
oc
margrar
annarrar
skynlausrar
skepnv.
Aller
varo
þeir
til
þess
komner.
at
mæla
i
mote
konongs.
syni.
oc
allum
hans
felagum.
þvi likazt
sem
i
einni
døme-
sagu.
er
sagt
fra
þui.
er
geit
nokkor
gek
til
bardaga.
við
leon
eitt
En.
konongs.
sunr
hafði
sitt
traust
allt.
oc
trunað.
til
hins
hærsta
guðs.
oc
vndir
hans
vornn
oc
varð-
veizlu.ku: "valld" b, "valde" g1,i
fal
hann
sik
oc
allt
sitt
athæve
Vvinir
ku: Stor insulær "v"
hans
hafðu
von
sina
a
veralldlegom
hofðingium.
oc
þeirra
herra.
En
ku: slik også i, "ær" b,g1
þeir
með
mykylli
vesolld
hugðu
ser
til
hialppar.
oc
lausnar. ku: "oc uarþ" tilf. b,g1,i
þeim
sem
ollum
oðrum.
er
a
trua.
til
hegoma.
sin.
firir hugsan.
oc
fanyt
æt-
lan.
Nachor
var
þar
fram leiddr
er
barlaam
lezt
vera.
þat
hugðu
oc
aller
þeir.
sem
með.
kononge
varo.
at
hann
være.
oc
trøystu
miok
a
sina
vitringa.
Oc
visdoms menn.
En
mattogr
guð
er
slika
luti
hafðe
aðr
firir skipat
með
sinv
vallde
oc
vilia.
hann
sa
lanngu
firir
þesso
male.
oc
lyktum
þessarrar
þrætto.
Sem
allt
folkket
sat.
oc
þagðe.
oc
til lyddi.
þa
hof
konongrenn
sua
røðo
sina.
firir
meistarum.
oc
spekingum
sínnar
truar
er
sannlega
varo
hans
suikarar
Oc
allra
þeirra.
sem
fylgia
slikra
ku: "falsa" tilf. b, "falsra" tilf. g1,i
manna
fortalu.
Nu
er
oss
firir
hondum.
mykyl
þrætta
oc
høver
oss.
eigi
annat.
en
þetta
mal
se
með
skynsamlegre.
hugleiðing
vitrllegrar.
oc
gløgþekrar
skynsemdar.
Nu
verðr
annat-
huartt
i
dagh.
af
varo
male
at
ver
sigrum.
oc
yuir komom.
þenna
hinn
gamla
karll: ku: "oc hæro karll" tilf. b,g1,i
oc
sannan
villu-
mann.
barlaam.
oc
þa
alla.
er
hanS
boðorð
fylla.
oc
manv
þer
þa
oðlazt
af
mer.
oc
af
ollum
oðrum
stor hofðingium.
þessa
heims
sømd
oc
sama.
villd.
oc
vingan.
oc
heita
siðan
iafnan.
vitrir
sigrarar
oc
ku: "er" b,g1,i
i
sua
myklum
storllutum.
vilið
sannsyni
oc
rettende
vpp hallda
Eða
aðrom
koste
sigraðer.
oc
yuir-
komner
með
allre
skom.
oc
stnøyping.
með
haðong.
oc
hatan.
til
dauða
dømder.
en
oll
yður
auðøve.
yðrum
vuínum
geven.
oc
verðr
með
ollu.
yður
mínninng
alldrigi
siðan.
til
goz
getin.
En
likamer
yðrir.
gefnir
skogar dyrum.
at
slita
oc
suelgea.
En
bornn
yður.
bloð
oc
af springi
oc
ætt
se
selld
siðan.
vndir
eilivar
þrældom.
oc
hervilegt
anauðar hoc
Nu
sem
kongrenn.
hafðe
lyktt
a
þessa
leið
røðo
sinni:
þa
tok.
konongS.
sunr
til
orða.
rettan
dom
hevir
þu
dømt
faðe
ku: "faðir" b,g1
i
dag
Guð
styrkki
oc
styði.
þenna
þinn
vilia.
En
slikt
hitt
sama
mæle
ec
til
meistara
míns
oc
stnerezt
siðan
at
nachor
oc
mællte
sua
til
hans.
Val
veizt
þu
þat
barlaam
at
þu
fannt
mik
i
mykylli
sømd
oc
sælo.
oc
allzskonar
skemtan
oc
gleði
En
þu
bartt
firir
mik
morg
fagryrði
oc
stioll
ku: "snioll" b,g1,i
oc
slett.
at
ec
skyllda
firir lata
logh
oc
tru
forrnnra
siða.
oc
faðurllega
veniv.
En
þeim
guði
eggiaðer
þu
mik
at
þiona.
er
mer
oc
oðrum.
var
miok
vkunnígr
aðr.
oc
hezt
mer.
með
mykylli
lokkan.
annars
heims.
vkomenn
fagnað.
oc
vtalulegan.
Ef
ec
villda
þeim
fortalum
lyða.
oc
reita
faður
minn
sua.
oc
firír lata
frendr.
oc
fostbrøðr.
gleði
oc
gaman.
oc
allt
þat
er
þessa
heims
er
monnum
til
þessarrar
veraldlegar
sømdar
oc
roar.
Nu
hugsa
sua
þitt
mal.
at
þat
stendr
nv
vndir
myklum
harska
af
þui
at
ef
þu
fær
sigrat
i
þessarre
þrætto
Oc
sannar
þu
sua
at
rettar
ero
fortalur
þínar.
en
þa
er
i
mote
oss
ero.
synir
þu
yuír komna.
oc
þeirra
með ferð
oc
atrunað,
er
ekki
gera
annat
þeím
sem
fylgia.
oc
með
fara.
nema.
flærð
oc
fals
oc
fianndanns
villu.
En
þu
mannt
ku: "matt" b,g1,i
fa
af
þessom
sigri.
mykyt
lof.
meira
en
flester
aller
aðrer.
i
varom
lanndum
jafnan
mannt
þu
oc
vera.
kallaðr
sannennda meistare.
oc
boðare
heilsamra
luta.
Oc
skal
oc
ku: "Ec scal oc" b,g1, "oc skal ek" i
staðfastlega.
standda
vnndir
þinni
kenning.
oc
siðan
kristi
þiona.
alla
mina
lifdaga.
En
ef
þu
verðr.
i
þessarre
freistni
yuir komenn.
oc
firir lagðr.
oc
verðr
mer
þin
kenning.
at
sua
mykylli
skom
oc
stnøyping.
þa
skal
ec
þegarleið
a
þer
hefna.
mínna
skemda
oc
harma.
oc
með
sialfs
míns
hondum.
slita
tunguna
or
hofði
þer.
oc
hiarttat
or
þer
riva
hundum
at
gløypa.
oc
suelgea
allan
likam
þinn.
með
ollum
inniflum
þinum
svíuirðlega
sundr skiptta.
oc
skal
su
suivirðing
fara
oc
fliuga.
oll
lonnd
innan.
at
af
þui
mege
adrer
varazt
oc
viðr sia.
oc
ku: "at" b,i
føra
konongs
syni
ku: slik også b, "i" tilf. g1,i
nokkora
villu.
eða
flytta
ku: kan også lesast "flytia"
firir
þeim
nokkora
villu.ku: vantar b,g1,i
fals
eða
ku: "oc" b,g1,i
hegoma
Þa
er
nachor
hafðe
høyrtt.
sua
grunleg
ku: "grimlig" b,i, "g" og "leg", resten borte, g1
heit.ku: "orð" b,g1,i
konongS.
sunar.
þa
v-
gladdezt
hann
miok.
oc
fann
at
su
stnara.
oc
gilldra.
þrøngde
allavega
at
honom.
er
hann
hafðe
aðr
ætlat
honom
ku: "ætlat auðrum" b,g1,i
þa
hugsaðe
hann
með
sialfum
ku: vantar b,g1,i
ser.
at
betra
er
at
fylgia.
konongs
sunar
male.
oc
hans
lut
at
veria.
helldr
en
at
biða
sva
braðlegan
dauða.
með
sva
skiotlego
liflæte.
giorlla
vissi
hann
at
honom
var.
litil
ku: "litit" b,g1,i
til
uføro.
ef
hann
villdi
i
nokkorom
lut.
reíta
hugh
hans.
En
allt
gek
þetta
þo.
eptir
guðs
forssio
oc
skipan.
er
stundum
letr
vuíní
sina.
firir
þyngslum
verða
ku: "sanna sín rættindi" b, "sanna s", resten bortskoren, g1, "sanna sitt eyrindi moti rettindum" i
Huarttueggia
varo
i
hia
þessarre
røðo.
skurguða
villu menn
oc
nachor.
miok
þui
viðrlikt
sem
barlaam
ku: "Balaam" b,i
være.
spa maðr.
er
forðom
for
eptir
boðe.
konongS
þess
er
balach
het.
at
blota
oc
bolua
iraels
ku: "israels" b,i
folkke
En
þat
gerðe
hann
nauðigr.
oc
þo
með
guðs
forssio.
at
hann
blezaðe
þa.
er
hann
villdi
bolua.
Konongrenn
sitiannde
i
hasæte
sinv.
oc
sunr
hans
firir
fotom
honom.
þar
varo
oc
marger
stadder
visdoms menn
i
hia.
oc
bok froðer.
menn.
er
sialfum
ser
varo
ofroðer
þui
at
þeir
hafðu
hertt
hug
sinn
oc
huest
tungu
sina.
til
þess
at
niðra.
oc
vnita.ku: "onyta" b,i
rettennde.
oc
sannennde.
vtalulegr
fiolldi
folks.
oc
fiolmennis
var
þar
saman komenn.
visir.ku: "viS" b,i
at
verða
huarer.
er
þar
fengi.
hinn
hærra
lut
kristnir
menn.
eða
heiðnir
i
þessarre
þraut.ku: "þrætu" b,i
Þui
nest
stoð
vpp
einn
margfroðr
meistare.
er
aller
helldo
firir
hínn
vitrazta.
oc
mællte
til
nachors
ert
þu
sa
barlaam.
er
alla
þa
ku: vantar b,i
skemd
oc
suivirðing.
gerer.
oc
mæler.
guðum
varom.
oc
hinn
lofsælazta.
konongS
sun.
leiddir
i
þa
villu.
at
hann
skylldi
gofga.
krist.
hinn.
kross festa.
Nachor
suaraðe.
Ec
em
vist
barlaam
oc
sannlega
firir lit
ec.
guði
þína.ku: "yðra" b,g1,i
En.
konongS.
sun
hevi
ec
vist
ku: vantar b,i
eigi.
i
villu
leiddan.
helldr
i
fra
villu.
oc
gortt
hann
sattan.
oc
samþyctan.ku: ligatur av "c" og "t"
við
eilivan.
Guð
Sa
hinn
same
meistare
suaraðe
með
þui
at
vtaluleger
herrar
oc
hafðingiar
heímsíns.
þeir
sem
vit
oc
valld
hafðu
at
skipa.
oc
aðrer
hinir
vitraztu.
klærkdoms meistarar.
er
miok
sua
vissu
firir
marga
vorðna
luti.
Aller
aðrer
vtifra.
keisarar
oc
konongar.
herttogar
oc
iarllar.
barrunar
eða
grevar.
oc
allt
annat
folket
vt
i
fra
luta
þessom
guðum.
oc
loua
þa.
Með
huerri
ofdirfð
tekr
þu.
vaRum
vpp
ur: "at" u.r.
at
luka.
eða
þina
falsa
tungu.
til
þess
at
røra.
at.
sanna
þetta.
At
kristr
maríu
sunr
se
sannR
guð.
Nacor
tok
vpp
henndi
sinni.
oc
bað
folket
allt
lioð
geva.
oc
virðí
sua.
sem
varlla
være
þetta.
annsuara
vertt.
tok
þa
at
mæla
af
þvi
einn.ku: "æfni" b
er
hann
vissi
eigi.
sua
sem
asne.
barlaams.ku: "balaam" b, jfr. latin "Balaam"
er
þegar
vissi.
oc
varð
at
mæla
er
guð
villdi.
oc
þat
sem
hann
firir
sa.
Nachor
hof
at
vpp haue
a
þessa
leið
røðo
sina.
høyr
herra
konongr.
þat
sem
ec
vil
segia.
Ec
em
komenn.
i
þenna
heim.
með
hins
hælga.
Guðs
forsio.
oc
hugleidda
ec
með
mer
heimsíns
margfallegan
bunað.
Jorðena
oc
hennar
þunga.
með
margfallego
skruði
oc
vndarllego.
havit
rf: "t" + "r"
með
þrutnan
sinni.
oc
aptr dratt.
Solena
af
sinum
biartleik
oc
hita.
tunglit
i
sinu
skíní.
með
þuR
ku: "þurð" b
oc
vexti.
þessa.
luti
með
margum
aðrum.
vndraða
ec
miok.
oc
þa
hina
margfalldo
fegrð
ku: "o" tilf. etterpå
er
þessom
lutum
fylgir.
oc
þa
er
ec
leit
þessa
alla
luti.
með
athygli.
þa
synddizt
mer.
sem
þesser
aller
lutir.
røraztt
oc
endrrørazt.
stnuazt
aptr
oc
fram
vpp
oc
niðr.
vaxa
oc
þuerra.
til
þeirra
þurptta.
oc
nauðzynia.
sem
þeir
ero
til skipaðer.ku: "scapadir" b
oc
skilda
ec
þann
er
skapaðe.
með
forssio.
oc
firir-
ætlan.
ræðr
með
viti
oc
valldde.
styrir
ku: "styrkir" b
með
raðe.
oc
rettdøme.
at
hann
er
sannr
guð.
oc
meiri
en
allt
þetta
er
vallda
ku: "má" tilf. b
oc
raða
ollu
þesso.
þa
ma
hueR
maðr
skilia.
at
mattogr
er
sa.
er
með
vallde
rører.
einnhuernn
lut.
helldr
er
rf: "r" + "n" ku: "en" b
sa
er
rører.ku: "rærðr" b
er
oc
sa
er
æ
veikare.
er
eptir lætr.
þann
kalla
ec
sannan
guð.
er
vndir
hanns
vallde.
oc
boðe.
verða
þesser
aller
lutir
at
rørazt.
hueR
með
sinum
hætte
Hann
er
bæðe
firir
vttan
vpp-
haf.
oc
niðrlagh.
vdauðlegr
eiliflegr.
allzvalldannde.
enskiss
þurfuannde.
yuir
ollum
lutum.
ekki
þat
havandde.
er
hans
mattr
mege
minkka
af.
Ekki
fylgir
honom
vuit.
eða
vangiæzla.
engi
reiði.
eða
braðlyndi.
engi
gløyming
eða
galøysi.
þui
at
eptir
hanns
forssio.
verðr
allt
at
vera.
Engi
þorf
er
honom
at
þiggia.
huarkke
fe
ne
forner.
oc
ekki
þat
annat.
er
mannleg
augu
mego
ku: "megi" b
sia.
en
hans.
þurfv
þo
aller.
Nv
hevi
ec
þessa
røðo
fram-
boret.
sua
sem
guð
sialfr
gaf
mer
orð
til.
vm
sinn
hinn
mykla
matt
at
røða.
takum
til
vmrøðo
þar.
sem
mannkynit
er.
oc
gevom
gorlla
gaum
at.
með
sannv
athyli
ku: "athygli" b
oc
skynsemdar viti.
huerir
er
fylgia
villu.
eða
huerir
er
røkea
retta
tru.
Syntt
er
þat
ollum
monnum
at
þrennes kyns
folk
er.
i
þema
heímí.
Einir
ero
þeir.
er
með
yðr
ero.
kallaðer.
guða
þionastu menn
þa
ero
gyðingar
adrer.
kristnir
menn
ero
hinir
þriðiu.
En
þeir
sem
guða
dyrkka.
oc
a
trua.
þa
er
þeirra
atrunaðr
með
þrennom
hattom
Einir
ero
chalddei.
aðrer
ero
girkkir.ku: "grikkir" her og seinare b
hinir
þriðiu
er
ku: "ero" b
egyptar.
þesser
varo
hofðingiar.
oc
herrar.
at
vísdom.
oc
vitrlleik.
firir
flestom
þioðom.
at
trua
a
marga
guða.
litum
nv
eptir
huerir
er
trua.
oc
þiona.
rettom
guðum
eða
rangum
ku: "oc maurgum" b
Calldei
villdu
eigi
vita.
guð.
kusu
helldr
at
dyrkka
haufud skepnur
yh: y.h.
en
þeirra
skapara.
gerðu
þeim
likneskiur.
einír
hímínínn
til
akalz
aðrer
jorðina.
sumir
havet
sol
oc
tungl.
oc
ymsum
hafuð skepnum
eða
himin tunglum.
byrðu
ku: "Byrgðo" b
þa
inni
i
borgom.
eða
herbyrgium
oc
stor-
hollum.
giætto
þeirra
vanndlega
at
þeir
være
eigi
stolner
þaðan
af
þiofom
eða
illðyði.
oc
hafðu
eigi
skynsemd
til
þess.
at
meira
valld
oc
mattr.
fylgir
þeim
er
giæter.ku: "gerir" b
en
hinum
er
giætt
ku: "goR" b
ero
þar
af.
at
sua
litill
mattr
er
guða
yðarra.
at
þeir
mego
eigi
sialva
sik
varðveita.
með
huerium
hætte
manv
þeir
þa
oðrum
nokkora
hiolp
veita.
Af
sliku
mego
þer
val
skilia.
at
myklu
falsse.
oc
hegoma
fylgia
þesser.
challdei.
i
sinni
tru.
er
dyrkka
oc
luta.
oc
firir
guð
hava.
dauðar
likneskiur.
oc
vnndra
ec
firir
þui
miok.
er
þeir
kallazt
meistarar
oc
spekingar.
er
eigi
hofðu
skilning.
til
þess.
at
sialvar
hafuð-
skepnunnar
skalu
funa
oc
folna.
oc
firir verðazt.
oc
með
þui
at
sialf-
var
hafuð skepnunnar.
skalu
øyðazt
oc
vnytazt.
oc
vndir
manna
natturu
leggiazt.
oc
þeim
til
þurptta.
hueria
hiolp
manv
þa.
þær
likneskiur.
er
eptir
þeim
ero
gorvar.
af
stokkom
eða
steinum.
eða
einum huerium
malme
mannum
veita.
þo
at
a
þa
kalle.
Hugleiðum
nv
fyrst
sialver.
vm
ku: "um sialfar" b,c
hafuð skepnunnar.
oc
siam.
oc
skilium.
at
engi
þeirra
er.
guð.
helldr
ero
þeir
skapaðer.ku: "þ(-sjekk-)r scapaðar" b,c
eptir
guðs
forsio.
af
engo
efni.
þess
guðs
er
sialfr
er
u dauðlegr.
oc
vskipttilegr.
oc
ollum
sannlega
vsenn.
dauðlegom
augum.
En
sialfum
honom
ku: "er allt" tilf. b,c
synntt.
skiptir
oc
skipar. ku: "ollo eptir" tilf. b,c
sialfs
sins
vilia.
Uitrir
menn
kalla.
elementa.
fiorar
hafuð skepnur
a
latínu.
þær
er
oll
kuikuenndi.
þau
sem
hava
røreng
oc
lif.
ero
sua
skapað
at
af
þeim
hafuð skepnum.
fyllizt
oc
fullgerizt
þeirra
lif
oc
nøreng
En
eínn
af
þessom
fiorom.
er
loptt
yuir
oss
annur
er
iorðen.
hinn
þriði
er
vatn.
hinn
fiorðe
elldr
Þeir
er
ser
hava
loptt.
eða
himin.
firir
guð.
þeir
villazt
þui
at
ver
siam
himin
rørazt
oc
i
margum
lutum
vm skiptazt
firir
þui
er
hann
kallaðr
a
girzkv
chosmos.
En
þat
er
sem
smið
eins-
huerss
hags
mannz.
en
allz skyns
smiði.
hevir
vpp haf.
oc
niðrlag.
himinninn
vellttizt
stnyzt
oc
vm-
turnnazt.
sialfr
með
sinum
tunglum.
eptir
nauðzynlegre.
þurpt.
Oll
himin tungl
giæta
oc
gera
sinn
gang
greiðlega
or
einv
tackne
ul: u.l. av "ck"
oc
til
annars
Eina
stund
renna
þau
vpp
aðrum
tima
síga
þau
niðr.
oc
setiazt.
oc
greiða
sva
sinn
gang.
oc
firir skipaðan
veg.
Með
sama
hætte.
giæta
sinnar
tiðar
giorssamlega.
oc
tíma.
at
af
þeirra
gange
gerezt
nott
oc
dagr.
vetr
oc
sumar.
haust
oc
var.
þau
ganga
sinn
firir-
skipaðan
vegh.
með
guðlegre
forssio.
sem
hann
hevir
aðr
firir
seet.
Með
sømelegom
bunaðe
biortum
liosom.
oc
með
himneskre
asyn.
oc
miok
vnndarllegre.
nv
er
af
ollu
slku.ku: "slico" b,c
auð syntt.
at
loptter
ku: "lopt" b,c
oc
himínninn.
ero
eigi
guð:
helldr
guðS
skepna.
Nu
ero
þeir
aðrer.
sem
iorðena
hyggia
vera
guð.
oc
ero
þesser
vandlega
villtir.
þui
at
ver
vitum
at
hon
þoler
af
mannum
margskyns
vansa.
vilsinni
oc
erveðe.
opttlega
valkan.
oc
þoler
vndir
þeirra
vallde.
at
hon
er
troðen.
graven
oc
dreifð.
kastað
oc
boren
aptr
oc
fram
vpp
oc
niðr
sundr
oc
saman.
oc
optlega
til
enskiss
nytt.
sem
siðan
er
hon
er
brennd.
þa
er
hon
til
farra
luta
goð.
Sva
oc
hueriv
sinni.
er
hon
er
þurkkað
of
miok.
þa
verðr
engi
hennar
afspringi.
ne
avoxtr.
þeim
sínnum
oc
er
ofmykyl
dogg.
eða
væta
fellr
a
hana.
þa
firir verðr
hon
siolf.
með
ollum
sinum
avexti.
hana
troða
oc
stappa
oll
kvikuenndi.
bæðe
liot
oc
leiðilegh
opttlega
verðr
hon
oc
suivið.ku: "saurgoð" b, "oc suiuirð. oc saurguð" c
af
bloðe.
oc
dauða
dreppenna
manna.
oc
kyikuennda.
opnað
oc
graven.
oc
verða
rf: "r" + "l"?
af
henni
hulldir.
oc
þaktter
bukar
oc
likamer.
allra
iarðeskra
kuikuennda
Nv
með
þui
at
þesser
lutir
ero
aller
sannner.
oc
synir.
þa
er
þat
vist.
at
iorðen
er
eigi
guð.
helldr
er
hon
hanns
skepna.
goR
mannenom
til
þurptta
oc
nauðzynia.
Þeir
oc
sem
a
votn
trua.
þa
ero
berllega
villtir
oc
falsað-
aðer.
þui
at
vatn
er
skapat.
af
vaiom
ku: "varom" b, sekvensen vantar c
herra.
mannenom
til
þurpta.
oc
vndir
þeirra
valld
lagtt.
þat
saurgazt
opttlega.
oc
førtt
ku: "er. fert" b, "er fykt" c
oc
ymislega
skipptt
stunð
ku: "stundum" b,c
vermt.
stunndu
ku: "stundum" b,c
køltt.
opttlega
oc
frys
þat.
oc
kølezt.
af
margskonar
saurgan.
dregit
ku: "oc saurgaz af margskonar dræyra" b,c, "sauRgan", første delen borte, h2
oc
haptt
til
þess.
at
þva
vreinennde.
af
flestom
lutum.
oc
ku: "fylgir" tilf. b,c,h2
æ
hitt
fulaztta
vatneno
aptr.
oc
er
þat
ollum
auðzyntt.
at
vatn
er
eigi
guð.
helldr
er
þat
hans
skepna
ollum
til
þurptta
skapat.
Þeir
oc
sem
elld
ælska.
ero
miok
sviknir.
oc
i
villu
vafðer.
þvi
at
elldr
er
monnum
til
nytzcemdar
goR.
oc
vndir
þeirra
vallde.
ec
ku: "er" c,h2, vantar b
borenn
or
stað.
oc
i
annan.ku: slik også h2, "iafnan" b,c
sløktr
oc
tendraðr.
aukaðr
oc
minkaðr.
at
verma
oc
sioða.ku: slik også b,c, "seðia" h2
manna
nauðzynía
ku: "nauðsyniar" b,c
marga
vnyta
luti.
dauða.
likame
Oc
margskyns
annat.
vnytt.
brennir
hann.
oc
opttazt
at
manna
vilia.
oc
firir
þui
ma
þat
sannlega
sia.
at
elldr
hevir
engan
guðlegan
krapt
með
ser.
helldr
er
hann
goR.
af.
Guðs
forssio.
mannenom
til
nauðzyna.
En
þeir
sem
þann
atrunað
hava.
vm
ku: "at" b,c
vinnda
blastr.
eða
þeirra
megin
have
nokkonn
guðlegan
kraptt
með
ser.
eða
matt.
þeir
ero
ivanarlaust.
sviknir
i
sinni
vanntru.
Allum
er
þat
auðzynt.
at
þeir
þiona
oc
starva.
aðrum
til
þurptta
Oc
mannum
til
nauðzynia.
af
guðs
halfu
goR.
bæðe
at
leiða
menn
lannda
amillum.
a
sio.
oc
yuir
votn.
Oc
at
røra
iarðar
avoxt.
við.
oc
kornn
oc
sæðe.
oc
þær
aðrar
nauðzyniar.
er
mannlegre
natturu
høver.
til
viðrliviss.
at
hava
eptir
guðlegre
forssio.
oc
firir skipan
Oc
er
firir
þui
vitløysi
oc
skynløysi
at
hallda
firir.
Guð.
vindblastr
eða
veðrss megin.
er
sannlega
er
guðs
skepna.
Trunaðr
þeirra
manna.
er
sol
hava
ser
firir
guð.
þeiRa
ætlan
oc
sialva
þa.
halldum
ver
firir
villtta.
með
sannendom.
ver
siam
at
hon
fer
huerssdaglega.
eptir
þui
sem
henni
er
boðet.
oc
or
stnyzt
einv
takne
ku: "oc" tilf. b,h2
til
annarss
hon
rennr
vpp
oc
niðr
sezt.
yliar
oc
vermir.
með
høvelegom
hætte
oc
mvndangs hove
i
þeim
staðum
ollum.
sem
hon
er
til skipað.
til
vpp runa.
oc
avaxtar
iarðarennar.
monnum
til
nørengar.
hon
er
oc
i
tale
með
oðrum/
neð
ku: "með" b,h2
oðrum
himin tunglum.
myklu
er
hon
oc
minni
en
himinninn.
Stundum
þoler
hon
mynn
ku: "mikinn" b,h2
skortt
sins
lios
oc
geisla.
af
ymsum
myrkrum.
oc
eptir
skaparans
forsio
mínkar
oc
vanazt
hennar
biarttleikr
Engan
kraptt
eða
matt
hevir
hon
með
ser.
oc
er
þui
þat
syntt.
at
sol
er
eigi
guð.
helldr
er
hon
guðS
skepna.
þeir
er
a
tungl
trua.
oc
þat
ser
firir
guð
hava
era
tapaðe.ku: "eru tapaþir" b
i
þeim
a trunaðe.
þui
at
tungl
fer
oc
rørerzt.
eptir
sinni
skylddu.
sigr
ku: "stigr" b
vpp
oc
niðr.
skipttizt
i
takn.
oc
or
takne.
oc
vpp gengr
oc
fullgerer
sina
firir skipaða
rf: "ð" + "n"
ras
mannenom
til
þurptta.
Oc
er
þo
allavega.
minna
en
sol
vex
oc
þueR
myrknar
optlega
oc
tynir
birttingu.
lios
sins.
af
firir drætte.
annarrar
skepnv.
Oc
ber
firir
þvi
eigi
mannenom
at
tigna
tungl.
sem
guð.
nema
helldr
er
þat
guðs
skepna.
En
þeir
sem
a
mann
trua.
oc
hava
hann
firir
guð.
ero
i
fullkomenne
villu.
þui
at
ver
siam
oc
vitum.
at
hans
nattura
verðr
fremíazt.
oc
fullgerazt.
eptir
kynfylgiu
oc
natturu
hans.
oc
nauðzyn.
vegs
ku: "vex" b,h2
vndir
valldde
annarra
manna.
flyzt
oc
føðezt.ku: slik også b, "føriz" h2
eptir
þeirra
boðe.
oc
þo
at
vm
siðir.
verði
hann
sialfræðr
þa
fellr
þo
a
hann
þungi.
oc
elli
at
hann
nauðigr
viðr take.
oc
mínkar
gleði.
oc
kiæte
a
eínní
stund
En
aðrum
tima.
ryggizt
oc
reiðizt
Er
bæðe
þurvannde.
matar
oc
drykkiar.
oc
klæða.
stundum
er
hann
braðr
oc
reiðr.
fram lutr.
afunnd-
sivkr.
oc
aptrhalldzcamr.yh: "s" + "c" m.y.h.?
oc
margskyns
vansa.
veit
hann
með
ser
Spillizt
oc
sykizt.
angrazt
oc
ryggizt.
oc
syrgir.
af
ymsum
atburðum.
En
þo
einna
hellzt
af
þui
er
engi
ma
fordazt.
er
dauðinn
er.
Nv
høver
með
engom
hætte
at
maðrenn.
kalle
mann
guð.
helldr
er
hann
guðs
skepna.
oc
hans
hannda verk.
oc
vafðuzt
kalldei
of
miok
i
þessarre
villu.
oc
i
sínní
hegomlegre
tru.
elska
oc
faga
oc
firir
guð
haua
ol: "ua" o.l.
fauska
oc
funaða
luti.
oc
dauðlegar
likneskiur.
oc
hava
eigi
til
þess
vit.
eða
vilia.
at
sia
oc
skilia
at
eigi
ero
þetta
guð.
nema
helldr
guðs
skepna.
oc
sialfs
hans
gerð.
Gerom
nv
vpp haf
røðo
varrar
vm
tru
girkkia.
oc
siam
hueria
skilníng.
er
þeir
hava
ur: "hava" u.r.
haptt.
hellzt
til.
guðs.
girkkir
ero
kallaðer.
oc
sua
þykkiazt
þeir.
oc
hyggiazt
vera
visir
oc
vitrir.
En
þeirra
vitrleikr.
oc
trv.
er
heimskare.
en
atrunaðr
chaldeorum
er
fyR
talaðum
ver
vm.
þui
at
girkkir
taka
ser
til
atrunaðar.
hina
falsaztu
guði.
Svmir
karllmenn
oc
sumir
konor.
oc
dyrkka
þessa
sua.
sem
guði.
at
þeir
lifðu
sinv
ku: "lifi" tilf. b
fulslega.
oc.
ferllegga.
fullir
aller
losta.
oc
lyta
Oc
gerðu
ser
himskir
ku: "hæimskir" b,h2
menn.
morg
rim
oc
røðor.
tignaðu
oc
sømdo
i
þui.
þa
er
i
engom
lut
varo
lofs
verðir.
firir
saker
sinna
fulslegra.
oc
ferllegra
fy-
sta.ur: "r" u.r. framfor "s"
hafðu
til
þeirra.
sitt
akall.
luttv
þeim
oc
lovaðu
þa.
firir
þui
at
þeim
mun
helldr.
skylldi
þeirra
fullivi.
oc
ferlleg
verk.
fullgerazt.
oc
fram koma
með
hordomom.
oc
herfange.
með
ranom.
oc
rivi.
mann. drapom.
oc
meiðingum.
með
false
oc
flærðom
oc
allzskyns
aðrum
vsømelegom
verkum.
Nv
með
þui
at
guðir
þeirra.
leto
se
ku: "Ser" b
lika.
at
liua
sua:
hui
mego
þeir
eigi.
er
slika
guði
hava
take
døme
lifs
sins.
eptir
guðum
sínum
En
af
slikkarre
villu.
oc
þui likri
hofozt.
með
mannum.
manndrap
oc
bardagar.
hertekiur
oc
lanndauðnir
storar.
Oc
ef
yðr
likar
herra.
konongr
at
ver
synum
yðr
nokkot
af.
atævom.
guða
þeirra.
þa
manv
þer
at
fullu.
fa
skillt
þeirra
ofmargfallega
illzku.
Guð
þeirra
hinn
fyrsti
oc
hinn
fremzte.
het
saturnus.
hann
gat
oc
gerði
sua
marga
sunv.
af
kono
þeirri.
er
rea
het.
En.
i.
sinni
øðe.
oc
kiæte
drap
hann
syni
sina.
oc
áát
sialf
ku: "sealfr" b
siðan.
oc
til
likennda
hans
gerða.
þa
fornna
þeir
sialver
honom
til
tignar.
oc
drepa
sialfra
sinna
sunu.
Annar
guð
þeirra
er
Jubiter.ku: "Jupiter" b
er
þor
er
ol: o.l.
kallaðr.
þa
ero
þau
sogð
hans
hin
mesto.
oc
hin
hærsto
guð-
doms verk.
at
hann
skar
af
ser
sialfr
skopen.
oc
kastaðe
siðan
vt
a
haf.
oc
segia
þeir.
at
af
þeim
hinum
samum
skapum.
varð
siðan
uenus
er
þeir
kalla
sidan
astar gyðiu.
oc
eptír
þat
tok
hann
faður
sinn.
oc
batt
með
afle
i
reiði
sini.
varppaðe
honom
til
helvitis.
Ser
þu
herra.
konongr
villu
oc
van-
tru.
er
þeir
leiða
vpp
a
guði
sina.
miok
vbælegt
ku: "oberilict" b
er
þat
guði
at
hann
se
bunndinn.
oc
bakfellaðr
eða
kastaðr
sem
eitt
kefli.
høyr
her
sanna
forssio.ku: "folsku" b
huer
vitandde
maðr
ma
sliku
trua.
Með
hinv
sama
false
flytia
þeir
oc
fram.
at
íubiter
ku: "Jupiter" b
er
þeir
kalla.
konong.
annarra.
kononga.
hevir
skapat
sik.
oc
ventt
i
dumbra
kuikuennda
likneskíu.
oc
með
dauðlegom
konom.
drykt
marga
hordoma.
þeir
trua
oc
ur: "at hann"/ u.r.
at
hann
skiptti
sik.
i
likneskiu
eins
oxa.
eða
graðungs.
firir
saker
þeirrar
kono.
er
Europa
rf: "E" + "f"
het.
hann
stnere
ser.
oc
i
likneskiu
gullz
firir
saker
þeirrar
kono.
er
danen
het
Hann
syndizt
oc.
i
likneskiv
fugls
þess.
er
suanr
heitir.
firir
saker
þeirrar
kono.
er
leða
het.
þeir
segia
hann
oc
hava
stnuizt.
i
likennda
ku: "likindi" b
þeirra.
kuikuennda.
er
a
latinv
ero
kallaðer.
saturi.ku: "satíri" b, jfr. latin "satyrum"
firir
saker
þeirrar
kono.
er
þeir
kalla
anthiopen.
saturi
ku: "Satiri" b
ero
sua
vaxner.
at
likame.
sem
maðr.
oc
hava
geita klauvir.
hornn
a
hafði
sua
vaxet
sem
geitar
hornn.
eða
bukka.
mal
hava
þesse.
kuikuendi
sem
menn.
oc
at
sanna
slika
natturu.
þessarra.
kuikuenda.ol: "e" o.l.
þa
ber
vítní
hinn
hælgi
anthoníus.
sa
hinn
same
er
fyR
var
getit
i
bokenne
þui
at
hann
sa
i
øyði morkku.
þeskonar
dyr.
oc
þa
er
þau
flyðu.
oc
villdu
forðazt
funnd
hans.
þa
sørðe
hann
þau
i
nafne
guðs.
at
biða
sin.
oc
sua
skiott.
biðu
þau
oc
veittu
honom
anndsuor.
þeirra
luta
er
hann
spurði.
bæðe
orðna.ku: "orðinna" b
oc
vorðenna.
þat
segia.
þeir
oc.
at
hinn
same
þor.
hevir
stnuít
sik.
i
ellding.
firir
astar
saker.
þeirrar
kono.
er
semeles
het.
oc
getet
af
allum
þessom
konom.
marga
syni.
með
margum
nafnum.
liberum.
oc
zereum
ku: "zeteum" b, Keyser og Unger rettar til "Zethum"
amphionem
oc
erculem.
pollinem.
oc
arthemíam.
oc
perseum.
oc
castorem
pollucem.
oc
elenam.
muníem.
oc
radamentum.
en
siðazt
sarpedonem.
En
nív
døtr
segia. ku: "þeir" tilf. b
at
hann
have
att.
er
þeir
kalla
nonner.ku: "nornir" b, jfr. latin "Musas"
þa
kalla
þeir
eitt
guð
sitt.
ganimedem
einn
fagran
suein.
er
þeir
spillttu
oc
dyrkka
firir
þui.
sua.
ful líua
guði.
at
þeir
mege
i
þui
likiaztt
eptir
dømom
guða
sinna.
i
hordomom
oc
saurllivi.
oc
margskyns
adrum
ferllegom
verkom.
hueR
vitannde
maðr.
ma
þuí
trua.
at
guð
mege.
eða
vili
vera
hordoms
maðr.
eða
saurlliviss.
manndraps maðr.
faður
bana.
eða
barnna.
Elæanum
ku: "Uulkanum" b
kalla
þeir
enn
einn
guð
sinn.
gera
honom
likneskiu
til
lofs
með
þeim
hætte.
sem
hann
have
halltr
veret.
oc
have
i
annarre
henndi
skiære
en
i
annarre
hamar.
sua
sem
hann
have
iarnnsmiðr
veret.
oc
með
þeim
hætte.
ser
matar
aflat.
oc
hevir
hann
þa
veret.
annarra
manna
þurvandde.
en
þat
er
þo
eigi
val
viðrkømelegt.
at
guð
se
þurptugr.
at
þiggia
af
aðrum.
þui
at
aller
þurfu
at
þiggia
af
honom
Mercurium
kalla
þeir
enn
einn
guð
sinn.
oc
segia
þo
at
hann
have
agiarnn
veret.
oc
þiofr.
sínkr
oc
stnikinn.
gernninga maðr.
bak malogr.
oc
kunni
margskyns
mal.
oc
tungur.
eigi
er
þat
sambærelegt
at
slikr
se
guð.
Asclepium.
kalla
þeir
oc
guð
sinn.
segia
at
hann
var
lækner.ku: "læikinn" b
oc
lifði
við
þat
sialfr.
er
hann
gerði
oðrum
smyrsl.
oc
plastr.
oc
grasaða
drykki.
syntt
er
þat.
at
sa
er
við
sliktt
livir.
þa
er
hann
annarra
hialppa
þurfanndde.
En
þeir
segia
at
sua
lauk
ur: "lavk" u.r.
hans
lifdagum.
at
þor
drap
hann
með
eínní
ellding.
firir
saker
darí
sunar
lazedemonís.
Nv
með
þui
at
asclepius.
matte
eigi
með
lækneng
hiallpa
ser.
mote
elldingar magne.
huersu
ma
hann
þa
oðrum
hiallppa.
Mars
heitir
oc
einn.
guð
þeirra.
er
þeir
kalla
veret
hava
bardaga-
mann
mykynn.
afund siukan.
oc
sinkgiærnanan
til
sauða.
oc
annarra.
fiarluta.
en
þeir
segia
at
sua
lauk
hans
lifdagum.
at
firir
þat
at
hann
hafðe
dryktt
hordom.
við
venerem
kono
þorss.
þa
bunndu
hann
tueir
menn.
het
anna
ku: "annaR" b
cupido.
en
annar
Vulcanus.
huersu
ma
þat
þo
vera
at
guð
være
sinkgiærnn
oc
barrato maðr
ku: "barratto samr æða. hordomS maðr" b
oc
þo
bunndinn
af
oðrum
með
ofriki
Bachum
kalla
þeir
oc
einn
guð
sinn.
oc
sanna
at
hann
var
einn
varðueizlu maðr
ku: "nattdryckio maðr" b, jfr. latin "nocturnas agentem festivitates"
oc
meistare
allra
gio manna.
Oc
næmde
i
brott
annarra
manna
konor
braðr
oc
orðzfullr.ku: "æði fullr" b
fus
at
løynazt
oppt
oc
felazt.
En
vm
siðir
drapo
hann
hermenn
oc
með
þui
at
hann
fekk.
eigi
sialfr
forðazt
dauðan.
oc
var
þo
giomaðr.
oc
æðe fullr
ku: slik også b, Keyser og Unger rettar til "øðe".
fus
at
felazt
oc
løynazt.
huersu
matte
hann
þa
guð
vera.
Hercules
hevir
oc
heítít.
einn
guð
þeirra.
er
mykyll
drykkiu maðr
var.
oc
opttsamlega
ør.
oc
oðr.
drap
syni
sina
sialfr.
oc
brann
siðan
inni.
huersv
ma
sa
guð
vera.
oc
var
ofdryk-
kiv-
maðr.
oc
brann
þo
vm
siðir
sialfr.
með
huerri
skynsem.
ma
sa
oðrum
hialpa
er
enga
hiolp
ma
sialfum
ser
veita.
Einn
mætr
guð
þeirra.
hevir
apollo
heitit.
oc
segia
þeir
þo
sua
at
hann
var.
miok
afundsiukr
Oc
hevir
faret
sem
veði maðr
með
boga
oc
ormæle.
oc
stundum
með
horppu.
oc
strengleikum.
spa dom
hevir
hann
oc
framt.
firir
monnum
ser
til
fiar afla.
þurfannde
hevir
hann
þa
veret.
en
þo
er
þat
eigi
guðlekt.
at
vera
fatøkr. ku: "oc" tilf. b,h1
afund-
siukr
eða
harpare.
Gyðia
ein
segia
þeir
oc
veret
hava.
systur
apollinis.
er
heitit
hevir
diana.
veiði kona
mykyl
hevir
hon
veret
oc
skytare
goðr.
hon
hafðe
boga
oc
ormæle
oc
margskonar
veiði veler.
oc
for
opttsamlega
einsamon
i
øyðimorkum
oc
i
fiollum.
með
veiði hunndum.
at
veiða
ser
rauðdyri
oc
raa.
huerssu
ma
su
vera
gyðia.
er
flygr
oc
flokrar
ku: "flackar" b,h1
einsamon
vti
með
veiði hundum
Venus
hevir
oc
heitit
ein
þeirra
hin
mesta
gyðia.
hon
var
lettlat
miok.
oc
horkona
marga
manna.
En
þesser
ero
hellzt
nefndir.
hennar
hordoms menn
ku: "bidiende", bokstav borte etter siste "e", h1, sekvensen vantar b
Mars.
oc
anchises.
oc
adonides.
þat
segia
þeir.
at
hon
hevir
ku: "hafi" b,h1
hans
dauða
mest
gratet.
oc
viða
faret
vm
verolldena.
at
leita
hans
firir
astar
sakar.
En
vm
siðir
for
hon
iam val
niðr
til
heluitis.
at
leita
hans
þar.
oc
løysti
hann
þaðan.
af
einni
helvitis
gyðiv.
er
serpentina
ku: "proserpina" b, "serpina" h1
hevir
heitít.
Hevir
þu
høyrtt
herra.ku: vantar b,h1
konongr
meiri
folsko
eða
villu.
at
gyðia
skyllddi
vera
horkona.
oc
syrgiannde
oc
gratannde
stiga
niðr
til
heluítis
eptir
sinum
vnn-
nandda.
Þeir
kalla
oc
einn
guð
sinn.
adonidem
hann
var
miok
agiarnn
a
veiðiskap
oc
eitt
yh: "tt" m.y.h. ku: "æino" b,h1
sinni
yh: "s" m.y.h., dei opphavlege bokstavane u.r.
hio
hann.
villigolltr
einn.
af
þui
sare
sama.
segia
þeir
hann
daat
hava
af.ku: vantar b,h1
oc
matte
hann
sialfr.
enga
hiolp
veita
ku: "sialfum" tilf. b,h1
ser.
hueria
hiolp
man
hann
þa
aðrum
veíta
mega.
horkall
oc
veiði-
maðr.
oc
do
þo
sialfr
firir
einum
villi-
geltti.
slika
luti.
oc
aðra
marga.
þvi-
lika
myklu
fleiri.
en
ec
kunní
fra
segia.
tína.
girkkir
oc
telia.
fra.
guðum
sinum.
er
drygia
þat.
er
bæðe
er
v-
sømelegtt
at
høyra.
oc
enn
hervilegare
at
segia.
en
allra
verst
i
munní
ku: "minni" b,h1, jfr. latin "memoriam"
at
føra.
af
þesso
toko
marger.
u vitrir
menn.
til
døma.
at
liva
eptir
guðum
sinum.
oc
fylgia
sua
fullív.
illzsku.
oc
ergi.
hordom.
oc
rakskap.ku: "rag scap" b,h1
oc
margskyns
vdaðer.
oc
saurgaðu
af
sinum
illum
verkkum.
bæðe
iorð
oc
himin.
með
allzskyns
illivi.
Egiptu lanndz
folk.ku: "menn" b,h1
er
bæðe
folskare.
oc
heimskare.
en
allar
aðrar
þioðer.
i
sínní.
villu.
þui
at
eigi
ælska
þeir
slika
guði.
sem
kalldei
eða
girkkir.
þuiat
þeir
dyrka
dumb
kuic-
kuenndi.
oc
tigna
sem
guð.
þau
sem
føðazt
a
ku: slik også h1, "af" b
iorðu
oc
sua
þau
sem
i
have
ero.
oc
i
vatnum.
við
oc
a
ku: vantar b,h1
trio.
oc
groannda
gras.ku: "groandi groS" b,h1
oc
spillttust
oc
saurgaðuzt
i
ferllego
saurllíuí.
alla
vega
eptir
sinni
lostasemd.
meir
en
flestar
allar
þioðer
i
þessom
heimi.
þui
at
i
fyrstunní
ælskuðu
þeir.
oc
firir
gyðiu
hafðv
kono
þa.
er
vsis
ku: her og seinare "ysis" b,h1
het.
En
hon
hafðe
broðor
sinn
at
eignum
bonnda
rf: "o" + "a"
ser.
er
het
osvrin.ku: slik også h1, her og seinare "osyrin" b
en
hans
broðer
drap
hann
sa
er
nefndr
er
thiphon.
siðan
er
vsis
hafðe
mist
osvrin.
bonnda
sins
oc
broðor.
þa
flyði
hon.
með
syni
sinum.
er
orus
ku: slik også h1, "orsis" b
het
i
stria lannd
yh: "Syria" i margen m.y.h.ku: slik også h1?, sekvensen vantar b
til
borgar
þeirrar.
er
bliblus
heítír
at
leta
osvrin.
bannda
ku: "bonda" b,h1
sins
oc
broðor.
oc
dualldezt
þar
með
mykylli
sorg.
oc
sutt.ku: "sut" b,h1
til
þess
sem
orus
ku: slik også h1, "horis" b
sunr
hennar
vox
vpp.
oc
hefndizt
faður
sins.
sua
at
hann
drap
tiphonem.
faður broðor
sinn.
oc
matte
eigi
vsis
hialppa
eða
biarga.
osvrin
bonnda
sinum
oc
broðor.
eigi
matte
oc
vsiris
ku: "osyris" b, "osurin" h1
sialfr
hialppa
ser.
tiphon
broðor-
bane.
fek
oc
eigi
frialsa
sik.
firir
raðe.ku: slik også b, "drape" h1
orus
ku: slik også h1, "oris" b
broðor sunar
sins.
oc
af
raðom
vsidis
ku: "ysidis" b,h1
systur sunar
ku: "sinnar" b,h1
oc
broðor kono
Nu
þo
at
aller
egíptar
vissi
at
þesser
vdaða menn
lifði
eða
dø.
i
sua
margum
illum
verkum
þa
hafðu
þeir
þo.
oc
helldu.
þessa
firir.
guða.
oc
aukaðu
margfallega
sina
vantru.
þui
at
þeir
dyrkkaðu
bufee.
oc
hafðu
firir
guð
ku: "með ymissligri fagan oc þionostu. þeir voro æinir" $"sumeR" h1@ "ær haufðu sær sauð firir guð" tilf. b,h1
En
ku: vantar b,h1
aðrer
buk.
einir
kallaðu
kalf
vera
guð.
en
aðrer
gerðu
ser
guð
or
gelltí.
Rafna
hafðu
oc
sumir
firir
guð.
oc
gashauk.
vf.
oc
gioðr.
tignaðu
sua
sem
sinu
eiginn
skapara.
dyr
þat
er
kallat
er
cocodrillus.ku: slik også h1, "korkodrillus" b
er
bæðe
fer
a
lannde
oc
vatne.
oc
miok
ogorllegtt
oc
mannskøtt.
helldo
sumir
firir
guð.
sumir
kott.
en
aðrer
hunnd
varg
oc
apínív.ku: "apynio" b,h1
dreka
oc
eitr orma.
sumir
enn
stnaplegare
ku: "snarpligra" b
lut.
lauk
oc
vnían.
klungra
oc
hagþyrna.
oc
margskyns
aðrar
skyn-
lausar
skepnur.
oc
hafðu
eigi
vesler
menn.
skynsemd.
oc
skilning
til
þess
at
þetta
ma
ekki.
siolfu
ser
hialppa
eða
biarga.
þvi
siðr
annaRe
skepnu
nokkore.
Høyr
hegomlega
tru.
oc
mykyt
fals.
þeir
sa
guði
sina
etna.
oc
øydda.
drepna
oc
døydda.
brennda
oc
balaða.ku: "bulaða" b, "laða", dei to første bokstavane borte, h1
oc
føyða.
oc
skildo
þo
eigi
sialver.
skynlausir
ku: "skynsamir" b,h1
menn
at
goð lausir
ku: "gæþa" b, "goða" h1
ero
slikir
guðir.
er
huarkke
mego
ser
ne
oðrum
hialpa.
Mykylli
villu.
oc
vantru
valkaðuzt
egiptar.
oc
calldei.
oc
sua
girkir
er
slika
guði
lovaðu
oc
gofgaðu
Oc
helldo
sva
hegomlega
luti.
ser
firir
guð.
restv
þeim
vpp
til
tignar
likneskiur.
gylltar
oc
grafnar.
huerr
sem
likazt
sinum
guði.
Tynddu
erveðe.
oc
tapaðu
starve
oc
kostnaðe.
luttv
oc
lovaðu
þeim
guðum
er
huarke
matto.
gott
geva.
eða
þiggia.
oc
vndra
ec
gøysi
miokk
er
þeir
hofðu
eigi
skynsemdar skilning.
þa
er
þeir
sao.
at
hager
menn
gerðu.
oc
skaro.ku: slik også h1, "scraþu" b
bulaðu.
oc
bangaðo.
tælgðu.
oc
hiuggu.
þat
er
þeir
gerðu
af
guði.
En
sumír
bleso.
oc
støypttu
af
malme
ser
guða.
Marger
funaðu
sialver.
oc
a
føtr
fello.
En
þeir
hínír
veslo.
er
slikum
guðum
veita
lof
oc
tign.
villdu
eigi
vita.
at
slikír
guðir.
ero
huarkke
gott
geranndde
megande
ne
valldannde.ku: "viliande" b, "mælande" h1
þeir
sem
enga
forssio.
mega
gera.
firir
sialfra
sinna
heilsu.
hueR
hiolp
man
þeim.
þa
af stannda
er
a
þa
kalla
ser
til
hialppa.
En
spadoms menn
ol: o.l.
þeirra
oc
spekingar
girkkia
oc
alldeorum.ku: "kalldeorum" b,h1
oc
egyptu lanndz
manna.
villdu
gera
lof
i
lioðom
sinum.
oc
skaldskapum.
i
røðom.rf: "o" + "u?"
eða
i
ritum
þeim
er
ku: vantar b
til
virðíngar.
oc
vegsemdar.
þa
ma
þo
sua
vitrum
mannum
virðazt.
at
i
þesso
var
þeim
meiri
skom
oc
suivirðíng.
þui
at
þa
birttu
þeir.
oc
synndv
skemder.
oc
vanvirðingar.
lyti
oc
lastu.
þa
sem
guðir
þeirra
gerðu
firir
þeim
margum.
er
þa
var
myrkt.
oc
eigi
vissu
aðr.
þa
ma
hueR
maðr
firir
ser
marka.
at
þo
at
mannzens
likamr
se.
af
margu
efni
skapaðr
þa
giæter
þo
maðrenn
giærnna.
oc
varðveitir
virðulega.
sinum
limum
ollum
sua
sem
allt
se
til
einns
efníss.
Huerssu
ma
þat
þa
vera.
at
með
guðlegre
natturu.
mege
vera
nokkor
sunndr þyktt.
eða
vsætt.
ef
eín
natura
eða
valld.
er
með
guðum
þeirra
sem
vist
a
með
guð dome
at
vera.
þa
ber
eigi
guði.
at
hata
annan
guð
drepa
eða
døyða.
með
nokorom
skemdum.
eða
vanvirðingum.
Ef
guð
skemer.
eða
suivirðir.
eða
annan
guð.
eða
með
allu
drepr
með
vapnum.
eða
elldingum.
þa
er
eigi
ein
nattura.
sem
vera
a.
i.
guðum
þeirra.
helldr
ymis
vili
oc
sundr þyktt.
oc
aller
til
illz.
eins
fusir.
oc
ero
sannlega
engi
þeirra
guð.
oc
er
þat
auðzynt.
heRa.
konongr
at
vit
þeirra
allt
oc
visdomr.
er
þeir
kalla
spekinga
er
villa.
oc
flærð.
fals
oc
hegome
Með
huerium
hætte
skylldi
ku: "scilþo" b
eigi
spekingar.
oc
visdoms meistarar
at
þeir
er
laga setníngar
gera.
skulu
eptir
sialfra
sinna
domom
oc
lagum
dømazt.
Ef
log
þeirra
oc
setníngar
ero
rettar.
oc
sannar.
er
sialfer
gerðu
millum
sínum.ku: "sín" b
slik
rangendi.
sem
ero
mann drap.
galldar
oc
gernnígar.ku: "galldrar oc gerningar" b
hordomr
oc
stulldir.
oc
annarss skonar
ku: "hofoðsyndir" tilf. b
ef
þeir
gerðu
val.
er
slika
luti
drygðv
þa
ero
logen
oc
rettennden
engo
nyt
þui
at
þau
þrætta
berllega.
i
mote
gerðum
guðanna.
En
ver
hyggium.
at
logen
se
rett.
oc
með
sannendom
skipað.
þui
at
þau
lova.
oc
virða.
oll
goð
verk.
en
lasta
oc
firir bioða.
allzskyns
illgerðir.
En
verk
guðanna
ero
liot
oc
lasta full.
oc
flest
oll
rong
Synt
er
þat
þa.
at
ranglater.
ero
guðir
þerra.
oc
verðir
draps.
oc
dauða
Oc
slikan
hinn
sama
dom.
ero
þeir
ur: "verðir." u.r.
verðir
at
hava.
er
a
slika
guði
trua.
þo
at
hegomlegar
sagur.
rím
eða
røðor.
lioð
eða
kuaðe.ku: "kuæþi" b
þa
er
þat
þo
ekki
nema
hegomleg
orð.
er
slikt
er
með
sløgð
sagtt.
þa
ero
þeir
eigi
guðir.
er
slikt
gerðu
aðrum
eða
sialver
þolldo.ku: "volldo" b
En
ef
þetta
er
atrv-
naðr
þeirra.
þa
er
þat
sagur.
en
ekki
annat.
Sua
synizt
ollum
vitrum
monnum.
at
þeir
er
slika.
oc
sva
marglata.
guði
ku: "marga guði lata" b
ælska.
at
þat
ero
villu verk.
oc
tapað
þionasta.
Eigi
høver
þat.
at
kalla
þa
guða.
er
synazt
oðrum.
oc
sia
ekki
sialver
þann
helldr
er
ollum
er
vsynn.
oc
ser
þo
alla
sialfr.
sa
hinn
same
er
skapare
er.
allra
luta.
Siam
nv
a
heRa.
konongr.
hueria
tru.
er
gyðingar
hava
til
guðs.
þar
ero
oc
synír.rf: + "sumir"
abrahams.
oc
isaags.
oc
Jacobs.
varo
vm
stund
i
egyptta lanndde.
En
guð
er
allz
er
valldanndde.
leíddí
þa
þaðan.
með
harðre
henndi.
oc
mattogom
kraptte.
með
moyse
hertoga.
oc
logsagu manne
þeirra.
oc
syndi
þeim
vnndarllegar
iarteignir.
oc
fahøyrðar.
sins
valdz
oc
mattar
En
þeir
launaðu
guði.
optlega
illa.
oc
gerðuzt
honom
þeim.
þeim
mun
meir
gagnstaðleger.
sem
hann
syndi
þeim
sinn
krapt.
oc
matt.
haleitlegare
þeim
til
þurptta.
oc
þionaðu.rf: "ð" + "st"
þeir
optlega.
hegomlegom
skurguðum.
annara
þioða.
En
propheta
guðs.
oc
aðra
hælga
menn.
þa
er
hann
senndi
til
þeirra
þeim
til
hialpa.
oc
heillar
fortalu.
þa
drapo
þeir
með
suivirðlegom
dauða
Vm
siðir
sem
guð
hafðe
firir
seet.
senndi
hann.
eiginn
oc
eín-
getinn.
sun
sinn
til
iarðrikiss.
En
firir
þui.
at
þeir
hafnaðu.
hanns
hælgum
kenningum.
oc
fortalum.
þa
toko
þeir
hann.
oc
fengo
i
henndr
einum
rumverskom
hafðingia.
oc
hann
með
þeirra
raðe.
let
negla
hann
ku: "sic" b
a
kross.
En
þeir
hinu
veslo
gaðo
eigi.
oc
firir gløymddu
alla
þa
goða
lutí.
er
hann
gerði
þeim
a-
siannde.
oc
ahøyrannde.
fyrst
i
hælgum
fortalum.
oc
siðan
i
margfallegom
iartteignum.
er
hann
gerði
þeim.
oc
þeiRa
sunum.
til
hialpar
oc
heilsu.
oc
tyndduzt
oc
tapaðuzt.
i
sialfra
sinna
ilzskv
En
þo
alska
ku: "æska" b ru: "ælska" r.u.
þeir
allzvaldannda
guð.
oc
með
engarre
vizku.
þui
at
þeir
nitta
sannnum
guði.
er.
Guðs
sunr
er
iesus
kristr.
oc
ero
af
þui
likir.
i
villu.
aðrum
þioðom.
þo
at
þeir
have
i
sumum
lutum.
sannare.
þvi
at
þa
skildu
þeir
sik
fra
guði.
er
þeir
skildu
hans
hinn
sæla
sun
i
fra
ser.
þa
er
þeir
hugu-
ðzt
hava
drepet
hann.
nv
þykki
mer
sem
eigi
þurvi.
fleira
fra
gyðingum.
oc
þeirra
tru
at
segia.
ne
telia.
Kristnír
menn
ero
namnlega
af
krist nafne
kenndir.
sua
heitir
hinn
harste.ku: "hæsti" b,d
Guðs
sunr
iesus
kristr.
er
firir
sins
litilætes
saker
steig
af
sinv
faðurllego
sæte
til
Jarðrikiss.
oss
til
hiallpa.
oc
getazt
let
af
hælgum
annda.
oc
føddezt
af
heilagre
møy
mariu.
firir
vttan
allan
karllmannz
getnað
vspilltum
ollum.
sinnar
mæto.
oc
milldv
moðor
møydome.
birtti
sik
einn
sannan
guð
oc
mann.
monnum.
at
hann
skylldi
sva
frialsa
oss.
oc
løysa.
fra
margra
falsra
guða
atrunaðe.
oc
með
vndarllegre
firir skipan.
sialfs
sins
vilia.
gaf
sik
vndir
dauða.
oc
let
vnauðigr
sik
a
kross
negla.
oc
a
hinum
þriðia
degi
reis
hann
vpp
af
dauða.
oc
var
með
sinum
lære sueinum.
oc
þeim
asianndum.
steig
hann
vpp
til
himna.
oc
senndi
þeim
siðan.
sinn
hinn
hællga
annda.
eptir
þuí
sem
hann
hafðe
aðr
firir heitit.
En
með
huerri
dyrð
eða
matt.
er
hann
skal
aptr
koma
þa
matt
þu
val
herra.
konongr.
i
hans
orðom
sialfs.
oc
hælgu
guðspialle
sia
oc
høyra.
þar
matt
þu
oc
sia.
at
hann
hafðe.
tolf
lære sueina.
oc
eptir
hans
vpp stigning.
til
hifmna
skipaðuzt
ku: "sciptuz" b, sekvensen vantar d
þeir
oc
dreifðuzt.
vm
allar
halfur
heimsins.
Tinddu
oc
talldu.
firir
ollum
þioðom
hans
iartteignir.
oc
heilagar
kenníngar
er
hueR
ma
hiappazt
af
ef
hallda
vill
oc
ser
nyta.
EN
einn
af
þeim
kom
hingat
i
vartt
lannd.
oc
flitti
ku: "flutti" b,d
her
fram
hælgar
fortalur
oc
heil-
samar
kenníngar.
oc
heita
þeir
af
þui
hinv
sama
nafne.
varer
lanndz menn.
kristnir
menn.
þui
at
þeir
einir
hava
funnnitt.
rettan
forveg
til
fagnaðar.
er
þessom
fylgia.
þui
at
þeir
kenna
sannan
guð.
sinn
skapara.
oc
allra
luta.
oc
hans
einga
suns.
oc
hans
hælga
annda.
oc
ælska
engan
guð.
nema
hann
einn.
giæta
oc
gøyma.
þav
hin
blæzaðu
boðorð.
er
iesus
kristr
gaf
oc
gerði.
oc
fullkomlega.
ser
briostfesta.
oc
ero
sva
biðannde
vpp risu
dauðra
manna.
oc
lif
vkomennar
dyrðar.
liva
sua.
on
hordoma
oc
saurlifiss
firir
vttan
manndrap.
oc
meineiða
bera
engi
falsvitni.
eða
flærðsamar
sagur.
girnnazt
eigi
með
rane.
eða
rangenndom.
þat
sem
aðrer
eigu
Søma
faður
oc
moðor.
oc
moðor
oc
annarra
naanga
sinna.ku: "aðra naunga sina" b,d
døma
retlega.
oc
gera
þat
ekki
aðrum.
er
þeir
vilia
eigi
sialver.
af
oðrum
þola.
þeir
biðia
firir
þeim.
er
misgera
við
þa.
at
þeir
verði
vinir.
milldir
oc
litilater
ero
þeir.
hofsamer.
oc
høgværer.
oc
hallda
sik
fra
allre.
syndsamlegre
samvist
oc
fra
allum
vreinandum.
ekkiur
oc
faðurlaus
bornn.
halldda
þeir
til
rettra
mala.
oc
veria
firir
ofriki.ku: "ufriþi" b, sekvensen vantar d
þa
alla
er
minna
mego
Miðla
orllega. ku: "fæ" tilf. b,d,f1
við
þa
er
þurfannde
ero.
ef
pilagrimar.
eða
aðrer
vtlenzker.
þurptugir
menn.
vitia
þeirra.
firir
saker
sinna
nauðzynia
þa
veita
þeir
þeim
forbeina.
sua
sem
sinum
eignum
brøðrom
sinum.
Eigi
ælskazt
þeir
oc
sua
sem
holdleger
brøðer.
nema
helldr
sua
sem.
anndleger.
þeir
ero
oc
bunir
a
huerium
tima.
firir
guðs
saker
bæðe
fram
at
leggia
lif
oc
likam
með
ollum
limum.
þvi
at
þeir
fylgia.
oc
fullgera.
oll
hans
boð-
orð.
hallda
sik.
oc
hava.
sannlega
oc
reinlega.
i
ollum
hugh.
gera
guði
margfallæger
þakker.
i
allv
Sinv
atæve.
firir
þa
goða
luti
er
hann
gefr
þeim.
Sannlega
er
þesse
vegr.
oc
visenndi.
er
mannlega
natturu
leiðir.
til
eilifrar
sælo.
oc
til
lyktta laus
fagnaðar.
sva
sem
sialfr
kristr.
hevir
aðr
firir heítit.
þeim
er
hans
fortolum
fylgia.
oc
at
þu
sialfr.
vitir
sannlega
at
ec
segi
þetta
eigi.
af
siolfum
mer
þo
at
þu
ranndzaker.
allar
ritningar
kristinna
manna.
þa
skallt
þu
finna
mik
eigi
loget
hava.
val
oc
vitrlega
er
sunr
þinn
lærðr.
guði
at
þiona
at
hann
mege
sua
oðlazt
sømd
oc
sælo
i
oðrum
heimi.
Myklir
oc
vnndarlleger
lutir
ero
þeir.
er
gerazt
oc
segiazt
fra
kristinna
mana
atæve.
eigi
mæla
þeir
mannleg
orð.
nema
helldr
guðleg.
allar
aðrar
þioðer
villazt
ku: "oc" tilf. b,d
blekkiazt.
ganga
þeir
sialver
i
myrkrum.
sem
blinndir.
oc
gera
sik
lika
druknum
monnum.
oc
olooðum.
her
til
hevir
veret
røða
minn
herra.
konongr.
sua
sem
sannazt
visaðe
mer
hugskot
mitt.
vm
þetta
rettennde.
at
røða.
oc
firir
þui
er
þat
rað.
at
heimskir
vítringar
þinar.ku: "þinir" b,d
hætte
at
mæla
mote
matt
oc
sannenndom.
iesus
krist.
þat
høver
allum
oss.
at
ælska
oc
dyrkka.
tigna
oc
þiona
skapara
varom.
oc
rokea
ku: "rækia" b,d,f1
reinlega.
hans
u øyðileg
boðorð.
at
ver
megem
sua
forðazt.
oc
fra
skiliazt.
elldi
oc
vesolld.
oc
u-
endilegom
pinslum.
oc
oðlazt
sva
erfð.
oc
oðal
fullkomens
fagnaðar.
oc
u liðinnar
ku: "uliðandi" b,f1, "v endiligrar" d
sælo.
Þa
er
nakor
hafðe
loket
røðo
sinni.
með
þesso
mote.
þa
kueiktizt
ol: første "t" o.l.
hugr
hans.
konongsens.
oc
østezt.
með
mykylli
reiði.
oc
akefð.
En
meistarar
oc
spekingar.
prestar
oc
þionastu menn.
skurguða
hans
er
hann
hafðe
þingat
kallat
oc
hann
hugði
at
oll
suor
skyldv
með
skynnsemd.
veita
eptir.
hans
vilia
firir
guða
hans. ku: "sakir" tilf. b,d,f1
þa
stoðo
aller
sem
dumbi
ku: "dumba" b,d
være.
oc
miok
sva
malausir.
En
þo
at
nokkor
þeirra
veitti
andsuor.
þa
var
þat
þo
allt
sem
hendingum
være.
oc
með
ferllegom
framburð.
oc
þo
með
engo
viti.
ne
ku: "ongom" b,d,f1
visdome.
Af
þuisa
gladdezt
miok
hugr/
.
konongS.
sunar.
oc
hiartta.
oc
með
bliðu
andliti.
blæzaðe
hann
oc
lovaðe
guðs
nafn.
er
iafnan
leiðir
sina
vini.
a
rettan
veg.
oc
vruggan.
þo
at
i
fyrstunni.
þykkir
nokkot
villt
faret
hava.
hann
gerir
stundum
andskota.
oc
vuin
rettennda.
oc
sannennda.
þat
mæla.
þo
at
eigi
vili.
er
satt
er.
oc
rett.
En
nv
þo
at.
konongr
være
miok
reiðr.
nachor
þa
þotte
honom
eigi
þat
bera
sinni
sømd.
at
gera
nachore
nokkorar
skemdir.
þuiat
hann
hafðe
aðr
lovat
honom.
allum
ahøyranndum
at
hann
skylldi
þat
vrædr
fram bera
er
hann
vissi
sannazt.
i
milli
kristinna
oc
heiðinna
manna
vera.
En
þo
mællte.
konongrenn.
með
margum
stniollum
orðom.
at
nachor
skilldi
vægea.
oc
eptir lata.
oc
kalla
sik
sigrað-
aðan.
af
meistarum
oc
spekingum
hans.
eptir
þeim
hætte.
sem
þeir
hafðu
aðr.
a
millum
sin
mælltt
ku: her vantar 1 blad, jfr. 7.5
mattolegtt.
at
hann
vili
løysa
bonnd.
sua
vbærelegra
synnda.
er
þunngare
ero
oc
fleiri.
en
siovar sanndr.
er
ec
hevi
gortt.
vitande
oc
vuitannde.
fra
vpp-
have
bernsku
minnar.
oc
til
þessa
dagS.
Sem.
konongS.
sunr
høyrði
þetta
þa
varð
þegar
sem
hann
være
kueiktr.
af
hælgum
annda.
oc
hitnaðe
hiartta
hans.
nachore
ku: "Nachors" b,n
til
vpp-
reisningar.
En
þa
orvilnan.
er
aðr
hafðe
nachor
i
hug
ser.
þa
tok.
konongS
sunr
til.
vpp
at
kueikia.
oc
til
staðfestu.
kristilegrar
truar.
lærðe
hann
nachor.
með
þessom
orðom.
Høyr
þu
nachor.
oc
lat
þer
enga
orvilnan.
eða
vantru
i
hugh
vera.
þui
at
sua
er
ritat.
at
guði
er
mattolegt
at
gera.
oc
vpp reisa
af
griote
oc
steinum.
syni
habrahams.ku: "abrahams" b,n
en
huat
er
þat
annat
at
segia.
en
sua
sem
faðer
minn
barlaam.
sagðe
mer.
at
af
þeim
mannum.
er
orvilnaðuzt.
oc
i
allre
illzu
ku: "jllzku" b,n
vafðuzt.
þa
matte
guð
val
grøða.
oc
hiallppa.
løysa.
oc
vpp reisa.
oc
gera
af
syndugum
sunum.
krist
bornn.
er
firir
sins
hins
hærsta
milleiks
saker.
lykr
firir
ollum
vpp.
hurð.
miskunnar
til
himneskrar
dyrðar.
oc
neittar
engom
inngangu.
helldr
tekr
hann
glaðlega.
með
gøzsko
miskunnar
lykr
vpp
firir
ollum
er
með
goð-
vilia
til kalla.
Sua
heitr
vaR
lausnare
i
guðspialleno.
at
sa
er
til
hans
kømr.
a
hínní
fyrstu
tið.
alldrss
sins.
oc
sua
a
hinum
þriðia
tima.
eða
a
setta.
eða
nivnndda
sva
hitt
sama
a
elliptta.
at
aller
skalu
þeir.
iafna
ambun
vpp taka
hinir
fyrstu.
oc
hinir
siðaztu
Oc
þar
a
millum.
oc
vit
þu
firir
þui.
at
þo
at
þu
haver.
þina.
lifdaga.
leíðt
rf: "ð" + "t"
her
til
i
syndda lívi.
er
þu
tekr
nv
með
huarf-
lausu
hiartta.
til
hans
at
stnuazt.
þa
skallt
þu
i
verðleikum
Oc
allre
goðre
ambun.
iafnan
luttakare
vera.
við
þann
er
þegar
i
vpp hafue.
sins
alldrs.
tok
fullkomlega
guði
at
þiona.
Slika
luti
oc
marga
aðra
af
sannre
iðran
taldde
hinn
vitri.
oc
hinn
blezaðe.
konongS.
sunr
firir
hinum
gamla
nachor.
er
fullr
var
margra
illra
daga.
oc
enn
verra
verkka.
het
honom
likn
oc
synnda
aflausn.
oc
krist
miskkunnar.ku: "miscunnsaman" b,n
synddi
hann
honom
i
margum
dømom.
oc
hælgum
frasagnum
at
hann
er
buínn
iafnan.
at
taka
við
iðran.
þeirra
er
betrazt
vilia.
oc
bøtazt.
oc
grødde
oc
læknaðe.
sa
hinn
goðe.
konongS.
sunr.
þa
hina
aumv
sal
nachors.
er
langlega
hafðe
morg/
morg
dauðleg
sar.
a
ser.
oc
settí
hann
su
ku: "sua" b
sem
goðr
goðr
lækner.
til.
fullkomennar
heilsu.
af
dauðleom
ku: "dauðligom" b
sarom.
Þuí
nest
mællte
nachor
til.
konongS
sunar.
þu
hinn
gafuðlege.ku: "gofugligi" b,n
konongs.
sunr
oc
blæzað
sala
með
likame.
sæll
er
sa
er
þik
hevir
sua
virðulega
lærtt.
i
guðlegom
orðom.
ver
nv
styrkr
oc
staðfastr.
i
þessarre
goðre
iattan
þins
lifs.
oc
lat
enga
fresti.
ne
fyst.
þessa
hína
hælgu.
hugskoz
staðfestu.
fra
þer
skilia.
En
ec
skal
nv
beinnt
i
riðiní
brott
leíta.
oc
freista.
ef
ec
fa
samþik
ku: "samþyct" b,n
mik.
við
guð
mote
þui.
er
ec
hevi
sua
lengi
reítt
hann.
alldrigi
skal
ec
siðan.
sia
andlit.
konongS.
ef
þv
villt
at
sua
se
Miok
glaðr
varð.
konongS.
sunr
við.
þessor
orð
hans.
kysti
hann
oc
fa-
naðe.ku: "faðmaðe" b,n
oc
bað
af
ollu
hiartta
firir
honom.
oc
gaf
hann
vnndir.
guðs
giæzlo.
oc
senndi
hann
siðan
løynilega.
brott.
nachor
tok
a
sik
mykla
iðran.
oc
stnereztt.
siðan
til
hinnar.
yztu
øyði markar
Oc
hitti
þar
einn
reinlivan
ermita
er
prestr
var
at
vixlu.
Hann
fann
hann.
i
helli
sinum.
þar
sem
hann
hafðe
løndzt.
oc
folgezt
firir
ræzlo
saker
konongs
ognar.
Nachor
lagezt
ku: "lagðiz" b,n
niðr
firir
føtr
honom.
oc
vætte
ku: "vættiz" b,n
þa
með
tarom
iðranar
sinnar
baðar
kinnr
sinnar
ku: vantar b,n, jfr. latin "abluit pedes lacrymis"
liktizt
i
þesso.
mariu
magdalene.
er
með
sinum
iðranar tarorom.
þuo
føtr
varss
lavarðar
Nachor
bað
hermitann.
at
hann
skylldi
geva
honom
hælga
skirnn.
En
sa
hinn
hælgi
maðr
er
fullr
var.
Guðs
miskunnar.
þa
fann
þegar
at
þetta
var
guðs
giof
oc
primsignaðe
hann
fyrst.
oc
siðan
nokkora
daga
eptir.
synndi
hann
honom
hælga
tru.
skirði
hann
siðan.
eptir
siðuenív.
þar
dualdeztt
nachor.
með
honom.
oc
gerði
þar
skriptt
oc
iðran.
synnda
sinna.
oc
blæzaðe.
guð.
oc
lovaðe.
er
þat
vil.
at
engi
tynizt
eða
tapezt
helldr
vil
hann
at
aller
stnvizt
til
iðranar
oc
vmbota.
oc
við
þeim
ollum
tekr
hann
þaksamlega
Konongrenn
varð
ku: "vaR" tilf. b,n
við
vm
morgonenn
við
brottfreð.ku: "brott færð" b,n
nachors.
oc
braztt
honom
þa
su
von.
er
hann
hafðe
aðr
til
hugtt.
sem
hann
sa
at
hans
vitringar.
oc
spekíngar.
varo
sva
skiotlega
yuir komner.
þa
þotte
honom
mykyls
afat.
skemdi
þa
alla
oc
suivirði.
suma
lét
hann
hyða.
með
knutum
ku: "knutottum" b,n
sinstrengium
Sumum
yh: dei siste stavane på siste "m" m.y.h.?
let
hann
augun
or
hafði
stinga.
oc
rak
sua
siðan
alla
or
sinu
augliti
með
suivirðing.
oc
mykylli
skemd.
Þa
hitt
fyrsta.
tok
hann
nokot
at
fínna
oc
at
kenna
fals
oc
hegoma.
oc
mykyt
megin løysi.
sinna
skurgða.ku: "skvrð goða" b
en
þo
villdi
hann
sialfr
ekki
miok
við kennazt.
þann
forveg
er
hann
skylldi
til
fagnaðar
leiða
Af
þui
at
su
hinn
myla
ku: "micla" b
myrkua þoka
hafðe
sva.
alla
vega.
vm
hult
oc
firir
dregit
hiartta
hans.
at
engi
skynsemdar
biartleikr.
eða
geisli
matte
nalagazt.ku: "nalgaz" b
at
lysa
hugskot
hans
En
þo
ælskaðe
hann
ekki.
eptir
þui
sem
fyR
meir.
var
hann
vanr.
villu presta.
eða
þær
hatiðir.
er
fyR
hafðe
hann
gortt
sinum
skurguðum
til
tignar.
Engar
fornner.
eða
boð.
gerði
hann
þeim.
oc
helldr
for
hugr
hans
her
oc
huar.
þui
at
hann
fann/
nv
hann
van matt.
oc
hialpløysi
guða
sinna.
en
þo
at
hann
skildi
styrkleik
guðlega
boðorða.
þa
firðizt
hann
þo
þat.
oc
skammaðezt.
oc
hellt
enn
sua
fram.
sínní
illri
villu.
veniv
fyrnsku
sinnar.
lǰfði
iafnan
hægomlegom
fyrstum.
oc
losta-
samlegom
manugðum.
oc
gaf
sik
iafnan
sigraðaðan.
oc
yuir komenn
vndir
valld.
veralldra
fyrsta:
oc
var
iafnan
sem
isayas
segir.
drukkinn.
eigi
af
vini.
nema
helldr
af
vanndre
vsiðiar
ku: "vsiðar" b
veníív
En
sem.
konongrenn.
þrætte.
i
hugh
sinum.
mote
þessom
tveim
fangarum.
heiminum
oc
hans
hafnan
þa
var
hans
hinn
sæle
sunr.
i
sinni
holl
Oc
virði
yuir
alla
sina
sømd
oc
sælo.
þann
styrk
oc
staðfestu.
er
guð
hafðe
gevet
honom.
til
sinnar
truar.
alla
leika
oc
lettvisi.
veiði.
oc
riddara skap.
oc
allt
þat
annat
skemtilegt.
oc
lystilekt.
er
þessa
heims
gleði. menn
havazt
at.
allu
hafnaðe
hann
þui
vanndlega.
oc
let
ser
ekki
þat
lika
En
varðveita
røkelega.
i
ollum
lutvm
eptir
kunnastu.
iesus
krist.
boðorð
Oc
hafðe
iafnan.
salo
sina
hertekna
Oc
hugsivka.
vndir
hans
valldde.
Með
þui
at
hann
grøðar
ku: "greðir" b
þat
allt
er
sart
er.
iafnan
hafðe
hann
oc
i
minní
sinv.
hinn
agiæta
barlaam.
meistara
sinn
oc
hans
lif.
með
hælgum
fortolum
Oc
fyrstizt
þess
iafnan.
at
hann
mætte
hann
finna.
oc
endrgrøðazt
af
hans
raðom.
likr
þui
tre.
er
plantat
er
Oc
sett
hia
mundanglegre
vatz ras.
Oc
buit
til
at
bera
avoxt.
i
firir ætlaðum
tima
af
guði.
Margar
salor
løysti
hann
fra
fianddans
bondom.
oc
vndir
guðs
vald
allum
er
til
hans
komo.
skenti
ku: "skenkti" b
hann
hælsu dryk.
guðlegra
boðorða.
oc
af
þui
firir leto
marger
villu
oc
stnerozt
til
reitrar
ku: "i" skriven som "t" med prikk over, "rættrar" b
truar.
með
staðfastum
vilia.
En
sialfr
starvaðe
hann
sik.
oc
stundaðe.ku: "skundaðe" b
með
fastum
oc
vakum.
optsamlega
i
bøna halldde.
þeir
varo
marger.
er
af
hans
fortalu
firir leto
heimínn.
gerðuzt
sumir
munkar.
en
sumir
ermitar.
þenna
hatt
hafðe
hann
i
sinv
bønalage.
Drottenn.
guð
herra
minn
a
þik
trui
ec.
oc
a
þitt
virðulegtt
nafn
oc
firir
þui
em
ec
af
þessarre
villu
oc
vantru.
frelstr
oc
løystr.
giælld
verðulega
starflaun.
barlaam.
hinum
hælga
þinum
þionastu manne.
oc
minum
meistara.
er
gerði
oc
gaf
mer.
visdom
ku: "visaþum" b
fra
þer
retta
gatu.
aptr
vndir
þinn
miskunnar dom.
veit
þu
hina
myklu
giof
mer.
at
ec
mege
enn
sia
hann
likamlega.
þann
hinn
hælga
þinn
engil
Er
heimrinn
er
eigi
verðr
i
ser
at
hava
Oc
ec
mega.
með
honom.
til
lyktta
leiða.
þat
sem
eptir
er
lifs
mins.
oc
af
fyð
ku: "fylgð" b
hans
fotspora.
heilagra
metferða.
mege
þer
mitt
lif
þekkiazt.
oc
eiliflega
sælo
hava.
þu
einn
ert
guð
er
livir.
æ.
oc.
æ.
firir
vttan
ennda.
Nu
eptir
fornnre
siðveniv.
þa
for
at
hondum
mykyl
hatið
heiðinna
skurguða.
i
hofuðborg
rikissins.
En.
konongr.
var
iafnan
vanr
at
vera.
i
þann
tima.
i
þessarre
borgh.
oc
ofra
myklar
fornner.
guðum
sinvm
til
þokka.
En
prestar
oc
byskopar
þeir
sem.
þessom
falsom
guðum
þionaðu.
funnv
gorlla
at
konongrenn
lagðe
minna
hug
a.
nv
helldr
en
fyrr
meir.
at
gera
guðum
fornner
Oc
varo
þeir
miok
otta fullir.
at
hann
myndi
sik
með
ollu
fra
skilia.
þeirra.
hofom.
oc
blot husum.
oc
kuiddu
at
þeir
mynndu.
margra
feitra
fornna.
oc
m-
ykylla
annaRa
rf: "R" + "n"
fiar muna. ku: "missa" tilf. b
er
allr
ur: "e" u.r. etter "r"
fiolldi
ofraðe
þeim.
sumir
firir
atrunaðer
saker.
við
guðana.
en
sumir
firir
astar
saker.
eða
otta
við
konongen.
Eptir
þetta
foro
þesser
villu menn
langan
vegh.
i
hinar
yzttu
øyði-
markker.
oc
i
ogorlleg
fialla gløyfr
En
þar
i
einum
myrkuum
helli.
bio
einn
gamall
maðr.
galldra
fullr
oc
gernninnga.
oc
hinn
fremsti
til
þionastu
guðanna.
hann
het.
teodas
at
nafne.
konongr
ælskaðe
hann
miok.
oc
hellt
hann
firir
einn
fullkomenn
vin
sinn.
oc
hinn
mesta.
oc
mætazta
meistra.
sua
sagðe.
konongrenn
at
af
hans
spaam.
oc
fiolkynndi.
fek
hann
alla
sømd.
oc
riki.
oc
þa
er
þeir
illzsku fullir
prestar
hittv.
thedam.
galldra mann.
þa
baðo
þeir
hann.
er
fyR
var
vanr
þeim
hialpper
at
veita.
vm
sitt
mal.
sagðu
at.
konongrenn.
var.
i
mykylli
a hyggiv.
oc
i
ifan
vm
trv
sina
sua
oc
huerssu.
konongS.
sunr.
hafðe
kristilega
tru
tekit.
þeir
sagðu
oc.
huessv
Nachor.
hafðe
gorðzt.
openberllegr
ku: "opinberliga" b, "liga", første delen uleseleg, k
anndskote
guðanna.
Oc
ef
eigi
dugir
þu
nv.
með
þínní
kunnastu.
þa
er
faren
oll
var
hiolp.
oc
oll
þionasta.
guða
varra.
oc
vnyt
goR.
oc
til
enskiss
haf.rf: "a" + "æ?" ku: "héf" b
þu
einn
ertt
sa
af
allum
eptir.
er
ver
hofum
til
vonar.
at
nokkora
vornn
have.
firir
varo
male.
Theodas
reis
þegar
vpp.
oc
tok
til
þeirra
dioflegra
verkka.
er
hann
hafðe
huerss daglega
namunda
ser.
oc
herklæddezt.
með
villu vapnum
sinum.
mote
rettenndom
sannrar
truar.
oc
kallaðe
marga
diofla
með
ser.
þa
er
hann
vissi.
at
til
þeirra
verkka
varo
fallner.
er
honom
likaðe
hellzt
at
fremia:
Oc
hann
hafðe
opttlega.
aðr
til
slikra
luta.
hafða
Oc
hevir
þa
i
fylgð
með
ser
til.
konongs.
Nu
þegar
sem.
konongenom.
var
sagt.
til-
kome.
theode.
oc
hann
gek
inn.
oc
bar
firir
konongenn
i
henndi
ser.
laufgaðan
kuyst
ol: "u" o.l. ku: "kuist" b,k
af
oliva tre
ku: "olivo" b.
En
hann
sialfr
klæðr
skinnklæðom.
slikum
sem
ermitar
bera.
oc
iafn skiott
rf: "fn" + "m".
sem.
konongrenn
leit
hann.
þa
reis
hann
vpp
i
mote
honom.
oc
gek
fram
a
golf.
oc
kysti
hann.
oc
let
hann
sitta
ku: "tt" kan kanskje lesast som "ti"
i
hasæte
hia
ser.
Þa
mællte.
theodas
til
konongsens
eilift
se
lif
þitt
herra
minn.
firir
falsarum.
oc
pretta fullum
vuinum
yðrum.
giættr
oc
varðueitr.
með
forn
guða
varra.
høyrtt
hevi
ec
at
mykyl
þøva.
oc
þrætta.
hevir
gorzt
a
millum.
yðar.
oc
þeirra
af
gelilea
ku: "galilea" b
trv.
oc
at
þu
hevir
af
þuí
haleitan
sigr
fengit.
Oc
firir
þui
gerom.
guðum
varom
ku: "gudunum" b,k
glaðlega
hatið.
aller
saman.
oc
ofrom
þeim
til
fornna.
friða
sueina.
oc
fagrar
møyar.
vdauðlegom
guðum.
þar
með
hundrað
graðunga.
oc
vtalulegan
fiollda
fenaðar
ku: "oc" tilf. b,k
kuikuenda.
at
ver
havem
þa
oss
heðan
ifra
høguæra
vm
alla
vara
lif daga.
Konongrenn
suaraðe.
eigi
sigraðumzt
ver.
hinn
goðe
karll.
helldr
erom
ver
sigraðer.
oc
ferlla
yuir komner
þuí
at
þeir
er
ver
hugðum.
at
með
oss
skylldu
hallda.
þa
varo
þer
ku: "þeir" b
braðlega
a
mot
oss.
oc
þegar
er
þeir
funnv.
at
var
fylkkinng
viknaðe
nokkot.
firir
þeirra
alaupum.
oc
fram gang.
þa
kastaðu
þeir
næsta
niðr.
allre
varre
fylking.
nv
ef
nokor
styrkr
eða
mattr
er
með
þer.
varre
tru
niðr lagðre
til
vpp reistar.
oc
ef
þu
matt
aðru
sinni
vpp reisa.
þa
ger
mer
þat
ku-
nnigtt.
Theodas
andsuaraðe
konongenom.
hegomlegar
røðor
oc
skamsynan
samburð
galileorum.
þa
ottazt
eigi.
konongr:
þui
at
allt
þat.
sem
þeir
røða.
þa
þykkyr
mer
ku: "þat" b
vitrum
monnum
oc
skynsamum
enskiss
vertt.
oc
ef
þeir
møta
mer
i
røðo.
eða
þrætto
þa
skalu
þeir
skiotare
firir leggiazt
en
laufsbloð
falle
firir
øðe vinddi
Oc
skalu
þeir
eigi
þora.
ne
þola.
at.
sia
andlit
mitt.
oc
engar
talur
ne
annur
suor.
eða
spurnningar.
mote
minv
viti
at
bera.
oc
alla
þessa
þrætto.
oc
þat
fleira
sem
þer
likar
sialfum.
þa
skal
ec
ku: vantar b,k
þat
allt
vruglega
eptir
varom
vilia
ganga.
Tak
til
oc
hef
vpp
hatið
þa
hina
hælgu.
eptir
veniv
þinni.
er
nv
fer
at
hanndum.
oc
hyllzt
með
þessom
hætte
guða
þinna.
oc
skal
þat
vera
þer
mykyl
verndar von.ku: "vapn" b, "vop" k
oc
af
þesso
skal
þer
allt
val
gangazt.
Með
slikum
gølengom.
oc
flærðar fullum
fortalum
slegðe
ku: "slægdi" b
sia
hinn
prettvisi
maðr
hug.
konongs.
oc
hiartta.
oc
með
hins
vreina
annda
aeggian.
þa
gløymdi.
konongrenn.
oc
firir-
let
allt
þat
hitt
litla.
er
aðr
hafðe
hugr
hans
við tekit.
oc
stnerezt
hann
nv
allzkostar
aptr.
til
hinnar
fornno
veniv
oc
fyR.
Oc
senndi
villu bræf
ku: "fyrre villo. Bræf konungsins" b,k
með
sterkom
boðorðom.
foro
þegar
leið
vm
alltt
lanndet.
at
fiolmennilega
ku: "menn skylldi fiolmeNa" b, "fulkomliga", første delen borte, k
eptir
siðveniv
fornnre.
þenngat
at
søkea.
oc
hina
samu
hatið.
sømelega
at
røkea.ku: "hallda" b, "llda", første delen borte, k
guðum
sinum
til
sømdar
oc
virðingar.
þar
matte
þa
sia
a
litilli
stunndu.
vtalulegan
fiolldda.
suma
með
yxnum
suma
með
sauðum.
oc
ymssum
kykuenndom
hundraðum
at
telia.
Sem
aller
varo
þar
komner.
þa
stoð.
konongrenn.
sialfr
vpp.
oc
theodas
suikare
með
honom.
oc
gengo
til
blot husa.
guða
sinna.
konongrenn.
ofraðe
guðum
sinum.
xx.
yxn.
oc
hundrað
sauða
oc
mykynn
fiollda
annarra
kvikuennda.
oc
hælgaðe
þar
ku: "helgoðu. þa" b, "helgudu" k
heimslega.
hatið.
með.
sua
myklu
magne.
at
i
hueriv
sinní
ku: "husi" b
matte
høyra.
belian.
oc
rautan.
sua
at
ku: "oc" b,k
allt
loptet
tapaðe.
sinum
biartleik.
af
røyk.
oc
raþef
ku: "hræþéf" b,k
þeirra
fornna.
Nu
sem
þesse
hatið
var
loken.
illzku fullum
mannum.
miok
glaðum
ku: "gloddom" b,f2,k
af
þessom
sigri.
er
theodas
hafðe
fengit.
er
þa
gerðu
aller.
byskopar
oc
prestar
villu truar.
þa
foro
aller
ku: frå "er" slik også b,k, men k har lakune t.o.m. "byskopar", f2 har "þa gerðu allir biskupar ok prestar uillu truar honum þakkir. ok foru siðan", jfr. latin "et gratias eis referentibus templorum sacerdotibus, rex iterum ad palatium rediit"
heim
aptr.
Eptir
þetta
gek.
konongr.
heim
til
hallar
sinnar.
oc
mællte
siðan
við
theodam.
nv
hafum
vit
sua
gortt
sem
þu
baðt.rf: "ð" + "t" ku: "bautt" b, "batt" f2
at
ver
hafum
þessa
alla
hatið.
með
haleitum
oc
sømelegom.
fornnom
latet.ku: "af hondom læidt" b,f2
Oc
er
nv
sa
timi
komenn.
er
þer
ber
at
hefna
ku: "æfna" b,f2,k
heit
þin.
at
sunr
minn
sa
er
villzt
hevir
oc
af
gengit
lagum
varom.
oc
til
kristinnar
fals truar.
at
þu
leiðir
hann
aptr.
með
þinni
kunnastu.
oc
samþykkyr
hann.
við
hina
mattogo
guði
vara.
þui
rf: "þ" + "h"
at
ec
ottomzt
at
þeir
se
nv
ofreiðir
orðner.
Ec
hevi
allan
hug
a
lagtt.
með
velom
oc
athygli.
at
grøða
þetta
sar
hanns.
en
hans
hugr
er
æ
þui
þuerare
er.ku: "Ef" b,f2,k
ec
tel
firir
honom.
með
mivkleik.
oc
linkínní.
þa
fæ
ec
eigi
at
halldr
ku: "sua" b,f2, vantar k
hug
hans
eptir
mer
stnuit.
En
ef
ec
mæ/
ku: "mæli" b,f2
við
hann
grimum
orðom. ku: "eða. horðum" tilf. b,f2
þa
er
hans
hugr.
þegar
større.
oc
staðugare
til
motemæles.
oc
firir
þui
þa
fel
ec
heðan
i
fra
alla
vmbot
mins
mals.
oc
skaða.
vndir
valld
þins
vitrleiks.
til
ku: "oc" b,f2
forræða.
oc
ef
þin
kunnasta
getr
løyst
sun
minn.
or
þessaRe
villu.
oc
se
ec
hann
annat
sínni.
guðum
varom
þiona.
með
maklegom
fornnom. ur: "oc i þui livi"/ u.r.
oc
i
þui
livi
see
ec
hann.
er
honom
oc
oss
høver
Oc
her
til
hevir
mest.
gaman
oc
gleði.
oc
veraldleg
skemtan.
oss
af staðet.
þa
skal
ec
þer
til
tignar.
gera
likneskiv
af
gulli
sem
likazta
ku: "likaz" b,f2,k
ma
ec.
at
yuir syn
oc
aliti
Siðan
skal
ec
lata
tigna
þik.
alla
vega
með
fagrum
fornnom.
sua
sem
aðra
guði
vara
vm
alldr
oc
æve.
Theodas
rf: "a" + "o"
lyddi
gorlla
til
orða.
konongS.
oc
røðo.
oc
litti
til
ku: vantar b,f2
vm
þetta.
raðgiæva
sins
til laggu.
fiandanns.
þui
at
hann
gaf
honom
þegar.
sløgleg
rað.ku: "skiotlict rað oc slæglict" b, "skiotlegt rað", resten borte, f2
oc
þo
staðfastleg.
þuiat
fianndenn.
gerði
sik
honom
bæðe
firir
munn
oc
tungu.
Theodas
mællte
þa
til.
konongS.
ef
þu
villt
herra.
konongr.
vinna.
aptr
svn
þinn.
oc
firir. koma
hans.
hegomlegom
atrunaðe.
oc
niðr
støypa.
þa
hevi
ec
funnit
þann
vitrleik.
oc
vel.
er
hann
ma
ekki
i mote stannda.
helldr
skal
hugr
hans
sva
skiott
bløtna.ku: "blotna" b,f2,k
sem
vax
firir
elldi.
Þa
er
konongrenn
høyrði
þesse
orð
oc
þo
hegomleg.
en
hann
hugði
þo
sonn
vera.
þa
gerði
hann
hugh
sinn
miok
glaðan.
oc
hugði
þegar
at
su
hín
fiolkunnda
tunga.
hafðe
ku: "hæfðe" b,f2,k
þegar
með
sínní
margmæle
stnṽít.rf: "v" + siste staven på "u" og etterfølgjande "t" ku: "i" kan lesast som "t"
oc
firir dømt
með
sinni
prettvisi.
vitrleik
hins
blæzaða.
konongS
sunar.
oc
fystizt.
konongrenn.
þegat
ku: "þegar" b, sekvensen vantar f2
at
vita
með
huerri
vel.
er
hann
ætlaðezt.
at
vennda
vilia.
eða
stnua
hug.
konongS.
sunar
eða
atrv-
naðe.
Þa
tok.
theodas.
er
huest
hafðe
tvngu
sina
til
illz.
þui likazt
sem
tvieggiat
suerð.
fullt
af
falsom
getnaðe
oc
blanndat
ku: "blandaðr" b,f2, "blandadi" k
illzku fullu
eitri.
oc
hugsaðe
sløglega
vel.
af
aeggian
híns
vtryguazta
raðgiæva.
oc
tok
sua
til
orðz.
lít
herra
konongr.
raða gerð
mínní.
oc
visa
brott
fra
syni
þínum.
allum
þeim
þionastu monnum
er
nu
ero
með
honom.
oc
set
i
stað
þeirri
ku: "þeirra" b,f2
hinar
friðaztu
møyar.
oc
hinar
venaztv
konor.
með
allzskyns
sømelegom
bonaðe
ul: u.l. av "o"
at
huartueggia
liki
þeim.
er
a
ser.
siolf
fegrð.
með
bunaðe.
oc
hauveskr
bunaðr
með
a syn.
oc
þessar
hia
honom.
sið
oc
arlla
til
allrar
þionastu.
En
ec
man
vpp vekkia
einn
þeskonar
vin
minn.
af
lostasemdar
anndum.
er
i
þesskyns
lutum.
hevir
mer
optlega
val
røynzt.
oc
skal
hann
kueikía
sterkan
astar elld.
með
syni
þinum.
oc
þegar
sem
hann
hevir
vilia
sinn.
með
einní-
huerra ku: "æinni huerrri" b, "einhuern", u.l. siste "n", f2
þeirra
þeirra.
oc
ku: "þa" b,f2
gengr
hann
eigi
ku: "æigi siðaR" b, "siðan" f2, "eigi seina" k
at
borðe.
oc
gerer
allt
eptír
varom
vilia.
þa
lit
ekki
a
mik
opttar.
þui
at
þa
em
ec
engo
nytr.
helldr
verðr
at
þola
harðar
pinslir.
Sa
er
engi
lutr
i
heímínum.
er
sua
stnyr.
eða
huervir
vngra
manna
hug.
sem
kuenna
ferð.ku: "fegrþ" b,f2
oc
ku: "ęða" b,f2
þeirra
a-
syn.
oc
lyð
einni
døme sagu.
er
þat
sannar
með
mer.
Konongr
nokkor
hevir
veret
oc
atte
sunu
enga.
hann
var
miok
ryggr
af
þesso.
þui
at
hann
ætlaðe
þetta.
vera
sina
hína
mesta
vsømd.
sem
hann
var
miok
hugsíukr.
vm
þetta
mal.
nokkore
stunndu
liðínní.
þa
føddezt
honom
sunr
eínkar
venn
oc
mannlegr.
hann
gladdezt
vnndarllega
miok
af
þesso.
Sa
hínn
same
konongr
hafðe
gnott
goðra
klerkka.
með
ser
oc
hina
villdaztv
meistara.
En
þeir
sem
visazter
varo.
af
þeim
ollum
ku: vantar b,f2
klerkonom
þa
sagðu
þeir
sua.
konongenom.
at
ef
hans
sunr
sæ
i
sol
eða
elld.
at
hann
skylldi
vandlega
tyna
allre
synínni.ku: "alldri sinom" b, "alldri si", resten borte, f2
þat
sagðu
þeir
at
þetta
mark
var
i
augum
hans
Oc
þa
er.
konongrenn.
høyrði
þetta.
þa
er
sua
sagtt.
at
hann
let
gera
i
bergi
ku: "herbergi sino" b
einv
holo
nokkora
díupa.
miok
fiarre
liose
oc
byrgði
þar
ínní
sun
sinn.
oc
fostr moðor
hans
með
honom.
oc
mællte
mykyt
vm.
at
hann
skylldi
eigi
vt
koma
oc
enskeskyns
lios
sia.
innan
þeirra
tiv
vetra.
oc
at
lyktum
þeiRa
tiv
vetra.
þa
bað.
konongrenn
at
sueinnínn
være
vt leidr.
til
hans.
or
þeirri
hinní
myrkfu
holo.
En
ekki
þat
sem
hann
sa.
þa
vissi
hann
til
huerss.
er
huertt
ku: "þat" b,f2
skylldi
hava.
eða
horva.
En
með
þvi
at.
konongr.
var
bæðe
vitr.
oc
forvitínn
þa
let
hann
fram leiða
firir
sun
sinn.
oll
kuikuendi.
huertt
i
sinni
sundran.
oc
skipaðe
ser
i
einn
stað.
karll menn
vena.
oc
val
buna.
en
i
aðrum
stað
friðar
konor
i
sømelegom
bunaðe.
ser
gull
oc
gessimar.
oc
ser
biartta
gimsteina.
með
ymsum
litum.
oc
natturv
dyr
klæðe
með
allzskonar
ku: "ymsom" b,f2
hattom
goR.
gylltta
vagna.
oc
kiærrur.
með
kononglegom
bunaðe.
gylltum
beizlum.
oc
steindum
soðlum.
oc
huldum
með
pellum
oc
purppura
Riddarar
varo
þar
til
vpp stigannde
með
hauverskum
herneskium.
hann
let
oc
fram-
leiða.
allzskonar
kuikuenndi.
bæðe
yxn
oc
kyr.
sauði
oc
geitr.
oc
suín.
en
skiott
yuir
at
fara.
at
allt
þat
sem
hann
fann
fegrst
ku: "oc" tilf. b,d,f2
fee mætazt.
þa
let
hann
fram leiða
i
augsyn
sunar
sins.ku: "uið son siN" b,d,f2
at
hann
skylldi
kiosa
af
þesso
allv.
þat
sem
hanns
nattura.
Oc
hugr.
visaðe
honom.
hellzt
til
at
ælska
eptir
sinum
vilia.
Konongrenn
hafðe
til skipat
margum
oc
vitrum
vngum
mannum
at
gera
honom
kunnigtt.
nafn
þeirra
luta
allra.
oc
ku: "ær" b,d,f2
i
hans
augsyn.
varo
fram leiddir.
oc
sagðu
þeir
honom
skilvislega.
huert
nafn.
eptir
þui
sem
var.
en
þeir
varo
þo
sumir.
er
firir
freistni
sakar.
oc
gamans.
sagðu
honom
sumra
luta
nofn
adru vis
en
varo.
Sem
hann
sa
fagrar
geitr.
þa
spurði
hann
huat
þat
var
þa
suaraðe
honom
a
þenna
veg.ku: vantar b,d,f2
einn
vngr
þionastu maðr.
þat
ero
konor
Sem
hann
kom
þar
fram
sem
konor
varo
firir.
oc
møyar
með
virðulegom
bunaðe
oc
ku: vantar b,d,f2
þa
spurði
hann
huat
er
þar
ku: "þat" b,d,f2
være.
oc
þa
sagðe
honom
einn.
konongS.
skialdsueinn.
firir
kiæte
saker.
þetta
ero
dioflar.
þeir
er
suíkia
menn
oc
villa.
En
hans
hugr
var
þegar
meir
til
þeirra.
en
til
enskiss
þess
annarss.
er
hann
hafðe
fyR
seet.
en
eptir
þat
sem
þeir
hafðu.
sundrungu
syntt
honom.
huernn
lut
eptír
konongs.
boðe.
þa
leiddu
þeir
hann
heim
aptr
til.
konongS.
Oc
konongr.
spurði
hann.
minn
kiære
sunr.
hueR
lutr
er
sa
af
þui
allu
er
þv
hevir
i
dag
seet.
er
þu
villt
þer
kiosa.
oc
helzt
fellr
þer
i
skap.
huat
faðer
sagðe
hann.
hellzt
likar
mer
af
þui
allu.
er
ec
hevi
seet.
diaflar
þeir
er
svikia
menn.
Engi
lutr
er
sa
af
þui
allu.
er
ec
sa.
er
mer
hugnar
sva
val
eptir
minum
vilia
sem
þetta.
konongrenn
vndraðe.
afar
miok.
af
þui likum
orðom
sveinsins
sunar
sins.
oc
matt
þu
heRa.
konongr.
sagðe
theodas.
a
slikum
lutum
marka.
huerssu.
nergangull
hermaðr.
kuenna ast
er.ku: frå "nergangull" har b,d,f2 "nær gaungol manni ær kuæNa astin"
með
vngum
mannum.
Oc
er
þat
vmattolegtt.
at
þu
meger
sigra
sun
þinn.
með
aðrum
hætte.
i
þesso
male.
heldr
en
með
ælskulegom.
kuenna
astar þokka.
Konongrenn.
þakkaðe
honom.
oc
þektizt
þetta
rað
giærnna.ku: frå "þakkaðe" har b,d "þackar þetta rað giarna", "rað" vantar d, f2 har "tok þetta rað meðr þokkum"
oc
let
til
hanns
leiða
fagar
ku: "friþar" b,d,f2
møyar.
oc
friðar
ku: "fagrar" b,d,f2
konor
er
bæðe
pryddi
sialfra
þeirra
asyn.
oc
huerss skyns
glyslegr
bunaðr.
at
þui
helldr
skylldi.
konongS.
sunr.
til
þeirra
fegrðar
fysazt.
er
þeírra
asyn
være
allavega.
ælskulegre.
þionastu monnum
ollum.
er
honom
hafðu
þionat.
visaðe
faðer
hans
fra
honom.
En
þessar
hinar
friðu
møyar.
oc
konor.
þa
fek
hann
til
þeirrar
þionastu.
er
aðr
hafðu
sueinar.
hans.
En
þær
gerðu
allavega
sem
þeim
var
boðet
stnimma
oc
silla.
leko
við
hann
oc
lokkaðu.
synndu
sik
allavega
með
orðom
oc
verkkum.
oc
meðferðum
bunar
oc
boðnar.
til
samvistar
við
hann
Engan
hafðe
hann
annan.
skemtarar felaga
ku: "scemtanar" b,d.
huarkke
til
viðrøðo
eða
annarra
luta.
þær
varo
honom.
bæðe
ner
oc
fiarre.
i
allre
mivkri
þionastu.
allt
for
þetta
fram
eptir
konongs
forsio
oc
boðe.
Theodas
stnerest
nv
heim
aptr
i
øyði mork.
oc
til
villu hellis
sins
hann
sa
a
bøkr
sinar.
þær
sem
til
slikra
verka.
visaðu
honom.
eptir
fornnre
venív
hans.
Vaktte
ku: insulær "v"
vpp
einn
vreínan
annda.
til
þess
at
fremia
sina
illzsku.
með
ollum
sínum
velom.
oc
matte.
mote.
konongS.
syní
oc
hans
vilia.
oc
vpp
at
vekkia
þeirra
hug.
kvennanna.
honom
til
lostasemda.
er
hann
vesall
vissi
eigi.
huerssu
hæðelegt
niðr. fall.
er
hann
fekk.
gamvl
oc
vesol
rytta.
af
einum
vngum
konongS.
syni.
með
guðs
styrk
En
sa
hinn
vreini
annde
vpp vaktte.
oc
með
ser.
kallaðe.
mykynn
fiollda
fiannda.
enn
verri
sialfum
ser.
oc
for
með
þessom
hínum
bolvaða
fiannda.
til
herbyrgiss
oc
huilu.
konongS.
sunar.
oc
øste
oc
vpp vakte
með
akafum
astar elldi.
hug.
konongS.
sunar
til
lostasemdar.
allt
kueiktti
hinn
illi,
andskote.
hiartta.
konongS.
sunar.
En
asyn
oc
alit
þeirra
hinna
fagru
møya.
oc
kuenna.
er
innan
varo
liotar.
oc
leiðilegar
vaktu
augu
hans.
oc
asyn.
til
hinna
samu
ferl-
legsleix verkka.
Nv
ku: karolingisk "v"
sem
su
hin
skira
sala.
kenndi.
fianndans
aeggian.
til
losta semdar.
oc
likams fyrsta.
þa
fann
hann.
at
fianndenn.
hafðe
sin
hervapn.
oc
veler
i
mote
honom
til
atgangu.
þa
sturllaðezt
miok
hartta
ku: "hiarta" b,d
hans.
þui
at
þat
var
aðr.
slikum
lutum
vuannt.
þa
leitaðe
hann
þegar
við.
fra
at
skiliazt.
Oc
hallda
sik
rei-
nlega
til
guðs.
þionastu.
at
eigi
saurgaðe
hann.
með
synnda livi.
þann
hinn
huita
bunað.
er
guðs
miskunn.
gaf
honom
i
funti-
num.
i
viðrtaku
skirnarennar.
oc
skipaðe
hann
þegar
i
hugh
sinum
mote
munugaðr ast
ku: "munhugðar" b,d.
guðs
ælsku.
oc
let
ser
i
hug
koma
sialvan
sik.
oc
þa
hina
fagru
holl.
vtalulegrar
dyrð-
þar.
er
kristr.
guðs
sunr.
er
bruðgumi
at.
oc
þa
sælo.
er
þar
hava
salor
þær
er
reinlega
þiona
guði.
oc
sua
með
huerri
skom
oc
stnøyping.
þær
salor
ero
þaðan
vt reknar
er
saurga
i
ferllego
livi.
sina
trv
Oc
siðan
bunndinn
ku: "bundnum" b, "at bundnum" d
hondum
oc
fotom.
verðr
kastat
til
hinna
nezto
myrkra
þetta
hugleiddi
hann.
oc
vætte
sik
allan
með
tarom.
oc
barðe
hondum
a
briost
ser.
brot
at
reka.
vreinnt
hugskot.
Eptir
þat
rei-
stizt
hann
vpp.
oc
hellt
hondum
sinum
hatt
til
himna.
litilatlega.
oc
með
heitum
tarom
oc
sarom
sytingum.
kallaðe
hann
a
guð
li-
tilatlega.
ser
til
hialppa.
Þv
ku: karolingisk "v"
drottenn
allz valldannde
miskunnsamr.
miskunna
mer.
þu
ert
von
orvilnandum.
oc
nerkøm
hiolp.
halp-
lausum.ku: "hialplausum" b,d
mínzt
min.
þionastu mannz
þins.
þo
at
ec
se
overðr
i
þessom
tima
Oc
lit
þinv
hinv
miskunnsama
auga.
þinnar
margfallegrar.
miskunnar.
a
mitt
mal.
løys
mik.
oc
frialsa
salo
mina
af
huarsu
tvieggiaðu
suerði
fiandans.
er
buit
er
at
skera.
likam
minn
oc
salo
lat
mik
eigi
verða
hertekinn
i
hondum
vuina
mínna.
at
þeir
gleðizt
af
u-
farum
minum.
eða
af
þui.
at
þeir
have.
i
sinni
illzsku.
nokkon
sigr
a
mer
vunnit.
firir lat
mik
eigi.
at
ec
tape-
mzt. ku: "af uerðleicum minom. Lofa eigi at ec tapimzk" tilf. b, "af uerdleikum minum" tilf. d, "igum uerkum. Lofa eigi at ek tapimzt", første delen borte, tilf. m
ne
likamr
minn
saurgizt.
þui
at
ec
het
þer
honom
reinum
oc
fleklausum.
vndir
þina
forssio.
Til
þin
kalla
ec.
oc
til
þin.
fysumzt
ec.
þik
bið
ec
faður
oc
sun.
oc
hælgan
annda.
einn
guð.
allzvalldannda.
nv
oc
iafnan
vttan
ennda.
sem
hann
hafðe
sialfr
sagtt.
amen.
þa
kenndi
hann
þegar
guðlega
huggan
himneskra
senndigna
ku: "sendinga" b,m
með
ser.
oc
iafn skiott
hurfu
i
brott.
illzskufullar
hugrennínngar
En
þo
var
hann
alla
þa
nott.
vakr.
a
bønahallde
En
sva
skiott
sem
fianndenn
biuggi.
sinar
stnarur.
nokkot
honom
til
velpretta.
oc
hann
varð
þess
vaR.
þa
tok
hann
iamskiott.
at
vinna
ku: "pina" b,m
likam
sinn.
þar
i
mote
með
vakum.
oc
hung-
ri
oc
þosta.
allum
nattom
stoð
hann.
sem
lengzt
matte
hann
a
fotom.
oc
hugsaðe
með
ser.
huat
er
hann
hevir
heitit
guði.
oc
ritaðe
i
hiartta
sínv.
aðrum
stað
himneska
dyrð.
er
rettvisir
menn
hava.
J
annan
stað.
pinslir
oc
kuol
allra
ku: "illra" b,m
manna.
oc
fann
eigi
fianndenn
hans
salo.
syslu lausa.
eða
i
þeím
stað.
er
hann
mætte
hans
hug
eða
vilia
saurga.
Fianndenn
sa
sik
nv
allavega
fra skil-
dan.
þeirri
von.
er
hann
hafðe
ser
ætlaða.
oc
orvilnaðezt
hann
nv.
at
hann
mætte.
með
þessom
hætte.
suíkít
fa
þeirra
ku: "þetta" b,m
hitt
stafasta.ol: første "a" o.l. ku: "stað fasta" b,m
ǰungmenní.
oc
greip
sa
hinn
grimi
andskote.
nv
til
nyrra
vela.
þvi
at
hann
er
iafnan
bvinn
rf: "v" + "u"
til
meínsemdda
Hann
lagðe
nv
a
allan
hug.
oc
let
ekki
eptír
liggia.
allz
sins
mattar.
at
hann
mætte
þui
olu
ku: "ollo" b,m
helldr.
þat
fullgera
sem
theodas.
hafðe
boðat
honom
at
sys-
la.
oc
hof
vpp
nv
aðru
sinni.
sina
eitrs-
fulla
sløgð.
með
þessom
hætte.
Hann
herbyrgði
sik
i
einni
þeirra
møyanna
er
allar
þær
sigraðe.
bæðe
at
friðleik
oc
allre
annarre
asyn.
hon
var.
konongs-
dotter.
oc
hertekin.
af
sinv
eignv
forstr-
lannde.
oc
ofrað.
adueníx.ku: "aduener" b,m
kononge.
hann
tok
hana.
sva
sem
sina
hina.
sømelegaztu
giof.
konongr.
hafðe
hana.
þvi.
þingat
senntt.
at
hon
var
allra
friðazt
oc
til
þess
likazt.
at
af
hennar
asyn
myndu
ku: "mundi" b, "di", første delen borte, m
flester.
blækkiazt.
þeim
sem
fong.
eða
kostr.
mætte
til
gevazt
En
sa
fiannde
sem
aðr
er
sagtt
at.
i.
hana
hafðe
laupit.
gaf
henni
vitr-
leik.
oc
visdom.
með
gnogom
fram-
burð.
stnialra
orða.
alla
luti.
þa
sem
hans
illzska.
matte
fullgera.
þa
fann
hann
til.
ørnar
veler
sinnar
illzsku.
Eptir
þetta
stnerezt
su
hin
friða
mær.
a
kne.
til
høgre
hann-
dar.
konongS.
syni.
oc
var
þegar
sem
køme
i
hug
honom.
at
hann
skylldi
nokora
varkynd.
eða
miskunnar
biærtleik.
vennda
til
møyarennar.
at
eigi
tyndizt
eða
tapaðezt.
sua
fogr
skep-
na
af
sinni
ætt
oc
kynfylgiu.
synndi
allauega
með
sialfre
ser.
sømelega
metferð.
kononglegrar
byrðar.ku: "dyrðar" b, "tignar" m
þui
at
hon
var
dotter.
konongsens
af
syrialannde.
oc
rænt
fra
rikum.
auðævom.
oc
faðurlego
forræðe.
Með
þessarre
ihugan.ku: slik også m, "aeggian" b
legr
oc
andskotenn
til
at
hann
skylldi
fra
heiðinnd
yh: "e" + "d" m.y.h.?
trv.
fa
frialsat
hana.
oc
kristna
gera.
en
þat
var
allt
ekki
annat.
en
flærð
oc
fr-
istni.
hins
svika fulla
ærendreka.
Með
þessom
hætte.
af hugði.
konongS.
sunr.
hinn
ku: "hinni" b,m
fyrri
hugleiðing
sínní.
oc
ætlaðe
i
þesso.
at
honom
myndi
eigi
synd
vera.
þui
at
eigi
kenndi
hann
með
ser.
nokkora
vrøyndda
ku: "ohræininda" b, "ohreina" m
ast.
nema
he-
lldr
þat
eitt.
at
hann
villdi
hennar
vesalder
varkynna.
oc
eigi
at
eins.
af
hennar
hertekiu.
eða
fatøkt.
nema
iamval.
af
tapan
salo.
hennar.
Oc
hugði.
konongS.
sunr.
at
þesse
milld
ku: slik også b,m
hugleiðing
hans
mynndi
vist
ekki
vera
af
fianndanns
villu.
þvi
at
fianndenn
er
meistare.
oc
vpp hafs maðr.
allra
illra
luta
hann
hevir
til
þess
matt.
at
syna
sik
sialvan
stundum.
i
lios
engils
likn-
eskiu.
Þa
hof.
konongS.
sunr
vpp
røðo
til
møyarennar.
oc
birtti
henni
kenníng.
guðlegrar
truar.
með
þessom
orðom.
þu
goð
mær.
kennzt
við
þik.
oc
þann
er
eiliflega
livir.
er
Guð
er
sialfr.
oc
vill
þik
eigi
ku: "spill æigi þær" b,m
lengr
af
atrunaðe
falsra
guða.
Tak
helldr
skilning
til
þess
at
drottenn
iesus
kristr.
er
skapar
er.ku: "skapare er" b, "skapare", u.l. av "pare", m
allra
luta.
oc
ertt
þu
þa
sæl.
er
þu
gipttir
þik.
þeim
festar manne.
er
alldrigi
døyr.
oc
iafnan
livir.
með
slikum
orðom.
oc
fagrum
firir talum
synndi
hann
henni.
sanna
lifs gatu.
En
fianndanom
var
litit
firir.
at
stnva
henni.
eptir
sinum
vilia.
hann
gaf
henni
vit.
oc
orðgnott.
vt
at
rekkia
oc
breiða
net
villu samtt.
at
hann
mætte
sua
tæla
oc
til
syndda-
gravar
leiða.ur: "i" u.r. etter "ð"
konongs.
suni
rf: "i" + "r" ku: "sun" b, "son" m
með
þeim
hætte
sem
hann
hof.
at
vpp have.
við
hinn
fyrsta
mann.
af
euo
vraðe.
oc
skildi
hann
fra
v-
dauðlegre
sælo.
oc
paradisar
fagnaðe.
oc
kastaðe
honom.
i
þetta
sorgar fullt
vesalld-
dar lif.
Sem
mæren
høyrði.
konongS.
sunar
orð.
er
oll
varo
hénní
fagnaðar full.
ef
hon
villdi
skilia.
En
hon
heimsk
venndde
sik
fra
vizsku.
oc
gaf
af
þui.
þui lik
anndsuor.
sem
hon
hefðe
fianndans
munn.
Oc
tungu.
Ef
herra
minn
sagðe
hon.
ber
nokkora
a hyggia
ku: "ahyggio" b,m
firir
mínní
heilssu.
Oc
ef
ec
ku: vantar b,m
þer
er
nokkor
fyrst
a.
at
ofra
mik.
guði.
oc
villt
þu
sua
frialsa.
eða
løysa.
mina
synnda fulla
salo.
þa
veit
mer
eina
mina
bøn.
oc
skal
ec
þa
þegar
vm
leið.
viðr
skiliazt.
oll
min.
faðurleg
guð.
en
þin
guð
røkea.
oc
ælska
Oc
honom
þiona
vm
alla
mina
lifdaga.
Oc
mannt
þu
þa
taka
ambun
af
guði
firir
þat
at
þu
hevir
frelst
mik.
fra
fiandanom.
oc
hans
villu.
oc
til
guðs
sunar.
Konongs
sunr
spurði.
hueR
er
bøn
eða
bezla.
en
af
þui
at
ku: "hann" tilf. b,m
sa
beíntt
i
mote
henni.
fastum
augum.
þa
bio
hon
sik
alla,
bæðe
at
augum.
oc
athæve
sem
likazta
til
lostasemdar.
oc
mællte;
ger
til
min
brullaup.
með
sømd.
oc
skal
ec
glaðlega.
fylgia
þinv
boðorðe
Hann
suaraðe
henni.
at
þarflausu.
bei-
aðizt
þu
af
mer.
sua
vbærelgrar
bøna.ku: "ubæriligs lutar" b, "obæriligrar bænar" m
þu
att
at
ku: "þo at æc" b,m
bera
mykla
sorg.
eða
ahyggiu.
til
þess
at
frælsa
þik.
oc
mer
se
mykyl
fyrst.
a
þui.
at
drega
þik
or
tapanar diupi.
þa
er
mer
þo
þungt.
oc
allz kostar
liott.
at
saurga
likam
minn.
firir
þinar
saker
Oc
með
engom
hætte
er
mer
þat
gerannde.
En
hon
slette
með
fagryrðum.
allan
þann
veg
firir
honom
firir
hui.
sagðe
hon
mæler
þv
sva
þar
sem
þu
ertt
fullr.
af
allzskyns
vizsku.
oc
visdome.
hui
kallar
þu
saurgan
lut.
oc
liotan.
hiusskaps-
bannd.
tueggia
híuna.
eigi
em
ec
með
allu
lut laus
af
viti.
oc
skyring
kristinni
ku: "kristinna" b,m
manna.
boka.
faðer
minn
let
føða
mik
vpp.
i
mykylli
ast.
oc
goðvilia.
oc
las
ec
þar
margar
bøkr.
sua
af
kristinna
manna
lagum.
sem
af
annarra
manna.
þar
varo
oc
marger
kristir
menn
með
oss.
oc
høyrða
ec.
bæðe
þeirra
spurnníngar.
oc
andsur.ku: "andsuor" b,m
eða
er
eigi
sua
ritat.
i
nokkorom
bokom
yðrum.
at
guði
ero
þekkilegh.
sømeleg
brullaup.
oc
hiunsskaps rekkia.
firir
vttan
synnda-
flekka.
þat
segir
oc
i
aðrum
stað
at
betra
er
at
gipttazt.
bæðe.
karlle
oc
kono.
helldr
en
brenna
i
offreistni.
kristr
yðar
oc
segir
sialfr
sua.
i
guðspialleno.
at
þat
bannd
er
guð
yðar
binndr.
millum
tueggia
hiuna.
þa
ma
eigi
maðr
skilia
eða
segia
eigi
sua
aller.
yðar
ku: "allar yðrar" b,n, "ydrar" m
fornnar
ritíníngar.
at
þeir
helgu
rf: "u" + "ir"?
oc
hinir
gamlu
feðr.
abraham.
ysaac
oc
iacob.
oc
marger
aðrer
heilgir
prophetar.
fengo.
kuenna.
oc
gato
af
þeim
hæga
sunv.
eða
segia
þeir
eigi
oc
at
ol: o.l.
sua.
er
røtt.
vm
petr
er
þer
kallet.
hofðingia
postola.
at
hann
atte
rf: "e" + "o"
kono.
En
með
huerium
skynsemdar
sannenndom.
trøyst-
tizt
þu
a
ku: "at" b,m,n
kalla.
heilags
hiunskaps
bannd
ferllegt
eða
saurigt.
mer
lizt
sem
þu
villizt
ol: siste "i" o.l.
miok
af
kennninngum
oc
visdom
yðarra
sann-
nenda.
Konongs
sunr
suaraðe
henni
vist
er
þat
satt.
vís
mær
er
ur: "er" u.r.
þu
segir.
at
þat
ert
ku: "ær" b,m,n
bæðe
løyptt
oc
lovat.
þeim
ollum
at
kuangazt.
er
þat
vilia
at
skilum
En
þeir
einir
eigu
eigi
at
kuangazt.
er
vm
sinn
heita
þat
kristi
at
hallda
sik
fra
hiunskap.
oc
sinn
vspilltan
likaman.ku: "licam" b,m,n
af
kuenna
navist
geva
honom.
Nv
siðan
er
ec
var
reinsaðr.
i
hælgum
funtt
oc
skirðr
með
guðlegom
hætte
ku: "guðS logum. þvættr" b,n, "gudS laugum þerdur", "þerdur" u.l., m
af
ollum
bernnsku afbrigðum
mínnar
vuizskv.
þa
het
ec
kristi
at
ec
skillda
hallda
mik.
vpp
af
þuísa
reinan.
firir
vttan
syndda losta.
eða
með
huerri
skynsemd.
ma
ec
þat
briota.
er
ec
hevir
sua
haleitum
herra
iattat.
Þa
suaraðe
hon
stannde
þetta
eptir
þui
sem
þu
hevir
aðr
sagtt.
En
nv
vil
ec
biðia
þik
einnar
litillar
bønar.
er
miok
sua
ma
kalla
enskiss
vertt.
þo
at
ec
þiggia
Ef
þu
villt
hiallpa
salo
minni.
þa
lig
i
hia
mer.
þessa
eina
nott.
oc
lat
mik
hava
fagnað
oc
ynddi
af
þinni
fegrð.
en
þu
nioter
oc
nøytis
ku: "næytir" b,n
ynndiss.
oc
astar
minnar
ynnísamlegrar.
oc
møydoms
Oc
iamskiott
i
morgon
sem
ec
se
dagh.
þa
skal
ec
taka
kristilega
tru.
oc
fra
skiliazt
allum
skurguðum.
oc
rf: + u.l. "at"
skallt
þu
eigi
at
eins.
ambun
taka.
firir
þessa
goð gernníng.
helldr
margfallegar
þakker.
af
guði
þinum
firir
saker
minnar
hialpper
þui
at
sua
er
ritat.
at
mykyll
fagnaðr
er
i
himinriki.
af
guðs
englom.
yuir
einum
syndugum
manne.
ef
hann
fær
rætta
iðran.
Nu
með
þui.
at
hælgir
englar
glædiazt.
af
syndugs
mannz
vmbot.
all-
mykla ku: "allmikilla" b, "killa", første delen borte, n
ambuna.
er
sa
verðr
Er
þui likum
lutum.
kømr
aleíðis.
aðrum
til
hiallpa.
þetta
er
allt
satt.
oc
firir
vttan
if
gerðo
eigi
hofðingiar.
oc
vpphafs menn.
yðarrar
trvar.
hælgir
postolar.
stvndum
eptir
skipan
sinní
firir leto
þeir
hitt
minnzta
boðorð.
stundum
til
þess
at
hialppa
sva
livi
manna.
pall
postole
yðar
hinn
vitrazte.
er
sagt
at
hann
gaf. ku: "æigi" tilf. b,n
thimotheo
skurðar skyrnn.ku: "skirn" b,n
firir
saker
betri
skipanar.
En
þo
at
skurðar skinn.ku: "skirn" b,n
se
afvirðileg.
kristnum
monnum.
þa
hafnaðe
þo
eigi.
pall
postole
henni.
firir
saker.
bata
oc
vmbota.
marga
luti
þui lika.
matt
þv
finna
i
þinum
ritníngum.
er
þetta
sanna.
nv
ef
þer
er
nokkor
vili
a.
at
friallsa
salo
mina.
þa
ger
þessa
hina
litlu
bøn.
er
ec
beiðumzt
til.
með
minni
fyrst.
oc
þo
at
ec
beiðumzt
þess.
at
þu
skylldir
fa
min
með
rettom
skilum.
at
hivnskaps bannde
Með
þui
at
ec
se.
at
þat
likar
þer
engom
koste.
þa
skal
ec
eigi
þess
opttar
biðia.
En
ger
nv
þetta
þo.
þat
er
þer
er
ekki
firir.
oc
skal
ec
framleiðis
fylgia
i
ollum
lutum.
þinum
vilia.
oc
at
þu
synir
mer
eigi
með
allu.
þat
er
ec
beiðunzt.
nema
ger
sva
at
sínní.
sem
ec
fysumzt
til
Oc
fræls
mik
sua.
af
vtru.
falsra
skur-
guða.
En
þu
matt
a
allum
þinum
lifdagum.
gera
siðan
sem
þer
likar.
þessa
lutí
rødde
hon.
þui
at
hon
hafðe
þann
raðgiæva.
oc
fortalu meistara.
er
løynilega
kenndi
henni.
allan
þenna
fram burð.
oc
øret
margkunnigr
ku: "ær" tilf. b,n
Oc
eigi
siðr
i
hælgum
ritníngum.
en
i
sialfs
sins
prettonom.
hann
er
meistare
oc
vela maðr.
allrar
illzsku.
oc
vanndskapar.
er
sialfr
er
fianndenn
með
slikri
røðo.
oc
bliðlæte.
breiddi
hann
ku: "hon" b, "hun" n
fram.
oc
allavega
raktte
vt
stnaru
oc
gilldru.
at
firir koma.
oc
niðr
leggia.
staðfestu
hugar
síns
ku: "hans" b,n
bæðe
með
tomlegom
beiðingum.ku: "bændingum" b,n
oc
allv
aðru.
eptir læte
sinv.
sa
anndskote.
er
alla
hatar
rett visa
menn.
oc
saer
iafnan.
illzsku fullv.
fræo.
Sem
hann
varð
varr.
at
hiartta.
konongS.
sunar
ivaðezt
nokkott.
þa
varð
hann
akaflega
feginn
anndskotenn
oc
kallaðe
a.
aðra
sina
felaga.
boluaða
suikara.
oc
mællte.
se
þer
eigi
huersu
møybarnn
þetta.
vm skiptir.
hug
þessa
vnga
mannz.
er
ver
mattom
aðr
aller.
ekki
at
gera.
gangum
nv
sterklega
aller
saman
aat
honom.
oc
vm huerviss
hann.
þui
at
alldrigi
funnum
ver.
þa
stunnd.
er
sua
høveleg
se
til
þess
at
full gera.
þat
sem
vaR
herra
bauð
oss.
sa
er
hengat
senndi
oss.
Þetta
mællte
sa
hinn
false
fiannde
er
allr
er
suika
fullr
oc
flærð-
ra.ku: "flerþa" b
oc
með
sinum
hunndzlegom
felagom.
kringdu
þeir
allavega.
vm
hug
konongS.
sunar.
oc
sturllaðu
hann.
oc
huerfðu
hann
allan
til
astar
við
møyna
þeir
kueiktu.
oc
kynndu.
akavan
astar elld.
með.
konongS.
syni
til
fystar.
oc
astar
við
møyna.
Sem.
konongS.
sunr
kenndi
með
ser.
vm fram
hof.
kueikiazt
hug
sinn.
til
hegomlegra
fysta.
þa
fann
hann
sik
hertekinn
vndir
syndar akefð.
En
annan
vegh
hugleiddi
hann.
vm
hiolp
oc
vm
lausn
møyrennar.
at
stnua
henni
til
guðS.
þa
virði
hann
sua
firrir
sialfum
ser.
sem
einn-
hueR
maðr
senndi
oðrum.
senndingar
matar
eða
drykkiar.
En
sa
er
bære
løyndi
þuí.
er
vndir
være.
af
þess
halfu
er
senndi.
oc
være
þat
sæntt.
af
vndir-
hyggíu
oc
illvilia.
Sva
hugði
hann
oc
með
ser.
at
honom
myndi
eigi
mykyl
syndd
vera.
at
hann
hefði
einv
sinní
losta semd.
vid
yh: "d" m.y.h.
þa
friðu
møy.
með
þeim
formala.
at
hon
yh: y.h.
skylldi
siðan
hiallpazt.
oc
kristin
varða.yh: y.h. ku: "geraz" b
Nu
yh: y.h.
var
hann
allr.
bæðe
reiðr.
oc
ryggr
hugleidr
yh: y.h.
miok
þann
vannsa
yh: "nnsa" m.y.h.
oc
vitløyso
yh: "so" m.y.h.
mannlegrar
ul: u.l. av nasalstreken
natturu.
er
hann
fek
eigi
skilt.
huaritt
yh: "ritt" m.y.h. ku: "huart" b
er
yh: y.h.
Guði
likaðe
betr
af
þesso.
oc
gerði
hann
yh: "nn" m.y.h.
þegar
yh: "ar" m.y.h.
i
þui
sem
vitr
maðr.
at
hann
bað
til
guðs
með
mivkleik
ku: "mickillæik" b, jfr. latin "flumina lacrymarum ex oculis largienter profundens"
tara.
oc
með
harre
roddo
yh: "rre roddo" m.y.h.
ínnan
hiartta.
oc
hof
bøn
sina.
með
þessom
orðom.
Herra
minn,
von
oll
min
er
folgin
vndir
vornn
þinnar
miskunnar
Oc
firir
þui
man
mik
ekki
til
saka
lat
eigi
firir leggia
mik.
grima
vuíní
mina.
þar
sem
þu
hevir
hult
mik.
oc
vart
með
þinni
høgre
hende.
Ver
i
hia
mer
i
þessom
tíma.
oc
huerium
aðrum.
oc
greið
eptir
vilia
þínum
vegh
minn
i
þesso
male.
at
þitt
hítt
dyrllega
nafn
er
bæðe
er
heilagtt.
oc
ræðelegt.
virðizt
oc
lo-
uezt.
með
með
þionastu manne
þinum.
þui
at
þu
ertt
blæzaðr
eiliflega.
Miok
langa
stunnd.
bað
hann
með
tarum
oc
margum
kne fallum.
lagðezt
siðan
af
møðe
oc
angre.
niðr
a
golvet.
oc
sofnaðe
Oc
syndyzt
honom
i
suøfnenom.
sem
til
hans
køme.
ræðeleger
menn
at
asyn.
oc
mykylir
vexti.
oc
gripu
hann
þegar.
oc
leiddu
hann
vm
ukunna
staðe.
þa
sem
hann
hafðe
eigi
fyrr
komett
ne
seet.
oc
vm
siðir
þottezt
hann
fram koma.
a
hinn
mesta.
oc
hinn
fegrsta
gras vaxenn
voll.
skipaðan
allan
með
fagrum
blomom
allzskyns
grasa.
honom
kenndizt
sem
þar
være
hinn
søtazte
ilmr.
þar
sa
hann
oc
margskyns
við.
berannde
hina
fegrstu
avaxtu.
með
sua
vndarllegom
oc
vsenom.
hætte.
at
huarkke
hafðe
hann
fyrri
slikt
seet.
eða
høyrtt.
en
lauf
viðarens.
er
skulfu
oc
blakaðu
høglega
af
høfuelegeom
vinndar blastre.
þeir
ku: "þau" b
gerðu
fagran.
oc
søtan.
oc
hinn
a høy-
rilegaztan.
song.
i
sinni
saman komo
En
veðret
er
þessa
alla
luti
rørðre
ku: "rærþi" b
með
hofsamlegre
annvarpan.
þa
vakte
vpp
oc
sunndr dreifði.
sua
søtan
oc
til fysilegan
ilm.
at
hann
þottezt
allr
fullr.
af
fagnaðe
vera.
hann
þottezt
þar
sia
sæte.
oll
goR
af
gulli.
oc
sett
með
dyrum
steinum
oc
goR
með
vsenom
hagleik.
sua
at
allavega
lysti
af.
Rekkiur
sa
hann
oc
þar
með
sua
rikum
oc
fagrum
bunaðe.
at
þeirra
fegrð
oc
asyn.
sigraðe
alla
vm røðo.
þar
runnv
oc
sua
skir
votn.
með
su
hofsamlegre
ras.
at
augun
lysti
a
at
sia.
En
þeir
hinir
ogorllego
menn.
er
fyrr
hafðu
fylgt
honom.
leiddu
hann
vm
þann
hinn
viða
voll.
i
eína
mykla
borgh
skin-
annde
með.
u vmrøðelegom
biarttleik
þui
at
aller
veggir
varo
af
gulli.
sua
biartter.
at
varlla
matte
mote
sia.
En
vigskorð.
oc
turnnar.
varo
af
sua
biart-
tum
gimsteinum.
at
þui lika
hafðe
hann
alldrigi
aðr
seet
En
hueR
man
kunna
at
koma
or-
ðom
til.
at
tala
vm
þenna
fagra
stað.
lios
þat
sem
ovan
kom.
lysti
oll
stræte.
oc
huert
hus
borgarennar
með
dyrllegom
geislum.
borgar menner
sialfver
varo
himnesker
englar.
skinanndde
með
blæzaðom
biarttleik.
oc
sunggv
aller
með
sua
lystilegom
hætte.
at
engi
dauðleg
øyru.
hafðu
þui likan
aðr
høyrtt
Oc
þui
nest
høyrði
hann
rodd.
sua
mælannde.
þesse
er
huilld
rittvisra
ku: "rætt vissa" b
manna.
oc
þeirra
gleði.
er
guði
þiona.
þa
er
hann
þottezt
þetta
seet
hava.
þa
leiddu
þeir
hinir
sømelego
menn
hann
aptr.
hínn
sama
veg.
Nu
þottezt
hann
allr
fullr
vera.
af
hínum
sømelegasta
fagnaðe
þeim
sem
þar
kennd
ku: "kendi" b
hann
Þuí
nest
mællte
hann
til
þeirra.
renet
mik
eigi
sagðe
hann.
þessarre
hínní
agiætazto
dyrð.
veitið
ol: "ð" o.l.
mer
helldr
þat
með
yðrum
goðvilia.
at
ec
mege
helldr
her
dueliazt
i
einni huerri
ra.
eða
holo.
þessarrar
sømelegrar
borgar.
er
oll
er
full
fagnaðar
En
þeir
suaraðu.
þat
ma
með
engom
hætte
vera.
at
þu
duelizt
her
at
sínní
En
ef
þu
villt.
þa
verðr
þu
með
myklu
starve.
oc
erveðes sueita.
þetta
oðlazt
Oc
með
allu
kostgiæve
til
stunnda.
Sem
þeir
hafðu
þetta
mællt.
þa
foro
þeir
aller
saman.
vm
þann
hinn
mykla
voll
Oc
komo
siðan
til
myrkra
staða.
er
aller
varo
fullir
af
daun.
oc
ferllegom
knyk.
þar
var
rygleikr.
með
øngd
oc
angre.
er
huervitna
þaut.
með
hinum
harðaztum.
hvirvilvindum
þar
sa
hann
brennannde
ofn.
er
or
ser
varpaðe.
vhøvelegom
híta.
þar
varo
allzskonar
orma
kyn.
oc
maðka
er
kualdu
oc
brenndo.
veslar
salor.
þær
sem
varo
vndir
þeirra
vallde.
þa
mæltte
rodden
honom
ahøyrande
þesse
er
staðr
oc
staðfesta.
syndugra
manna.
J
þessom
stoðum.
pinazt
syndugir
menn.
er
af
illum
verkum
spilltu
sialfum
ser.
Eptir
þetta
leiddu
þeir
hann.
þaðan
brott.
þeir
er
þingat
hafðu
leitt
hann.
oc
þa
þegar
vaknaðe
hann.
allr
otta
fullr.
oc
ræzlo.
sua
at
kinnr
hans.
oc
andlit.
var
alltt
vatt
af
tarom.
sua
skiptizt
nu
oc
af
þessarre
syn.
hans
skaplyndi.
at
oll
su
ferð.rf: "ð" + "g", kan lesast som ligatur av "g" og "ð" ku: "fegrð" b
er
hann
lysti
til
møyarennar
hinnar
friðu.
eða
annarra
møya.
eða
kuenna.
er
aðr
var
nokkot
hans
hugr
rf: "r" + "s"
eða
vili
til.
þa
synndizt
honom
þat
nv.
liot
oc
leitt.
oc
vsynilegt
Nu
sem
hann
hugleidi
með
ser
huaratueggia
synina.
oc
fyrst
til
ku: "til fyst" b, "til fyst til" g1
þess
fagnaðar.
er
hann
hafðe
goða
menn
i
seet.
oc
i
oðrum
stað
har-
ðar
pinlir.ku: "pislir" b
er
ranglater
menn
þoldo.
af
þesso
huarotuegia.
varð
hann
akaflega
siukr.
með
sua
mykum
vanmætte.
at
hann
matte
firir
engan
mun
pp
ku: "upp" b,g1
or
rekkiu
risa.
þegar
varo.
konongenom
goR
orð.
oc
sagt
ku: vantar b,g1
at
svnr
hans
syktizt
miok
hann
kom
þegar
til
hans.
oc
spurði
huat
ku: "er" tilf. b,g1
til
hafðe
borezt
vm
hans
sott.
En
hann
tallde
konongenom
alla
luti.
sua
sem
til
hafðe
borezt
ku: "hofþo borit" b, "afði borit", første bokstaven borte, g1
vm
syn
þa.ku: "synina" b,g1
er
hann
þottezt
seet
hava.
oc
mællte
siðan.
firir
hui
villdir
þu
faðer
gera
slika
stnaru.
oc
gilldrur
til
fota
minna
at
af
falle
minv
tyndizt
oc
tapaðezt
sala
min.
hefði
eigi
guð
nu.
með
sinní
miskunn
holppet
mer.
þa
være
nv
sala
min
tapað
oc
tynd
til
helvitis.
Oho
huerssu
goðr
iraels.ku: "israelS" b,g1
guð
er
rett visum
mannum.
er
tok
mik
megin lausan.
or
agirnnd
grimra
ku: vantar b,g1
leona.
oc
suæfðe
mik
i
angre
minum
oc
siðan
vitiaðe
min
i
sinv
hasæte
guð.
hialppare
minn.
oc
synddi
mer
huerium
fagnaðe.
þeir
firra
sik.
sialver.
er
firir gera.
með
sinum
illum
verkum.
hans
miskunn
oc
boðorðom.
oc
huerssu
horð
giolld
þeir
taka
i
staðenn.
oc
lyð
nv
heðan
af
faðer.
þo
at
þu
villdr
ku: "villdir" b,g1
eigi
lyða
her
til.
minni
fortalu
þer
til
fagnaðar.
þa
ger
þo
sua
val.
at
talma
eigi
firir
mer.
þa
fagnaðar gatu.
er
mik
ma
rettlega
til
guðs
leiða.
þat
eitt
fysumzt
ec
oc
til
ku: "þæS" tilf. b,g1
eins
langar
mik
Oc
at
firir lata.
alla
veralldlega
skentan.ku: "skemtan" b,g1
oc
at
leita
þess
staðar.
er
barlaam
byr
i.
blæzaðr
iesus
krist
ur: "r" u.r. etter "t"
þionastu maðr.
oc
þar
með
honom
til
lyktta
leiða.
þat
sem
eptir
er
minna
lifdaga.
En
ef
þer
likar
helldr
heðan
af.
at
hallda
mik
her.
sem
hertekinn
mann.
þa
mannt
þu
sia
mik
bratt.
her
þornna
oc
morna.
þuerra.
oc
af
angre
døya
En
siðan
mannt
þu
alldrigi.
af
minvm
sakum
faðer
heita.
oc
alldrigi
siðan
mik
at
syni
hava.
oc
verðr
eigi
þa
vitrlega
firir seet.
af
þinní
hennddi
er
þu
tapar
af
þínum
volldum
bæðe
þer
oc
mer.
Oðru
sínní
fell
konongrenn.
i
samu
sott.
oc.
ahyggiu.
þotte
honom
nv
sitt
lif
meðalage
gott.
oc
gek
nv
sua
buit
heim
til
hallar
sinnar.
En
Vreinir
anndar.
þeir
sem
thodas
ku: "theodaS" b, "theoðas", "e" o.l., c, "theodas" g1
galldra maðr.
hafðe
vpp
vpp vaktt.
sueínínum
til
suika.
komo
aptr
til
hans
sigr
lausir.
oc
sømdar:
sagðu
honom
sitt
fall.
oc
þo
at
þeir
se
lygi
fullir.
oc
hegoma.
þa
sagðu
þeir
þo.
honom
allan
atburð
sins
sigrs løyris.ku: "læysiS" b,c, "ysis", første delen borte, g1
oc
skemdar
Theodas
mælltte
sua.
þes
ku: "þær" b,c,g1
vesler
veikir
oc
siukír.
með
allu
vitlausir
huerssu
matte
einn
litill
sueinn.
yuir koma
yðr.
oc
sigra
alla
alldraða.
oc
vela fulla
En
þeir
diafuls
englar
vrðu
at
suara.
eptir
guðs
vilia.
oc
allt
i
lios
bera
openberllega.
með
þessom
orðom.
ver
hafðum
með
allu
engan
matt
eða
styrk
mote
krist
kraptte.
oc
allra
ol: siste "a" o.l.
sitt
ku: "sizt" b,c,g1
a
mote
pinslar markke
hans.
er
þeir
kalla
kross
þegar
sem
ver
síam
þat.
þa
ku: "þat" b,g1, "at" c
mínkaðe
mattr
vaR.rf: "R" + "r"
oc
ver
aller
sviðnir
oc
brennder
flíugannde
fianndr.
oc
myrkra meistarar.
af
þui
at
aðr.
en
hann
hafðe
sík.
fullkomlega.
gevet
kristi.
oc
kross mark
firir
ser
gortt.
þa
vunnum
mer
mykynn
sigr
a
honom
En
iamskiott
sem
ku: "hann" tilf. b,c,g1
het
staðfastlega
a
krist.
oc
vapnaðe
sik
kross markke.
þa
uvrðum
ver
þegar
at
flya.
þui
at
hann
hafðe
fyri
sier
yh: y.h.
vruggan.
veralld skiolld
ku: "værndar" b,c,g1.
Siðan
hugleidum
ver.
vm
ku: vantar b,c,g1
aðra
vel
honom
til
suika.
þa
er
vaR
herra.
oc
hofðingi.
hafðe
til
vela
hinum
fyrsta
manne
er
hann
blektti.
en
þat
er
kona.
Oc
erom
ver
nv
firir
þuí
litlir
ku: "litnir" b,c,g1
oc
enskiss
verðir.ku: "virþir" b,c, "virþir" g1
af
sveini
þema.
oc
oll
var
von
ku: "vapn" b,c,g1
oc
a stundan.
er
ku: vantar b,c,g1
enskíss
verð.
þui
at
þegar
sem
hann
kallaðe
a
krist.
þa
kom
iamskiott
elldr.
himneskrar
reiði.
oc
rak
oss
alla
a
flotta.
sva
alldrigi
siðan.
trøystum
ver.
ner
honom
at
koma.
sua
openberllega.
birttv
þeir
fiandar
theode.
sina
atferð.
Konongr
þottezt
nv
allavega
hava
tynt
ur: "tynt" u.r.
þeirri
von
er
hann
truði
mest
a.
oc
trøysti.
hann
kallaðe
ku: "en" tilf. b,c,g1
theodam
til
sin.
oc
mællte
sua
þu
hinn
vitrazta
spekingr.
ver
hofum
alla
luti
gortt
eptir
þinv
raðe.
oc
er
þat
þo
enskiss
vertt.
Nu
ef
nokkot
ligr
eptir
af
þinum
raðom
eða
ku: "oc" b,c,g1
velom.
þa
freistum
æ
sem
fyrst.
at
þesse
illzska
mætte
sem
fyrst
liða.
Nu
beiddizt
theodas.
at
hann
skylldi
koma
til
við-
røðo.
við.
konongS.
sun.
Oc
morgonenn
eptir.
gek
konongrenn
stnimma.
at
vit-
ia
sunar
sins.
oc
theodas
ol: "o" o.l.
fylgði
honom/
.
konongr.
settizt
niðr.
oc
hof
røða
ku: "ræðu" b,c,g1
sina
með
reiði.
oc
harðum
avitum
ku: "orðum" b,c,g1
til
sunar
sins.
af
sinni
vlyðni
oc
stað-
fastum
illvilia.
konongS. ku: "sunr" tilf. b,c,g1
suaraðe.
oc
sannaðe
nv
sem
fyR
meir.
at
enskiss
er
verð.
oll
astundan
annur.
helldr
en
ku: "til" tilf. b,c,g1
krist
sialfs.
GuðS
sunar.
Nv
ku: karolingisk "v"
gek
theodas
gernínga maðr
ku: "til" tilf. b,c,g1
þeirra.
oc
mællte
sua.
af
reiði.
huat
ventter
þu
iosaphat.
huerssu
lika
man
guðum
varom
vdauðlegom
at
þu
hevir
þik
fra
skilt.
þeirra
þio-
nastu.
oc
atrunaðe.
oc
konongenn
ur: "om" u.r. etter siste "n"
faður
þinum
ku: "þinn" b,c,g1
gort.
bæðe
reiðan
oc
ryggan.
oc.
ovingazt
við
alla
alþyðu.
oc
gort
huernn
mann
a
mote
þer.
hava
eigi
guðar
varer
gevet
þer
allt.
þat
er
þu
hevir
i
þessarre
veralldu.
baðe
livit
oc
allt
annat.
eða
hevir
þu
eigi
høyrtt.
at
faðer
þinn
var
lengi
erf-
vingia laus.
af
barnnum.
oc
þa
h-
of
hann
bøni
sina.
af
allu
hiarta
til
guða
varra.
oc
høyrðu
þeir
hana.
oc
hans
akall.ku: "hans bænir" b,c,g1
oc
gava
ku: "gafu" b,c,g1
þik
honom
i
heiminn.
Margar
ku: "g" kan kanskje lesast som ligatur av "g" og "h"
þesso
likar
røðor.
tomar
oc
hegomlegar
flutti
fram.
sa
hinn
illzsku fulli
elli karll.
oc
villdi
sva
firir koma
með
sinum
slett yrðum.
við.
konongS.
sun
guð spiælla trv.
En
veria
oc
fram
ku: sikksakkteikn for "r"
flytia
falsra
guða
atrunað
oc
villu fullar
kenninngar
Skamma
stunnd
þagðe
ku: "sat" b,c,g1
oc
hugsaðe
himneska
luti.ur: u.l. "oc" u.r.
heima-
maðr
þeirrar
hallar.
er
guð
sialfr
gerði.
Hann
mællte
til
theodam.
høyr
þu
meistare.
hinnar
diupaztu
villu.
oc
full-daun.
bolvaðra
myrkra.
Stnøypingar
getnaðr
af spingi
ku: "springi" b,c,g1
þeirra.
er
smiða
skemdar
herbuðir
af
þui likri
ilzsku.
er
heimrinn
skemðr.
skøð
tunga.
oc
hitt
veslazta.
gamalmenni.
ælska
brannd
ku: "Aska brænd" b,c,g1
með
ellddi.
oc
brennosteini.
at
spilla.
er
aðr
varo
villtir: ku: vantar b,c,g1
lettare
verk.
oc
syndlausare.
vunnv
þeir
i
fim
borgom.
er
niðr
sukku
firir
bruna.
oc
brenno steíní.
af
hueiv
ku: "huerio" b,c, "þessu", "hueriu" i margen, g1
dirvizt
þu.
at
gabba
þa
hina
heilsamu
predikan.
er
ku: "oc" b,c,g1
firir
þeim
ku: "spilla ær aðr" tilf. b,c,g1
varo
villtir.
oc
ku: "en þeir" b,c,g1
hava
nv
nv
funnit
rettan
veg.
oc
þeir
sem
aðr
varo
hertekn-
ir.
oc
tapaðer.
ero
apptr kallaðer.
til
rez
heímilís.
oc
fostr lanndz.
seg
mer
stnapr.
huart
er
betra
at
trua
at
ku: "oc" b,c,g1
þiona
allzvalldannda
guði.
oc
hans
eíngetnum
syni.
með
hælgum
annda.
oc
eilifum.
oc
vskapaðum
guði.
oc
vdaðlegom.
at
ku: "udauðlægu" b, "oðauðligum" c
vpp-
have.
oc
æðe
rennannde
til
keldu
eilǰfrar
dyrðar.
hans
velldi
er
vtalulegtt.
oc
dyrð
meiri
en
hvgsa
ur: "uð" u.r. etter "g"
ma.
Þessom
hinvm
rf: "v" + "u"
sama
stannda
til
þionaztu.
oc
eptir læte
þushundrað.
þushundraða
engla
oc
hafuð engla.
oc
himneskra
fylkynnga.
af
hans
dyrð.
ero
fullir
aller
himnar.
oc
iarðriki.
af
hans
forssío.
ero
aller
lutir
skapaðer
on
efnis.
Með
hans
vilia.
stannda
aller
lutír.
oc
stiornazt.
með
hans
firir-
ætlan.
flyzt
allt
þat
er
val
er
oc
val
fer.ku: vantar b,c,g1
Eða
likar
þer
helldr
at
þiona
dioflum
ol: "o" o.l.
oc
svikarum.
þeirra
dyrð
er
harmulegr
hordomr.
oc
spilling
bæðe
møya
oc
sueina.
ran
oc
stuldr.
grimlegr
yuir gangr
oc
allzskyns
illvirki.
þau
sem
ku: "þer" tilf. b,c,g1,k
havet
ritat.
guðum
yðrum
til
lofs.
oc
yðr
til
atrunaðar.
Skammezt
þer
eigi
hinir
veslu.
matar
ku: "mattr" b, "mattar" c, "mat", resten borte, g1, "matar efní" k
vsøkelegs
ku: "oslocviligs" b,c,k
elldz
likir
til
illz.
kalldei
kyns.
skamfyllizt
þer
eigi.
at
lova
dauðar
likneskiur
oc
hannda verk
sialfra
yðarra.
þer
takeð
einn
tre cumb.
eða
kappv steinn
ku: slik også b,c, "kla", resten borte, g1, "claupu steín" k
oc
skapeð
þar
af
likneskiur.
oc
þegar
eptir
luti
þer
þui.
oc
kalleð
þat
guð
Siðan
take
þer
hin
feitaztu
yxn.
eða
eitt huertt
annat
fagr.
kyukuendi
oc
drepeð
þat
oc
fornneð
þui
guði
er
aðr
er
dautt.
skynlaus
stnapr.
fegra
er
þat
kuikuenndi.
er
þu
ofrar
guði
þinum.
en
guð
þinn
er
sialfr.
þui
at
skurguð
gerð
ku: "gerþi" b,c,g1,k
maðr.
en
kuikuendit
gerði
sialfr
guð.
oc
firir
þui
ero
þav
skynsamare.
at
þau
kenna
þann.
er
þav
fostrar.
en
þer
vilið
eigi
kenna
sannan
guð.
Oc
ku: frå "firir" har b,c,g1$som vantar nokre ord@,k "ær firir þui myclo skynlausara" $"skynsamare" c,g1,k@ "þer skynlausum. skynlaust kvickuænde þui at þat kennir þann ær þat fostrar en", som står nærmast den latinske tekstenOEH 2015-12-14: sjekk bruken av @ i denne noten!
eigi
villt
þu
vita
guð
þínn
þann
er
þik
gerði.
af
engo
efni.
oc
þer
ku: "þic" b,c,k
varðveitr
oc
verr
meðan
ul: u.l. av "e"
þu
líuir
Þann
kallar
þu
guð.
er
þu
saat
skammv
aðr
hoguinn
oc
sagaðan.ku: "saxaðan" b,c,g1,k
skorenn
oc
skapaðan.
eða
elligar
af
malme
blasenn.
oc
með
hamrum
dengdan.
oc
tangum
togaðan.
siðan
hylr
þu
hann
allan
með
gulli.
letter
honom
vpp
af
iorðu.
oc
skipar
honom
miok
hat
Siðan
rekr
þu
þik
til
iarðarennar
niðr
sialvan.ku: vantar b,c,k
stnapr
vesall.
oc
vitlaus.
dyrkar
veslan
stein.
en
þv
sialf
enn
veslare
virðir
hann.
oc
biðr
sem
til
guðs.
til
hanndaverka
ku: "handa uerc" b,c,g1,k
sialfs
þins.
huarsu
ku: "huerso" b,c,k, "huert" g1
ma
þat
dautt
kalla.
er
alldrigi
hafðe
lif.
En
þa
ku: "þo" b,c,g1,k
høver
yðr
æ.ku: vantar b,c,k
at
geva
þui
nokot
nafn.
er
sua
mykyl
fiflska
fylgir.
þui
at
steinn guð
yðat.
skal
verða
at
dusti.
en
tre guð
yðat
funar
skiott
Oc
ku: "Eír" b,c,k
guð
yðat
sorttnar
bratt.
oc
verðr
ku: "suart oc" tilf. b,c,k
samleit
vm
siðir.
En
sa
guð
er
af
gulli
er
goR.
eða
af
ku: vantar b,c,k
silfri.
verðr
þa
er
mí-
nnzt
varer.
sunndr brotenn
i
sma
styki
oc
siðan
af
gorvar
margar
ku: "glysligar" tilf. b,c,k
gessimar
oc
verða
sumir
dyrtt
selldir.
en
sumir
lettlega
køypttir.
slikt
ma
vist
guðløysi
kalla.
huat
manne
er
sa.
er
guð
ma
kaupa.
eða
huat
guða
er
þat
er
kaupazt
letr.
eða
er
þat
guð
er
sik
ma
engan
veg
røra.
þat
ser
þu
sialfr
at
sa
guð
þinn
er
sitr.
hann
stenndr
alldrigi
sialfr
vpp.
En
stanndannde
guð
þinn.ku: vantar b,c,k
ma
alldrigi
sialfr
setiazt.
slikr
er
hann
sem
þu
gerer
hann
ku: frå "slikr" har b,c,k "Slikan sem þu gerir hann slicr erttu"
En
þu
ku: vantar b,c,k
hinn
vitlausi
maðr.
er
slikt
lovar
ku: vantar b,c,k
hallt
henndi
þinni
firir
munn
þinn.
oc
heptt
hann
fra
sliku.
þvi
at
af
ertt
þv
skiptr
vitinv.
er
ku: "æf" b,c,k
þu
legr
guðs
nafn.
a
sialfs
þins
hannda verk.
þvi
at
alldigi
ku: "alldri" b,c,k
matt
þu
gera
guð.
høyr
her
ein
døme.
er
syna
oc
birtta.
at
guð
yður.
hava
engan
matt
með
ollu.
Þa
er
vfriðr
var
millum
gyðinga
oc
þess
folks
er
philistei
heita
þa
var
at
þui
sínní.
guð
reiðr
gyðingum
firir
saker
afgerða
sinna.
oc
sigraðu
i
þessom
bardaga.rf: "d" + "g"
gyðinga
philistei
ku: "oc toco oc drapo mikinn fiolþa af gyðingom" tilf. b,c, "oc toco oc drapu gydinga" tilf. k
oc
vunnv
af
þeim
at
þui
sinni.
archam
domini.
En
i
þeirri
ork
varo
ku: "allir" tilf. b,c,k
hínír
haleitaztu
helgir
domar.
er
gyðingar
hafðu
ser
til
atrunaðar.
nest
guði
sialfum.
bæðe
steinspiold
þau.
er
guð
sialfr
ritaðe
með
sinum
fingrum.
at
þat
ku: "er avar" b, "er a" c, "oc a þat" k
logh mal
er
hann
gaf
moyse
propheta.
þar
var
oc
manna
er
ver
kollum
engla føzlo
vera.
oc
sa
vonndr
er
moyses.
gerðe
hin
mesto
vndr
með.
oc
iartteignir.
þar
var
oc
i
ku: vantar b,c,k
vonndr
sa
er
aaron
byskop.
broðir
moysi.
hafðe.
oc
bar
bæðe
blom
oc
lauf.
þo
var
hann
sialfr
þuR.
Nu
sem
philistei.
hafðu
fengit
þessa
orkh
með
sigri.
af
gyðingum.
þa
settv
þeir
hana
sømelega
i
blot hus
sitt.
i
borg
þeirri.
er
azood
yh: "od" m.y.h. ul: u.l. av siste "o" ku: "azotuS" b,c, "azakus" k
heitir.
hia
dagone
hafuð guði
sinv.
oc
gengo
siðan.
i.
brott.
oc
læsto
blothusum
sínum.
Vm
ku: insulær "v"
morgonenn.
er
prestar
dagons
komo
til.
þa
stoð
orken
sem
hon
var
skipað.
En
dagon
guð
sínn.
funnv
þeir
liggía
ku: "liggianda" b,c,k
framme
a
golue
a
grufu
firir.
guðs
ork.
Prestar
dagons.
vndraðo
þetta
miok.
oc
settv
dragon
vpp
annat
sínní
i
sama
ur: "stað"/ u.r.
stað.
oc
læsto.
enn
aptr
blot husum
sinum
eptir
veniv.
annan
morgon
er
þeir
komo
enn
til
þa
la
sa
dagon
framme
a
golue.
oc
var
nv
sundr
hals bein
hans.
oc
hafuð
brotto
fra
bukinum.
oc
sundr brotner
armlegginir
ku: "handleggir" b,c,e2,k
oc
sua
fotleggir.
þui
at
dagon
hafðe
fallet
niðr.
at
þreskelldi.
oc
la
bukr
hans
enn
a
grufu
sem
fyR.
þa
funnv
philistei.
at
guð
gyðinga
matte
meira.
en
dagon
guð
þeirra.
ovan
a
þetta.
þa
fengo
philistei
margskonar
bardaga.
oc
harðar
sotter.
Oc
senndo
þa
siðan
aptr.
guðs
ork.
til
gyðinga.
oc
gerðuzt
i
þesso.
margar
fagrar
ku: vantar b,c,e2,k
iartteignir.
oc
storar.
sua
sem
bøkr
gyðynga
vatta.
slik
døme
oc
morg
annur.
þui lik
finnazt.
at
þer
ælskeð
oc
truið.
a
falsa
oc
allz
fagnaðar
lausa.
yðra
ku: vantar b,c,e2,k
guði.
Uakna
við
hinn
vesle.
oc
vit
huartt
fornnare
er.
þu
eða
guð
þinn.
sa
er
þu
gerðir.
slikt
er
hin
mesta
ørsla.
hygr
þu
þat
með
þui.
at
þu
ertt
maðr.
at
þv
meger
gera
guð.
nei
vist
eigi.
helldr
skapar
þu
likneskiu
mannz.
eða
eins huerss
annars
kuikuenndis.
oc
hevir
huarkke
tonn
ne
tungu
eigi
anndar dratt.
eða
augna kast
heila
lust
ku: "laust" b,c,e2,k
oc
heilsu.
firir
hui
dyrkkar
þu
þat
sem
dautt
er.
ef
eigi
være
hagleikr
meistara
a
stein.
gull smiða.
eða
tresmiða.
eða
annarra
hagleiks manna.
þa
er
þess
meiri
von
at
þu
haver
ku: "hæfþir" b,c,e2
engan
guð.
giætte
ol: første "t" o.l.
engi
maðr
þeirra
guða
er
þer
fareð
með.
þa
være
þau
langu
brott
stolen.
Viðløysi
ku: "Vitlysi" c, "vitleysi" k, "itlæysi", initialen uleseleg, b, "æysi", første delen uleseleg, e2
ma
slikan
atrunað
kalla.
sem
her
matt
þu
nv
val
høyra.
þeir
menn
sem
bardaga-
fullir
varo.
oc
fusir
til
barrato
gerðu
ser
guð.
oc
gavo
nafn.
kallaðu
hann
marttein
.ceo:facs ' marttein' men forsøkt justert til marttein?
het
hann
siðan
bardaga guð.
þeir
varo
aðrer
er
helldr
likaðe
losta semd.
oc
het
þeirra
guð
uenus.
En
þeir
er
drykkíu menn
villdu
vera.
gavo
guði
sinum
nafn.
oc
het
hann
bachus.
slika
skipan.
hafðe
hueR
a.
vm
sinn
guð.
at
þann
lovaðe
hueR
oc
tignaðe.
er
þeim
lastum
oc
lytum.
fylgði
meðan
hann
lifði.
sem
siðan
likaðe
þeím
hellzt
at
fylgia.
hueR
er
sa
vítr
maðr
er
þola
vill.
at
saurga
munn
sinn
oc
vpp
at
taka
oc
telia
þeirra
laustu
oc
lyti.
þo
at
ku: "ek" tilf. b,c,e2,k
þegia.
þa
vitu
þo
aller
þeirra
illzsku.
Theodar
slika
guði
eggiar
þu
mik
at
lova.
oc
a
at
trua.
þetta
rað.
er
bæðe
af
illum
vilia.
oc
sva
falsum
ku: "af sialfum" b, "af faulsum" c, "afolskvm" e2, "af folskum" k
raðom.
en
ec
skal
aðrv-
vis
gera.
þui
at
ec
skal
guði
mínum
þiona
oc
mik
sialvan
honom
geva
Guðs
syni
iesu
kristo.
þui
at
með
hans
bloðe.ku: slik også b,c, "boði" e2,k
erom
ver
frelstir
oc
løystir
af
beiskum
dauða.
oc
þungum
þrældome
þvi
at
alldrigi
værem
ver
frelstir.
ef
hann
hefði
eigi
lægtt.
sinn
guðdom.
oc
tekit
a
sik
varnn
mann dom.
oc
firir
þui
þolde
hann
kross
pinsl
oc
dauða.
sialfr
vdauðlegr.
oc
syndi
með
ser
tvær
natturur.
þa
eina
at
hann
þolde
krosfesting.
sem
dauðr
ku: "dauðligr" b,c,e2,k
maðr
þessa
aðra
at
hann
myrkti
solena
sem
guð.
oc
let
iorðena
skialva.
þa
er
hann
do
Vpp
ku: insulær "v"
reisti
hann
oc
or
grafum.
marga.
heilagra
likame.
þeirra
sem
aðr
hafðu
anndazt.
hann
do
sem
maðr:
oc
ku: "en" b,c,e2,k
reis
vpp
sem
guð.
oc
ræntte
hælviti.
oc
firir
þui
mællte
prophetenn.
heluití
gladde-
zt.
þa
er
þat
møtte
þer
ku: "honum þar" e2,k, frå "er" vantar b,c
niðri.
þui
at
fianndenn
varð
feginn.
þa
er
hann
hugðizt
gripa.
hann
sem
mann.
en
honom
gafzt
þo
sua.
sem
hann
være
sannr.ku: vantar b,c,e2,k
Guð.
þui
at
hann
renntte
hann.
fianndann.
myklum
fiollda
hertekinna
manna.
Hann
reis
vpp.
af
dauða
sem
guð.
oc
steig
vpp
til
himín-
rikiss.
en
þaðan
hafðe
hann
alldrigi
skilzt.
ef
hann
hefði
gortt
firir
varar.
sakar.ku: frå "ef" vantar b,c,e2,k
oc
varar
ku: "vara" b,c,e2
nautturv.
er
aðr
var
ollum
liotare.
oc
leiðilegare.
gerði
hann
hær-
re
allum
lutum.
oc
fegri.
oc
skipaðe
henni
i
sæte.
oc
sælo.
himneskrar
dyrðar.
oc
firir
þui
at
allt
þat
er
þu
mote
mæler.
þessarre
tru.
þa
ert
þv
i
þui.
mote
sialfum
guði.
huartt
er
þa
fegra.
þu
hinn
trvlausi
theodas
at
tigna
oc
ælska.
sua
gafugan.
oc
oc
goðan.
Guð.
er
ekki
byðr
annat
en
rettvisi.
oc
reinliviss rað.
oc
veter
miskunn.
boðar
tru.
oc
fylgir
friðsemd.
hann
er
sannr
goðleikr.
oc
sialfr
kiærlleikr
oc
oll
sannenndi.
betra
er
þema
at
þiona.
en
guðum
þínum
illzsku fullum.
lasta
fullum
oc
lyta
er
bæðe
ero
illir
at
nafne.
oc
natturu.
vei
verði
yðr.
skynlausare
ollum
skynlausum.
synir
tapanar
oc
ervingiar
eilifra
kuala.
En
ec
em
sæll
oc
aller
kristnir
menn.
er
þann
Guð
hava.
oc
a
trua.
er
allt
gott
a.
oc
sialfr
ma
allt
með
fals-
lausum
goðvilia
styra
oc
stiornna
þui
at
þeir
er
honom
þiona.
þo
at
þe-
ir
þole
nokkora
þrøngsl
eða
þyngsl
i
þessom
heimi.
þa
skal
þo
þeirra
ambun.
oc
starflaun
vera
i
eil-
ifu
riki.
með
guðlegom
fagnaðe
Theodas
suaraðe.
konongS.
syni.
þat
er
sannazt.
at
marger
hava
varre
tru.
fylgt
iafnan.
bæ-
ðe
skynsamer.
oc
myklir
visdoms-
menn.
með
vallde
oc
vitrleik.
oc
aller
hafðingiar
heimsins.
keisarar
oc
konongar.
hava
iafnan
sva
halldet.
oc
varðveitt
varre
ku: "vara" b,c,e2,k
tru
sua
ku: vantar b,c,e2,k
sem
engi
se
ku: "onnor" tilf.b,c,e2,k
sannare
en
hon.ku: "su" b,c,e2,k
þui
at
ekki
fals
eða
flæð: ku: "flerð" b,c,e2,k
funnv
þeir
með
henní.
En
galilea
trv.
er
kristnir
menn
hava.
oc
hallda.
hovo
fyrst
kynlitlir
menn
ku: vantar b,c,e2,k
kotkarllar.
oc
fatøker
firski menn.
miok
litlir
firir
ser.
oc
þo
faer.
xii.
einir.
talsens
huerssu
ma
þa
fara.
litilla
manna.
oc
lagra
fortala.
oc
helldr
en
stanndda
orð
þeirra
manna.
er
bæðe
varo
i
verollddenne.
myklir
oc
mattoger.
at
visdom.
oc
skynsem.
hueR
sannenndi
ero
til
þess.
at
þetta
smamenní
segí
satt.
en
myklir
menn
oc
vitrir
liugi.ku: frå "at" slik også o, men o har "þessi" for "þetta" og vantar "ní se", vantar b,c,e2
Konongs
sunr
suaraðe.
þvi
þykkyr
mer
likazt
theode
sem
þu
ser
asne.
oc
haver
høyrtt
skynsemdar horppu.
oc
ert
þu
þo.
skilningar laus
ku: "skynsemþar lauss" b,c, "skynlauss" o
sialfr.
Mer
þykkyr
þo
þu.
helldr
likr
orme
þeim
er
aspiss
ku: slik også b,o, "iaspis" c, "aspidiS" e2,k
heitir.
er
apttr
lykr
oc
byrgir
øyru
sin.
þui
at
hann
vill
eigi
høyra.
þat
lioð
er
honom
likar
eigi.
þu
vit laus.
væl.
mællte
prophetenn
af
þer.
þa
er
hann
sagðe
sua.
kvnni
yh: y.h.
blamaðr
skipta
ku: frå "kvnni" har b,c,e2,o "þo at blamaðr skipti", "skipti" borte o
sínu
svartta
skinni.
eða
leopardus
sínní
mislitri
huð.
sua
yh: y.h. ku: "þa" b, "þo" e2,o, uleseleg c
matt
þu
val
gera.
þo
yh: y.h. ku: "at" b,c, uleseleg e2,o
þu
haver
illa
nomet.
Þu
hinn
blinndi
oc
hinn
skynlausi
hui
villt
þu
eigi
aptr
vennda
til
sannleiks
skynsemda.
þar
sem
þv
segir.
at
yðar
atrunaðr.
er
virðr
oc
staðfastlega
ku: "ð fastlega", første delen borte, o, "skynsamliga" b,c,e2
tekinn
af
stormenní
oc
vitringum.
oc
spekingum.
En
boðan
heilags
guðspiællz.
hofzt
vpp
af
litilego
smamenní.
oc
þo
faom.
i
þesso
synir
guð.
oc
birttir
krappt
oc
matt
guðlegrar
truar.
En
lægð
oc
meginløysi
yðarss
atrunaðar.
birtir
guð
i
þesso.
þui
at
þo
at
þer
havet.
mykynn
fiollda
vitra
manna.
oc
valldugra.
þa
minkar
ku: slik også o, "minnkaz" b,c,e2
þo
huernn
dag.
styrkr
oc
staðfesta
yðarrar
truar.
En
var
trv
hevir
ekki
traust.ku: "ki t", resten borte, o, "ongan styrc" b,c,e2
af
manna styrk.ku: "trausti" b,c,e2
oc
er
þo
hon
huerssdaglega.
með
vextí.
oc
hevir
nv
fengit
hafðingia dom.
yuir
ollum
heímínum.
ef
var
tru
hefði
vpp haf
af
vitringum.
oc
spekingum.
være
var
tru
fra flutt
ku: "fram" b,c,e2.
oc
með
styrk
kononga.
oc
ku: "uallde konunga oc styrk" b,c,e2
annarra
mattogra
hofðingia.
þa
mætte
val.
varer
vuinir.
þat
segia.
at
af
styrk
veralldlegra
ur: "hafðinn"/ u.r.
hofðingia.
oc
visdome
spekinga.
oc
af
þeirra
kunnastu.
hefði
vaR
trvnaðr
vpp halld.
oc
traust
tekit.
en
eigi
af
guðlegre
forssio.
Nu
segir
þu
oc
sialfr.
at
heilogh
guðspioll
hava
fram flutt.
fatøker
fiski menn.
oc
þeir
aðrer
er
litils
varo
verðir
i
verolldenne.
En
aller
hofðingia
ku: slik også e2, "hofþingiar" b,c,o
oc
vitrir
menn.
hataðo
oc
hæddo
huervitna.
oc
fluttizt
þo.
þeirra
heilog
fortala.
vm
allan
heimínn
oc
iafn val
rf: "fn" + "m"
vm
hin
fiarllegasto
lonnd
við
heims ennda.
þa
høyðuzt
ku: "hæyrþizt" b, "heyrðuz" c, "heyrð", resten borte, o
þeirra
heilræðe.
huat
matt
þu
mote
þui
ku: her vantar 1 blad, jfr. 7.6
þeir
i
þui.
er
þeir
ero
dyrkkaðer
oc
lovaðer
firir
guð.
En
af
þui
aðrv.
at
af
þeirra
a egian
tynazt
menner.
með
þeim.
er
til
pinsla
falla.
oc
lærðo
þeir
firir
þui
fa-
vitrt
folk.
til
allra
lyta.ku: slik også b, "illra luta" c
oc
villdv
sva
vndir
sitt
valld.
sem
flesta
drega.
oc
hevir
firir
þui
mykyll
fioldi
manna
af
skamsyni.
oc
vangiæzlo
vndir
þetta
anauðar hoc
gengit
Oc
gerði
hueR
sinum
gløp
likneskiv
eptir
þeim
guði.
sem
hellzt
lifði
eptir
þeirra
vilia.
allt
til
þess
er
guð
vitiaðe
folksens.
með
miskunnar
ku: "miscunn" b,c
til komo
sinnar
løysti
oss
oc
frelsti.
oc
kenndi
oss
at
gannga.
sannnan
vegh.
af
villi stigum.
Sannlega
er
eigi
annvr
heilsa.
nema
með
honom
einum.
þui
at
engi
er
annnar
guð
nema
hann
i
heímínum.
ne
ku: "himnum. eða." b,c
a
iarðriki
eða
i
hælviti.
davið
prophete
segir
sua.
at
af
orðe
drottens.
ero
himnar
skapaðer.
oc
allr
þeirra
kraptr.
er
skapaðr.
af
annda
munnz
hans.
oc
ekki
er
gort
nema
þat
eitt
er
sialfr
hann
gerði.
Þa
er
theodas
hafðe
høyrt
þesse
orð.
konongS
sunar.
er
oll
varo
full
af
guðlegre
vizsku.
þa
varð
hann
sua
otta fullr.
sem
storar
reiðidunur.ku: "ræiþar þrymor" b, "ræði þrumur" c
oc
elldingar.
hefði
lostet
hann
hann
þagnaðe
langa
stunnd.
Varlla
oc
þo
sið-
la.
kenndizt
hann
við
sina
vesolld.
En
þo
nalgaðezt
nokkot.
nu
hiartta
hans
heil-
samleg
fortala.
oc
fra
þyntti
mørkua þoko.
fornnrar
villu
augum
hans.
Oc
iðraðezt
miok.
af
fornnom
misgerðom
sinum.
hann
firir-
dømdde
saurgra
falsguða
atrunað.
oc
stnerezt
nv
braðlega
til
sannlegrar
truar.
Vpp
ku: insulær "v"
fra
þeiRi
stunndu.
stnerezt
theodas.
sua
staðfastlega.
af
sinum
illzsku fullum
atrunaðe.
hataðe
sik
sia-
luan.
oc
gerði
sik
gagnstaðlegan
vuín
galldrum
sinum.
oc
gernningum.
oc
hinni
fornno
tru
er
aðr
hafðe
hann
allan
hug.
með
sinum
matt
til
lagt.
Hann
stoð
vpp.
oc
gek
fram
firir
konongenn.
oc
allan
þann
fiollda
er
þar
var.
oc
tok
sva
til
orðz.
sannlega
byr
guðs
anndde
i
syni
þinum
herra.
konongr.
ver
erom
ivanar-
laust
sigraðer.
oc
engi
anndsuor
með
sannenndom
finnazt
þau
heðan
i
fra.
til.
af
varre
henndi
er
mote staðu
mege
veita
þema
sannenndom
Vist
ku: insulær "v"
er
guð
kristinna
manna
mykyll.
oc
mattogr.
Mykyl
sannenndi
fylgia
tru
þeirra
með
mattogom
kraptum.
oc
eptir
þat
stnerezt
hann
at.
konongS.
syni.
oc
mællte
sua.
Seg
mer
hin
sæla
sala.
blæzað
guðs
skepna.
man
ec
þann
fagnað.
fa
at
kristr
vili
þiggia.
iðran
mina.
oc
viðr
mer
taka.
er
ec
stnuumzt
til
hans
oc
firir læt
ec.
allar
minar
illgerðir
hinar
fornno.
galldra.
oc
gernningar
oc
bolfuaða
vtru.
Sannlega
sagðe.
konongS.
sunr.
tekr
guð
við
þer.
oc
ollum
þeim.
sem
til
hans
stnuazt.
oc
eigi
með
einni hueRi
afleiðing.
helldr
sua
sem
sannr
faðer
gerer
við
sun
sinn.
er
langlega
heuir
villzt
i
fra
honom.
oc
vm
siðir
aptr
vennder
af
sinni
illzsku
gek
sialfr
mote
honom
oc
fagnaðe
honom
ku: "faðmaði hann" c
oc
kysti.
oc
firir let
allar
afgerðir
hans.
skyddi
ku: "Skryði" c
hann
með
skrautlegom
bunaðe.
biuggi
honom
með
ollum
sinum
heima mannum
glaðan
stnæðeng.
oc
veizlu
oc
varð
miok
glaðr
af
þui.
at
hann
fann
þann
sun
sinn.
er
aðr
hafðe
hann
tapat.
Guðs
sunr
mæler
sua.
at
gleði
verðr
i
himinriki.
ef
einn
syndugr
maðr
stnyzt
til
iðranar.
oc
enn
segir
hann
sua.
at
eigi
kom
hann
a
ku: "at" c
kalla
rettvisa.
menn.
nema
helldr
synduga.
menn.
til
aflaz
illzskv.
oc
iðranar
oc
yuir bota
Prophetenn
segir
sua
af
guðs
mvnní
ec
vil
eigi
dauða
syndugus
mannz.
helldr
at
hann
livi.
oc
leiðrettezt.
stnu-
ist
fra
yðarre
villu.
oc
leiðrettezt.
segir
hann
stnuizt
til
mín.
oc
fra
yðarre
illzsku.
oc
þa
skal
hon
ekki
meina
yðr.
þui
at
a
huerium
degi.
er
syndugr
maðr.
vill
fra
huerva
illgerðom
sinum.
oc
vil
vera
siðan
með
goðom
verkum
staddr.
þa
skal
hann
liva
en
eigi
døya.
allar
hans
syndir
skalv
siðan
honom
firir gevazt.
þui
at
hann
var
i
rettlæte
tekinn.
þa
skal
hann
i
rettlæte
liva.
oc.
enn
segir
prophetenn
i
aðrum
stað.
þvaztt
oc
reinsið
yðr
oc
rekeð
brott
illzsku
yðra.
fra
au-
gliti
minv.
oc
hætteð
at
misgera
oc
nemeð
gott
at
gera.
oc
ku: "mun" tilf. c
þa
af þvazt
allt
leiðenndi
yðarra
synnda
oc
mis-
verkka.
Af
slikum
firir sagðum.
guðs
firir heitum.
þeim
er
til
hans
stnuazt.
þa
haveð
ekki
ifa.
eða
tvikost.
komeð
skiott
til
hanns.
þvi
hann
er
miskunnsamr.
oc
goðviliaðr
oc
skallt
ku: "þu" tilf. c
siðan
enga
skamfylling
fa.
Sva
skiott
sem
þu
kømr
i
funtínn
með
sannre
tru.
þegar
skal
tapazt
oll
su
hín
þunga.
synnda byrðr.
gamalla
gløpa.
oc
niðr
suøkka.ku: "saukkua" c
oc
alldrigi
si-
ðan
vpp
koma.
en
þu
skallt
sialfr
vpp risa.
reinn
firir
vttan
alla
flekka
oc
enga
rukku
fornnra
synnda.
skalt
þu
a
þer
finna.
siðan
vpp
af
þui.
þa
skal
hann
sialfr.
með
þer
vera
oc
varðvei-
ta
þik.
at
þu
taper
eigi
þui
goðo
er
hans
miskunn
hevir
þer
gevet
Þa
et
ku: "er" c
theodas
ol: "o" o.l.
þottezt
vis
hava
orðet.
af
fortalum.
konongS.
sunar
at
hann
mynddi
myskunn
ku: "miskunn" c
fa
af
guði
ef
hann
villdi
til
yuir bota
stnvazt
Hann
skunndaðe
þegar
i
skog
vt
til
hel-
lis
sins.
þar
sem
firir
lago
bøkr
hans
fullar
gernninga.
oc
galldra.
er
hann
hafðe
iafnan
sva
hirtt.
sem
hin
villddaztu
auðøve.
en
nv
virði
hann
sua
sem
þat
være
vpp haf
oc
hafuð
allrar
sinnar
illzsku.
hann
tok
allar
bøkr
sinar.
oc
brenndi
i
elldi.
oc
for
siðan
til
þess
hins
hælga
einseto mannz.
sem.
nachor
hafðe
aðr
til
faret.
hann
gerði
sik
alla
vega.
sem
beraztan
til
iðranar
bar
molld
vpp
a
hafuð
ser.
oc
anndvarpaðe
með
þungum
anndar-
dratt.
þuo
ser
allan.
oc
vatte
ku: "uætte" c
í
tarom.
oc
sagðe
hínum
gamla
manne.
allt
hitt
sannazta.
fra
vpp-
haue.
athæves
sins.
oc
sva
hue-
rsu
er
hann
hafðe
til
betrar
ku: "rettrar" c
tr-
uar
stnvizt.
af
forttalum.
konongS.
sunar.
en
sa
hinn
gamle
erimítí
er
til
þess
var
iafnan
fus.
at
frials
ku: "frelsa" c
salor.
or
fianndans
vallde
kenndi
honom
þegai.ku: "þegar" c
heilagt
bøna halld
til
guðs.
oc
het
honom
sinna
synnda
aflausn.
oc
at
guð
skylldi
vera.
miskunnsamr
til
hans.
Eptir
þetta
skirði
ermitinn
theodam.
oc
bauð
honom
at
fasta
firir
afgerðir
sínar
En
sialfr
bað
hann
firir
honom
bæðe
með
tarom
oc
iðulego
akalle
til
guðs.
Konongrenn
varð
nv
vgl-
aðr.
oc
miok
ryggr
oc
ahyggiu fullr.
af
þesso
male.
oc
kallaðe
saman.
alla
rað-
giæva
sina.
oc
leitaðe
eptír
røkelega.
við
huat
er
honom
være
viliazt
af
þesso
male
at
raða
Oc
lagðe
slikt
hueR
til.
sem
liklegazt
þotte.
EN
archis
ku: "arachis" c
sa
er
fyR
er
nefndr.
hinn
mætazte
oc
hinn
meste.
af
allum.
konongS
saðgiofum.ku: "raðgiofum" c
sagðe
sua.
konongenom
huat
mattom
ver
þess
gera
syni
þinum
eða
mæla.
er
ver
freistaðum
eigi.
at
stnva
honom
aptr
til
truar
varrar
En
mer
synizt.
sem
þat
stoðe
ekki.
oc
at
allt
se
þat
enskiss
vertt.
þui
at
annat huart
hevir
hann
þetta.
af
nattvrv
eða
er
þetta
ørllog.
hans
harðleiks.
oc
þralynddi.ku: "hæfi. harðlynði oc þralækr" c
Nu
þo
at
þu
freistir
at
pina
hann.
eða
kuelia.
þa
man
þat
þo
ekki
tia.
þui
at
hann
er
buinn.
at
døya
feginn
firir
krist
saker.
en
þat
man
þo
illa
virðazt.
firir
þer
at
þu
gerezt
sialfr
bana-
maðr.
einga
ul: u.l. av "g" yh: "d" + "g" m.y.h.?
barnns
þins
Nu
synizt
mer
sem
eíns
raðs
se
enn
vfreistat.
at
þu
faer
honom
til
stiornar
oc
forræða.
riki
með
auðøvom.
i
þeim
luta
landzens.
er
þu
villt
honom
fengit
hava.
oc
þann
tima
sem
hann
tekr
við
ahyggiv
oc
ihuga.
veralldlegra
sømda.
firir
nauzcynia
ol: "i" o.l.
saker
rikiss
síns.
þa
man
erueðe
hans.
oc
hugsan.
tøygia
hann
oc
leiða
aptr
til
varra
siða
oc
man
þa
vaR
vili
verða
fram
at
ganga.
þui
at
þat
sem
sua
staðfestizt
i
brioste
mannz.
þa
er
eigi
auðvellilegt.
or
at
føra.
oc
er
slikt
meír
með
sløgð
oc
slætt mælge.
fram-
flytiannde.
en
með
afle
oc
akefð.
En
þo
at
hann
staðfesti
sik.
i
tru
kristinna
manna.
þa
hevir
þu
þo
eigi.
tapat
syni
þinum.
oc
ma
þer
i
þui
vera
mykyll
sorgar sløver.ku: "slockuir" c
Þa
er
arachis.
hafðe
sva
sitt
rað
fram boret.
þa
lovaðu
aller
þetta
rað.
oc
sagðu
þetta
vera
hít
bazta.
En.
konongrenn
sialfr
samþyktizt
þessarre
skipan
Vm
morgonenn
eptir
senndi.
konongrenn.
orð
syni
sinum.
oc
mællte
sua
til
hans
þesse
skal
vera
su
hin
siðazta
røða
oc
tala.
til
þín
sunr
er
ec
skal
fremia.
oc
ef
þu
lyðir
eigi
þesso.
oc
fylgir
þegar
leið.
oc
gleðr
þu
eigi
nu.
oc
endrnyar
i
þesso
hiartta
faður
þins.
þa.
vit
þat
sannlega.
at
ec
skal
alldrigi
þyrma
þer
Konongs
ku: "sun" tilf. c
svaraðe.
huerr
ero
emní
þessa
mals.
er
þer
røðet
nv
vm.
konongrenn.
svaraðe.
ec
hevi
mykyt
starf
a lagtt.
at
gera
þer
gott.
oc
hevi
ec
þo
funnit.
þik
mer
gagnstaðlegan.
i
ollum
minum
raðom.
oc
røðom.
Takum
nv
oc
skiptum
i
sunndr.
rikinu
millum
okkar.
oc
skal
ec
lata
þik
frialslega
raða
firir
þeim
lut.
er
þu
lytr.
oc
se
þer
lovat
siðan.
at
liva
a
huería
leið.
er
þer
likar.
En
þat
hitt
blezaða.
íungmenni.
fann
þegar
at
faðer
hans.
gerði
þetta
allt
til
suika.
oc
kaus
hann
þo
at
briota
eigi
boð
faður
sins.
i
þesso
oc
firir
þui
hellzt.
at
hann
mætte
ku: "matte" c
þa
fa
forðazt.
oc
vndan
komazt
grimleik
hans.
oc
refsingum
oc
siðan
fylgia
i
allum
lutum
sinni
firir-
ætlan.
Hann
sa
vpp
oc
suaraðe.
konongenom
mik
hevir
iafnan
fyst
ur: "r" u.r. etter "y"
til
þess.ur: "r" u.r. etter "e"
at
finna
þann
hinn
blæzaða
mann
er
mer
visaðe
retta
ku: "a rettan" c
veg
oc
villda
ec
siðan.
firir lata
allt
þessa
heims
skraut.
oc
luka
i
hans
felaxskap.
allt
þat
sem
eptir
er
minna
lifdaga.
En
firir
þui.
at
þu
villt
eigi.
at
ec
gera
þat.
sem
mer
likar
þa
vil
ec
i
þesso
fylgia
þinu
boðe
þui
at
huervitna.
þar
sem
eigi
ligr
við.
openberlleg
tion
eða
tapan.
eða
fra skilning.
sialfs
guðs
þa
er
þat
fagrt
at
fylgia
faðurlegom
boðorðom.
Konongrenn
varð
af
þessarre
røðo
fullr
af
fagnaðe.
en
af
ku: "þui" c
at
honom
var
kunnigt
allt
rikit.
þa
skiptti
hann
þegarleið.
i
tva
luti
allu
rikinu.
oc
gerði
sun
sinn
konong.
yuir
holfu
rikinu.
koronaðe
hann
siðan.
i
sinum
luta
rikissens.
með
fagru
farunøyti
oc
hauverskom
hirð riddarum.
oc
með
allre
hirðlegre
hernneskiu
þeirri
sem
kononge
samde
Hann
gaf
oc
gott
løyui.
hertogom
oc
hofðingium.
oc
allum
valldz mannum.
oc
allum
adrum
vt
i
fra.
at
huerr
skilldi.
með
hans
goðo
løyui.
fylgia
syni
hans.
er
þat
likaðe.
Eina
mykla
oc
vallduga
borg.
fek
hann
honom.
at
hon
skylldi
vera
hafuð-
staðr
i
riki
hans.
oc
alla
þa
luti.
er
til
kononglegrar
tignar
høver
oc
høyrir
at
haua
þa
let
hann
fylgia
honom.
En
iam-
skiott
sem
Josaphat.
konongr
tok
við
riki
oc
hann
kom
i
hafuð borger
rikiss
síns.
þa
let
hann
þegar
vpp reisa.
yuir
alla
turnna
oc
hin
hærsto
hus.
sigr merkki.
varrar
lausnar
ku: slik også c, "marc vars lausnara" b
hinn
hælga
kross.
En
huervitna
let
hann
niðr briota.
með
akefð
blothus.
oc
herbyrgi
skurguða.
oc
iam val
let
hann
vpp grava
grunduellina.
oc
enga
luti
let
hann
eptir
liggia.
þa
sem
þvi
falsse
fylgi.ku: "fylgðo" b,c
En
i
miðri
borgenne
let
hann
gera
eitt
mykyt
mysteri.
með
storom
kostnaðe.
oc
allzskyns
fagrendom.
oc
let
þat
vigia
varom
herra
iesu
kristo
oc
bauð
ollum
monnum.
þingat
til
at
søkea.
oc
biðia
ser
miskunnar
við
guð
Sialfr
kom
hann
oc
þingat
huerss daglega.
firir
ollum
aðrum.
oc
bað
til
guðs
með
iðulegom
oc
staðfastum.
bønom
Hann
mintti
þa
a
ol: o.l.
optsamlega
alla
er
vnndir
hans
vallde
varo.
stundum
með
miuklynddi.
en
stundum
muni
harðare.
at
þeir
skylldu
skilia
sik
fra
vnytum
atrunaðe.
oc
samsætte
ku: "samsætta" b, "sam sæta" c
sik
við
guð.
hann
birtti
oc
firir
ollum
með
sannre
skynsemd.
blækking
oc
fals.
hinnar
fyrru
truar.
En
i
staðen
synndi
hann.
þeim
berllega.
oc
predikaðe
firir
þeim.
atrunað
heilax
logmals
guðlegra
boðorða.
bæðe
huerssu
er
guð
steig
til
iarðrikiss.
folkkeno
til
lausnar.
oc
synndi
sik
bæðe
guð
oc
mann
Oc
þær
iartteignir
er
hann
gerði.
monnum
asiannde.
Sva
oc
huerssu
hann
þollde
dauða.
oc
at
hann
reis
vpp.
með
guðlegom
kraptte.
oc
siðan
vpp steig.
til
hins
hæl-
ga
faður
sins.
mannum
asiannde.
berllega
sagðe
hann
oc.
hans
hingat komo.
annat
sinni.
til
þess
hins
ogorllega
ol: siste "g" o.l. yh: siste "g" m.y.h.?
doms.
er
huarttueggia
skalu
taka.
ambun
sinna
verkka.
goðer
oc
illir.
þetta
synndi
hann
allt
monnum.
með
bliðum
orðom.
oc
sømelegom
siðum
sialfs
sins.
Ekki
for
hann
fram
með
kononglego
vallde
i
þesso
þo
at
hann
ætte
þess
kost.
helldr
með.
mivklæte.
oc
dro
hann
þeim
mun
fleiri.
eptir
sinum
vilia.
at
hann
synndi
eigi
allum.
stormannlegt
sitt
atæ-
ve.
Hann
var
ollum
ku: slik også c, "olmosom" b
litilatr
oc
mivklynndr
oc
gerði
hann
sua
með
huaro-
tueggia.
kraptugu
vallde
sinv.
oc
litilatom
vilia.
at
þat
villdu
aller
gera
glaðlega.
er
honom
likaðe.
oc
sys-
ti
hann
sua
mykyt
at.
a
litilli
stundv
at
hofðingiar
rf: "g" + "i" eller "n"
oc
hermenn.
borgar-
menn
oc
heraðs menn
bæðe
konor
oc
karllar.
firir leto
aller.
oc
fra
skild-
uzt.
margfallegre
villu
forns
oc
flærðafullz
atrunaðar.
oc
samte-
ngdoku: "o" tilf. etterpå
sik
við
hælga
tru.
með
hans
fortalum.
Aller
þeir
menn.
sem
sik
hafdu
inni byrgt.
i
holom
eða
hellum.
firir
ræzlo
saker.
þeiRa
refsínga
er
faðer
hans
gerði
þeim
allum
er
kristir
varo.
þa
gengo
nu
glaðlega
vt.
fioldi
lek manna
oc
marger
prestar.
oc
nokkorer
munkar.
faer
byskopar.
sotto
nv
aller
feginsamlega
a
hans
fund
Hann
sialfr
firir
sømdar
sa-
ker.
hins
hælga
kríst
er
þeir
þolldo
vtlægð
firir.
gek
mote
þeim
glaðlega.
oc
leiddi
þa
með
sømdom
til
sialfs
sins
hallar
oc
herbyrgia
Hann
veitti
þeim
allzskyns
virð-
þingar.
oc
sømelegt
litilæte.
þar
eptir
let
hann.
vigia
þa
hina
nyu
oc
hina
sømelego
kirkkíu.
er
ku: "hann" tilf. b,c,g2
hafðe
gera
latet.
guð
til
dyrðar
Oc
tok
einn
af
þeim
byskom.ku: "biskoponum" b,c,g2
er
firir
krist
saker.
hafðu
ku: "hafþe" b,g2, "haufði" c
þolat
margar
oc
myklar
þrøngsler.
oc
pinslir.
oc
þyngslir
ku: vantar b,c,g2
oc
brott
var
rekinn
i
vt-
lægð.
fra
sinum
byskop stole.
settí
hann
erkkibyskop.
i
þessom
hafuð-
stað.ku: "þæima stað" b, "þeim stað" c,g2
En
hann
var
heilagr
maðr
oc
val
lærðr.
með
hælgum
klærkdome.
oc
fullkomenn
iafnan.
til
guðs
þionastu.
Konongrenn
let
gera
einn
viðan
funt
i
kirkkiunni.
oc
bauð
at
þar
skylldu
aller
skirazt
i.
þeir
sem
til
krist
hafðu.
stnvizt.
þa
ku: "þar" b,c,g2
varo
fyrst
skirðir
i.
aller
hofðingiar.
oc
hirðstiorar.
þar
nest
aller
riddarar.
oc
rikiss-
menn.
oc
siðan
vt
i
fra
vtalulegr
ur: "l/u" u.r. etter "u"
fiolldi.
karlla
oc
quenna
Oc
syndi
guð
a
þeirri
stunndu.
alla
vega
mykynn
krapt.
sins
matt-
ar
oc
miskunnar.
þvi
at
ei
at
eins.
fengo
menn
hiolp.
oc
likn
salom
sinum.
nema
iamval
fengo
sumir
ku: "margir" b,c,g2
heilsu.
af
likam./legom
sottom.
er
þingat
komo
með
ymsum
siukleika.
gengo
þaðan
styrkir.
með
guðs
krapte.
bæðe
gladder
ku: "græddir" b,c,g2, jfr. latin "curatione adepta"
i
likame
oc
salo
Þa
er
þesse
tiðende
gerðuzt
oc
ku: "þa" b,c,g2
fluttuzt
til
Josaphaz
konongS.
vtalulegr
fiolldi
alla
vega
þeir
sem
af
hans
fortalum
vildu
hialp
fa.
oc
minkaðe
i
þesso
ollu.
fornneskiv
manna
van-
tru.
Niðr
sigu
blothus.
oc
toko
aller
menn
vpp
løyndt
fee.
oc
iarðfolget.
oc
gerðuzt
i
staðen
sømelegar
kirkkiur.
allzvallddannda
guði.
En
með.
konongsens
ra.ku: "raði" c,g2, sekvensen vantar b
var
nv
allr
bunaðr.
or
blot-
husum
brott
tekinn.
oc
i
staðenn
með
þui
ku: vantar c,g2, sekvensen vantar b
skryddar
kirkkiur.ku: frå og med "allzvallddannda" vantar b
þær
sem
kristi
varo
kannaðar
Menn
høyrðu
skal
mykyt
oc
op
diofla.
oc
ill
læte
er
þeir
gerðu.
þa
er
þeir
varo
brott
rekner.
or
buðum
sinum.
er
i
staðenn
kom
guðs
kraptr.
oc
var
nv
allt
þetta.
konongs riki.
fagrlega
frialsat. ku: "fra feandanS vallde" tilf. b,c, "eandans val", resten uleseleg, tilf. g2
En
guðs
tru
lystizt
ieinni
ku: "iæno" b, vantar c,g2, Keyser og Unger rettar til "reinni"
oc
birttizt
af
avexti.
til komanndda
þioða.
Sialr.
guð
gaf
þessom.
kononge.
sua
mykla
sina
miskunn.
at
hann
synddi
ollum
i
sials
sins
livi.
goð
oc
guðleg
døme
Marger
liktuzt
honom
i
þesso.
þui
at
þat
villdu
aller.
giærnna
gera.
er
þeir
vissu.
er
honom
var
val
viliat.
þvi
at
opt-
lega.
kann
þat
at
ku: vantar b,c,g2
veita.
at
su
metferð
oc
þat
athæve.
er
menn
sia
at
hofðín-
gianom.
fellr
ku: "fellzk" b,c,g2
hellzt
i
skap.
þa
leita
velflester
við.
þui
at
fylgia.
bæðe
firir
þui.
at
þeir
ku: "hyggia þat vel uera. oc æigi siþr af þui. at þeir" tilf. b,c,g2
villdu
honom
þoknazt
oc
hans
vilia
gera.
Nv
ku: karolingisk "v"
með
guðs
miskunn
oc
forssio.
þa
styrktizt
þar
kristileg
trv
þui
at
konongrenn
var
staðfastr.
oc
goðviliaðr.
at
giæta
i
ollu
guðs
boð-
orða.
oc
leiddi
margar
salor.
með
sinní
leiðzsogn.
til
himneskrar
hallar
Val
ku: insulær "v"
vissi
hann.
at
þat
er.
konongS.
skyllda
Vm fram
ku: insulær "v"
alla
luti
aðra.
at
kenna
þegnum
sinum.
rettlega
guð
at
ræðazt
oc
sannlega
hann
at
ællska.
oc
giæta
rettennda.
hueR
við
annan.
allt
þetta.
vissi
val.
sia
ur: "hinn vngi. oc" u.r.
hinn
vngi
ku: "oc hinn goði" tilf. b,c,g2
konongr.
hann
fullgerði
fyrst
með
sialfum
ser.
oc
eggiaðe
siðan.
alla
aðra.
a.
Þat
høver
huerium.
kononge.
val
at
ælska
mundanga
miok.
þessa
heims
sømder.
oc
lostasemder.
oc
hallda
sik
sva
fra
lostom.
oc
lytum.
sem
þesse.
konongr.
gerði.
j
engom
lut
virði
hann
sik
sialfr.
þo
at
hann
sæe.
at
allt
var
vndir
hanns
vallde.
þui
at
hann
hugleiddi
val.
þat.ku: vantar b,c,g2
at
ver
erom
aller
af
brøyskv
efni
komner.
sua
rikir.
sem
fatøker.
oc
ver
aller
eigum.
einn
fornnan.
oc
hinn
fyrsta/
fyrsta
faður.
konongrenn.
hafðe
sik
sialvan.
iafnan
vndir
diupleik
litilætes.
hugleiddi
vkomna
sælo.
oc
virði
sem
var.
at
hann
oc
hueR
ann-
narra.ku: "annaR" b,c,g2
er
her
gestr.
oc
heimilis laus
i
þessom
heími.
En
þat
vissi
hann
vist.
sitt
hei-
mili.
at
hann
skylld
ku: "scylldi" b,c,g2
eptir
þessa
heims
vi-
st.
hava
með
sínní
til stundan.
Nv
með
þui
at
hann
hafðe
ollu
þesso
val
skipat.
oc
þa
alla
er
vnndir
hanns
vallde
varo.
val
frælst
oc
løyst.
vndan
fornom
þr-
ældome.
oc
gevit
þa
vndir
þess
valld
er
firir
þeirra
saker.
hellti
vt
snv
ku: "sinu" b,c,g2
blæzaðu
bloðe.
þat
hugleiddi
hann
oc.
at
hínn
hærste
skapare
er
ku: "kraptr" b,c, "kraptr er" g2
miskunnar verk
ku: slik også g2, "vere" b,c
skamfylli
oc
rettvisi
ylgi
ku: "fylgði" b,g2, sekvensen vantar c
honom.
Oc
skryddi
hann
sik.
með
þesso
kononglego
skruði
er
alla
vega
samde
honom.
oc
sømdde
með
korono.
kristilegrar
truar.
hann
ul: u.l. av "h"
virði
valld
oc
rikdom.
veralldlegrar
sømdar
sua
sem
aar straum.
er
iafnam
ku: "iafnan" b,c,g2
flytr
fram.
oc
likæðe
honom
firir
þui.
at
leita
þar
rikdoms.
oc
i
þeim
stað.
sælo
saman samna
ku: "at" tilf b,c,g2.
er
enskiss
illvili.
eða
afunnd.
mege
firir
honom
minkka.
hann
skiptti
nv
orllega
ollum
sinum
fiar-
lut.
oc
gaf
þeim
sem
þurpttu.
þviat
hann
þottezt
þat
vita.
at
sa
er
riki
fær
oc
valld.
þa
ber
honom
at
likiazt
þeim
er
allum
gefr.
oc
er
þo
ollum
aðrum
sialfr
rikare.
ku: "I" tilf. b,c,g2
Þuí
ma
maðr
hellzt
likiaztt
Guði
sialfum.
er
maðr
virðir
engan
lut
mætare
eða
meira.
en
miskunsemd.
sua
gerði
Josaphat
konongr.
hann
gaf
bæðe
gull
oc
gessímar.
oc
goða
gimsteina.
En
miskunnar verk
varðveitti
hann
æ
vnndir
sialfs
sins
vallde.
oc
gladdezt
iafnan.
oc
fagnaðe
i
von
vkomennar
sælo.
En
her
hafðe
hann
skemtan.
af
røyndum
sømdom.
vndir
sinv
valldde.ku: frå og med "oc gladdezt" vantar b,c,g2
Hann
let
ranndzaka
vm
allt
riki
sitt.
ef
nokkorer
være
ínní
byrgðir.
eða
læster.
i
fiotrum.
eða
iarnnbonndum.
eða
halldner
være.
af
varðzlu mannum
firir
fee.
eða
skulldir.
alla
þessa
løysti
hann
oc
frælsti
með
sinv
fee
Oc
i
ku: "or" b,c,g2
huerskyns
anauð
sem
þeir
varo.
i
stadder.
ollum
var
hann
faðer.
faður lausum
barnnum.
oc
fatøkom
ekkíum.
oc
huerium
aðrum
er
þurpttí.ku: "þyrfti" b, "þurftu" c,g2
hann
var
ælsko-
fullr.
oc
goðviliaðr.
oc
þotte
honom
sva.
sem
þat
være
allt
gott
er
hann
gerði
þeim.
sem
þat
gerð
ku: "gerþi" b,c,g2
hann
sialfum
ser
ku: her vantar 1 blad, jfr. 7.7
Ek
skal
hevia
dyrð
þína
drottenn
minn.
oc
herra
minn.
ec
skal
blæza
nafnn
þitt
vm
allar
allder
uerallda.
Mykyll
ertt
þu
oc
mattogr.
oc
miok
lovannde
þuí
at
engi
ennder
er
a
mykyleik
þins
velldiss.
En
hueR
ma
røða
eða
tala.
vm
þitt
valld.
er
þu
gerir
vatn
at
renna
or
harðum
hegeitli.
oc
or
fiallz-
gnípum
fram leiddir
forssa.
fliotannda
vatne.ku: "fliotandi vatna" b,e2
þesser
hinn
harðe
steinn.
oc
hítt
fastazta
vbergan.
hiartta
faður
mins.
hevir
með
þinum
vilia
blotnat
oc
bognat.
sem
vax
firir
ellddi
þitt
valld
ma
gera.
af
ku: "or" b,e2
griote
m-
anna
syní.
þakker
geri
ec
þer
drottenn
minn.
at
með
þolen møðe
þinv.
sigraðer
þu
illzsku
vara.
oc
eigi
villdi
miskunnar domr
þinn.
eptir
verðleikum
hefna.ku: "hæimta" b,e2
a
oss
varar
afgerðir.
dyrð
oc
lof.
se
þer
hinn
milldazte
huggare
eiliflega.
En
þo
at
ec
vinnumzt
ku: "minnumz" b,e2
eigi.
at
diyrkka
ku: "dyrka" b,e2
þitt
nafn.
þa
bið
ec
þo
hina
mylu
ku: "mikla" b, "miklv" e2
miskunn
þína:
drottenn
iesus
kristr.
heilagr
sunr
hins
hærsta
faður.
er
allt
ma
ku: "matt" b,e2
þat
er
þu
vilt
oc
þollder
þo
sialfkrave.
at
neglazt
a
krosse.
þa
ku: "þu" b,e2
bazt
hinn
grimazta
andskota.
oc
løystir
þa
oc
frelstir.
er
aðr
varo
vndir
hans
vallde.
gaft
þeím
eilft
ku: "æilift" b,e2
frelsi.
birt
nv
oc
syn.
minn
hinn
líuvi
herra.
oc
með
miskunn
þinní
løys
oc
fræls.
þræl
þinn
faður
minn
or
þeim
hinum
hevilega
ku: "herfiliga" b,e2
hernnaðe.
er
fiandenn
hevir
langlega
halldet
honom
i.
se
a
ið-
ran
hiartta
hans.
með
augum
ku: "auga" b,e2
miskunnar
þinnar.
tak
við
iðran
hans.
þo
at
silla
se
þui
at
þin
forssio.
a
at
vera
yuir
allre
þínní
skepnu.
luk
vpp
hiartta
minv.
at
or
mínum
munni.
gevezt
heilræðe
með
sannre
skynsemd.
oc
ku: vantar b,e2
at
ec
syndugr
þræll
þinn.
mege
birtta
feðr
minum.
með
þinni
forssio.
þurpt
mina.
oc
hans.
oc
at
ec
mege
hann.
fra
skilia
fiandans
villu.
oc
skynlausra
guða
atrunaðe
oc
með
þinum
klaptte.ku: "krapte" b,e2
aptr
leiða
hann.
til
samþykttar.
við
þik.
vaR
heRa
þu
er
eigi
villt.
at
syndugr
maðr
døy.
helldr
likar
þer.
at
hann
stnuizt
til
iðranar.
oc
yuir bota.
þitt
nafn
se
lovat
oc
blæzat.
eiliflega
amen.
Með
þessom
hætte.
bað.
Josaphat
konongr.
til.
Guðs.
firir
feðr
sínum
oc
fek
hann.
af.
Guði
vitran.
at
hans
vili
skylldi.
vm
þetta
mal
fullgerazt
Nu
firir
þui
at
hann
hafðe
allt
sitt
traust.
til
eilifs
guðs.
þa
biuggi
hann
ferð
sina.
kononglega.
með
allz-
skyns
sømelego.
oc
fagru
farunøyti.
til
funndar
við
faður
sinn.
þegar
sem
hann
kom.
i
hans
konongs-
dom.
þa
var.
konongenom
sagt.
oc
for
þegar.
auíner.
konongr.
sømelega
mote
Josaphat.
kononge.
syni
sinum.
faðmaðe
hann.
oc
kysti.
oc
gerði
hinn
mesta
fagnað.
oc
hina
sømelegaztu
vezlu
með
hinum
villdazta
goðvilia.
Eptir
þetta
sato
þeir
baðer
opttlega
saman.
hueR
man
mega
ætla
með
hursu
myklum
vitrleik.
oc
visdome.
eða
skynsemdar speki.
hinn
vnngi.
konongr.
oc
sunr.
synddi
oc
kennddi.
feðr
sínum.
hínum
gamla.
kononge.
allt
þat
er
gott
var.
oc.
Guðlektt.
þui
at
heila-
gr
annde.
var
meistarenn.
oc
með
hans
forssio
fluttizt
þetta
allt
fram.
af
hins
sama
heilags
annda
firir skipan.
figstu.ku: "fiskðv" e2, vantar b
oc
drogo
fatøker
fiski menn.
til.
Guðs
truar.
valldduga
hafðingia
heimsins.
oc
vtalulegan
fiollda.
i
allum
lanndum.
oc
favitrir
ku: "faviSir" b,e2
menn
firir
manna augum.
gerðo
oc
gauo
meis-
tarum
oc
spekíngum.
rett
efni
til
sanrar
vizsku
oc
allrar
skynsemdar
Af
þess
hins
hins
sama.
Guðs
fors-
sio.
birtti
sunr
feðr
sinum
vitr-
leiks lios.
oc
visdoms veg.
aðr
hafðe
hann
mykyt
starf.
oc
stunnd.
eptir
allum
kraptte
sinum.
at
hann
mætte
skilia
faður
sinn.
við
villu fullan
veg.
oc
a-
trunað.
en
þat
var
þo
allt
enskis
ver-
tt.
þui
at.
kongrenn
gaf
ser.
engan
vília
til
at
høyra.
En
iamskiott
sem
guð
høyrði
bøn.
Josaphaz.
konongS.ku: vantar b,e2
oc
hanns
ak-
all.
kom
til.
Guðs
øyrnna.
þa
lyptiztt
vpp
þegar
hiartta.
konongS.
þui
at.
Guð
høy-
rir
giærnna
akall
þeirra.
sem
hann
ræðazt.
oc
var
nv
allt
sen
ku: "sem" b,e2
gort
være
af.
konongS.
henndi.
Hann
hafðe
nv
alla
skilníng.
fengit
til
fagnaðar.
af
fortalum
Josaphaz.
konongS.
Nu
þottetzt.
Josapat
hava
funnit
stunnd
oc
tima.ur: "l" u.r. etter "i"
til
sigrar.
mote
þeim
anndskotom
er
aðr
hafðu.
lengi
hapt
valld
yuir
feðr
hans.
oc
at
nv
minndi
hann
fullulega.ku: "fullkomliga" b,e2
fa
frællst
hann.
af
þeirri
villu.
Oc
hof
hann
nv
vpp
af
nyu
firir
feðr
sínum.
høylsu røðo
ku: "hæilso rað" b,e2
til
samþykttar.
við
guð.
hann
sagðe
honom.
þa
marga
luti
oc
mykla.
oc
vndallega.
þui lika
er
hann
hafðe
alldrigi
hyrtt
ku: "hæyrt" b,e2
aðr.
fyrst
at
vpp have.
af
sialfum
guði.
oc
af
hans
vallde.
oc
milldi.
oc
at
engi
er
annaR
guð.
en
faðer
oc
sunr
oc
heilagr
anndde. ku: "æinn allzvalldande" tilf. b,c,e2
Marga
luti
birtti
hann
ku: "oc" tilf. b,c,e2
firir
honom.
guðlegs
ku: "guðdomligs" b,c,e2
atrunaðar.
bæðe
synilegrar
skepno
oc
vsynilegrar.
oc
at
hann
gerði.
af
engo
efní
alla
luti.
Siðan
gerði
hann
ku: "ær hann gerþi" b,c,e2
mannenn
Oc
skipaðe
ku: "skapaðe" b,c,e2
hann
herra.
oc
hafðingia
yuir
alla
ku: "allre" b,c,e2
skepnv.
oc
sialfraðan
allra
luta.
firir
vttan
ku: "nema" b,c,e2
eitt
tre
En
þat
kallaðe
hann
vizsku
tre
oc
skilningar
millum
goz
oc
illz.
En
firir
afbrot
þessa
boðorðz.
þa
var
hann
skyfðr
or
paradisar
sælo.
oc
hevir
firir
þui
allt
hanns
afspringi.
langlega
fylgtt.
oc
með
faret
Allz-
skonar
villu.
með
fianndans
aeggian.
vndir
synnda bannde.ku: "band" b,c,e2
oc
anauðar byrði
gengit.
gløymt
allavega
guði.
en
þionat
fiandanom
hegomlegom.
oc
fagnaðar-
lausum
guðum.
En
þa
er
guði
likaðe
at
frialsa
með
miskunn
sínní
skepnv
sína.
þa
føddezt
i
heiminn.
með
faðvrlego
boðe.
oc
samgetannde.
hælgum
annda.
sunr.
Guðs.
af
heilagre
møy
oc
reinni.
fru
hinni
sælo
møy
mariu.
hann
þollde
firir
saker
varar
i
verollddenne.
margskyns
meinlæte
ur: "firir varar saker." u.r.
oc
ku: "firir" b,c,e2
vttan
synnd.
oc
vm
siðir
dauðann.
a
hinum
þriðia
degi.
reis
hann
vpp. ku: "af dauða bæði" tilf. b,c,e2
Guð
oc
maðr.
skipaðe
oss.
er
a
hann
truum.
oc
honom
þionom
til
samu
sømdar.
oc
fagnaðar.
er
oss
var
fyR
fra visat.
Hann
steig
siðan
vpp
til
hifna.
oc
oss
vpp lyptti
til
sinnar
faðurllegar
sælo.
þenna
hinn
sama
truum
ver.
aptr
ku: vantar b,c,e2
komannde
til
vpp reistar.
skepnu
sinnar.
at
giællda
huerium.
verðuga
ambun
sinna
verkka.
En
þat
er
goðom
monnum.
himinrikiss
vist.
oc
v-
enndileg
sømd.
oc
fagnaðr
full-
komenn.
En
illum
monnum
ur: "monnnum" u.r.
pinslir.
oc
kuol.
firir
vttan
aflat.
með
sorg
oc
vesolld.
v-
liðannda.
u fagnaðar.
Þetta
allt
sagðe.
Josapat.
konongr
með
margum
stniallum
orðom.
Oc
sua
huerssu
guð
er
buinn
miuklega.
við
at
taka
allum
þeím.
er
með
rettre
iðran
vilia
til
hans
stnuazt.
oc
af lata
sinum
syndum.
þui
at
engi
er
sua
mykyl
misgerð.
at
eigi
er
meiri
miskunn
hans
ef
ver
vilium
til
giæta.
oc
sannaðe
þetta
siðan.
með
margom
dømom.
oc
vitnum.
heilagra
ritínga.
oc
lykttí
siðan
røðo
sinni.
Konongrenn
komzt
miok
við.
er
hann
høyrði.
þessa
hina
fagru
fortalv.
Guðlegrar
røðo.
Hann
hof
vpp
með
harre
raddu.
oc
af
hínum
til fysilegazta
hug.
oc
iattaðe
iesu
kristo.
lavarðe
sinum
sik
sialvan.
En
af
handum
ku: "afhendan" b,c,e2
sagðe
hann
ser
ku: "sic" b,c,e2
allre
fornnre
villu.ku: "vænio oc villu" b,c, "villv ok vantrv" e2
oc
skurguða
atrunaðe
Oc
allre
diaflegre
ku: "diofuligri" b,c,e2
aeggian.
Oc
ollum
herrenom.ku: "herinum" b,c,e2
asiannde.
laut
hann
með
litilæte
Oc
bað
til
hins
hælga
kross margss.ku: "marcs" b,c,e2
oc
sannaðe.
ad
drottenn
iesus
kristr.
skal
enn
vera
komannde.ku: slik også b,c, "æinn væra domandi" e2
lavarðar
oc
lausnare.
allra
kristinna
þioða.ku: "manna" b,c,e2
Hann
gengr
við
oc
asakar
sik
miok.
af
hinni
fornno
villu.
oc
sinni
illzsku.
oc
sialfs
sins
gr-
imleika.
oc
þau
hin
myklu
mann drap
er
hann
vann
opttlega
a
kristnum
monnum
þetta.
allt
lastaðe
hann.
oc
lytti
allavega
firir
sialfum
ser.
hann
gerðizt
nv
mykyll.
milleiks
maðr.
oc
sannz.
goðvilia.
sva
at
þat
orð
sannaðeztt
nv.
með
honom.
sem
pall
postole
segir
með
þessom
orðom.
þar
sem
ku: "gnoglig gerðiz illzkan. þar gerðiz oc en" tilf. b,c
gnogleg-
re
miskunn
með
goðvilia.
Með
vitrleik.
oc
visdoms
hins
sæla
lavarðar.
oc
af
guðs
trausti.
oc
millddi
talaðe.
Josaphat
sua
stníollum
oc
skynsamum
orðom.
firir
hofðíngium
oc
vitringum.
at
aller
þottozt
kenna.
oc
sannlega
finna.
heilags
annda
vitran.
oc
vaktuztt
vpp
aller.
af
hans
fortalo.
oc
lovaðv
varn
lavarð.
oc
mællto
sua.
sem
eins
mannz
munní
aller.
mykyll
oc
mattgr.ku: "mattugr" b,c
er
guð
kristinna
manna.
engi
er
annar
guð
nema
drottenn
iesus.
kristr.
með
feðr
oc
hælgum
annda.
Hann
er
af
ollum
dyrkannde
oc
lofvannde
vttan
enndda
Konongrenn
fyllztizt
braðlega
með
guðlegre
ast.
oc
þegar
tok
hann
sialfr.
oll
guð
sinn.
þau
er
hann
hafðe
haleitlega
sett.
i
holl
sínní.
sum
gorr
af
gulli.
en
sum
af
silfri.
hann
tok
þav
hermilega.
oc
rak
niðr
með
golue
Oc
braut
þav
oll
i
sma
stykki.
oc
skipti
þeim
siðan.
með
skynsemd.
millum
þeirra.
er
þurfannde
varo.
Epttir
þat
fek
hann
mykyn
fiollda
manna.
oc
let
niðr briota.
oll
blot hus
guða
sinna
Oc
let
i
staðenn
vpp reisa.
storar
kirkiur
oc
sømelegar.
til
guðlegrar
tignar
Sva
viða
sem
hans.
konongs riki
var
en
diaflar
þeir.
er
ibrott
varo.
rekner
naugir
ku: vantar b,c ru: "nauðgir" r.u.
or
sinum
hibilum
fornnom.
øptto
oc
skraktto
ku: "skræcðo" b,c
sannanndde
vm fram
alla
luti.
at
guðs
kraptt
oc
matt.
verða
aller
lutir
at
ottazt.
allt
folk
oc
fiolmenni.
er
var
vm huerviss.
hanns.
konongs riki
runnv
til
oc
flugu.
með
allum
skun-
da.
við
kristilegre
tru
at
taka.
Eptir
þetta
senndi.
Josaphat
eptir
byskope
þeim.
er
fyR
var
fra
sagtt.
Sem
hann
kom
þar.
þa
skirði
ku: "skyddi" b, "skrydði" c
hann
auiner.
konong.
með
allre
fullkomenne.
kristilegre
tru.
oc
skirn.
i.
nafne
faður
oc
sunar.
oc
heilags
annda.
Josaphat.
konongr.
sunr
hanns
hollegr.
gerðizt
þa
anndlegr
faðer
auíners.
konongS.
sins
faður
hollegs.
Sem
konongrenn
var
skirðr
i
reinssaðar vatne.
oc
með
hins
hælga
annda
huggan.
þa
gladdezt
hann
með
vtalulegom
fagnaðe.
Her
eptir
tok
skirnn.
allt
stormenni.
oc
rikiss folk.
oc
aller
borgar menn
oc
allt
annat
folk.
vt
i
fra
or
heraðum.
oc
kastalum.
oc
varo
nv
gorver.
nyir
synir.
af
þeim
sem
aðr
varo
fødder.
til
myrkra.
Sva
mykyl
miskunn
guðs
fylgði.
a
þeim
degi
ollum
þeim.
er
tru
toko.
at
aller
siukir
oc
sarer.
fenngo
a
þeim
degi
goða
heilsu.
oc
bot
allzskyns
sotta.
oc
gengo
aller
heim
glaðer.ku: "græddir" b,c
bæðe
at.
salo
sottom
oc
likams.
Margar
oc
margfallegar
iartteignir
gerðuztt
þar
at
þuí
sinni.
þui
at
blæzaðr
Guð
villdi
syna
matt
sinn.
oc
staðfesta
tru
vara.
Þa
varo
gorvar
margar
oc
storar
kirkiur.
oc
hinar
endrnyaðar.
sem
aðr
varo
niðr brotnar.
byskopar
þeir
sem
aðr
hafðu
brott
flytt.
firir
ræzlo
saker.
oc
løynduzt
i
hellum
oc
fiollum.
gengo
nv
vt
glaðlega.
hueR
ku: slik også c, "hurfu" b
aptr
til
sinnar
kirkiu.
oc
sætess.
oc
sua
aller
prestar
oc
reínliviss menn.
en
i
þa
staðe.
sem
fra
varo
dauðir
ku: slik også b, "fallnir" c
forstorar.ku: "forstiorar" b,c
þa
varo
aðrer
með
skynsemd
i
staðenn
skipaðer.
Konongrenn
gløymdi
sua
vanndlega
oc
firir let
alla.
hina
fornno
villu
sina.
oc
iðraðezt
með
sua
mykylli
akefð.
hins
fyrra
liviss
síns.
at
hann
gaf
nv
vpp
allan
konongs domenn
vanndlega
Oc
fek
vnndir
valld
sunar
sins.
en
sialfr
hann
settizt
i
einseto.
oc
dreifði
molldo
a
hafuð
ser.
sem
þa
ku: "þar" b,c
var
syrgianndda
ku: "synðugra" b,c
manna
siðr
til.
Hann
anndvarpaðe
iðulega
harlla
haat.
oc
þvo
ser
opttsamlega.
i
sialfs
sins
tarom.
oc
kallaðe
a
þann
er
huervitna
er.
bað
ser
af
honom
liknar
oc
lausnar.
firir
misverkka
sinn
Hann
tok
a
sik
iðran.
með
sua
myklu
litilæte.
at
hann
dirfðizt
varlla.
at
nefna
guðs
nafn.
oc
þo
eigi.
nema
með
a eggian
sunar
sins.
sva
gott
skip-
tti
fek
hann.
a
sínv
livi.
oc
veik
a
hínn
viliazta
rf: siste "i" + "l"?
veg.
oc
sva.
sem
hann
sigraðe
al-
la
illviliaða
menn.
oc
ranglata
af
sinum
grimleika.
oc
illzsku.
þa
sigraðe
hann
nv.
oc
myklu
frammar
oc
i
sinv
goðlynndi.ku: slik også c, "goðlifi" b
oc
litilæte
allra
þeirra
goðvilia.
er
aðr
varo
i
þeim
landum.
Avinner.ku: karolingisk "v"
konongr.
lifði
siðan.
fi-
ora
vetr.
oc
var
iafnan
i
hinni
samu
iðran.
oc
i
ollu
litilæte.
til.
Guðs.
oc
fek
siðan
sott
þa
er
hann
anndaðezt
af.
Nu
er
hann
kenndi
at
sa
timi
var
komenn.
at
hann
myndi
eigi
lenngr
liva.
þa
tok
hann
miok
at
ryggiazt.
oc
kom
honom
þa
i
hug
huerssu
martt
illtt
er
hann
hafðe
gortt
Josaphat.
konongr.
leitaðe
við
alla
vega
með
fagrum
fortalum
at
hugga
hann.
oc
letta
angre
hans.
oc
mæltte
sua
til
hans.
Minn
hinn
goðe
faðer
hui
ert
þv
rygr.
eða
hui
sturllar
þu
hiartta
sialfs
þins.
Tru
staðfastle-
ga.
a
siavan
guð
oc
iattazt
honom
þui
at
oll
vegssemdar von.
er
af
honom
huartt
sem
maðr
er
fiarre
i
heims ennda.
eða
i
have
vt.
sva
kennir
oss
oc
prophetenn.
er
þessor
orð
mæler.
þuaeð
af
yðr
saur.
oc
synddir.
oc
reinsið
verk
yður
með
rettom
vilia.
Reket
brott
illzku
yðra
or
augsyn
minni.
oc
nemeð
val
at
gera.
oc
skal
þeg-
ar
allr
suortte.
illgerða
yðarra.
huitna.
oc
lysazt.
oc
verða
ollu
skini
skirra.
oc
biartare.
Ver
eigi
ræddr
faðer.
oc
yvazt
eigi.
enskiss
mannz
illzska.
eða
af gerð.
er
sva
mykyl.
at
eigi
er
meiri
guðS
milldi.
oc
miskunn.
þui
at
engi
maðr.
hevir
sua
mykyt
illt
gort
at
eigi
fær
talu
a
komet.
En
miskunn
guðs
er
sua
mykyl
oc
m-
argfolld
at
engi
tunga.
fær
þar
vm
røtt.
Með
þessom
hugga-
nar orðom.
endrnyaðe
Josaphat
konongr
hug
faður
sins.
til
goðrar
vonar.
Konongrenn.
hof
vpp.
hendr
sinar.
oc
þakkðe
guði.
at
hann
hafðe
slikan
sun
gevet
honom.
oc
mælltte
með
þessom
orðom.
blezar
ku: "Blæzaðr" b,c,l
se
sa
dagr.
er
þu
vartt
føddr
a.
hinn
sælazte
sunr.
eigi
minn
nema
heldr
himinrikiss
faður.
Með
hueri-
um
orðom.
skal
ec
lova
þik.
eða
hueria
ambun
skal
ec
maklega
giællda
þinum
goðvilia.
hueriar
ku: "þaccir" tilf. b,c,l
skal
ec
gera.
Guði.
firir
þat
at
hann
gaf
þik
mer.
Ec
var
tyndr
oc
tapaðr
af
guði.
en
nv
em
ec
funnínn
af
þinni
leitan.
Ec
var
dauðr
i
illgerdum.
en
þu
hevir
geuet
ol: første "e" o.l.
mer
lif.
Uvínr
oc
anndskote
var
ec
allzvalldannda.
GuðS.
en
þu
hu
hevir
ku: "þu hæfir" b,c, "nu hefir þu" l komet
mer
i
sætt.
oc
samþyktt
við
minn
heRa
ul: u.l. av "R"
Nu
með
þui
at
ec
hevi
eigi
efni
til
ambuna.
ne
giællda.
mote
þinum
goðvilia
þa
ambuni
guð
þer
af
mínní
henndi
er
huerium
hevir
øret
gott
at
geva
optlega
mælltte
hann
slik
orð.
hann
minntizt
við
sun
sinn.
með
astsamlegum
kosse.
oc
þo
miok
sorgfullum.
Avener.
konongr.
mællte
með
þessom
orðom.
þu
hinn
gøzsko fulli
guð
vndir
ku: karolingisk "v"
þinni
forssio.
oc
miskunn
fel
ec/
fel
ec
onnd
mina
oc
salo
eiliflega.
oc
eptir
þesse
orð.
fekk
hann
hitt
fegrsta
anndlat
allum
asianndom
er
i
hia
varo.
Eptir
þetta
gerði
Josaphat
allum
byskom
ku: "biskopum" b,c,l
boð.
abotom
oc
munkum
oc
allum
aðrum
lærðom
mannum.
fa-
tøkom
mannum.
allum
þeim.
sem
þvrptugir
varo.
at
þiggia
almoso.
Hann
stefnndi
þingat
oc
hofðingium
ollum.
oc
þui
folkke.
er
nest
var
at
sømeleg
yrði
vferð
ku: "utferð" b,c,l
hanns.
af
sunarlegre
ast.
þa
klokk
nv.
Josaphat
miok.
er
lik
faður
hans
var
lagtt
i
grof.
groptr
hans
var
goR
i
millum
margra
goðra.
oc
heilagra
manna.
Svnr
hans
let
eigi
hylia
hann
konglego
skruði.
nema
með
idranar-
bunaðe.
i
hervilegom
harklæðom.
Josaphat
stoð
yuir
groppt
faður
sins
oc
hellt
vpp
baðom
hanndum
sinum
til
himna
oc
kallaðe
a
Guð
með
þessom
orðom
Allzvalldannde
guð
þer
gere
ec
þakker.
konongr.
eilifrar
dyrðar.
þu
einn
matt
þu
einn
matt
allt.
er
iafnan
ertt
vdauðlegr.
þik
lova
ec.
firir
þui
at
þu.
firir-
lezt
eigi
bøn
mína.
oc
eigi
hafnaðer
þu
tarom
minum.
af
þvi
at
þer
likaðe.
at
stnva
feðr
mi-
num.
fra
illgerðom.
oc
leiddir
vnndir
valld.
þinnar
miskunnar
skildir
hann
fra.
boluaðum
a-
trunaðe.
dioflegra
skurguða
oc
gaftt
honom
skilning
til
sialfs
sins.ku: "þins" b,c,l
þik
at
kenna.
er
sannr
ertt
ælskare
manna.
Nu
drottenn
guð
u synilegr.
oc
af
allre
gøzko
fullr.
skipa
nv
salo
hans
til
hvilldar sætess.
oc
høgliviss
þinnar
blæzaðrar
asynar.
Minnz
eigi
herra
minn
a
hínar
fornno
misgerðir
hans.
þua
helldr
af
með
þinní
mykylli
miskunn
innsigli
synda
hans.
oc
samþykztt
við
hann.
oc
ku: "læið" tilf. b,c,l
til
sættar
við
þa.
hina
sælo.
hælga
menn
þína
oc
þa
allra
hellzt.
er
hann
let
gri-
mlega.
með
agirnnd
døyða.
oc
drepa.
suma
með
ellddi.
en
suma
með
suerði.
oc
með
margum
aðrum
ogollegom
ku: "ogorligom" b,c,l
dauða.
at
þeir
firir geve
honom.
sina
illzku.
huet-
vitna
er
þer
mattolegt
oc
vallddu-
legtt.ul: u.l. av "u"
nema
þat
eitt
egi.
at
milldi
þin
miskunni
eigi
þeim
er
til
þin
stnvazt.
þat
eitt
er
þinv
magne
vmattolegtt.
þui
at
miskunn
þinn
er
yuir
oc
vnndir.
oc
alla
vega
vm huerviss
þína
skepnv.
þu
hialpr
ku: "helpr" b,c,l
oc
løysir.
alla
þa
er
til
þin
kalla
drottenn
iesus
kristr.
þer
samer
allt
lof
oc
dyrð
eiliflega.
amen
Með
slikum
hætte
flutti
Josaphat
fram
bøn
sina
firir.
guðs
augliti.
a
allum
þeim
siau
dagum
gaðe
hann
varlla
matar.
eða
drykkiar.
eða
suøfns-
huilldar.
kallaðe
helldr
iðulega
a
Guð
með
margum
tarom
oc
mivklegre
bøn.
hinn
attannda
dag
eptir.
andlat
faður
sins. ku: "geck hann. um allar hallir oc herbergi. oc yfir allar fehirðzlor feðr sins" tilf. b,c,l
Siðan
gaf
hann
oc
dreifði.
alltt
vandlega.
þurptugum
monnum
sua
giorssamlega.
at
ekki
var
eptir.
varlla
matte
þann
mann
finna.
er
nv
matte
þar
fa-
tøken
kalla.
allt
gerði
hann
þetta.
a
fam
dagum.
at
eigi
skilldi
hann
heptta.
eða
vti byrgia.
or
paradiso.
of
mykyl
byrðr
veralldlega
auðøva.
fioratigi
daga.
gerði
hann
ervi
til
minníngar
eptir
faður
sinn.
Oc
a
þeirri
stunn-
du.
stefndi
hann
til
sin.
ollum
hofðingium.
oc
hirðstiorom
rikiss./mannum.
oc
riddarum
borgar mannum.
oc
bandom.ku: "bondom" b,c,l
oc
sua
myklum
fiollda
almenníngs folks.
at
vtalulegr
fialldi.
oc
heR.
var
þar
saman-
komenn.
þa
settizt
konongrenn
a
havan
domstol.
oc
mællte
siðan
þesse
orð.
allum
þessom
ahøyr-
anndum.
Sua
er
nv
sem
þer
seeð
at
faðer
minn
aviner.
konongr
er
nv
fram farenn.
sua
sem
einn-
hueR
fatøkr
maðr.
oc
eigi
matte
frialsa
hann
fra
dauða.
oll
sin
konongleg
sæla.
oc
eigi
sunr
hans
er
mesta
rf: "m" + "h"?
ælsku
lagðe
a
hann.
oc
engi
annarra
hans
astuina.
þvi
aller
verða
þann
veg
at
ganga
sem
nv
for
hann.
firir
þann
domara
til
randzaks.
af
ollum
sinum
verkum.
skynsemd
at/
at
giællda.
oc
leiddi
engan
liðs-
sinnis mann.
ser
til
dugnaðar
nema
þau
ein
verk.
er
sialfr
hann
gerði.
mykyl
eða
litil.
þetta
lutskiptti.
verðr
huerr
veralldr
maðr.
með
ser
til
st-
angar
at
bera.
høyrið
mik
oc
lyðit
mer
vinir
mínír
oc
brøðr
guð
ku: "Guðs" b, "guðs" c,l
folk.
fagnaðar sælltt
er
sialfr
kristr
hevir
erptt.
oc
oðlazt
i
vt-
helling
bloz
sins.
hins
blæzaða.
oc
fra
fornnre
yh: "nnr" m.y.h. ul: u.l. av "n"
villu.
oc
þungum
þrældome.
ú-
vinarens yh: "vin" m.y.h.
løyst.
val.
vitu
þer
aller
i
vaRi
samvist.
mitt
vpp føðe.
huerssu
er
ec
hevi
krist
ælskat.
siðan
ec
fekk
fyrstra
ku: siste "r" kan kanskje lesast som "i"
sínní
skilning.
til
hans
þionastu.
oc
hvers-
su
ec
hevi
þessa
heíms
glys
latet.
en
einn
guð
ælskat.
Jafnan
hevi
ec
oc
fus
veret
mik
i
fra
at
drega.
harkke
oc
bangge
oc
þessa
heíms
drambe.
at
ec
mætta
sua
einslega.
i
kyrsseto.
guði
sialfum
þiona.
En
mik
hellt
i
fra
mote staða
faður
míns
Oc
þat
hitt
sama
guðs
boð orð.
er
ollum
byðr
at
søma
faður
sinn.
Nv
se
guð
lofa-
ðr.
at
ec
hevi
ekki
ekki.
aflat
i
eptir læ-
te
minu
við
hann.
þui
at
faður
mínn
samþyktta
ec
við
guð.
oc
allum
yðr
kenntt
sialfum
guði
at
þiona.
Eigi
hevi
ec
þetta
gortt.
nema
sialfr
iesus
kristr
með
mer
er
bæðe
frælsaðe
mik.
oc
yðr.
af
bolfaðre
villu.
hins
grima
anndzskota.
oc
er
nv
firir
þui
tímí
til
þess
at
fullgera
þat
af
mínní
henndi.
sem
ec
heui
Guði
heitit.
þui
at
nv
er
su
stund
komen:
er
mer
høver.
at
fara
þingat.
sem.
Guði
likar.
oc
hann
hevir
firir
séét.
oc
høver
mer
at
hefna
ku: slik også b, "efna" c
heit
min.
við
guð.
Hvgleiðít
val.
með
skynsemd.
hurnn
ku: "huern" b,c,
konong
ku: slik også b, "guð" c
er
yðr
høver.
heðan
i
fra
at
hava
yuir
yðr.
þer
vitið
nu
sialuer.
at
þer
eroð
fullkomner
i
kristilegre
tru.
með
guðs
miskunn.
oc
ollum
yðr
er
nv
openberlleg.
hans
boðorð.
giæt-
teð
val.
oc
gøymið.
sialfs
guðs.
oc
allra
hans
boðorða.
vikið
engan
veg
af
þesso.
oc
skal
þa.
Guðs
mi-
skunn
oc
friðsemd
iamnan
siðan
með
yðr
vera
firir
vttan
ennda.
Sem
folket
hafðe
høyrtt.
þessa
røðo
hanns.
þa
vox
þegar
i
þeim.
hinum
mykla
fioldda.
bæðe
gnyr
oc
gratr.
oc
allzskyns
ill-
læte.
þui
at
þeir
þottozt
skemder
oc
suivirðir.
er
þeir
skyllu
ku: "skylldo" b,c
missa
at
hava
hann.ku: slik også c, "þann" b
konong.
er
bæðe
stoð
þeim
af.
verælldleg
hiolp.
oc
eilif
huggan
salom
þeirra.
þessa
luti
sy-
rgðu
þeir.
oc
sagðe
hueR
aðrum.
at
þeir
skylldu
alldrigi
hann
lausan
lata.
nema
honom
hallda.
oc
ser
iafnan
firir
hafðingia
hava.
þui
at
þeir
sagðu.
at
sua
atte
at
vera.
oc
eigi
matte
ku: "mættj" b,c
hann
annat
með
re-
tto
gera.
Nu
er
hann
høyrði
slikar
allra
manna
røðor.
oc
at
eigi
myndi
tya.
i
mote
þeim
at
þrætta.
þa
krafðe
hann
lioðs.
oc
het
at
sua
skyllddi
vera.
sem
þeim
likaðe.
Hann
bað
þa
alla
fara
með
fagnaðe
til
sinna
heimila.
en
þat
sa
hann
a
þeim
at
aller
foro
með
rygleikt
ur: "u?" u.r. framfor "r" ku: "með hrygleic" b, "þeir ryguir" c
heim
aptr.
Siðan
kallaðe
hann
til
sin
løynílega.
einn
hofðingia.
er
honom
var
miok
kiær.
bæðe
firir
ætt-
støress
sakar.
oc
vitrleiks.
oc
allz-
skyns
annarrar
mannanar.
vm-
fram
alla
indialanndz
hafðingia
firir
vttan
sialvan.
konongenn
En
hann
het
barachias.
sa
hinn
same
er
fyR
var
vm
røtt.
þa
er
nachor
stiornnu rims meistare
lezt
vera
barlaam.
oc
disputaðe
i
mote
spekingum.
þesse
hinn
same.
barachias.
var
þa
buinn
með
guðs
forssio
oc
miskunn
mote
at
stannda
falsre
tru
þeirr
ku: "þeirre" b,c
er
spekingarner
villdu
fram flytia
yh: nasalstreken m.y.h..
Opttlega
bæðe
arlla
oc
silla
rødde.
Josaphat.
konongr
ku: "við" tilf. b,c
barachiam.
at
hann
skylldi
við taka
konongs domenom
ollum.
ec
vil
geva
þer
rikit
allt
til
eignar.
oc
giæzlo.
þess
bað
hann
oc.
at
barachias
skylldi.
með
guðræzlo
oc
goðvilia
stiornna
folkeno.
Josaphat
konongr
kuazt
vilia
þíngat
vikia
sem
hann
hafðe
lengi
til
langat.
Barachias
tok
firir.
oc
nittaðe
með
allu.
oc
suaraðe
þessom
orðom.
høyr
herra.
konongr.
ec
se
hu-
erssu
ranglega
þu
dømer
millum
mín
oc
þin.
þui
at
røða
þin.
er
gagnstaðleg
guðs
boðorðom.
þui
at
guð
byðr
sua
at
maðr
skal.
ælska.
annan
iamkristinn
ser.
sem
sialvan
sik.
oc
þat
eitt
aðrum
bioða.
er
hann
vill
af
aðrum
beiðazt
Nu
seg
mer
þat.
með
huerri
skynsemd.
er
þu
villt
þa
þungu
byrði
a
mer
ku: "mer a" b,c
bak
binnda.
er
þu
villt
sials
þins
herðar
vndan
føra.
Með
þui
at
þu
lovar.
konongS. dom
þinn.
oc
rikiss stiornn.
þa
haf
sialfr
þetta
gott
oc
giæt
val.
en
ef
nokkor
salo harske
er
i.
huí
byðr
þu
mer
þat.
er
mer
se
ur: "he" u.r.
helldr
til
skemdar.
en
til
sømdar
helldr
oc
til
vnytzcemda.
en
til
goðennda.
Þa
er
Josaphat.
konongr.
fann
at
barachias
mælltte
sua
miokk
mote
hans
vilia.
oc
sannaðe
með
skynsemd
sín
orð.
þa
lette
hann
þessarre. ku: "ræðu" tilf. b,c
Oc
a
einni
nott
skamtt
eptir
þetta.
oc
sem
hann
sa.
at
fæst
var
vm
hann.
þa
ritaðe
hann
eitt
bræf
miok
langt.
til
allrar
alðyðu.
i
lannde
sinv.
með
hinum
stniallaztum
orðom.
a
þesso
bræve
varo
morg
heilræðe.
af
myklum
goðvilia.
huerssu
þeir
skylldu
fyrst
at
vpp have.
guði
þiona
með
verðugu
love.
oc
virðulego
livi.
með
ymna
song
oc
psalma.
gera
hans
milldi
virðvlegtt
lof.
Siðan
var
þat
a
bræve
at
þeir
skylldu
engan.
annan.
konong.
hava.
nema
barachiam.
þetta
hitt
sama
bræf
lagðe
hann
i
rekkiu
sína.
oc
gek
siðan
sua
løynílega.
or
hollenne.
at
engi
varð
vaR
við.
en
þetta
matte
þo
egi
lengi
løynazt.
þui
at
þegar
i
skuma-
skottene.
varð
af
hans
saknaðe
mykyt
hark.
gratr
oc
ill
læte.
oc
skundaðu
þeir
þegar.
at
byrgia
firir
honom
alla
stiga.
oc
storvego.
þeir
systu
þetta
skiott.
þui
at
þeir
gerðv
allavega
firir
hann.
Vm
siðir
funnu
þeir
hann.
i
dal
eínum.
hia
aar fosse
nokkorom.
þar
sem
hann
hellt
vpp
hanndum
sinum.
biðiannde
til
guðs.
a
þeirri
stundu
dags.
er
sexta bøn
he-
itir
a
latinv.
aller
þeir
sem
hann
sa
komozt
við
miok.
sumir
klukkv
en
sumir
greto.
aðrer
avitaðu
hann.
oc
afuirðu
firir
sitt
brotlaup
En
hann
sagðe
þeim
þetta
firir.
hvi
have
þer
sua
mykyt
starf.
oc
møð-
þeng
til
enskiss.
alldrigi
skal
ec
yðar.
konongr
vera
lengr.
En
firir
þui
at
hann
var
ofliði
borenn.
þa
for
hann
með
þeim
heim
apttr
Oc
stemdi
til
sin
allum
mannum
birtti
firir
þeim.
sina
raðagerð
með
staðfastum
vilia.
siðan
sag-
ðe
hann
þeim.
oc
svor
stora
eiða
oc
sterkka.
at
hann.
skylldi
alldrigi
siðan.
einn
dagh
með
þeim
dveliazt
Ec
hevi
nu
gortt
sagðe
hann
með
yðr
allt
þat
sem
mer
bar.
eptir
yðaRe
þurptt.
oc
alldrigi
sparða
ec
enn
mik
ne
mitt
starf.
til
yðarrar
nauðzy-
nia.
synda
ek
yðr.
yðra
sanna
hiolp
oc
sannan
atrunað.
til
varss
herra
iesus
krist.
oc
sannan
aflazveg
synda.
oc
gløpa.
oc
retta
gatu
at
ganga
til
iðranar
oc
vmbota
lifs
yðarss.
Vitið
nv
aller
at
ec
vil
nv
þann
veg
ganga.
er
ec
hevi
guði
heítít.
alldrigi
skalu
þer.
mik
sia
optar
þessa
heims.
Oc
eigi
skal
ec
heðan
i
fra
i
nokkoro
yðru
male
lut
eiga.
þui
at
reinn
vil
ec
vera.
vpp
af
þuisa.
Oc
við-
skilldr.
allar
yyrar
ku: "yðrar" b,c
misgerðir.
J
engom
lut.
let
ec
þat
a
skorta.
er
ec
kunna
at
gera.
eða
mæla.
er
ec
vissa
yðr
þurptvlegtt.
oc.
Guði
þægelegt.
þeir
þottoztt
nv
vita.
at
með
engo
mote.
matto
þeir
hann
með
ser
duelia.
Nu
syrgðu
þeir
miok.
oc
rygðuzt.
er
þeir
sao
at
oll
þeirra
von
oc
astundan.
varð
þeím
at
hegoma
Þui
nest
tok.
Josaphat.
konongr.
i
hond
barichie.
oc
reisti
hann
vpp
oc
mællte
allum
ahøyrandum.
gott
folk.
þenna
kys
ec
til.
konongS.
eptir
mik
til
giæzlo.
oc
stiornnar.
bæðe
lanndz
oc
þegna
barachias
stoð
i
mote
allt
þatt
er
hann
matte
En
þo
at
hann
níttaðe.
oc
mote staðu
veíttí
raðe.
konongS.
oc
vilia.
þa
varð
þat
þo
at
stannda
i
þuísa.
sem.
Josaphat
likaðe.
oc
honom
var
langu
aðr
i
hugh
Þui
nest
setti.
konongrenn.
barachiam
i.
hasæte.
hann
tok
kononglega
korono.
oc
setti
a
hafuð
honom.
með
virðulego
fingrgulli.
oc
allu
kononglego.
skruði.
Josaphat
strezt
ku: "sneriz" b,c
siðan
i
austr
Oc
bað
til
allzvalldannda
guðs.
firir
barachie.
nyum.
kononge.
oc
allu
lannddz-
follke.
at
guð
skyddi
sua
firir
honom
sia.
oc
allum
þeím
iamsaman
sem
hann
vissi.
at
þeirra
þurptt
gegndi
Sem
hann
hafðe
loket
bøn
sínní.
þa
stner-
ezt
hann
til.
barachiam.
oc
mællte
sva
þess
bið
ec
þik.
oc
sua
byð
ec
þer
at
þu
gerer
sva.
sem
postolenn
ræðr
allum
hafðingium.
oc
valldz monnvm
at
se
va
ku: "væl" b,c
fyrst
firir
sialfum
þer
oc
siðan
firir
allu
folkke.
þui
er
heilags
annda
skipan.
hevir
þik
konong
yuir sett.
at
stiornna
Guðs
folkke.
þui
er
hann
løysti
oc
frælsti.
með
sialfs
sins
bloðe.
nv
sva
sem
þu
þionaðer.
Guði
aðr
með
retto
hiartta.
oc
reínv
hugskote.
þa
legg
nv
sua
myklu
mei-
ra
hug
a.
at
gera
i
ollum
lutum
hans
vilia.
þui
at
sua
myklu
meira
sem
hann
hevir
þer
i
henndr
fengit
þui
allu
þykkyzt
ku: "hann" tilf. b,c
meira
eiga.
at
hei-
mtta
af
þer.
oc
giællt
firir
þuí
Guði.
goða
ambun.
sinnar
gøzsko.
gæt
val
hans
boðorða.
oc
hallt
þik
fra
þuí
ollu
er
þu
venter
at
mote
se
hans
vilia.
Þui
er
likazt
saman
at
iafna
til
døma.
kononge.
er
styrir
riki
oc
skipstiornnar manne.
er
marger
menn
roa
a
eínu
skipi.
oc
þo
at
einnhueR
þeirra
af
vangiæzlo
briote
ar
sina.
þa
er
þat
þo
allum
skiparum
litill
harske:
En
ef
styri-
maðr
brytr.
af
galøysi.
i
sioar harska.
styri
skipsins.
þa
er
þat
ollum
skiparum
harskasamlegr
skaðe
oc
lifs hætteng.
en
þo
at
eigi
verði
meira
af.
en
skips brott
þa
er
þo
styrimannenom
mestr
skaðe
i
þesso.
Sua
hitt
sama
er
oc
hofðingium.
er
þeir
misgera.
at
meira
mein
er
þeim
sialfum
þat.
en
allre
alðyðu.
En
ef
sialf.
konongrenn.
giæter
eigi
sins
embettess.
þa
er
þat
allra
skaðe.
rikra
oc
fatøkra.
þeirra
er
vndir
hann
ku: "hans" b,c
velldi
bua.
Se
nv
sua
firir
þui
við.
at
ef
þv
gløymir
þui.
af
vangiæzlo
er
þu
ser
nytzsamlegt
vera
þa
skallt
þu
þola
firir
þat
harðar
oc
harmulegar
pinslir
Varðveit
firi
þui
sialvan
þik
með
mykylli
varygð.
Hata
þa
alla
luti.
er
þer
ganga
til
syndda
pall
postole
byðr
sua.
halldeð
friðse-
md
við
alla
menn
oc
rein
ku: "hræinan" b,c
heilaglek
þui
at
engi
ser
sa
guð.
er
eigi
giæter
þessa.
Hugleð
oc
huerssu.
ymíslega
vm stnyzt.
hamíngiu huel.ul: u.l. av "e"
veralldlegra
sømda.
oc
stnyr
ymsu
vpp
a.
Sumir
vaxa
þeir.
er
litlir
v-
aro
aðr.
en
þeir
lægeazt
marger
er
aðr
þottozt
valldugir
vera.
Sva
skiptizt
oc
hugr
mannzens
vm
optlega.
oc
iðulega.
hann
er
optt.
oc
stendr
litla
rið
i
sama
stað.
giæt
ur: "þuí"/ u.r.
þuí
val.
oc
skiptt
alldrigi
þinum
goðom.
oc
milldum
hugrenninngum
þui
at
sa
maðr.
er
við
huernn
lut,
eða
atburð.
skiptir
sinv
skaplyndi
Sa
synir
sik
sannlega.
vstaðlegan.
oc
með
litlum
manndome.
ver
þu
oc
fastr
oc
staðugr.
i
goðo.
til
allra
nytzsemda.
Gerst
alldrigi
metaðar samr
ku: "metnaðar" b,c
firir
saker
veralldlegra
sømda.
hugleið
iafnan.
i
færssælo
ku: "farsælu" b,c
þinní.
brøyskleik
natturu
þínnar.
oc
skiotlega
brotf-
erð
þina.
med
ol: "d" o.l.
vuísum
dauða lyktum
dylzt
alldrigi
i
dauðanom.
oc
ef
þv
hugsar
þetta
iðulega.
allt
saman.
þa
skallt
þu
eigi
falla
i
synda divp
helldr
skallt
þu
iafnan
ræðazt.
Guð.
sannan.
himíns.
oc
iarðar.
oc
ert
þv
þa
sannlga
sæll.
Sva
segir
dauið
prophete
aller
ero
þeir
sæler.
er
ræðazt.
Guð
oc
hans
veg
oc
vilia
gera.
en
þetta
vm-
fram
oll
annur.
hans
boðorð
virða
oc
varðveita.
Sæler
ero
miskunnsamer
þui
at
þeir
skalu
sannlega
miskunn
eiga-
zat ur: "n?" u.r. etter "g"
oc
oðlazt.
oc
enn
i
oðrum
stað
segir
hann
Verð
ku: insulær "v"
miskunnsamer.
þui
at
sua
er
faðer
yðar
hímnesk.
miskunnsamr.
þetta
boðorð
høver
allum
hafðingium.
val
at
varðveita.
vm fram
oll
annvr.
en
þeim
allra
hellzt.
er
til
hæst
oc
mest
hafðingia-
doms
ero
kosner.
oc
skípaðer.
Þu
tekr
nv
barachias.
sagðe.
Josaphat.
við
hinv
hærsta
ur: "haf" u.r.
hafðingia-
nafne.
með
hinum
mestom
sømdom.
oc
høver
þer
val
firir
þui.
þeim
at
likiazt.
eptir
allum
mætte
þínum.
er
þer
gaf
þessa
virðing
oc
valld.
Af
engum
ku: "lut" tilf. b,c
matt
þu
meir
guði
likiazt.
en
þu
later
æ
miskunn
fylgia.
huerv
ku: "huerio" b,c
male.
oc
hon
se
yuir
allu
rettdøme.
Engi
mannleg
lyðni.
dregr
iamskiott
rf: "m" + "fn?"
vinat-
to.
oc
iam miok.
til
guðs.
sem
at
veita
þeim
miskunn.
er
þurvannde
ero.
en
þau
gøzko verk.
eða
almosa.
er
firir
ræzlo
saker.
eða
otta
ero
goR.
þau
ero
likazt
falsaðom
sømdom.
er
þann
ur: "so?" u.r.
svikia.
er
a
truir
þa.
ef
hann
þarf
til
at
taka
en
hinn
er
staðfastr
er
með
goð-
vilia.
hann
er
iafnan
vrugr
i
ollum
þurptum.
Ver
firir
þui
þurfsamr
allum
þurfanndum.
þui
at
slikr
er
guð
oss
ul: u.l. av "o"
sem
ver
erom
þeim.
er
var
þurfua.
oc
eptir
þui
sem
ver
siam.
oc
høyrum.
þurptugra
manna
nauðzyniar.
sva
skal.
Guð
sia
oc
høyra
varar
nauðzyniar.
høyr
fegins-samlega.
Guðs
boðorð.
firir geveð
aðrum.
oc
þa
skal.
Guð
firir geva
yðr.
gløymið
oc
þeim
misgerðum.
er
misgorvar
ul: u.l. av "s"
ero
við
yðr.
ef
þu
biðr
guð
miskunnar
oc
likna.
firir
þat
er
þu
hevir
i
mote
honom
gortt.
þa
gef
oc
þem
miskunnt.ku: "miscunn" b,c
er
við
þik
ur: "þik" u.r.
hva
ku: "hafa" b,c
misgortt.
þui
at
miskunnar verk
verða
gollden.
með
miskunnar ambunum.
oc
lægezt
guðs
reiði
við
alla
þa.
er
goðvila
oc
miskkunn.
vennda
til
þeiRa
er
þurptugir
ero. ur: "varrar miskunnar." u.r.
Oc
firir
þuí.
er
oss
með
skynsemd
hugleiðannde.
af
ku: "at" b,c
ver
firir latem
varom
uvinvm.
sinar
afgerðir.
firir
vttan
allan
illvilia
at
sua
firir geve
guð
oss
full-
komlega.
giæt
firir
þvi
þessa
ku: "með þesso" b,c
oc
allu
aðru.
þui
sem
þu
hevir
val
vpp haftt.
staðfastlega
milldi.
með
skynsamlegre
trv.
þeirri
er
fyR
hevir
þu
nomet.
Varazt
val
oc
viðr-
se.
at
engi
villa
eða
vantrv.
vaxe
optar
i
þínv
riki.
Giæt
helldr
virðulega.
þess
sæðess.
er
guð
hevir
saat
i
riki
þínv.rf: "n" + "tt" ku: frå og med "Giæt" vantar b,c
at
þu
fører
þat
guði
með
fagrum
auka.
oc
þekkilegom
avexttí
a
þeim
degi
sem
hueR
maðr.
verðr
skynsemd
at
giællda.
af
þui
ollu
er
guð
ler
honom.
þa
skalu
aller
goðer
menn
skina.
af
sínní
sælo.
biarttare
en
sol.
En
illir
menn
hyliazt.
aller
firir
sinar
illgerðar
ku: "sinna illgerða" b,c
saker.
með
þiukkum
myrkrum.
oc
eilifum
skemdom.
Nv
fel
ec
fyrst
barachiam.
konong.
vndir
guðs
giæzlo.
oc
allt
þetta
fiolmenní.
at
virðulegr
guð.
geve
yðr
allum
saman
himneska
dyrð.
með
sinum
hælgum
mannum
oc
eptir
þetta
fell
hann
a
kne.
oc
bað
til.
Guðs
með
tarom.
firir
allum
þeim.
Siðan
stnerezt
hann
til
barachiam.
er
þa
var
goR.
konongr
oc
kysti
hann.
oc
alla
hofðingia
vt
i
fra.
Nu
matte
sia
tar
renna.
af
Josaphat.
baðe
or
augum
hans
oc
or
hiartta.
oc
af
þeirri
ast.
sem
aller
hafðu
til
hans.
er
stoðo
vm-
huerviss
hann.
þa
þotte
þeim
sua.
sem
nv
mætte
þeir.
engom
koste
val
liva
eptir
hann.
allt
folkk
syrgði.
oc
harmaðe
hans
til-tøke
Sumir
greto
haat,
en
svmir
lagtt.
þeir
kystu
hann.
oc
faðmaðv.
En
þo
gaðe
engi
firir
angre.
at
veita
honom
sua
mykyt
eptír læte.
sem
vili
þeirra
ku: "var" tilf. b,c
til.
Vei
er
oss
sagðu
þeir.
er
ur: "sva"/ u.r.
sua
mykyls
fagnaðar
missum.
þeir
kallaðu
hann
guð
sinn.
firir
þess
híns
mykla
goðvilia
saker.
er
hann
stnere
til
þeirra
faður
sinn
sagðu
þeir
hann
vera
oc
forstiorara.
oc
giavara
allrar
gøzko
oc
goðenn-
dannda.
af
þinv
vití
sagðu
þeir.
kennom
ver
nv
sannan
guð.
þu
leiddir
oss
af
villv-
stig.
oc
gaftt
oss
huilldar staðfestu.
i.
heilagre
tru.
huat
skal
af
oss
verða
eptir
þina
brotferð.
martt
illt
man
oss
hennda
heðan
ifra.
slik
sorgfulleg.
orð
mællte.
hueR
oc
annaR.
En
hann
huggaðe
þa.
með
margum
hælræðom
Oc
stoðvaðe
sua
angr
þeirra.
sagðe
sua.
Með
þui
at
ver
megom
eigi.
likamlega
lengr
saman
vera.
þa
venntte
ec
af
guði
ku: "at salor varar" tilf. b,c
skalu
i
himínriki
staðfestu
taka.
oc
þegar
sem
hann
hafðe
þetta
mællt.
þa
gek
hann
ollum
asiannde
vt
or
hollenní.
oc
aller
með
honom.
oc
heto
staðlega.
at
þeir
skylldu
eigi
aptr
huerfua.
til
hinnar
samv
borgar.
oc
eigi
hana
opttar
augum
sia
Oc
þa
er
þeir
komo
skamt
vt
or
staðenom
þa
sa
hann
at
ekki
mynndi
tia.
at
biðia
þa
með
bliðum
orðom.
oc
hafðe
hann
þa
framme
heít.
oc
harðyrði.
þui
nest
skilduzt
þeir
við
hann.
með
allu
nauðgir.
þeir
litv
þo
iðulega
aptr
hinir
er
mest
mislikaðe.
gengo
eptir
honom
i
aðru
augliti.
oc
fylgðu
honom
til
þess
er
myrk
nott
skilldi
þa.
Með
þessom
hætte
gek
sa
hínn
vngi
maðr
or
riki
sínv.
feginn
oc
glaðr.
styrkr
oc
staðfaðstr.
i
guðs
þionastu.
sua
sem
komenn
or
langre
vtlægð.
aptr
i
sitt
fostrlannd
eigit
hann
var
klæddr
eptir
samre
venív
sinni
Nest
ser
hafðe
hann
harklæðe.
þat
sem
barlaam.
hafðe
gevit
honom.
þa
nott
dualldezt
hann
i
kote.
eins
fatøks
mannz.
oc
for
þar
or
klæðom
sinum.
oc
gaf
husbandanom
ku: "husbuandanum" b,c
i
husa leigu.
oc
var
þesse
hanns
hin
siðazta
almoso gerð.
hann
oðlaðezt
sua.
með
sinum
giofum.
bøner
þessa
fa-
tøks
mannz.
til
guðs
miskunnar.
oc
gerði
ser
hímneskan
klæðnað.
i
þui
er
hann
klædde.
þann
hinn
fatøka
mann.
hann
gek
siðan
brott.
þann
veg.
er
leiddi
hann
til
øyði markka.
hurkke
ku: "huartki" b,c
hafðe
hann
með
ser
vatn
ne
brauð.
oc
enga
aðra
føzlo.
engi
oc
annur
klæðe.
nema
hæro
sina.
sva
mykla
fyst
ur: "r" u.r. etter "y"
hafðe
hann
til
guðs
sialfs.
allzkostar.
at
honom
þotte
þat
allt
enskiss
vertt.
er
hann
þollde
firir
guðs
sakar.
Miok
sua
varð
hann
allr
af
ser
komenn
likamlega.
af
brennannda
ast.
er
hann
hafðe
til
him-
neskrar
fystar.
Salamon
segir
at
sua
er.
ast
sterk
sem
dauði.ku: slik også c, "dauid segir" b
af
þessarre
guðlegre
ast.
hitnaðe
þesse
hinn
vngi
maðr.
at
hann
drak
miok
sua
af
ser.
veralldar-
vit.
af
þessarre
drykkiu
mæler
david.
prophete.
með
þessom
orðom
Sva
sem
moðr
hiortr.
fysizt
til
vaz
rennannda.
sua
fysizt
sala
min
til
þin.
drottenn
minn.
með
þeim
hætte
sem
salamon
segir.
i
bok
þeirri.
er
can-
tica canticorum
heitir.
at
sala
goz
mannz.
kallar
til
guðs.
ec
em
sivk
oc
sar.
af
kiærleik
astar
þinnar.
Oc
enn
i
aðrum
stað
segir
enn
salamon
Syn
mer
andlit
þitt.
oc
lat
mik
høyra
rodd
þina.
þui
at
rodd
þin.
er
søt.
en
anndlit
þitt
er
fagrtt
þessa
fegrð.
oc
þenna
søtleik.
hafðu
tendrat.
oc
kueiktt
ser
i
brioste.
hælgir
postolar.
Oc
hælgir
mar-
tyress.
er
ollu
gløymdu
firir
guðs
saker.
Vpp gavo
þeir
þessa
heims
glys
giorssamleg.ku: "gersamliga" b,c,g2
gengo
glaðlega
vndir
allar
pinslir.
þui
at
þeir
gaðo
eigi
firir
akefð
guðlegrar
astar.
elldz
eða
bruna.
af
þessom
astar ellddi.
brann
þetta
hitt
blæzaða
ǰvngmenní.
er
bæðe
var
tigurl-
legr
at
ætt
oc
eðli.
en
margum
lutum
mætare
i
sialfs
sins
meðfe-
rð.ur: "ð"/ u.r. etter andre "e"
er
firir let
alla
iarðeska
dyrð
oc
trað
vndir
fotom
allan
likamlegan
losta.
hann
gaf
vpp
þessa
heims
rikdom.
oc
villdi
eigi
vera
sømdr.
af
veralldlegom
mannum.
hann
kastaðe
brott
korono.
oc
kononglego
skruði.
oc
mat
þat
eigi
meira
en
kangulvavo vef
En
alla
þa
þrøng.ku: "þraungð" b, "þraungd", "d" o.l., c, "ængð", første bokstavane borte, g2
oc
nauð
er
hann
þollde.
i
øyði markku.
þa
gløymdi
hann
með
allu.
oc
song
verss
þenna
ku: "þetta" b,c,g2
iðulega.
drottenn
minn
festizt
ku: "fæddiz" b,c,g2
sala
mín
við
miskunn
þina.
þui
at
høgre
hond
þin.
tok
mik
til
sin.
hann
gek
sua
diarflega.
vm
þa
øyði mork
sem
hann
hefði
flyt.
oc
vndan
komet
ku: "komiz" b,c,g2
þungum
iarnnbanndum.ku: "i" tilf. etterpå
þar
sem
hann
hafðe
af
ser
kastat
þu-
ngleik
veralldlegra
sømda.
oc
glællddezt
yh: "ll" u.r. m.y.h.? ku: "gladdiz" b,c,g2
æ.
við
huertt
fet
er
hann
gek
fram.
hann
kallaðe
sua
huert
sinní
a
krist.
sem
hann
være
iafnan
firir
hans
augsyn.
oc
hann
mætte
iafnan
suara.
hueriv
orðe.
þui
er
hann
mælltte
til
hans
oc
bað
sua
til.
Guðs.
Gef
mer
drottenn
minn.
þa
giof.
at
eigi
fysizt
auga
mitt
vpp
af
ku: "ifra" b,c,g2
þuisa.
til
þessa
heims
synilegra
ku: "synðugra" b,g2, "synnðligra" c, jfr. latin "bona"
luta.
oc
eigi
stnuizt
heðan
af
hiartta
mitt.
til
veralldlegra
sømda.
helldr
fysizt
ku: "fylliz" b,c,g2
augu
min.
með
ellegom
ku: "andligom" b,c,g2, jfr. latin "spiritualibus"
tarom.
greið
ferð
mina.
oc
farllengd
mina.
með
farsælom
skunnda.
vndir
þina
ku: "þinni" b,c,g2
forssio.
oc
ku: vantar b,c,g2
at
ec
mætta
sem
fyrst
finna.
barlaam.
þinn
hinn
blæzaða
þionastu mann.
syn
mer
hann
braðlega.
þvi
at
hann
var
mer
vpphalldz
oc
vpp-
hafs
maðr.
með
þinní
miskunn
allrar
sælo.
lifs.
oc
skynsemdar.
at
ec
mege
af
hans
navist.
oc
kenníng
nema
þann
herskap.
er
i
mote
þeim
anndskotom.
høver
af
ku: "at" b,c,g2
hava.
er
her
beriazt
andlega
i
øyði markku.
mote
þínum
ast vínum.
at
ec
mege
sva
varazt.
oc
viðr sia.
at
engan
sigr
vinni
þeir
a
mer.
Visa
mer
þann
veg.
at
ec
mege
sem
fyrst
til
þin
koma.
þui
at
sala
min
er
sivk
oc
sar
firir
saker
þinnar
astar.
oc
til
þin
fysir
hana.
þui
at
þu
ert
lifs kellda
oc
heilsu brunnr.
slikt
hugsaðe
hann
iðulega.
oc
song
hælgar
bøner.
þær
sem.
barlaam
hafðe
kent
honom.
at
þa
skylldi
honom
skemri
ol: "i" o.l.
þykkia.
vegr
sinn
en
aðr.
hann
áát
ekki
ku: "annat" tilf. b,c,g2
nema
gr-
os.ur: "s" u.r. etter "s"
þau
er
hann
fann
þar.ku: vantar b,c,g2
her
oc
huar
firir
ser.
i
morkkenne.
engan
lut
bar
hann
annan
með
ser.
en
aðr
er
sagtt
nema
hæro
þa
er
hann
sueiptí
vm
herðar
ser.
litit
áát
hann
ku: "oc" tilf. b,c,g2
af
grasum
þui
at
hann
hafðe
mykyn
vaz skort
Jorðin
var
oll
þuR.
oc
vatzlaus.
enn
var
honom
einna
mest
at
meíni
oc
me-
ínlæte.
miðdegis skeið.
af
solar hita
oc
gek
hann
eigi
at
minna.
þui
at
astar hiti
hans.ku: vantar b,c,g2
sa
er
hann
hafðe
til
guðs
sigraðe
oc
sløktte.
þann
bruna
er
hann
þollde
af
solar hita.
En
þo
var
honom
þessor
vesold.
oc
meinlæte
meiri
en
aðr
hafðe
hann.
alldrigi
þolat.
Sa
hinn
illi
oc
hinn
ovunndsiuki
vuínr
er
mínkar
ku: "mislikar" b,c,g2
allt
þat
er
gott
er
gort
matte
eigi
bera.
þessa
hína
myklu
staðfestu.
er
hann
sa.
at
fylgði
þesso
ívngmenni.
hann
førðo
ku: "færði" b,c,g2
at
honom.
i
morkkenne
margskonar
frestni.
hann
gerði
honom
at
hugsa.
oc
a
at
mínnazt.
sømder
kononglegrar
tignar
sínnar.
oc
þa
hina
sømelego
þionastu menn.
er
vm
hann
stoðo
alla
vega.
bunir
til
allz
eptir lætess.
felaga
sinna.
fylgð
vina.
oc
frennda.
oc
margra
sømelegra
vngra
manna.
iafnalldra
rf: "fn" + "m?"
sinna
at
þar
lysti
alla.
at
liva
oc
døya.
sem
hans
var
vili
til.
Eptir
þetta
skaut
hann
i
hug
honom.
stnapleik.ku: "snarpleik" b,c, "snauðleik" g2, jfr. latin "asperitatem conversationis"
oc
vesolld.
sinnar
vero
starf
o
ku: "oc" b,c,g2
sueita.
oc
likams siukleika.
oc
iðurllegt
ku: "iðuligleic" b,g2, "iðuglæk" c
slikra
vesallda.
Sva
oc
þann
hinn
mykla
þorsta.
er
nv
þollde
hann.
oc
þo
hava
alldrigi
þessa
heims
lyktir
eða
ennda
þessa
meínlætes.
oc
kueikti
nv
fianndenn.
oc
vpp vaktte
ymsar
hugrenningar
i
hiartta
honom.
þvilikazt.
sem
ritat
er.
af
einni
freistni.
er
fek
hinn
hælgi
antoníus.
Nu
sem
andskotenn
sa.
sinn
veikleik
ku: slik også b,c, "uerðleik" g2
mote
staðfastum
vilia.
þess
hins
vnga
mannz.
þui
at
æ
var
hans
hugr
i
einarðre
astsemd.
til
krist.
oc
styr-
kti
iafnan
brøyskleik
hans.
oc
veikleik.ku: slik også b,c, "uerðleik" g2
goð
von.
oc
staðfost
tru.
en
ens-
kiss
virði
hann.
annskotans
aeggian
eða
frestni.
oc
skamdezt
nv
fianndenn.
er
hann
sa
sik
sigraðan.
i
hínní
fyrstu
samkomo.
oc
greip
hann
þegar
til
annarrar
velar.
þui
at
margar
oc
ymsar
ku: "miclar" b,c,g2
hevir
hann
framme.
oc
freistar
með
sionhuervingum
oc
hegomlegre
raun
at
raða
ku: "hræþa" b,c,g2
oc
skialua
þa.
er
i
mote
honom
briotazt.
stondum
ku: "Stundum" b,c,g2
stoð
hann
með
br-
ogðno
suerði.
berllega
ognande
honom
at
hagua
hann.
ef
hann
stnerest
eigi
þegar
aptr.
Þa
er
andskoten
sa.
at
þet-
ta
tyði
ekki.
þa
tok
hann
a
sik
likam
ogorllegra
dyra.
er
allavega
þustu
at
honom
gapann/
ku: "gapande" b,c,g2
oc
gnegiannde.
með
hinni
ogorllegazte
rautan.
alla
vega
honom
til
ognar.
her
eptir
skiptti
hann
sik
i
eitr orma.
þa
er
ver
kallum
drachones.
oc
aspides.
oc
basilliscos.
en
sa
hinn
vngi
berserkr.
guðs.
gek
fram
með
oskialvannda
hi-
artta.
oc
skipaðe
æ
hinn
hærsta
guð.
ser
til
vernndar.
þui
at
hann
var
æ
vakr.
oc
mæltte
þa
til
fianndans.
sua
sem
gabbannde
með
spotsamlegom
orðom.
þu
suika fullr
fallsare.
val
veit
ec
huar
ku: "huerR" b,c,g2, jfr. latin "qvis sis"
þu
ertt.
þui
at
allt
er
þetta
þinir
prettar
þv
hoftt
vpp
við
hinn
fyrsta
mann.
slikt
smiði.
með
illv
false.
oc
hætter
alldrigi
siðan
at
suíkia.
oc
hevir
þu
nu
maklegt
tol.
til
þinna
vela.
eitr fulla
orma.
oc
daleg
ku: "daúðlig" b,c,g2
dyr.
er
ekki
kunnv
nema
illt
eitt.
hui
freistar
þu
þess.
er
þv
fær
alldrigi
fram komet.
þegar
i
fyrstinní
er
ec
fann.
at
þetta
varo
þinir
prettar.
oc
fals fullrar
ku: "fullar" b,c,g2
velar
þa
ottaðumst
ec
ku: "þic" tilf. b,c,g2
ekki
siðan.
Guð
er
minn
hialps maðr.
oc
ku: "ær" tilf. b.c.g2
mer
þui
engi
otte
a
ku: "at" b,c,g2
þinum
ognom.
ec
skal
yvir-
ganga.
oc
niðr
troða.
oc
niðr
troða
með
fotom.
alla
þina
eitr orma
Oc
með
krist markke.ku: "crapti" b,c,g2, jfr. latin "virtute"
skal
ec
leggia
ku: "lægia" b,c, "légia" g2
dramb
þitt.
oc
niðr
drepa
eítr-
orma
þína.
oc
alla
aðra
ærendreka
þina.
aller
leggiazt
ku: "lægiaz" b,c, "légiaz" g2
þeir
oc
spekiast.
firir
allzvalldannda.
guðs
kraptte.
varer
andzskotar.
eptir
þetta
signaðe
hann.
sik.
með.
iesus
krist
markke.
hinum
hælga
krosse.
Oc
þegar
iam skiott.
flyðu
brot
aller
fianndans
kraptar.ku: frå "flyðu" har b,c,g2 "flyþi abrot allr feandans craptr" $"flokr" c@
þav
rf: "v" + "n"
hin
grimv
dyr.
oc
eitr ormar
vrðu
at
engo
þui likazt
sem
røkr
firir
vinddi.
oc
vax
firir
elldi.
En
hann
gek
glaðlega
lovannde
guð.
með
ku: "hans" tilf. b,c,g2
staðfestu.
Siðan
syndizt
honom
i
morkkenne
allz-
skyns
dyr.
þau
sem
i
øyði markkum.
feðazt
ku: "fæðaz" b,c,g2
sannlega.
oc
með
engo
fianndans
false.
En
þo
varo
þav
allzkostar
raðeleg.ku: "hræðilig" b,c, "leg", første delen borte, g2
þvi
at
allr
var
vegrenn
fullr.
af
þeim.
hann
hafnaðe. ku: "sua" tilf. b,c,g2
þessarre
hinni
ræðelego
syn.
sem
hinni
fyrri.
er
fianndenn
bar
firir
hann
oc
ge-
rði
sua
sem
heilog
ritning
byðr
at
full-
komenn
kiærlleikr
guðs.
rekr
brott
allan
otta.
oc
ræzlo.
Nu
var
hann
vm
siðir
sua
moðr
oc
valkkaðr.
af
margskyns
vesalldum.
at
hann
var
miok
sva
farenn
Sem
hann
hafðe
nv.
marga
daga.
oc
langa
stunnd.
vafzt
i
þessom
vesaddar veg
þa
kom
hann
vm
siðir.
i
þa
øyði mork.
oc
i
þui.
konongs riki
ligr.
er
hennar
ku: "sennaar" b,c,g2
heitir.
þar
var. ku: "oc" tilf. b,c,g2
barlaam
firir
verannde
sa
er
hann
hafðe
lengst
til
langat.
þessa
heims
manna.
hann
sløktte
þar
nv
þosta
sinn.
með
goðo
oc
gnogo.
vatne.
er
þar
skortte
eigi.
Tva
vetr
fullulega
dualdeztt
Josaphat.
oc
villtizt
i
øyði markom.
for
aptr
oc
fram.
oc
leitaðe.
balaams
oc
fann
hann
eigi.
en
allt
gerði
guð
þetta
til
þess.
a
ku: "at" b,c,g2
proua
hann.
oc
røyna.
oc
ku: vantar b,c,g2
hans
staðfestu.
hann
var
vm
daga
vti
i
allzskyns
hita.
oc
solar bruna.
i.
þeim
lanndum.
er
sva
mykill
hiti
oc
solar gangr.
at
vtrulegt.
þykkir
þeim
mannum.
er
þenna
lut
heimsins
byggia.
þo
at
satt
see
i fra sagt.
vm
vetrar netr
la
hann
vti.
vndir
hagle
oc
helo.
oc
eigi
betr
mote
þui
buinn.
en
i
mote
ofhita.
æ
var
þo
hin
sama
hans
sysla.
i
hita
eða
kullda
at
leita
barlaams.
oc
hann
at
hítta.
með
sva
mykylli
fyrst.
sem
sa
maðr
er
leitar.
með
von.
vtalulegs
fiar lutar.
margfallegar
freistnir.
oc
stora
avar koste.
þollde
hann
af
fianndanom.
oc
hans
ærenndrekom.
sua
oc
mykynn
hungr
þoldde
hann.
þui
at
nv
var
hann
komenn
i
þær
øyði markker.
er
firir
ofhita
saker
vox
ekki
gras.
oc
engi
annaR
avoxtr.
þa
ku: slik også b, "þo" c,g2
fann
hann
her
oc
huar
vnndir
steinum
gras røtr
þar
ku: "þ(-sjekk-)r" b,c
sem
hann
grof
iorðina
til.
En
hann
var
sua
staðfastr
til
guðs
astar.
at
allr
hans
hugr.
oc
vili
dro
hans
nattura.ku: "natturu" b,c,g2
at
þola
þetta
allt.
þekkilega.
þo
at
leítt
være
likamenom.
helldr
en
munughð
eða
losta semd.
til fysilegra
þessa
heims
til
þessarra
luta
allra
styrktti
hann
guðs
hiolp.
þui
at
von
hinnar
margfalddu
miskunnar
hans.
huggaðe
hann.
oc
einna
helzt.
þa
vm
nætr.
er
hann
la.
oc
hafðe
hugh
sinn
til
guðs.
þui
at
þa
var
hann.
firir
vttan
starf
helldzt
oc
ahyggiv
Sem
þesser
tveir
vetr
varo
liðnir.
þa
þotte.
josaphat.
tengiazt
miok.
oc
bað
þa
til.
Guðs
með
gratandum
tarom.
segiannde.
syn
þu
nv
mer
drottenn
minn.
þann
sem
mik
langar
mest
til.
sannan
þinn
astvin.
oc
mer
hevir
allt
gott
gortt.
oc
ræn
mik
eigi.
firir
saker
synnda
minna.
af
þínni
goðo
miskunn.
Gef
mer
helldr
verðleika.
at
sia
hann
oc
lat
mik
siðan
i
iamnre
þionastu
oc
staðfestu.
með
honom
minum
dagum
lyktta.
Hann
fann
vm
siðir
með
guðs
forssio.
manna vegh.
oc
fylgði
hann
þeim
vm
stund
miok
langa.
vonom
braðare
sa
hann
einn
ermita.
er
þann
sama
veg
gekk.
hann
skunndaðe
til
hans.
oc
þreif
hann
þegar
oc
hellt
honom.
baðum
honndum
með
allu
afle.
oc
bað
með
mykylli
akefð.
at
hann
skylldi
birtta
honom
herbyrgi
barlaams.
ermitinn
sagðe
honom
allt
hitt
sannaztta
bæðe
vm
barlaam.
oc
sua
herbyrgi
hanns.
Josaphat
skunndaðe
þegar
þvi likazt
sem
fus
veiði maðr.
fylgir
hundum
sinum.
með
akafre
ras
þa
er
ellta
dyr.
a
retto
spore.
oc
þui
nest
fann
hann
einn
gamlan
munk
þann
er
synndi
honom
skilvislega.
barlaams
herbyrgi.
hann
gekk
nv
glaðr
oc
katr
sva
sem
hann
hefði
fengit.
allt
sítt
afl.
oc
fullan
styrk.
sem
sa
er
lengi
føre
at
leita
faður
sins.
oc
fynni
hann
vm
siðir.
með
fagnaðe.
þui
at
su
ast.
er
maðr
ann.
firir
guðs
saker
hon
drypr
oc
dreivizt
i
alla
líðv
oc
limi
mannzens
myklu
heitare.
oc
styrkare.
en
veraldleg
ast.
hann
staðfestizt
firir
hellis-
durum.
barlaams.
knyði
fast
oc
kallaðe.
oc
mællte
sua.
þu
blezaðr
faðer.
gac
rf: "c" + "t"?
vt
oc
birtt
mer.
þitt
hítt
millda
andlit.
Nu
gek.
barlaam.
vt
oc
þotteztt
kenna.
af
anndlegre
birting
þann
sem
hann
kennddi
með
engo
mote
af
likamlegre
asyn.
firir
saker
vndarllegs
skipíss.ku: "skiptiS" b,c
er
hans
bunaðr
var
nv.
af
þui
er
nest.
sa
barllaam
hann
með
fagre
a syn.
oc
blomannda
anndlití.
vngrar
ørsko.
En
nv
var
hann
suarttr
oc
samleit
af
sumars hita
oc
solar bruna
miok
harvaxenn.
með
bleiku
anndliti.
hiarlla
yh: "i" u.r. m.y.h.? ku: "harðla" b,c
miok
ínn øygðan.
brarnar
brotto
af
grat
oc
tarom.
oc
allavega.
sialfum
ser
vlikan
josaphat
kenndi
þegar
anndlegan
faður
sinn.
þui
at
hann
hafðe
ekki
skipt
sínní
asyn.
oc
aliti.
þui
er
hann
hafðe
þa.
er
nestom
sa.
Josapat
hann
Virðulegr
barllaam
luttí
i
austrit.
oc
bað
til
guðs.
þaksamlega.
sem
hann
hafðe
loket
bøn
sinni.
með
amen.
þa
faðmaðe
huarr
annan
með
fegin sa-
mlegom
hals fangum.
huaR
hellt.
a
aðrum
sua
fast.
at
huarge
villdi.
annan
lausan
lata.
oc
huarge
þottest
saddr
vera
af
annarss
nyum
fynnddi
Nv
sem
lengi
hafðe
huaR
séét
a
annan
þa
kystuzt
þeir.
oc
heilsaðe
huarr
aðrum.
með
retto
nafne.
þeir
settuzt
niðr.
oc
røddozt
viðr. ku: her vantar eitt avsnitt, jfr. 7.8
osaphat
hof
vpp.
oc
sagðe
honom.
allt
þat
sem
gorzt
hafðe.
eptir
þeirra
skilnað.
oc
vm
faður
sins
sanna
trv
Oc
sua
huerssu
guð
greiddi
hans
mal
Siðan
allt
i
fra.
vpp hafue.
oc
til
þess
dags.
er
þeir
funnuzt.
Sem
hinn
gamle.
barlaam.
høyrði
þetta.
þa
var
allt
i
senn.
at
hann
vndraðe.
oc
fagnaðe.
oc
gret
aka-
flega.
oc
mælltte
þa
miok
fegin-
samlega.
dyrð
se
þer
drottenn
minn
er
iafnan
ertt
ner
þeim.
er
a
þik
kalla.
oc
af
allum
hug
ælska.
dyrð
se
þer
iesus
kristr.
konongr
yuir
allum
lutum.
hinn
goðviliaðe
guð.
at
þer
likaðe
at
auka
hundraðfallega.
sæðe
þat.
sem
ec
sáaða.
i
hiartta
Josaphat.
þionastu mannz
þíns.
oc
gerðir
af
honom
goðan
akr karll.
at
flytia
oc
fram føra
til
avaxtar.
oc
auka
þins
sæðes.
oc
guðlegrar
forttalu.
oc
fra
at
skiliazt.
fianndans
villu.
oc
atrunaðe.
dyrð
oc
lof
se
þer.
heilagr
annde.
þui
at
þer
er
oll
hiolp.
oc
huggan
fylgianndde.
þu
gaft
helgum
postolom.
miskunnar giof.
oc
siðan
gerðir
þu
þa
luttakara.
þessarra
giæva.
Marga
aðra
þina
þionastv menn
ku: her vantar 2 blad, jfr. 7.9
sia.yh: y.h.
huersu
helldr
þu
i
þesso
rett
boðorð.
guðlegs
kiærlleiks.
er
sua
byðr.
ælska
sua
nanga
þinn.
sem
sialuan
þik.
þu
fer
sialf
til
fagnaðar.
oc
heilagrar
huildar.
oc
setr
mik
her
einn
eptir.
hugganar lausan
firir
vttan
hiolp
fyR
en
ec
have
fullkomlega
ol: siste "l" o.l. ur: "n" u.r. etter "m"
nomet
huernn
hatt.
mer
høver
at
hava
i
þesso
livi
þui
at
her
ero
margar
dyR
til
inngangu
En
þo
høfðe
mer.
at
þu
segðir
mer.
at
ec
mætta
eigi
villr
fara.
nema
helldr
til
þess
sætess
leidr.
oc
ku: "ær" b,c
ec
mætta
siðan
frialslega
i
sitia.
Huat
verðr
ol: siste "r" o.l.
af
mer
eptir
okkan
skilnað.
nema
sa
hinn
fiolkundi
fiande
reisi
vpp
allauego
gilldur.ku: "gilldror" b,c
vm huervis
mik
uvaran.
oc
man
þa
af
minni
vangiazlo
ku: "vangæzlo" b, sekvensen vantar c
døya
sala
min
eiliflega.
þui
at
þat
veitir
þeim
ollum.
er
eigi
varazt.
eða
viðr sia
fianndans
prettom.
bið
helldr
guð
minn.
hinn
goðe
faðer.
at
ec
sia
þeirra
ku: "þinn" b,c, jfr. latin "tecum"
felage.
oc
fylgðar maðr.
er
sialfr
leiddir
þu
fyrst
til
þessarrar
truar.
at
eigi
dvelíumzt
ec
her
einn
dag
eptir
þina
daga.
Sem
Josaphat.
hafðe
þetta
mællt.
þa
suaraðe
hinn
gamle.
barlaam.
með
bliðum
orðom.
eigi
skalum
vit
sunr
minn
stannda
i
mote.
løynilegom
guðs
domom
opttlega
hevi
ec
beðet
guð.
at
vit
skyldum
eigi
skiliazt
andlega.
en
sva
hevir
guð
birtt
mer.
at
hann.
vill
eigi
enn.
at
þu
skilizt
við
þenna
heim.
Helldr
hevir
hann
sua
firir
seet.
at
þu
skalt
enn
vm
stund.
i
þessarre
freistni
staðfastlega.
í.
hans
þionastu
stannda.
at
þin
korona
verði
með
sømelegre
ambun.
þvi
virðulegare
at
þu
verðr
i
lengri
freistni.
oc
meiru
starve
til
at
stunda.
eigi
hevir
þu
enn.
sua
fullkomlega.
mote staðet.
at
þu
meger
þa
korono
oðlazt.
er
guð
hevir
þer
með
sømd.
oc
sigri
ætlat.
i.
eilivum
fagnaðe.
her
høver
þer
enn
nokkora
stunnd.
með
starve
at
stunnda.
þui
at
þui
ollu
verðr
ku: "verþi" b,c
meiri
gleði
þín.
þa
er
þu
gengr
inn
i
holl
oc
herbyrgi
herra
þins.
oc
lauarðar.
Ec
hevi
nv
miok
sua.
hundrað
vetra.
En
i
þessarre
øyði-
mork.
hevi
ec.
Guði
þionat.
halvan
attannda
tígi
ku: "attatugu" b,c, jfr. latin "septuaginta qvinqve"
vetra.
en
þo
at
sua
séé
firir
seet.
at
eigi
verði
þinn
alldr.
sua
langr
þa
høver
þer
þo
viðr
at
sia.
oc
varazt
sem
guðr
byðr.
at
þu
taker
slikan
leigu mala.
oc
erueðe ambun.
sem
sa
tekr
er
langan
alldr
hevir.
oc
lykr
þo
lifdagum
sinum
i
mykylli
elli.
Tak
firir
þui
hinn
minn
kiærazte
vínr
með
þakkum.
við
ollu
þui
er
guð
hevir
firir
seet
vm
þitt
mal.
hueR
maðr
er
sua
mattogr.
at.
Guðs
skipan
mege
or
stað
føra.
ver
firir
þvi
staðfastr.
at
guðs
miskunn
giæte
þin
ef
þu
villt
til
stunnda.
Ver
iafnan
vakr
oc
vaR.
mote
meinsamum
hugrenningum.
En
varðveit
sua
reinar
hugrenningar.
sem
hin
eigurllegaztv
auðøve.
stig
huersdaga
upp
til
goðra
uerkka.
at
þat
mege
með
þer
fyllazt.ku: slik også c, "þer felaz" b
sem
vaR
herra.
heitr
sinum
uínum.
sua
segiannde
Sa
er
mik
ælskar.
hann
uarðueitir
val
minar
røðor.
oc
faðer
minn
skal
ælska
hann.
vit
skolum
til
hans
koma.
oc
eiliflega
með
honom
vera.
með
þessom
hæilræðom
oc
margum
aðrum
fagrum
fortalum
huggaðe.
barlaam.
rygleik.
Josaphaz.
barlaam.
visaðe
honom
til
þeirra
ermita.
er
nester.
varo
honom.
oc
þo
miok
fiarre.
at
hann
skylldi
þar
taka
þa
luti.
er
høfðe
til
heilagrar
þio-
nastu.
Josaphat
rak
sitt
ærenndi.
með
ollum
skunnda.
þui
at
hann
ottaðezt
miok
at
barlaam.
myndi
aðr
liflatenn
vera.
en
hann
køme
apttr.
honom
þotte
sem
þat
være
hans
mykyll
skaðe.
oc
þungr
atburðr
er
hann.
skylldi
missa
hans.
hinna
siðaztu
heilraða.ku: "hæilræða" b,c
við
skilnað
þeirra.
gaf.
barlaam.
Josaphat
faðurlega
blæzan.
Sem
hann
hafðe
a
litilli
stunndu.
langa
leið
faret.
þa
systi
hann
val
sitt
ærenndi.
oc
kom
skyndilega
aptr
Oc
hafðe
þat
allt
með
ser
er
hann
var
eptir
senndr.
Hinn
hælgi.
barlaam.
vigði
guðs
þionastu.
oc
nøyttí
sialfr
síðan.
oc
þui
nest.
Josaphat.
þa
gladdezt
miok
hugr
hans.
siðan
foro
þeir
til
matar.
eptir
sinní
siðveniv.
oc
nørðe
barlaam.
Josaphat.
a
nyaleik.
af
blæzaðum
fortalum.
lægeannde
oc
sagðe
sva
þess
vente
ec
minn
hinn
virðulege
sunr.
at
eigi
situm
ku: "sitim" b,c
vit
heðan
i
fra
baðer
saman.
yuir
einv
borðe.
þessa
heims.
þui
at
ec
verð
þann
veg
at
ganga.
er
nv
leiðir
hinn
valldugi.
stiornnare
mik.
a
þann
hinn
sama
vegh
er
minir
firir feðr.
oc
forellriss-
menn.
hava
gengit.
þer
høver
nv
heðan
i
fra.
guðs
boðorða
at
giæta
rf: "a" + "e?"
með
vrugri
staðfestu.
at
þu
skilizt
eigi
livannde.
or
þessom
stað.
sva
sem
ec
hevi
kennt
þer
oc
sagtt.
Minnzt
oc
iðulega.
mins.
þurftugss
oc
þins
litilegs
felaga.
glæzt
iðulega.
glaðlegre.
gleði.
með
guðlegum
fagnaðe.
þui
at
þu
hevir
fengit
gott
skiptti
metþ
ul: u.l. av "þ" rf: "þ" + "e?" ku: "moti" c, vantar b
fausk
oc
fuka
ku: "i" tilf. b, vantar c
þa
sælo
er
alldrigi
ændezt.
nv
skunndar
brat
ambun
þín.
þui
at
sa
kømr
skiott
er
þer
skal
giællda
verðuga
starflaun
hann
kømr
at
randzaka.
oc
at
vitia
þess
víngarzt.
er
þu
hevir
plantat.
oc
lykr
þer
haleita
ambun.
firir
þitt
starf.
trygleg
heit.
oc
vttan
allz
fals.
segir
hinn
hælgi
pall
postole
sua.
ef
ver
þolom
aller
samtt
pinsl
oc
dauða.
þa
skalum
ver
sælega
saman
sælega
liva.
en
ef
ver
erom
sunndr dreifðir.
þa
skalum
ver
oc
vera
saman
sankkaðer
i
eilifu
riki.
oc
enndalausu.
þui
er
skin
biartare
allv
liose.
oc
verðugir
at
vera.
með
heilagre
þringu.ku: "þrenning" b,c
oc
alla
þa
nott
talde.
barlaam
firr
iosaphat.
slikar
fortalus.ku: "fortolor" b,c
En
hinn
goðe.
Josapat.
þollde
allauega
illa
þeirra
skilnað.
Nu
þa
er
daga
tok.
þa
lauk
hann
røðo
sinni.
oc
hellt
vpp
siðan
hondum
sínum
til
guðs.
honom
at
þakka
sina
miskunn
oc
mællte
sua.
Drottenn
guð
minn.
er
hueruitna
ert
nalegr.
oc
allu
ræðr.
þer
gere
ec
þakker.
at
þu
firir lezt
eigi
litileik
minn.
þu
gaft
mer
skynsemd.
til
sannrar
iattanar.
i
veg
þinnna
boðora.ku: "bodorða" b,c
gerðir
þu
mik
uerðugan.
at
luka
minum
lifdagum.
Nu
minn
dyri
drottenn.
oc
milldr
miskunnare
Tak
mik
nv
til
þinna
haleitra
herbyrgia.
oc
gløym
þui
allu
er
ec
misgerða.
mote
þinum
vilia.
uítannde
oc
uvítannde.
Varðveit
oc
val.
þenna
þinn
þionastu mann.
er
ec
skillda
með
þinni
forssio.
firir
sia.
fræls
hann.
oc
løys
fra
ollum
veraldlegom
vannda.
oc
þessa
heims
vaða.
gef
honom
valld.
oc
vít.
yuir
at
stiga.
allar
fianndanns
gilldrur.
er
hann
heuir
með
velom
firir
þa
lagt.
er
hann
vennter
at
a
þik
vilia
trua.
mínka
þu
hinn
mattoge.
allt
afl
anndskotans
oc
gef
þinum
þræle
styrk
at
leggia.ku: "legia" b, "lægia" c
oc
vnndir
fotom
at
þroða
ku: "troþa" b,c
allt
megin
hans.
send
þionastu mane
þinum.
or
himnum.
heilags
annda
miskunn.
oc
gef
honom
styrk
mote
sinum
vsynilegom
ku: slik også c, "ymissligum" b
uvinum.
at
hann
mege
oðlazt.
af
þínní
giof.
sigr
oc
korono
lovizt
þitt
nafn
með
honom.
þui
at
þer
somer
oc
samer.
lof
oc
dyrð
vttan
ennda.
Sem
hann
hafðe
loket
bøn
sinni
þa
tok
hann.
Josaphat.
til
sín
astsamlega.
með
fagrlegom
halffangum
ku: "fauðorligom halsfongom" b,c, jfr. latin "paterno affectu amplexatus"
oc
minttizt
við
hann.
með
reinlegom
kosse.
þui
nest
signaðe.
bralaam
hann.
oc
sik.
með
hins
hælga
kross markke.
oc
rette
i
fra
ser
føtr
sina
oc
lagðe
henndr
sinar
saman.
þvi-
likazt
sem
hann
villdi
sia.ku: "sealfr" b, "leia", Keyser og Unger skriv "lægea", c, jfr. latin "exhilarato vultu"
oc
annddaðezt
nv
a
þessarre
stunndu.
miok
alldraðr
maðr.
með
goðom
enndalyktum
með
guðs
forssio.
osaphat
lagðezt
vpp
yuir
hann
oc
gret
akaflega.
med
yh: "d" m.y.h.?
harmulegre
annduarpan.
oc
þuo
siðan
likam
hans
i
tarom
sinum.
Siðan
sueiptti
hann
lik.
með
harklæðe
þui.
er
hann
hafðe
gevit
honom.
i
fyrstunni.
þa
er
þeir
funnuzt
heima.
i
holl
faður
hans.
allan
þann
dagh.
oc
nottena
með.
song
hann
salma.
oc
hælgar
bø-
ner.
oc
vætté
iðulega
ul: u.l. av "æ"
milli
salma-
songs.
hinn
virðulega
likam
fostrra
sins
með
minnilegre
tara
ut
vt helling.
En
siðan
er
dagrenn
ku: to tverrstrekar over hovudstaven på "d"
kom.
þa
grof
hann
grof
ner
herbyrgium
þeirra.
oc
með
mykylli
virðíng.
oc
goðvilia.
lagðe
hann
þann
hinn
fagra
likam.
vpp
a
herðar
ser
oc
bar
til
grauar.
oc
lagðe
siðan
niðr.
oc
iarðaðe
anndlegan
faður.
virðulegr
sunr
Siðan
rette
hann.
með
allum
hug
oc
vilia
hendr
sinar.
biðiannde
til
guðs
með
þessom
orðom.
Hinn
mattogazte
guð
høyr
bøn
mina.
þui
at
ec
øpe
til
þín.
miskunna
mer.
þuí
at
ec
leita
til.
oc
til
þín
fyssizt
anndlit
mítt.
stnv
eigi
miskunnar andliti
þinv
i
fra
mer.
ver
hialppare
minn.
oc
seg
mer
heilagt
logmal
þitt.
til
vega
rettennda
þinna.
greið
ferð
mina.
til
rettra
stiga.
fra
vallde
vuina
mina.
oc
lat
mik
alldri
verða
vndir
vallde.
minna
vuina.
þui
at
alla
vega.
risa
þeir
vpp
i
mote
mer.
með
meinsemdom.
en
þu
ert
guð
oc
hialppare
minn
fra
þui
fyrsta
sinní.
er
ec
fek
skilníng.
þinnnar
dyrðar.
Engi
er
oc
annar
hialps maðr
minn.
nema
þu
einn.
alla
mina
astunndan.
hevi
ec
vnndir
þinní
forssio
folget.
skipa
þu
firir
þui.
allre
minni
atferð.
er
allre
skepnu
þinni
stiornar.
til
fagnaðar
oc
frelsis.
þeirri
er
þinní
forssio
vill
fylgia.
lat
mik
drottenn
minn.
visan
verða
þess
vegar.
er
þinn
er
vili
til.
at
ec
ganga.
þui
at
þu
ertt
sannr.
ælskare
allz
mannkyns.
gef
mer
þetta.
at
þiggia.
firir
verðleika
saker.
oc
bønar
hinn
ku: "hins" c, sekvensen vantar b
blezaða.
barlaams
þins
þræls.ku: "sæls" b,c
oc
sannz
þionastu mannz.
þu
ert
minn
sannr
guð.
þik
skal
ec
dyrkka.
faður
oc
sun
oc
hinn
hælga
annda.
At
lokenne
bøn
sinní.
settizt
hann
niðr
a
grouena
oc
af
sua
mykylli
sorg
oc
møðe.
sem
hann
þottezt
nv
i
vera.
stadr.
þa
sofnaðe
hann.
þui
nest
syndizt.
honom.
miok
ræðeleger
menn.
þeir
hínír
samu.
er
fyr
hafðu
synzt
honom.
siðan
toko
þeir
til
hans.
oc
leiddu
hann
a
þann
ur: "a þann" u.r.
hinn
mykla.
oc
viða
voll.
oc
her
eptir
til
hinnar
samu
borgar.
er
sømelega
var
skipað.
með
hinum
biarztazta
bunaðe.
Sem
hann
gek
inn
þa
møtte
hann
liosom
monnum.
sua
at
allauega
skein
af
þeim.
berannde
i
honndum.
fagrar
koronor
með
vnndarlegom
biarttleik.
alldrigi
hafðu
menn.
aðrar
slikar
seet.
þa
spurði.
Josaphat.
huerium
ero
þessar
koronar
bunar.
er
sua
somasamlega
skina.
þeir
suaraðu.
ein
af
þessom
koronom.
er
þer
ætlað.
firir
sakar
þess
hins
mykla
fioldda.
er
þu
hevir
með
þinum
fortalum.
til
guðs
stnuit
oc
enn
skal
hon
með
meiri
sømd.
oc
somasamlegre
fremd.
fullgerazt
firir
þessa
ermitis livis
sakar.
er
nv
ertt
þu
i
stadr.
er
þu
villt
her
með
staðfestu.
i
guðs
þionastu
þínv
livi
luka.
En
su
annur
korona
er
þu
satt.
hon
er
oc
þin.
en
þer
høver
þo.
at
fa
hana
feðr
þinum.
er
af
þinum
forræðom
oc
forssio.
fek
ku: karolingisk "f"
sanna
iðran
oc
firir let
hann.
hínn
fornna
ilzsku vegh
rf: "v" + "g"
er
hann
hafðe
lengi
fylgt
með
villu.
oc
vantru.
oc
samsættezt
hann
við
sialvan
guð.
Sem.
Josaphat
hafðe
þetta
høyrtt
þa
komo
honom
miok
ymsir
lutir
i
hug.
þui likazt
sem
honom
mislikaðe
nokkot
þetta.
oc
sagðe
sua.
huersu
ma
þetta
vera.
er
nu
høyrða
ec.
at
faðer
minn
skal
nu
iafn
vera.
at
verðleikum
við
mik
þar
sem
ec
hevi
þolat
firir
guðs
saker
morg
vanndræðe.
með
margskyns
nauðum.
oc
hinu
harðaztu
meinlæte.
oc
hann
i
iðran
sinni.
sva
skyndilegre
oc
skiotre
slika
ambun
oðlazt.
sem
hann
hafðe
þetta
sagtt.
þa
saazt
hann
vm.
oc
hugðizt
skylldu
sia.
barlaam.
asakannde
sik
með
brigslum
oc
viðr
sik
mælannde
þesse
orð.
Josphat
með
þema
hætte.
sagða
ec
þer
optt samlega
firir
aðr.
at
þa
ku: "er" tilf. b,c
þu
yrðir
rikr
oc
auðigr.
þa
myndir
þu
eigi
vera
goðgiærnn.
oc
ivaðezt
þu
miok
i
þesso
orðe.
En
nv
ryggizt
þu
vuitrllega.
af
þui
at
þu
ertt
settr.
til
slikrar
sælo.
sem
faðer
þinn.
oc
honom
iafn
at
verðleika
goR.
hui
glæzt
þu
eigi
helldr.
oc
kiætezt
af
þui.
er
guð
hevir
høyrt
bøn
þina.
oc
af
þinum
verðleika
er
hann
fra
heluítí
frælstr.
oc
til
fagnaðar
leiddr.
þetta
gerði.
allt.
þinn
verð-
leiki.
við
guð
firir
honom.
Josaphat
þottezt
nu
suara.
barlaam.
þeim
orðom.
sem
hann
var
iafnan
vanr.
Miskunn
faðer
minn.
seg
mer.
huar
byr
þu
nv.
eða
huar
er
þitt
heimili.
honom
þotte
sem
balaam.
suaraðe
honom.
a
þessarre
hinni
myklu
sletto
oc
hinni
fagru.
oc
þessarra
ku: "þessaRi" b,c
hinni
sømelegre
borg.
hevi
ec
eignazt
heimili
beint
i
miðium
staðenom.
er
alla.
vega
lysir.
með
skinandum
geislum.
þa
þottezt.
Josaphat.
biðia.
barlaam.
at
hann
mætte
fylgia
honom.
i
þa
hina
sømelego
borg.
oc
þar
iafnan
með
honom
dueliazt/
.
barlaam.
suaraðe.
enn
er
eigi
sa
timi
komenn.
er
þu
meger
i
þessom
herbyrgium.
heimili
hava.
meðan
þv
ert
i
veraldlegom
likam.
en
ef
þu
giæter
með
staðfestu.
þeirra
boð-
orða
er
ec
kennda
þer.
þa
skalt
þv
bratt
slik
hibili
hava.
oc
hina
samu
dyrð.
með
þui likri
gleði.
oc
slikum
fagnaðe.
oc
skalum
vit
baðer
vera.
samt
iafnan
yh: "an" m.y.h.
i
eilifum
fagnaðe.
Eptir
þessor
orð.
barllaams
vaknaðe.
Josaphat.
a
þeim
stað.
sem
hann
hafðe
sofnat.
hia
grof.
barlaams
hann
þottezt
nv
allr
vera
fullr
af
fagnaðe.
af
þeirri
hinni
myklu
dyrð.
oc
skiru
liose.
er
hann
þottezt
séét
hava.
oc
lovaðe
hann
nv
guð
af
allu
hiartta.
oc
gerði
honom
margskyns
lof.
með
ymna song.
oc
maR-
gum
aðrum
agiætom
bønom.
Alla
sina
lifdaga.
dualdezt.
Josaphat.
i
samo
øyði mork.
oc
var
hans
með ferð
likare
engla
livi.
en
manna.
oc
alla
vega
aukaðe
hann.
sitt
meinlætes lif
eptir
dauða.
barllaams.
myklu
frammar
en
aðr
hafðe
hann.
þui
at
hann
minntizt.
a
samu
fortalur
oc
heilræðe
er.
barllaam.
hafðe
talt
firir
honom.
fím
vetr
oc.
xx.
hafðe
Josaphat.
þa
er
hann
firir let
oc
vpp gaf
veraldar-
livi.
oc
þa
er
hann
stnerezt.
til
hermita livis.
en.
xxx.
vetra.
oc.
v.
vetr
lifði
hann
i
øyði morkum.
Mykynn
fiolda
af
salom
løysti
hann.
oc
frelsti
með
sinum
raðom.
or
fianndanns
vallde.
oc
ofraðe
vnndir
guðs
vald
honom
til
lofs
oc
til
dyrðar.
en
þeim
til
eilifrar
lausnar.
oc
ma
val
sua.
mæla.
at
hann
odlaðezt
i
þesso
postola
verk.
oc
þeirra
verðleika.
En
af
ollum
sialfs
sins
vilia.
þa
var
hann
sannr
martir
firir
þui
at
traustlega
oc
diarflega
iattaðe
hann
krist
sannan
guðs
sun
vera
huartt
sem
a
høyrðu
konongar.
eða
hofðingiar.
eða
her menn.
þa
var
hann
sannr
predicare
guðs
milldi
oc
mattar.
Mykynn
fiolda
vreinna
anndda.
sigraðe
hann
i
øyði morkum.
með
vrugri
mote staðu.
lægðe
oc
niðraðe.
með
iesus
krist
marke.
oc
kraptte.
oc
varð
hann
firir
þui
luttakare
himneskra
giæva.
með
guðlegre
miskunn.
her
með
hafðe
ol: "a" o.l.
hann
reinnt
hiartta
auga.
af
allre
syndlegre.
oc
veralldlegre
fyst.
oc
ratt
af
ser
með
víti
oc
vaskleik.
myrkri
oc
meinsemdom
vreins
livis.
firir
þui
at
hann
hugleiddi.
með
fullkomlego.
at hygli.
himneska
luti
sem
þeir
være
honom.
huerss daglega
firir
augum.
oll
hans
fyrst
yh: "r" u.r. m.y.h.?
oc
vili.
var
ekki
annnat.
en
ælska
krist.
oc
honom
iafnan
at
þiona.
hann
truði
sua
staðfastlega
a
hann
sem
hann
være
iafnan
i
hans
augsyn
eptir
þui
sem
prophetenn
segir.
Ec
sa
Guð
iafnan.
með
asyn
mínní
oc
firir
þui
at
hann
er
iðulega
a
høgre
honnd
mer.
þa
ottomzt
ec
ekki.
oc
enn
segir
prophetenn
sua
i
aðrum
stað.
sala
mín
nalgaðezt
þik
oc
firir
þui.
tok
høgre
honnd
þin
mik
drottenn
minn
Sannlega
tengdizt
guðs
miskunn
við
salo
hans
með
vløysilegre
samtengíng.
alldrigi
minkaðe
hans
ast.
eða
vili
i
þessarre
freistni.
oc
ekki
skiptti
hann
harðleik.
liuis
sins.
fra
hinum
fyrsta
degi
oc
til
hins
siðazta.
hann
varðveittí
eigi
at
eins.
íamlega.
sina
metferð
fra
øsko alldre
oc
til
elli daga
nema
helldr.
steig
hann
iafnan
vpp.
með
harðlivi.
til
hærra
kraptta.
Oc
firir
þui.
eignaðezt
hann
með
erveðe.
reina
ambun
oc
himneska
starflaun.
Vm
siðir
er
hann
hafðe
til
lyktta
leiðt.
sina
andlega
metferð.
oc
livi.
þa
gerði
hann
þeim
þakker.
er
með
sinni
miskunn
kallaðe
hann
fra
veralldlegre
villu.
oc
firir
þui
afsagðe
hann
ser
heimínn
ku: "oc sic sealfan skilþi hann fra hæiminum" tilf. b,c, jfr. latin "crucifigens mundum sibi, et seipsum mundo"
Oc
af
þeirri
fyrst
er
hann
hafðe.
til
guðs
iðulega.
þa
var
hann
ofraðr.
firir
andlit
guðlegrar
asynar.
en
þar
með
þeirri
korono.
koronaðr
vrðulega
ku: "uirþuliga" b,c
er
honom
var
langu
aðr
firir heitit
iafnan
verðugr.
at
stannda
i
guðs
augsyn.
at
oðlazt
með
honom.
hímneskar
sømder.
i
eilifri
gleði.
með.
Guðs
syni
sialfum.
Sem
hann
hafðe
sina
salo
vndir
hans
valld
folget
þa
skildizt
onnd
hans
við
likamenn.
oc
for
til
livannda
rikiss.
þar
sem
er
ørenn
sonngr.
sømd
oc
sæla
vtalulegra
engla.
A
þessom
sama
tíma.
vitiaðe
guð
oc
birtti.
andlat
Josaphaz.
þeim
hinum
sama
ermita.ol: "i" o.l.
er
honom
hafðe
skilvislega
sagt.
huar
er.
barlaam.
bio
Ermitin
for
þegar
skyndilega.
þingat
i
þann
sama
tima.
er.
Josaphat
var
enn
varrlla
anndlaus.
hann
sømde
andlat
hans.
með
hælgum
lofsongom.
oc
hellttí
vt
ælskuleg
tár.
huarttueggia
honom
til
virðingar.
oc
seer
til
verðleika
við
hann
ku: "guð" b,c
Siðan
fullgerði
hann
allt
þat
æmbette.
er
kristnum
monnum
høver
at
hava.
eptir
anndlat
sitt.
oc
eptir
þetta
opnaðe
hann
gof
ku: "grof" b,c
.
barlaams.
oc
iarðaðe.
Josaphat.
i
hia
honom.
andlegom
feðr
sinum.
þui
at
þat
samde
val
at
þeiRa
likamer
være.
samt
a
iarðriki.
er
salor
þeirra
varo
sannlega
saman tengdar
i
hímínriki
Siðan
syndizt
þessom
ermita.
i
suøfne.
sem
einn
ogollegr
ku: "ogorligr" b,c
maðr.
køme
til
hans
oc
segði
honom
ku: "serði hann" b,c
oc
bauð
honom.
með
harðyrðum.
at
hann
skylldi
skyndilega.
fara
til
indialanndz.
oc
finna
barachiam
konong.
oc
gera
honom
allt
kunnigtt
ur: "þat sem" u.r.
þat
sem
fram
hafðe
faret
vm
þa.
Josaphat.
oc.
barlaam.
hann
for
þegar
með
allum
skunnda.
til.
konongs.
oc
sagðe
honom.
Guðs
vilia.
oc
sina
vitran.
Barachias.
konongr.
let
þegar
at
ærennde
ermitans.
oc
bivggi
ferð
sina.
miok
fiolment.
með
sømelegre
fylgð
oc
fagru
farunøyti.
sem
hann
kom
til
hellis
þess.
er
þeir
lago
i.
þa
klok.
konongrenn.
sialfr.
oc
aller
þeir
er
honom
fylgðu.
Eptir
þetta
opnaðu
þeir
grovena.
oc
sa
þar
barlaam.
oc.
Josaphat.
með
ollum
limum
sinum
heilum.
oc
með
vskaddum
likamum.
oc
i
engom
lut.
eða
asyn
brogðet
nema
sua
sem
þeir
hefði
nylega
lifuannde
veret.
i
sinum
hinum
sama
klæðnaðe
bunir
Kononongr
tok
vpp
likame
þeiRa
oc
lagð
rf: "l" + "s" ku: "lagði" b,c
i
fagrar
hirðzlur
oc
flutti
siðan
heim.
með
mykylli
sømd
til
Indía-
lanndz.
sins
rikiss
Nu
sem
oll
alþyða
ul: u.l. av "yða"
fra
ul: u.l.
þesse
tiðenndi.
a
india lannde.
at
sua
hafðe
allauega
at
borezt.
þa
for
til
ll
ku: første bokstaven borte, "allt" c, vantar b
folket.
bæðe
af
borgom.
oc
heraðom
oc
sua
viða
af
þeim
rikium
aðrum.
er
vm-
huervis
lago.
at
biðia
ser
miskunnar
til
guðs
,OEH 2015-12-14: sjekk om dette kommaet står i handskriftet
með
verðleikum
þessarra
tueggia.
nykommenna
heilagra
man-
ma.ku: "manna" b,c
með
ymnum
oc
lofsongom.
með
margskyns
ofre.
mykyls
fiar
oc
auðøva.
sva
mykyt
lios
ske
ku: bokstavar borte, "scein" b,c
þar
at
ul: u.l.
aller
vndraðu
,OEH 2015-12-14: sjekk om dette kommaet står i handskriftet
oc
ku: "er" b, "at" c
a sao
oc
þar
af
mællte
einn
sa
maðr
er
þar
var.
meðr
vitrlleiks orðom
Her
ma
sia
sage
ku: "sagði" b,c
hann.
lysannda
ul: u.l. av "sa"
lios
yuir.
sannum
sunum
sunum.ku: "sunum sinum" b, "sonum sinum saunnum" c
liosens.
oc
rettom
erving
ku: bokstavar borte, "ærfingum" b,c
likamer
þeiRa
var
ku: bokstavar borte, "voro niðr" b,c
settir.
með
mykylli
sømd.ul: u.l. av "ømd"
oc
sømelegre
virðing
ku: bokstavar borte, "i þeirre" b,c
samv
hafuð kirkiu.
er.
Josaphat.
konongr.
let
fyrst
gera.
i
hafuð borg
rikissins.
þa
ku: "þar" b
gerðuzt.
margfallegar
iartteignir.
er
þeirra
lik-
kamer
varo
niðr
settir.
þui
at
guð
villdi
birtta
miskunn
sina
með
verðleikum
þesssarra
sinna
þionasta manna
til
lofs
oc
til
dyrdar
sins
blæzaða
nafns
konongr
siafr
sa.
oc
allr
sa
fiolddi
er
þar
var.
sao.
þær
iartteigir.rf: "ir" + "n"
er
guð
gerði
þar.
Sem
þetta
fraazt
vm
annat.ku: "aunor" b,c
konongs riki.
þa
foro
þingat
fiolldi
siukra
manna.
oc
fengo
þar
aller
hiolp
oc
heilsu
sinna
sotta
Sialfr.
konongrenn
er
allt
var
kunnigtt
athæve.
Josaphaz.
let
rita
skynsamlega
allt
fra
vpphave
oc
til
ennda.
En
þeir
aller
er
høyrðu.
styrk
hans
oc
staðfestu
vnndaraðv.ku: "undroðu" b
oc
lovaðu
guð
i
ollum
lutum
er
slik
storvirki
vinnr.
með
verðleikum
sinna
heilagra
manna.
oc
þa
dyrkkar
i
valldugum
giofum
sinnar
miskunnar.
Her
er
nu
komet
til
ennda
oc
lykta
þessarrar
sagu.
er
ec
ritaða
eptir
minni
kunnastu.
sua
sem
ec
hevi
sannazt
nomet.
af
virðulegom
monnum
er
sannlega.
oc
firir
vttan
fals.
sagðu
mer.
með
hinum
sama
hætte
Nu
geve
guð
sialfr
iesus
kristr
þeim
er
lesa
oc
allum
þeim
er
lyða
at
þessor
frasogn.
verði
þeim
til
fremdar.
oc
frama.
oc
sømdar
oc
sama
at
þeir
mege
oðlazt.
oc
eignazt
himneska
sælo.
með
þeim
ollum
hælgum.
er
guði
likaðu.
fra
vpp have
hemsins.
Oc
i
þeiRa
felagskap.
i
eilifum
fagnaðe.
finnazt
með
verðleikum
oc
bø.ku: "bæn" b,c
blæzaðra
guðs
þionastu manna.
barlaams
oc
Josapaz.
er
þessor
saga
er
i fra sogð.
til
lofs
oc
virðingar
varom
herra
iesum
kristo.
hans
nafn
er
lovat.
oc
blæzat
oc
hanS
hin
agiæta
tign.
oc
dyrð.
með
feðr
oc
helgum
annda.
firir
vttan
ennda. ku: slutten vantar, jfr. 7.10